W artykule zaprezentowano jeden z istotnych aspektów wizji cielesności zarysowanej oryginalnie w wielu odsłonach przez Hansa-Eduarda Hengstenberga, a mianowicie jej relacji do organizmu zwierzęcego. Wbrew aktualnie dominującej naturalistycznej tendencji niemiecki myśliciel ukazuje ciało człowieka jako jakościowo odmienne w stosunku do organizmu zwierzęcego, a nie tylko różniące się od niego pod względem ilościowym. Scharakteryzowano najpierw zasadę rzeczowości, która współdeterminuje ludzkie ciało i jego organy, sprawiając, że jest ono ze swej istoty zasadniczo inne niż zwierzęce. Człowiek ma ciało, a (...) zwierzę jest tylko organizmem. Ciało to za sprawą uzdolnienia człowieka do aktów o charakterze rzeczowym, zapodmiotowanych w duchu ludzkim, spełnia dwojakie funkcje: typowo biologiczne, a także o charakterze nieorganicznym. Cielesność ludzką należy więc rozpatrywać w sensie fizycznym oraz jako wyraz ducha. Swoje analizy na ten temat Hengstenberg rozwijał z pozycji fenomenologiczno-metafizycznych. --------------- Zgłoszono: 14/07/2021. Zrecenzowano: 22/09/2021. Zaakceptowano do publikacji: 12/11/2021. (shrink)

[Przekład] Tekst niniejszy jest wprowadzeniem do książki Eda Cohena A Body Worth Defending: Immunity, Biopolitics and the Apotheosis of the Modern Body. Autor bada, w jaki sposób immunologia wpływa na postrzeganie tak ciała ludzkiego, jak i bytów politycznych, ukazując współczesne konceptualizacje tych zjawisk jako wzajemnie od siebie zależne. Zastosowane ujęcie historyczne pozwala na prześledzenie historii metafory odporności w polityce i medycynie.

W niniejszym artykule proponujemy przegląd stanowisk wobec „ucieleśnienia” jako kategorii metodologicznej w humanistyce i naukach społecznych, rozważając, jak różnie bywa to pojęcie używane i co stanowi trzon „podejścia ucieleśnionego”. Teksty zebrane w niniejszym zbiorze egzemplifikują te historycznie rozbieżne tradycje, dając obraz badań nad ucieleśnieniem jako samodzielnego pola refleksji.

This book presents a phenomenological and hermeneutical research, where the body is taken both as fundamental ontological situation of human, as well as a language phenomenon, appearing in the dialectical tension between two Greeks notions – soma and sarx. The first of them is a becoming, hypostasizing entity, which in Aristotelian terms can be called dynamis (potentiality), while the second one, since it is a hypostasis, can be called energia (actuality). So the difference between them, using Heidegger’s terms, can be (...) seen as ontological one. One of the hypotheses of the research is that such a specifically divided body is a ground of mystical experience. Though as the examples provided here were mysticisms by Gregory Palamas and Meister Eckhart, they were interpreted as spectacular particularities of the broader, not only religious, phenomenon of mysticism. The latter is redefined here as a relation (including erotic one), based on meeting and co-action of two or more bodies etc. -/- This book is a phenomenological and hermeneutical research, where the body is presented both as fundamental ontological situation of human, as well as a language phenomenon, appearing in the dialectical tension between two Greeks notions – soma (the body) and sarx (flesh). The first of them is a becoming, hypostasizing entity, which in Aristotelian terminology can be called dynamis (potentiality), while the second one, since it is a hypostasis, can be called energia (actuality). Though the difference between them, using Heidegger’s terminology, can be presented as ontological. For one of the hypotheses of the research is that such a specifically divided body is a ground of mystical experience. Though as examples taken here were mysticisms by St Gregory Palamas and Meister Eckhart, they understood here as radical, but spectacular particularities of the broader (and essential for such a body) phenomenon of mysticism, which is redefined in this book as not only religious relation, based on meeting and co-action of two or more bodies, hermetic from the outside (so erotic relation also can be presented by this notion). (shrink)

Empirical knowledge can be divided into the following levels: direct experience, observational sentences, their generalizations and theories. Neither of those levels is the best in an absolute sense. There have been questions whether either of them is a scientific one, and the reasons of those doubts were different for each level. Different problems (including philosophical ones, for philosophy appeals to widely understood experience) could be considered on different levels. Which level is the most appropriate depends on the purpose of the (...) consideration. The paper shows some reasons for rooting the mind-body problem on the level of direct experience, and aims to describe the manner in which we experience our body-and-mind as a unity. Thus the problem itself proves to be only superficial. However this conclusion can only be reached in a reflection following the direct experience. (shrink)

Artykuł ukazuje polityczność ontologicznego systemu Benedykta Spinozy na przykładzie pojęcia conatus. Autorka broni spójności myśli niderlandzkiego myśliciela polemizując z interpretacją Leszka Kołakowskiego, podług której system Spinozy charakteryzują nieprzezwyciężalne antynomie jednostki i nieskończoności. Jak zostaje wykazane w tekście artykułu, dostrzeżenie fundamentalnie politycznego charakteru ontologicznych pojęć Spinozy pozwala przekroczyć owe antynomie w kierunku spójnej i klarownej interpretacji. Skupiając ciężar wywodu na pojęciu conatus, autorka poddaje analizie dwie antynomie Kołakowskiego. Pierwsza z nich dotyczy problemu trwania i jednostkowości i przedstawia pozorną sprzeczność pomiędzy zasadą (...) samozachowania indywiduów a niepodzielnością substancji. Druga zaś, dotyka kwestii ściśle etycznej – rzekomej niezgodności pomiędzy pragnieniem zachowania się w swym istnieniu a pragnieniem intelektualnej miłości Boga. Autorka wykazuje, że podstawą obydwu antynomii jest zapoznanie polityczności pojęcia conatus, a wraz z nim politycznego wymiaru Etyki. (shrink)

tom 1. Ujęcie humanistyczne -- tom 2. Ujęcie teologiczne.

