Poniższe opracowanie obejmuje zasadniczo wiek XX. Nawiązuje jednak do pewnych dokumentów i faktów z XIX w., które miały znaczny wpływ na kształt filozofii jezuitów w XX w. Chodzi zwłaszcza o nową wersję dawnej Ratio studiorum z 1832 r. oraz o encyklikę Aeterni Patris z 1879 r. Badając dzieje filozofii jezuitów w Polsce, można wyróżnić: 1) filozofia związana z nauczaniem, głównie w Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, oraz 2) filozofia pozaszkolna, a więc nie związana ścisłej z nauczaniem.

Poniższe opracowanie obejmuje zasadniczo wiek XX. Nawiązuje jednak do pewnych dokumentów i faktów z XIX w., które miały znaczny wpływ na kształt filozofii jezuitów w XX w. Chodzi zwłaszcza o nową wersję dawnej Ratio studiorum z 1832 r. oraz o encyklikę Aeterni Patris z 1879 r. Badając dzieje filozofii jezuitów w Polsce, można wyróżnić: 1) filozofia związana z nauczaniem, głównie w Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, oraz 2) filozofia pozaszkolna, a więc nie związana ścisłej z nauczaniem.

Pierwsza grupa jezuitów przybyła do Polski w jesieni 1564 r. Na początku następnego roku otwarli oni w Braniewie na Warmii kolegium z pięcioklasową szkołą średnią oraz Internat, zwany Konwiktem Szlacheckim. Już w r. 1566 wprowadzili wykłady dialektyki w klasie wymowy i kontynuowali je przez następne dwa lata. Wykłady te były początkowo przeznaczone dla konwiktorów oraz towarzyszących im zwykle wychowawców, a także dla eksternów. Pierwszym wykładowcą dialektyki w Braniewie był jezuita czeski Baltazar Hostounsky. W lecie 1565 r. został on wiceprowincjałem w (...) Polsce z zadaniem czuwania nad kolegium w Braniewie, w którym naukę pobierało ponad 200 uczniów, oraz nad początkami fundacji kolegium w Pułtusku. Hostounsky uważał, ze system szkolny jezuitów należy przystosować do tradycji szkoły polskiej, m.in. przez wprowadzenie do programu nauczania matematyki, a zwłaszcza dialektyki. (shrink)

Pierwsza grupa jezuitów przybyła do Polski w jesieni 1564 r. Na początku następnego roku otwarli oni w Braniewie na Warmii kolegium z pięcioklasową szkołą średnią oraz Internat, zwany Konwiktem Szlacheckim. Już w r. 1566 wprowadzili wykłady dialektyki w klasie wymowy i kontynuowali je przez następne dwa lata. Wykłady te były początkowo przeznaczone dla konwiktorów oraz towarzyszących im zwykle wychowawców, a także dla eksternów. Pierwszym wykładowcą dialektyki w Braniewie był jezuita czeski Baltazar Hostounsky. W lecie 1565 r. został on wiceprowincjałem w (...) Polsce z zadaniem czuwania nad kolegium w Braniewie, w którym naukę pobierało ponad 200 uczniów, oraz nad początkami fundacji kolegium w Pułtusku. Hostounsky uważał, ze system szkolny jezuitów należy przystosować do tradycji szkoły polskiej, m.in. przez wprowadzenie do programu nauczania matematyki, a zwłaszcza dialektyki. (shrink)

Jan Popiel urodził się dnia 28 I 1914 r. w Brodnicy k. Śremu w Wielkopolsce w głęboko religijnej rodzinie ziemiańskiej. Był synem Michała i Jadwigi z Mańkowskich. Młodość spędził wraz z pięciorgiem rodzeństwa w majątku rodzinnym w Wójczy k. Pacanowa. Dwie jego siostry obrały zakonny stan życia w Zgromadzeniu Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego. Pierwszą i drugą klasę gimnazjalną Jan przerabiał prywatnie w latach 1923-1925 i pod koniec roku zdawał egzaminy w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Następne kilka miesięcy wykorzystał (...) na naukę języka niemieckiego. Od 1926 do 1932 r. kształcił się w prowadzonym przez jezuitów zakładzie naukowo-wychowawczym Stella Matutina w Feldkirch, Vorarlberg, w Austrii. Osiem klas gimnazjum klasycznego zakończył egzaminem maturalnym w 1932 r. Maturę nostryfikował przed Komisją Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. (shrink)

