The Anthropic Principle (AP), in its many versions, has received diverging assessments. I mainly examine the less speculative weak (WAP) and strong (SAP) versions and their assessments. I argue, among others, the following points. The construal of the WAP asa consistency requirement or a truth of (Bayesian) confirmation theory, while correct, does not quite capture its spirit. The charge of its being a tautology, which occasionscomparisons with the Principle of Natural Selection (PNS), is overstated. Still, in contrast with PNS's role, (...) it is never substantially involved in „anthropic explanations”. „Many worlds”-hypotheses, joined to the SAP, can yield (rather speculative) explanation. Friends of the AP roughly accept common scientific standards, which make the AP appear — even to some of them — as a temporary stop-gap. (shrink)

In deze tijd van secularisering is het begrijpelijk dat men de filosofie van de religie vaak wil beperken tot een kritiek van de religie en tot de kritische bespreking van de bekende godsbewijzen. 0Dit handboek kiest voor een andere aanpak. De filosofie van de religie is geen monolithische discipline. Filosofie van de religie is soms een binnen-religieuze aangelegenheid waarin de filosofie wordt ingezet als een hulpwetenschap voor de theologie, soms gaat het om een zuiver rationele aangelegenheid, soms domineert een (...) naturalistische blik en soms poogt men vooral de betekenis van het religieuze te verhelderen. Al deze modellen van filosofie van de religie komen hieraan bod en worden in hun historische ontwikkeling besproken. Daarom vertrekt dit handboek niet van de 'gedachte God' van metafysici en wetenschappers ('des philosophes et des savants', Pascal), maar veeleer van de geleefde religie ('la religion vécue', 'lived religion') om na te gaan hoe het religieuze in de praktijk functioneert en wat de betekenis ervan is: "Wat betekent het religieus te zijn?" is een belangrijker vraag dan "Is religie waar?". (shrink)

Is er een verschil tussen theologie en filosofie, en zo ja, waarin ligt dat verschil? Dat lijkt me de kern te zijn van de punten die Johan van der Hoeven als commentaar naar voren brengt in zijn zeer sympathieke bespreking van mijn bijdrage aan het cursusboek van de Open Universiteit. Ik zal proberen duidelijk te maken waarom ik denk dat dit de kern is, hoewel hij zelf een andere “hoofdvraag” lijkt te formuleren. Maar eerst twee opmerkingen vooraf.

Is er een verschil tussen theologie en filosofie, en zo ja, waarin ligt dat verschil? Dat lijkt me de kern te zijn van de punten die Johan van der Hoeven als commentaar naar voren brengt in zijn zeer sympathieke bespreking van mijn bijdrage aan het cursusboek van de Open Universiteit. Ik zal proberen duidelijk te maken waarom ik denk dat dit de kern is, hoewel hij zelf een andere “hoofdvraag” lijkt te formuleren. Maar eerst twee opmerkingen vooraf.

Bespreking van enkele spraakmakende ideeën-romans geschreven tegen het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw, o.a. van Dostojevski, Thomas Mann, Proust en Hermann Broch.

In zijn verhelderende opstel over De eigen aard van het geloof in de wijsgerige theologie van Vincent Brümmer, gaat Henk Geertsema vooral in op ‘de aard van de geloofskennis zoals die in de Utrechtse school [en met name in mijn geschriften] wordt gezien’ . De centrale vraag voor Geertsema is ‘of de wijze waarop Brümmer de kennis die eigen is aan het geloof, opvat recht doet aan het eigen aard van het bijbelse geloof als bepaald door de levende omgang met (...) God’ . Twee gezichtspunten zijn hier vooral van belang:’ de verbinding van geloofskennis met de praktische levenshouding, die kenmerkend wordt geacht voor het “verfijnd theologisch realisme” van de Utrechtse school; de typering van de wijsgerige theologie als “grammatica van het geloof”‘ . In mijn antwoord zal ik vooral ingaan op Geerstema’s bespreking van het ‘verfijnd theologisch realisme’. Ten aanzien van ‘het grammatica van het geloof’ zal ik volstaan met een opmerking over Geertsema’s onderscheiding tussen ‘de taal van de wijsgerige theologie’ en ‘die van het concrete geloven of van de Bijbel’ . Ik kan hier kort zijn omdat Marcel Sarot in zijn bijdrage uitvoerig op dit punt ingaat. (shrink)

Bespreking van: Joost De Bloois (2016) In naam van het Maagdenhuis. Amsterdam: Leesmagazijn, 120 pp. & Casper Thomas (2015) Competente rebellen: Hoe de universiteit in opstand kwam tegen het marktdenken. Amsterdam: Amsterdam University Press, 192 pp.

bespreking van: Marc Slors, Dat had je gedacht! Brein, bewustzijn en vrije wil in filosofisch perspectief, Amsterdam, Boom, 2012, 201 blz, ISBN 978 94 6105 7785.

