Following the formation of disciplines/sciences in different fields of Islamic thought, the specific concepts and terminologies of these disciplines/sciences began to emerge. Then the special meaning and the area of utilization for every concept in each discipline/science were further clarified by compiling specific epistles of definition (ḥudūd), which would contribute to this process of conceptualization. For the terminological meaning of the used concept to be determined primarily and thus for the followed theological/sectarian affiliation to be supported, works belonging to this (...) genre have been written specifically for the field of theology. Especially, the Muʿtazilī theologians undoubtedly made the greatest contribution. Thusly, specific treatises containing theological concepts were compiled by names such as al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār (d. 415/1025), and his students Abū Rashīd al-Nīsābūrī (d. after 420/1029) and Ibn Sharwīn (fl. first half of the Vth/XIth century). Zaydī theologian and jurist Abū’l-Qāsim al-Bustī’s (d. 420/1029) Tahdhīb al-ḥudūd, which has no available copy, is also contemporary to the mentioned works. This tradition found its reflection in the Imāmī-Muʿtazilī line in Abū Jaʿfar al-Ṭūsī’s (d. 460/1067) al-Muqaddimah fī l-madkhal ilá ṣināʿat ʿilm al-kalām, which could be seen as a concise theological work in terms of its construct and the explanations which it comprises, and in the work called al-Ḥudūd wa-l-ḥaqāʾiq, which is attributed to al-Sharīf al-Murtaḍá (d. 436/1044). Abū Jaʿfar al-Muqrī al-Nīsābūrī’s (d. mid-VIth/XIIth century [?]) al-Ḥudūd stands out as the most voluminous example in this tradition. The most important work belonging to this genre in the Muʿtazilī tradition, as it is the first among the available works, is the Ḥudūd al-alfāẓ of al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, which is found together with some other important Zaydī-Muʿtazilī works in a compilation discovered by us and thought to be lost until recently. In this treatise, which generally includes theological concepts and partially includes the concepts of Islamic law and the history of sects, al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār has put forward a language-based definition theory. His approach here is in line with the views he put forward on definition in his al-Mughnī. Accordingly, instead of definition (ḥadd) and description (rasm) carried out over five universals in classical logic, he adopted a method of lexical definition based on wording that agrees with the meaning of the concept in question and is clearer than it, and consequently gave a brief definition and explanation of the concept he deals with. This clearly shows that the previous Muʿtazilī theologians’ approach of language-based definition, which was used as an alternative to the conception of Aristotelian definition due to their distanced stance to philosophy was also inherited by al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār. The approach seen in some sources in the period following al-Qāḍī, such as Abū Rashīd al-Nīsābūrī’s al-Ḥudūd, also indicates his influence. (shrink)

Bu makale, kelâm söyleminde modern argümantasyon teorilerinin kullanılması gerektiğini savun- maktadır. İslam geleneği kendi istidlâl teorilerine sahip olsa da modern terminoloji ve teoriler, yorumlayıcı anlayış ve eleştirel analize yardımcı olabilir. Bu makale, Kâdî Abdülcebbâr’ın (ö. 415/1025) Hıristiyanlığa karşı kelâm ve reddiye geleneklerindeki aklî yöntemleri kullandığı Tesbît’ine odaklanmaktadır. Yine, Kâdî Abdülcebbâr’ın Hıristiyanlıktaki “İsa’nın ilahî doğası” iddiasına karşı delillerini örneklerle tahlil etmekte- dir. Makale, tarihî kelâm metinlerinin istidlâlî açıdan incelenmesi gerektiğini; ayrıca delile dayalı kelâmın tarihini ve gelişimini anlamada hem analitik teorilerin hem (...) de argümantasyon teorilerinin ne kadar önemli olduğunu tartışmaktadır. (shrink)

This paper focuses specifically on how religions shape attitudes towards ethics of tax evasion. Firstly, the paper begins with an overview of the four views on the ethics of tax evasion that have emerged over the centuries, then goes on to review some of the theoretical and empirical literature on the subject. The empirical part of the study examines attitudes toward tax evasion in 57 countries from the perspectives of six religions using the data from Wave 6 of the World (...) Values Survey. The sample population is more than 52,000. More than a dozen demographic variables were examined. The results study found that attitude toward cheating on taxes does differ by religion. (shrink)