Jan Popiel urodził się dnia 28 I 1914 r. w Brodnicy k. Śremu w Wielkopolsce w głęboko religijnej rodzinie ziemiańskiej. Był synem Michała i Jadwigi z Mańkowskich. Młodość spędził wraz z pięciorgiem rodzeństwa w majątku rodzinnym w Wójczy k. Pacanowa. Dwie jego siostry obrały zakonny stan życia w Zgromadzeniu Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego. Pierwszą i drugą klasę gimnazjalną Jan przerabiał prywatnie w latach 1923-1925 i pod koniec roku zdawał egzaminy w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Następne kilka miesięcy wykorzystał (...) na naukę języka niemieckiego. Od 1926 do 1932 r. kształcił się w prowadzonym przez jezuitów zakładzie naukowo-wychowawczym Stella Matutina w Feldkirch, Vorarlberg, w Austrii. Osiem klas gimnazjum klasycznego zakończył egzaminem maturalnym w 1932 r. Maturę nostryfikował przed Komisją Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. (shrink)

This article offers a brief report on the main scientific, philosophical and other output of Professor Stanisław Ziemiański SJ, up to the year 2006.

Розкрито сутність поняття «рейтинг». Доведено значущість рейтингової оцінки для суб’єктів фінансового ринку, зокрема для страхових компаній, потенційних страхувальників, інвесторів та кредиторів.

"Williams's masterful translation satisfies (at last!) a long-standing need. There are lots of good translations of Augustine's great work, but until now we have been forced to choose between those that strive to replicate in English something of the majesty and beauty of Augustine's Latin style and those that opt instead to convey the careful precision of his philosophical terminology and argumentation. Finally, Williams has succeeded in capturing both sides of Augustine's mind in a richly evocative, impeccably reliable, elegantly readable (...) presentation of one of the most impressive achievements in Western thought--Augustine's Confessions." --Scott MacDonald, Professor of Philosophy and Norma K. Regan Professor in Christian Studies, Cornell University. (shrink)

Roman Darowski. Philosophical Anthropology: Outline of Fundamental Problems. Translated from Polish by Łukasz Darowski SDS. Wydawnictwo Ignatianum [Editions of Ignatianum, The Jesuit University of Cracow, Wydawnictwo WAM: Cracow, 2014.—Author’s summary The translation of this book into English we are dealing with here is a somewhat changed and revised version of the 4th edition of Filozofia człowieka in Polish. The last section has been expanded, while the “History of Philosophical Anthropology” chapter and the Anthology of Texts section have both been omitted.

Roman Darowski. Philosophical Anthropology: Outline of Fundamental Problems. Translated from Polish by Łukasz Darowski SDS. Wydawnictwo Ignatianum [Editions of Ignatianum, The Jesuit University of Cracow, Wydawnictwo WAM: Cracow, 2014.—Author’s summary The translation of this book into English we are dealing with here is a somewhat changed and revised version of the 4th edition of Filozofia człowieka in Polish. The last section has been expanded, while the “History of Philosophical Anthropology” chapter and the Anthology of Texts section have both been omitted.

The article summarizes the book Filozofia Jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku [The Philosophy of the Jesuit in the Terriroties of the Former Commonwealth: Poland, Lithuania, Belarus and Ukraine in the 19th Century], by Roman Darowski.

Jakub Gorczyca SJ, „An Outline of Fundamental Ethics. Being for Others”.

Contributors use a variety of theoretical frameworks to analyze distinct areas of Craven’s work, including ecology, auteurism, philosophy, queer studies, and trauma. Scholars of cinema studies, horror, and ecology will find this book of particular interest.

This book offers a critical introduction to the work of American philosopher D. G. Leahy (1937-2014). Leahy's fundamental thinking can be characterized as an absolute creativity in which all creating is 'live' -- a happening occurring now that manifests a supersaturated polyontological actuality that is essentially created by the logic that characterizes it. Leahy leaves behind the categorial presuppositions of modern thought, eclipsing both Cartesian and Hegelian subjectivities and introducing instead an essentially new form of thinking founded in a nondual (...) logic of creation. The new thinking delineates the absolute unicity of existence as a creative interactivity beyond all traditional dichotomies (such as one vs. many, unity vs. plurality, identity vs. change): a fully "digitized" actuality that is nothing but newness, which inherently implies nothing but change. Through this new form of thinking, change itself is revealed to be the very essence of reality and mind. Any reader looking for a quantum leap beyond the thrall of modern and postmodern fixations is invited to hear and apprehend this new thinking that refuses to be conditioned by paradigms, categories, species, genera, walls, bridges, boundaries, or abstractions: an essentially free thinking that embodies creative novelty itself. (shrink)

The article summarizes the book Filozofia Jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku [The Philosophy of the Jesuit in the Terriroties of the Former Commonwealth: Poland, Lithuania, Belarus and Ukraine in the 19th Century], by Roman Darowski.

R.I.G Hughes offers the first detailed and accessible analysis of the Hilbert-space models used in quantum theory and explains why they are so successful.