Kan de wetenschap alles verklaren? Brian Ridley, zelf een natuurkundige, zoekt een antwoord op deze en andere vragen in deze boeiende studie naar zowel de reikwijdte als de grenzen van de wetenschap. Volgens Ridley ligt aan het wetenschappelijke denken een wereld van 'magische ideeën' ten grondslag, en hij betoogt dan ook dat wetenschap meer overeenkomst met magie heeft dan wij vaak aannemen. In het boek wordt ook ingegaan op de vaak veronachtzaamde relatie tussen natuurwetenschap en wiskunde. De auteur koppelt dit (...) op elegante wijze aan een fascinerende bespreking van relativiteit en kwantumtheorie, aldus onderstrepend dat er binnen de wetenschap vele perspectieven mogelijk zijn. Wetenschap is boeiende lectuur voor iedereen die geïnteresseerd in de huidige stand van zaken in de wetenschap en de richting waarin zij zich ontwikkelt. (shrink)

In zijn Doktor Faustus lijkt Thomas Mann te willen zeggen dat culturele fijnzinnigheid weinig waarborgen biedt tegen zedelijk verval. Wolin onderschrijft deze stelling van Mann. Bij esthetische waardering oordelen we strikt volgens formele criteria - de innerlijke geslaagdheid van een esthetisch object - ongeacht de doelen, zelfs de morele doelen. Moderne democratie heeft het nodig dat de individuen een mondig ethisch oordeelsvermogen ontwikkelen. Een hoogontwikkeld cultureel leven biedt slechts een beperkte bijdrage aan het welslagen van moderne democratie. Bespreking van (...) het aristocratische liberalisme van Tocqueville en anderen. 'Een van de slachtoffers van de moderne kunst - en meer nog van de postmoderne kunst - is het idee geweest dat de kunst iets zou moeten zijn dat "adelt" of "verheft".' In de wereld van onze tijd, waarin het kwaad nog lang niet ten grave is gedragen, lijkt hoog-cultureel elitisme een onvoorstelbare luxe. Maar wat is de zin van de kunst als zij prozaïsch wil zijn? (shrink)

Kan de wetenschap alles verklaren? Brian Ridley, zelf een natuurkundige, zoekt een antwoord op deze en andere vragen in deze boeiende studie naar zowel de reikwijdte als de grenzen van de wetenschap. Volgens Ridley ligt aan het wetenschappelijke denken een wereld van 'magische ideeën' ten grondslag, en hij betoogt dan ook dat wetenschap meer overeenkomst met magie heeft dan wij vaak aannemen. In het boek wordt ook ingegaan op de vaak veronachtzaamde relatie tussen natuurwetenschap en wiskunde. De auteur koppelt dit (...) op elegante wijze aan een fascinerende bespreking van relativiteit en kwantumtheorie, aldus onderstrepend dat er binnen de wetenschap vele perspectieven mogelijk zijn. _Wetenschap_ is boeiende lectuur voor iedereen die geïnteresseerd in de huidige stand van zaken in de wetenschap en de richting waarin zij zich ontwikkelt. (shrink)

In dit stimulerende en diepgravende boek onderzoekt John D. Caputo het religieuze denken. Tijdens dit onderzoek komen fascinerende vragen aan de orde: 'Wat heb ik lief als ik God liefheb?' en 'Wat heeft Star Wars ons te zeggen over de huidige beleving van religie?' (proberen we altijd een manier te vinden om te zeggen: 'God zij met je'?) Waarom betekent religie voor zoveel mensen een moreel houvast in een postmoderne, nihilistische tijd? Is het mogelijk om 'religie zonder religie' te hebben? (...) Via een bespreking van enkele huidige beelden van religie, zoals Robert Duvall's film The Apostle , biedt Caputo ook een aantal fascinerende en originele inzichten in religieus fundamentalisme. (shrink)