Bu çalışma, 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) ile neoliberal politikalar arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Odak noktası, "tam ve üretken istihdam ile insan onuruna uygun işlerin sağlanması" hedefidir. Araştırma, serbest piyasa güçlerinin ekonomik ve sosyal sorunları çözmedeki etkinliği inancının, bu hedefle olan uyumunu tartışmaya açmaktadır. İstihdamın iş güvencesi, sözleşmeler, ücretler, çalışma saatleri ve sendikal yapılarına dair makroekonomik analizler, neoliberal politikaların SKH'lerle çeliştiğini göstermektedir. Bu eksende, SKH'lerin mevcut politik yapıyla uyumlu olup olmadığı ve neoliberal politikaların sürdürülebilir kalkınma (...) hedeflerine ulaşma üzerindeki etkisini tartışmaktadır. Veriler Dünya Bankası, ILO ve OECD'den alınmış, veri madenciliği yöntemleri kullanılarak Türkiye, OECD ülkeleri ve Dünya düzeyinde karşılaştırmalı analizler yapılmıştır. Bu bağlamda, çalışma sürdürülebilir kalkınma hedeflerine, özellikle iş yaşamına ilişkin boyutlarında, neoliberal politikaların etkilerini değerlendirerek özdüşünümselliğimizi geliştirmeye katkıda bulunmaktadır. (shrink)

Turkey and many countries, the school has closed, or partially or completely due to covid 19 pandemic. Schools remained closed until a certain time in Turkey. Afterwards, its opening has been postponed until certain dates. In the second half of 2019-2020 and in the first and second half of 2020-2021, students were mostly deprived of face-to-face education. This study, which aims to describe the problems experienced by RE teachers in the learning-teaching process during the epidemic period, was designed according to (...) a case study, one of the qualitative research methods. The study group consists of 8 RE teachers, four of them male and four female. The data collection tool is a semi-structured interview form. The data were subjected to content analysis, and NVIVO 12 program was used. RE teachers experienced problems regarding technique, absenteeism, pre-lesson preparation, learning environment, teaching methods, motivation, communication, time and measurement-evaluation. Although these negative situations have occurred, it can be said that teachers are willing to use the gains in distance education with normalization and aim to take learning out of the classroom in this way. It can be suggested to researchers to study the concepts of classroom privacy and digital world ethics within the framework of education. Improving the technology use competencies of RE teachers can also be suggested to the relevant institutions. (shrink)

Robots that can communicate with people are one of the goals reached by the technology developed for automation in work life. Experts aim to improve the communication skills of these robots further in the near future. Besides, various studies emphasize that people may interact with robots in a similar way as they interact with other people. In line of this idea, this study examines the possible causal chain in which the social anxiety affects the robot anxiety which in turn affects (...) the attitude toward interacting with robots. Data obtained from university students were analyzed in a simple and parallel mediation model. The results showed that robot anxiety and in particular two of its sub-dimensions mediate the relationship between social anxiety and negative attitudes toward interaction with robots. Researchers should carry out new studies about the common structural characteristics of the anxiety felt by people due to interacting with humans and robots. (shrink)

Şia anlayışında dördüncü imam olarak kabul edilen Ali b. Huseyn Zeynulabidîn’in yazdığı iddia edilen es-Sahifetu’s-Seccadiyye isimli dua konulu eser, Şia âleminde Kur’an-ı Kerîm ve Hz. Ali’ye atf edilen Nehcu’l-Belağa kitabından sonra gelen üçüncü önemli kitaptır. Toplam 54 dua metninden oluşan bu eser, sadece bir dua kitabı olarak ele alınmamış aynı zamanda ahlak, akide, fıkıh, sosyoloji, psikoloji ve edebiyat alanlarına da kaynaklık etmiştir. Eser üzerine onlarca şerh, haşiye, makale, akademik araştırmalar yapılmış ve eser, Türkçe, İngilizce, Farsça, Urduca gibi birçok dile çevrilmiştir. (...) Bu çalışmalar, eser etrafında önemli bir literatür oluşturmuştur. Biz bu çalışmamızda Tabakatu E‘lâmi’ş-Şî‘a, A‘yânu’ş-Şî‘a ve ansiklopedik tarzda yazılmış olan ez-Zerî‘a ilâ Tesânîfi'ş-Şî‘a isimli kaynak eserlerden aynı zamanda Mektebetu’l-Melik Fehd, Mektebetu’l-İskenderiye ve Mektebetu Mısrı’l-‘Âmme gibi yüzbinlerce kitabı içeren kütüphanelerden yararlanarak es-Sahîfetu’s-Seccâdiyye üzerine özellikle Arapça yapılmış çalışmaları incelemeye aldık ve eser etrafında gelişen literatürü tespit etmeyi amaçladık. (shrink)