Powyższy artykuł jest znacznie skróconą i nieznacznie zmienioną wersją niemieckiego opracowania, które się ukazało w książce: Roman Darowski, Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku. Próba syntezy - Słownik autorów, Kraków 2001, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum - Wydawnictwo WAM, s. 306-329. Zamieszczona tam wersja polska zawiera m.in. pełną bibliografię prac T. Slipki.

Adrian Miaskowski należy do wybitniejszych jezuitów polskich na przełomie XVII i XVIII w. Był pedagogiem, autorem Dialektyki, płodnym pisarzem w dziedzinie teologii, rektorem kilku kolegiów i prowincjałem jezuitów. W dotychczasowej literaturze istnieje na jego temat sporo dłuższych lub krótszych tekstów i wzmianek, a jego nazwisko figuruje w wielu encyklopediach i słownikach, na czele z Polskim Słownikiem Biograficznym. Jednakże jego poglądy filozoficzne nie były dotąd przedmiotem zainteresowania. Niniejsze krótkie opracowanie ma za cel wypełnić tę lukę. Zawiera biografię Miaskowskiego, przegląd treści Dialektyki (...) i zawartych w niej poglądów, oceny Dialektyki oraz omówienie elementów filozofii człowieka i filozofii Boga, zawartych w traktatach teologicznych Miaskowskiego. (shrink)

Adrian Miaskowski należy do wybitniejszych jezuitów polskich na przełomie XVII i XVIII w. Był pedagogiem, autorem Dialektyki, płodnym pisarzem w dziedzinie teologii, rektorem kilku kolegiów i prowincjałem jezuitów. W dotychczasowej literaturze istnieje na jego temat sporo dłuższych lub krótszych tekstów i wzmianek, a jego nazwisko figuruje w wielu encyklopediach i słownikach, na czele z Polskim Słownikiem Biograficznym. Jednakże jego poglądy filozoficzne nie były dotąd przedmiotem zainteresowania. Niniejsze krótkie opracowanie ma za cel wypełnić tę lukę. Zawiera biografię Miaskowskiego, przegląd treści Dialektyki (...) i zawartych w niej poglądów, oceny Dialektyki oraz omówienie elementów filozofii człowieka i filozofii Boga, zawartych w traktatach teologicznych Miaskowskiego. (shrink)

The article reviews the book Korespondencja Adama Adamandego Kochańskiego SJ, edited by Bogdan Lisiak.

The article reviews the book Adam Adamandy Kochański. Studium z dziejów filozofii i nauki w Polsce w XVII wieku, by Bogdan Lisiak.

This article discusses the biography, works and philosophical views of Giuseppe Angiolini, an Italian Jesuit working at the Academy of Polotsk at the turn of the 18th and 19th centuries. The whole philosophy represented by Angiolini is in line with Italian Catholic philosophy, which in turn was influenced by the traditional Jesuit Collegium Romanum. The philosophy of Angiolini contains certain Suarezian ideas. In this respect it was influenced by the Jesuit tradition, especially as regards the mental difference between essence and (...) existence, and modalism. (shrink)

This article discusses the biography, works and philosophical views of Giuseppe Angiolini, an Italian Jesuit working at the Academy of Polotsk at the turn of the 18th and 19th centuries. The whole philosophy represented by Angiolini is in line with Italian Catholic philosophy, which in turn was influenced by the traditional Jesuit Collegium Romanum. The philosophy of Angiolini contains certain Suarezian ideas. In this respect it was influenced by the Jesuit tradition, especially as regards the mental difference between essence and (...) existence, and modalism. (shrink)

Father Jakub Gorczyca, a Polish Jesuit, is a professor of philosophy at the Gregorian University in Rome. The subject of his particular concern is the set of problems encountered in philosophical anthropology, fundamental ethics and the philosophy of religion. Gorczyca draws philosophical inspiration from the intellectual tradition of Christianity, from phenomenology, and from the philosophy of dialogue.

Le Pere Paul Siwek SJ est un des plus eminents philosophes et psychologues polonais. II a travaille dans differents pays et s'est acquis une estime et une celebrite internationales. Pour familiariser le lecteur avec la personne de Siwek, on presente ici, de facon succincte, sa biographie, la liste de ses livres principaux publies en plusieurs langues, la caracteristique de son activite et la bibliographie des publications principales qui contiennent des donnees sur lui.

Le Pere Paul Siwek SJ est un des plus eminents philosophes et psychologues polonais. II a travaille dans differents pays et s'est acquis une estime et une celebrite internationales. Pour familiariser le lecteur avec la personne de Siwek, on presente ici, de facon succincte, sa biographie, la liste de ses livres principaux publies en plusieurs langues, la caracteristique de son activite et la bibliographie des publications principales qui contiennent des donnees sur lui.