Beauty is both a history of art, and a history of aesthetics. Eco draws on the histories of both art and aesthetics to define the ideas of beauty that have informed sensibilities from the classical world to modern times. Taking in painting, sculpture, architecture, film, photography, the decorative arts, novels and poems, it offers a rich panorama of this huge subject. It traces the philosophy of aesthetics through history and examines some of the many treatises that have sought to define (...) it. Eco writes about Botticelli and Michelangelo, but also about the way fashion of the 1960s owes much to ancient Egyptian dress, or the fact that ancient Roman and eighteenth-century hairstyles have much in common. Bespreking van de Nederlandse vertaling in: Boekman. 17(2005)65(winter. 106-107). (shrink)

Historische schets van de ontwikkeling van de natuurwetenschappen, gevolgd door een beschrijving van de huidige praktijk van het onderwijs in de natuur- wetenschap, met bespreking van de toegepaste onderwijsprojecten, en een pleidooi voor vernieuwing.

In de hiernavolgende bijdrage zal het erom gaan te pogen een ander licht te werpen op de globalisering der wereldeconomie die onze planeet sinds enkele decennia teistert. In de theoretische aandacht die deze historische ontwikkeling te beurt viel gedurende de tweede helft van de voorbije eeuw, werd het verband met zowel de ‘economisering’ als de ‘technologisering’ van onze leefwereld zoals geduid in de marxistische en techniekphilosophische critiek centraal gesteld; zij werd tevens gesitueerd in de context van “de postmoderne conditie” in (...) den zin van Lyotard2. Ook de rationaliteitscrisis tout court die hiermee samenhangt beschouw ik als een uitgangspunt, hoewel men over haar aard en oorzaken van mening kan verschillen. De oorspronkelijkheid van deze bijdrage zal dan ook niet te vinden zijn in de bespreking van een der bovenvermelde punten, maar in een ander begrip van de betrekkingen tussen de totaliteit van dit proces en de in onze gewaarwordingen gegeven, ‘natuurlijke’ werkelijkheid. (shrink)

Met dit boek schreef de auteur een thematische benadering van het wijsgerig denken. Hij onderzoekt cyclische en niet-cyclische opvattingen over tijd zoals ze zich manifesteren in de verschillende onderzoeksdomeinen van de filosofie, met name de natuurwetenschappen, de theologie, de ethiek en de metafysica. De waarheidsproblematiek die filosofen al 2000 jaar bezig houdt, komt uitgebreid aan bod in een bespreking van het werk van Heidegger, Wittgenstein, Derrida. Een kritische levensbeschouwing alléén, zonder een daaraan gekoppelde levenshouding leidt uiteindelijk echter tot een (...) deconstructie van de filosofie zelf. Buber, Girard en Levinas bieden volgens de auteur een antropologisch-ethisch alternatief voor het gebrek aan zingeving dat de twintigste eeuw kenmerkt. Maar bovenal wil de auteur de lezer een instrument aanbieden voor zijn zoektocht naar een zinvolle levenshouding. (shrink)

Keuze van artikelen uit het werk van de Vlaamse filosoof over wetenschap, milieu, en medische en biologische ethiek.

Is it wrong to say Heidegger developed a metaphysics of technology? It doesn't seem to be so. The distinction he makes between technology and the essence of technology, a distinction that proves to be the core of his philosophy of technology, is clearly a metaphysical one: what appears is rooted in something else that does not appear . This is peculiar, for Heidegger is commonly known of course as a thinker who tenaciously tried to overcome metaphysics. In this paper, I (...) wish to examine to what extent Heidegger's philosophy of technology is metaphysical, and to what extent it isn't. In doing so, I want to make clear how Heidegger could arrive at the statement that the essence of technology jeopardizes the essence of man, and why according to him insight can bring salvation here. (shrink)

In Belgium, as in most countries, each Minister or Secretary is assisted by a limited number of trusted collaborators who constitute the Ministerial Office.The article is an attempt to shed a light on the Chief Ministerial Officer who is the closest collaborator of the Minister.In order to show the role of the Chief Ministerial Officer, the article first describes the tasks, powers and composition of the Ministerial Office to proceed to a more extensive analysis of the functions, the appointment of (...) the Chief Ministerial Officer, and the question whether he can exercise executive power.The most important tasks of the Chief Ministerial Officer are: organization and coordination of the Office and its activities, acting as a «Liaison-Officer» with the Minister, passing on of information, exercising of a form of internal, political and administrative control.The article closes with some more personal remarks, pointing out a few guidelines which a Chief Ministerial Office, should keep in mind. (shrink)