Mullah Khalil al-Siirdī, who lived between the years 1750-1843, is a distinguished scholar that contributed to the intellectual life of his age with his life, works, and ideas. He attracted the attention of the madrasah members and intellectual milieu of his era through his scholarly writings. He affected the formation of the educational and intellectual life of masters and students. In this article, we have examined Mullah Khalil’s approach toward the issue of “ru’yat Allāh” by consulting, particularly his books and (...) other sources written on this matter, such as books, theses, encyclopedia entries, articles, etc.. At the beginning of the essay, we have presented brief information about Mullah Khalil’s life, education, and writings. Afterward, we have attempted to establish the lexical and terminological meanings of the term “ru’yat Allāh” and sects’ views regarding thereof. According to Mullah Khalil, even though it is theoretically possible to see God in this world with the naked eye while awake, it has not taken place [actually]. Prophet Moses wanted to see God while he was awake, but he could not do so. Mullah Khalil, based on Prophet Moses’ wish, believes the possibility of the vision of God and claims that it would not be appropriate for a prophet to ask for something impossible. Taking this possibility into consideration, Mullah Khalīl states that human beings can also see God in their dreams. (shrink)

Namaz birçok âyet ve hadisin önemine vurgu yaptığı ibadetlerdendir. Hatta Kur’an’da namazla birlikte anılmak, diğer ibadetler için bir değer ölçüsü olarak görülmüştür. Hz. Peygamber’in sözlerinde namaz, kalbî bir eylem olan imanın görünür ve yaşanır ölçüsü olarak kabul edilmiştir. Namazın terk edilmesi farklı yorumlar olmakla birlikte “küfür” kelimesiyle de ifade edilmiştir. Bu öneminden dolayı namazın kasten terkedilmesi, namaz vaktinin farkında olmadan kaçırılması veya gaflete düşüp namaz içerisinde birtakım yanlışlar yapılması gibi konuları içeren hadisler titizlikle ele alınıp anlaşılmaya çalışılmıştır. Üzerinde farklı yorumların (...) yapıldığı rivayetlerden biri de “kulun kıyamet günü ilk olarak namazdan hesaba çekileceğini” bildiren hadistir. Metnin devamında ise “şayet farzlarda bir eksiklik bulunursa bunların nafilelerle tamamlanacağı” haber verilmektedir. Bu muhtevasıyla rivayet; namazın tembellik ve gaflet eseri terkedilmesi, istemsiz olarak kaçırılması ve kılınırken yapılabilecek birtakım hataların telafisi gibi birçok ihtimale hamledilebilecek bir anlama sahiptir. Makalede söz konusu rivayetin senet ve metnine dönük değerlendirmeler yapılacak ve zikri geçen bu ihtimâllerden hangisine delâletinin daha kuvvetli olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. (shrink)

Death is an undeniable fact of life. Whether it is a bad or feared thing is an important discussion that can be brought back to the ancient Greek philosophers. This article is primarily concerned with the discussion on what grounds Epicurus's thesis "death, is nothing to us; since when we exist, death is not yet present, and when death is present, then we do not exist," and to what extent satisfactory results are reached. Later, it tries to investigate how Lucretius, (...) who is regarded as the successor of Epicurus, derives the result of meaningless of fear of death from the symmetrical relationship between prenatal and post-mortem non-existences. Finally, it refers to the modern asymmetric approaches which argue that, contrary to Lucretius's claim, the relationship between these two periods of non-existence is not symmetrical, because there are serious differences between the later birth and the later death of people, given their deprivations. This article argues that death has a mystery that raises the anxiety that comes from the nature of death; however, it defends the idea that it makes a significant contribution to the meaning of life. (shrink)

