Abstract

Pierwsza grupa jezuitów przybyła do Polski w jesieni 1564 r. Na początku następnego roku otwarli oni w Braniewie na Warmii kolegium z pięcioklasową szkołą średnią oraz Internat, zwany Konwiktem Szlacheckim. Już w r. 1566 wprowadzili wykłady dialektyki w klasie wymowy i kontynuowali je przez następne dwa lata. Wykłady te były początkowo przeznaczone dla konwiktorów oraz towarzyszących im zwykle wychowawców, a także dla eksternów. Pierwszym wykładowcą dialektyki w Braniewie był jezuita czeski Baltazar Hostounsky. W lecie 1565 r. został on wiceprowincjałem w Polsce z zadaniem czuwania nad kolegium w Braniewie, w którym naukę pobierało ponad 200 uczniów, oraz nad początkami fundacji kolegium w Pułtusku. Hostounsky uważał, ze system szkolny jezuitów należy przystosować do tradycji szkoły polskiej, m.in. przez wprowadzenie do programu nauczania matematyki, a zwłaszcza dialektyki.