Robert Hanna and Evan Thompson offer a solution to the Mind-Body-Body Problem. The solution, in a nutshell, is that the living and lived body is metaphysically and conceptually basic, in the sense that one’s consciousness, on the one hand, and one’s corporeal being, on the other, are nothing but dual aspects of one’s lived body. One’s living and lived body can be equated with one’s being as an animal; therefore, this solution to the Mind-Body-Body Problem amounts to an “animalist” version (...) of the dual aspect theory. (shrink)

The body-mind problem goes back to the beginning of philosophy. However, the most known contemporary formulation of this problem comes out of the linguistic investigations of Anglo-Saxon analytical philosophy, which leaves the natural sciences their specific mode of analysis, but also uses the results of interdisciplinary investigations. The various aspects of the body-mind problem point up a whole range of questions, such as the existence of mental universals, the problem of ontological mental states and their epistemological availability, intentionality and so (...) on. (shrink)

[Does my body embody cognition?] The works published in this section address the question of embodied cognition in an inspiring manner. In her article written ten years ago, Natika Newton deals with the notion of the relation between mental representation and embodiment. Frederique de Vignemont in his text written five years prior begins a strictly philosophical debate regarding the sense of ownership of one’s own body. Claire Petitmengin’s article is a kind of counterpoint to the previous texts. She attempts to (...) explain and demonstrate the profound dimension of experience which she characterizes as affective, transmodal and gestural. (shrink)

[Does my body embody cognition?] The works published in this section address the question of embodied cognition in an inspiring manner. In her article written ten years ago, Natika Newton deals with the notion of the relation between mental representation and embodiment. Frederique de Vignemont in his text written five years prior begins a strictly philosophical debate regarding the sense of ownership of one’s own body. Claire Petitmengin’s article is a kind of counterpoint to the previous texts. She attempts to (...) explain and demonstrate the profound dimension of experience which she characterizes as affective, transmodal and gestural. (shrink)

The body-mind problem goes back to the beginning of philosophy. However, the most known contemporary formulation of this problem comes out of the linguistic investigations of Anglo-Saxon analytical philosophy, which leaves the natural sciences their specific mode of analysis, but also uses the results of interdisciplinary investigations. The various aspects of the body-mind problem point up a whole range of questions, such as the existence of mental universals, the problem of ontological mental states and their epistemological availability, intentionality and so (...) on. (shrink)

The paper discusses the problem of naturalistic theories of mind-body relation. It displays knotting lines of arguments, which are presented by two influential philosophers: O. Flanagan and C. McGinn. The former author claims that the mind-body problem can easy be resolved by showing that mind and body are two somehow similar concepts. The latter is strongly convinced that because of human epistemic limitations we cant in principle to formulate solution of psychophysical problem. I go on to argue that we can (...) prepare good empirical hypotheses but I see no way to answer the philosophical question: how it is possible that subjective phenomenal states like pain, tickle etc. "are made" from physical staff? (shrink)

Dotyczy: przestrzeń, czas, ciało, kognitywistyka, fenomenologia.

Obliczeniowa teoria umysłu wywarła znaczący wpływ na kształt współczesnej filozofii zajmującej się tym fenomenem. Dopuszczenie możliwości algorytmizacji ludzkich procesów umysłowych pociąga za sobą konsekwencje zarówno w postrzeganiu umysłu pod kątem funkcjonalnym, jak i treściowym. Generuje to również pytanie o naturę tychże procesów. Odradza się tym samym znany z tradycji filozofii kontynentalnej problem relacji ciało-umysł. Odrzucenie kartezjańskiego dualizmu doprowadziło wielu przedstawicieli kognitywnego nurtu do przeświadczenia, że źródeł naszych treści mentalnych poszukiwać należy w procesach zachodzących w mózgu. Celem artykułu jest analiza (...) argumentów adwersarzy obliczeniowej teorii, ze szczególnym uwzględnieniem ich konsekwencji dla programu wyjaśniania fenomenu umysłu w zgodzie z paradygmatem materialistycznym. (shrink)

W części III przedstawiono motywacje do aktywności autonomicznego systemu inteligentnego w postaci bólu i przyjemności. Wskazano, ze kształtowanie zaawansowanych stanów świadomości takiego systemu wymaga innego rodzaju motywacji w postaci ciekawości i potrzeby zrozumienia. Przedstawiono neuronalne podłoże tych motywacji. Zaproponowano kompleksowy model umysłu świadomego, obejmujący wszystkie poziomy przetwarzania informacji. Przedstawiony model wyjaśnia główne cechy ludzkiej psychiki. Wyjaśnia, jak się tworzy świadomość refleksyjna i samoświadomość, jak umysł formułuje sens i cel swego istnienia, a także sens istnienia otaczającego go świata, w jaki sposób (...) uzyskuje wolną wolę i jak może skutecznie działać dla dobra swojego i dobra świadomości osadzonej w neuronowych polach modelujących. Wyjaśnia, jak potrzeba rozumienia i potrzeba harmonii może tworzyć dobro i inne wartości etyczne. Jakie emocje kierujące umysłem mogą wyzwolić uczucia empatii i altruizmu. Wyjaśnia też, że dla spełnienia tych funkcji, dla nauczenia się wszystkiego, co dobre i moralne, niezbędne jest ciało i możliwość postrzegania oraz oddziaływania na otoczenie. To bezpośredni dowód na konieczność zjednoczenia ciała i ducha aby zaistniały intencjonalnie moralne byty samoświadome. (shrink)