4-6 yaş grubu çocukların gelişimsel özellikleri, onların yaparak/yaşayarak öğrenmelerini gerekli kıldığından bu dönemde somut yaşantılar oldukça önemlidir. Okul öncesinde çocuklar için; sevecekleri, kendilerini iyi ve güvende hissedecekleri eğitim ortamları hazırlanmalıdır. Bu sebeple 4-6 yaş grubu Kur’an kursu binalarının çocukların gelişim özelliklerine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmış ve düzenlenmiş olması gerekmektedir. Araştırmanın amacı, 4-6 yaş grubu Kur’an kurslarının sahip olduğu fiziki imkânların eğitime elverişlilik durumunun belirlenmesidir. Çalışmada nicel veri toplama araçlarından anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Gaziantep il merkezi ve ilçelerinde (...) bulunan 4-6 yaş grubu Kur’an kurslarında görev yapmakta olan 175 öğretici oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise evren içerisinden basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 143 öğreticiden oluşmaktadır. Elde edilen veriler bağımlı ve bağımsız değişkenler dikkate alınarak, bilgisayar ortamında SPSS 22.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda kursların önemli bir kısmının yeterli büyüklükte bir oyun bahçesine sahip olmadığı, var olan oyun alanları düzenlenirken çocukların gelişim dönemi özelliklerinin, ilgi ve ihtiyaçlarının yeterince dikkate alınmadığı, kurs binalarının temizliği noktasında birtakım eksikliklerin bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca kursların birçoğunda öğreticilerin dinlenmesi ve veliler ile görüşme yapması için uygun mekânlar bulunmadığı, kurs binalarının iç ve dış cephe boya renklerinin okul öncesi dönem çocukları için uygun olmadığı, ses yalıtımı ve kısmen güvenlik sorunu bulunduğu belirlenmiştir. (shrink)

Dünya genelinde yaşanan çatışmalarda dinî inanç ve değerlerin araçsal kullanımı, din ve şiddet konularının merkeze alındığı birçok tartışmaya kaynaklık etmektedir. Yapılan tartışmalar dinî inanç ve değerlerin şiddet içeren davranışlara neden olduğu varsayımı etrafında şekillense de din ve şiddet arasında var olan ilişki oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Zira, dinsel geleneklerin merkezinde yer alan kutsal metinler, savaş ve şiddet içeren örnek ve sembollerin yanı sıra barış ve uzlaşı içeren taleplere de sahiptir. Başka bir ifade ile dinî gelenekler, tarihî süreç içerisinde hem (...) temel ahlaki değerlerin hayata geçirilmesi hem de barışçıl tutumların benimsenmesinde ilham verici bir kaynak olarak hizmet etmişlerdir. Diğer taraftan insanlık tarihinin en kötü örnekleri de dinî inanç ve değerler ile bağlantılıdır. Tarihî kayıtlar, din adına yapılan savaşlarda binlerce insanın hayatını kaybettiğine ve bir o kadarının da doğrudan ya da dolaylı şiddete maruz kaldığına işaret etmektedir. Öyleyse kutsal metinlerde yer alan herhangi bir pasajdan ya da geçmişte yaşanmış olumlu ya da olumsuz herhangi bir örnekten hareketle dinî inanç ve değerlerin bütünüyle savaşa veya barışa hizmet ettiğini söylemek gerçekçi bir tutum olmayacaktır. Bununla beraber Amerika’da gerçekleşen 11 Eylül saldırıları dinsel şiddet konusunda farklı görüşlerin öne sürülmesine neden olmuştur. İronik bir şekilde 2001’de dinî terörizm ile mücadele kararı alan Amerika’nın dinî inanç ve değerleri şiddetin meşrulaştırılmasında bir araç olarak kullanması, 11 Eylül’ün benzer saldırılar için bir arketip olarak kullanılmasına zemin oluşturmuştur. Zira Müslüman olduğu iddia edilen on dokuz kişinin kaçırdığı dört uçağın Dünya Ticaret Merkezi’ne yapılan saldırı için kullanılması sadece dinsel şiddet tartışmalarının İslâm ve Müslümanlar üzerinden yapılmasına neden olmamış aynı zamanda İslâm coğrafyasının yeniden şekillenmesine neden olacak askeri ve siyasi kararların alınmasına da zemin oluşturmuştur. Bu saldırı neticesinde dinsel terör örgütlerine karşı harekete geçtiğini iddia eden George W. Bush, verilen mücadeleyi şeytani güçlere karşı Haçlı Seferi olarak yorumlayarak Afganistan ve Irak’ta on binlerce insanın ölmesi ile sonuçlanan askerî operasyonları başlatmıştır. Benzer şekilde 7 Ekim 2023 tarihinde gerçekleşen saldırıları Yeşaya kehaneti üzerinden temellendiren Binyamin Netanyahu, 7 Ekim olaylarını İsrail’in 11 Eylül’ü olarak niteleyerek kadın-erkek, genç-yaşlı ayrımı yapılmaksızın binlerce sivilin ölmesine neden olmuştur. Yaşanan çatışmalar her ne kadar teopolitik, ekonomik ya da kültürel nedenlere dayansa da şiddetin meşrulaştırılmasında din dilinin kullanılması kanaatimizce din ve şiddet konusu ile ilgili tartışmaların araştırılmasını gerektirmektedir. Bu nedenle dinsel şiddet tartışmaları bağlamında ele alınan bu çalışmada genel bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Konu incelenirken önce 11 Eylül saldırılarından günümüze dinsel şiddet tartışmaları ile ilgili farklı bakış açıları üzerinde durulmuş daha sonra monoteist geleneğe ait kutsal metinlerde yer alan şiddet ifadelerinin tarihî süreç içerisinde farklı şekillerde yorumlandığına dikkat çekilerek dinsel olarak nitelenen şiddet eylemlerinin çok sayıda ve karmaşık nedenlere dayandığı gösterilmeye çalışılmıştır. Konu Yahudi, Hıristiyan ve İslâm gelenekleri üzerinden ele alınmış ve monoteist geleneğe ait dinî inanç ve değerlerin şiddete referans olarak gösterildiği örnekler ile sınırlandırılmıştır. Fenomenolojik bakış açısı ile ele alınan araştırmada dinsel olarak ifade edilen şiddet eylemlerinin belli amaçlar doğrultusunda kutsal metinlerin yeniden yorumlanması ve yeni yorumun idealleştirilmesi ile ilişkili olduğu görülmüştür. (shrink)

