The article is devoted to the S. Gogotskomu, outstanding Ukrainian philosopher. Proceedings Gogotskogo played a crucial role in spreading the philosophy of I. Kant in Ukraine.

Autorka artykułu odniosła się do założeń rozprawy doktorskiej Mariana Massoniusa, a także uwzględniła założenia jego kilku pomniejszych prac dotyczących sposobu ujęcia Kantowskiego systemu filozofii krytycznej. Poddała analizie problem sądów analitycznych i syntetycznych oraz sądów syntetycznych a priori. Podjęła zagadnienie możliwości istnienia czystej matematyki, problem czasu i przestrzeni, opisała także sposoby ujęcia Kantowskich antynomii oraz teorii poznania rozwijanej w kontekście idealizmu oraz realizmu czasu i przestrzeni. Uwagę skupiła również na problemie umiarkowanego agnostycyzmu w filozofii Massoniusa oraz ujęciu filozofii w perspektywie nauki. (...) Podjęła również wysiłek udzielenia odpowiedzi na fundamentalne pytanie: dlaczego Marian Massonius, podobnie jak w 1865 roku wczesny neokantysta Otto Liebmann, rzucał wyzwanie powrotu do Kanta (Zurück zu Kant!) oraz głosił postulat koniecznego wypracowania krytycznej formuły apriorycznych form umysłu. (shrink)

The article investigates the evolution of views of a prominent Ukrainian philosopher S. Krymskyi proceeding from logics and methodology of science to philosophy of culture and spirituality.

The article summarizes the book Filozofia Jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku [The Philosophy of the Jesuit in the Terriroties of the Former Commonwealth: Poland, Lithuania, Belarus and Ukraine in the 19th Century], by Roman Darowski.

Poniższe opracowanie obejmuje zasadniczo wiek XX. Nawiązuje jednak do pewnych dokumentów i faktów z XIX w., które miały znaczny wpływ na kształt filozofii jezuitów w XX w. Chodzi zwłaszcza o nową wersję dawnej Ratio studiorum z 1832 r. oraz o encyklikę Aeterni Patris z 1879 r. Badając dzieje filozofii jezuitów w Polsce, można wyróżnić: 1) filozofia związana z nauczaniem, głównie w Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, oraz 2) filozofia pozaszkolna, a więc nie związana ścisłej z nauczaniem.

Poniższe opracowanie obejmuje zasadniczo wiek XX. Nawiązuje jednak do pewnych dokumentów i faktów z XIX w., które miały znaczny wpływ na kształt filozofii jezuitów w XX w. Chodzi zwłaszcza o nową wersję dawnej Ratio studiorum z 1832 r. oraz o encyklikę Aeterni Patris z 1879 r. Badając dzieje filozofii jezuitów w Polsce, można wyróżnić: 1) filozofia związana z nauczaniem, głównie w Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, oraz 2) filozofia pozaszkolna, a więc nie związana ścisłej z nauczaniem.

The author of the paper analyses different varieties of Kantianism – sometimes more true to the spirit than to the letter of Kant’s – which appear in the 20th century anthropology. Thus he allows us to see that the thought which looks back to Kant is able to remove "complexes" and overcome the "inner contradictions" of modern anthropology.

Powracając do estetyki kantowskiej autorka przygląda się wypowiedziom Kanta i stara się prześledzić możliwe pożytki płynące z wprowadzonego przez niego pojęcia „idei estetycznych”. Zasugerowane zostały także możliwe związki pomiędzy tą [źródłową] ideą a koncepcjami estetyki Rogera Scrutona raz Robina G. Collingwooda i odpowiednio ich pomysłami dotyczącymi doświadczenia wyobrażeniowego (Collingwood) oraz rozumienia i poznania za pomocą wyobraźni (Scruton).