En 1570, les jesuites fonderent un college à Vilna, en Lituanie, qui a ete transforme en Academie en 1579. Un cours special de Philosophie qui durait trois ans y a ete introduit en 1572. Le present article est consacre au jesuite espagnol Pedro Viana, professeur de Philosophie à Vilna de 1575 à 1578. Des sources inconnues jusqu'à maintenant nous permettront d'eclairer d'un nouveau jour la personnalite de cet Espagnol qui sur ses soixante annees de vie en passa cinq dans la (...) Republique de Deux Nations, etat compose alors des terres dites de la Couronne et du Grand Duche de Lituanie, et contribua au developpement de la philosophie de ces deux nations. En meme temps, ce texte montre comment on enseignait la philosophie à Vilna dans les annees 70 du XVIe siecle. (shrink)

En 1570, les jesuites fonderent un college à Vilna, en Lituanie, qui a ete transforme en Academie en 1579. Un cours special de Philosophie qui durait trois ans y a ete introduit en 1572. Le present article est consacre au jesuite espagnol Pedro Viana, professeur de Philosophie à Vilna de 1575 à 1578. Des sources inconnues jusqu'à maintenant nous permettront d'eclairer d'un nouveau jour la personnalite de cet Espagnol qui sur ses soixante annees de vie en passa cinq dans la (...) Republique de Deux Nations, etat compose alors des terres dites de la Couronne et du Grand Duche de Lituanie, et contribua au developpement de la philosophie de ces deux nations. En meme temps, ce texte montre comment on enseignait la philosophie à Vilna dans les annees 70 du XVIe siecle. (shrink)

En 1570, les jesuites fonderent un college à Vilna, en Lituanie, qui a ete transforme en Academie en 1579. Un cours special de Philosophie qui durait trois ans y a ete introduit en 1572. Le present article est consacre au jesuite espagnol Pedro Viana, professeur de Philosophie à Vilna de 1575 à 1578. Des sources inconnues jusqu'à maintenant nous permettront d'eclairer d'un nouveau jour la personnalite de cet Espagnol qui sur ses soixante annees de vie en passa cinq dans la (...) Republique de Deux Nations, etat compose alors des terres dites de la Couronne et du Grand Duche de Lituanie, et contribua au developpement de la philosophie de ces deux nations. En meme temps, ce texte montre comment on enseignait la philosophie à Vilna dans les annees 70 du XVIe siecle. (shrink)

The article reviews the book Edukacja oświeceniowa a szkoła tradycyjna. Z dziejów kultury intelektualnej i filozoficznej [Enlightenment Education and Traditional Education: From the History of Intellectual and Philosophical Culture], by Stanisław Janeczek.

Jan Sieg, Sohn von Marceli und Teresa, geb. Rhunke, wurde am 20. Oktober 1919 in Płocicz, im Kreis Sępólno Krajeńskie in Pommern geboren. In den Jahren 1930 bis 1938 besuchte er die Oberschule in Chojnice und legte dort die Reifeprüfung ab. Am 28. September 1940 ist er dem Jesuitenorden beigetreten, woraufhin er in Stara Wieś bei Krosno ein zweijähriges Noviziat absolvierte. Er studierte Philosophie in Nowy Sącz und Theologie in Stara Wieś und in Krakau. Ordiniert wurde er am 29. Juni (...) in Stara Wieś. (shrink)

Vincent Buczyński was one of the most outstanding 19th-century Jesuit philosophers from Poland. He worked in several countries as a philosopher and theologian. The chronology of his work is as follows: Połock, Tarnopol, Nowy Sącz, Graz, Linz, Namur and Louvain. He published a three-part work entitled Institutiones Philosophicae, and a book Institutiones Doctrinae Religionis.

Vincent Buczyński was one of the most outstanding 19th-century Jesuit philosophers from Poland. He worked in several countries as a philosopher and theologian. The chronology of his work is as follows: Połock, Tarnopol, Nowy Sącz, Graz, Linz, Namur and Louvain. He published a three-part work entitled Institutiones Philosophicae, and a book Institutiones Doctrinae Religionis.

Roman Darowski was born on August 12, 1935, in Szczepanowice, near Tarnow. He entered the Jesuit Order on July 31, 1951, and underwent a two year novitiate in Stara Wieś, near Krosno. He was ordained priest on July 31, 1961, in Warsaw. He studied philosophy at the Jesuit College in Cracow. He obtained a Master's Degree after presenting his thesis, Basic Foundations of Marxist Ethics [Podstawowe założenia etyki marksistowkiej], written under the direction of Tadeusz Ślipko, S. J. He studied theology (...) at the Jesuit College in Warsaw. After presenting his thesis Church History of Szczepanowice [Dzieje kościelne Szczepanowic], directed by Włodzimierz Kamńhski, S. J., he obtained a Bachelor's Degree in Theology. In the following year, he completed the so-called „third probation" in Paray-le-Monial, France,. (shrink)