The purpose of this study is to develop a religion-science relationship attitude scale prepared to determine the approaches of the students studying at the faculties of theology/Islamic sciences towards the religion-science relationship. The relationship between religion and science constitutes one of the most important intersection points of religion, science and philosophy. In the modern period, the debates on the questioning of this relationship have reached quite advanced dimensions with the influence of different elements. In recent years, one of the environments (...) in which this situation has intensified in our country is theology/Islamic sciences faculties. Especially for the students of these faculties, it is important to deal with the issue from different dimensions. However, the studies are mainly carried out in the theoretical dimension and it can be said that the quantitative dimensions are inadequate. In this respect, the article is the first example in the field. Ian G. Barbour's quartet typology, which is one of the most comprehensive studies on the religion-science relationship was used as a basis in the formation of the scale questions. Especially conflict, separation and reconciliation approaches in this typology have been decisive. Three different study groups were formed and a total of 594 students studying at Atatürk University Faculty of Theology were studied. In the development of the scale, exploratory sequential pattern model from mixed method research was used and there are four steps. In the first step, the items were written by the researchers and corrections were made by taking the opinions of the field experts. In the second step, an application was made for item analysis; in the third step, an application was made for exploratory factor analysis (EFA), and in the fourth and final step, confirmatory factor analysis (CFA) was performed. According to the findings obtained from the study, a scale consisting of two sub-dimensions called conflict/separation and dialogue/consensus was developed. The reliability of the scale was analyzed with the internal consistency (cronbach alpha) method, and the cronbach alpha values for each sub-dimension were calculated as.90 for the conflict sub-dimension and.77 for the dialogue consensus sub-dimension. These results indicate that each sub-dimension of the scale is reliable. (shrink)

Okuma etkinliği hem ana dilde hem de yabancı bir dil öğrenmede önemli bir yer tutar. Bireyler okuma aracılığıyla başka görüş, düşünce ve kültürel unsurları öğrenir, onlarla etkileşimde bulunurlar. Bireylerin yabancı dil öğreniminde, yabancı dilde okuma becerilerini geliştirmek amacıyla bazı uygulamalar önerilir. Bunlardan biri, basitleştirilmiş kitaplardır. Bu çalışma, yabancı dil öğreniminde okuma becerisinin arttırılması için yapılan basitleştirilmiş okuma kitaplarının kullanımıyla ilgili önemli unsurları belirtmeyi ve bu tür kitapların kullanımına eleştirel bir bakış sunmayı hedeflemektedir. Bu çalışma, öncelikle basitleştirilmiş kitapların kullanımını tarihsel açıdan (...) ele almış, faydaları hakkında destekleyici ve karşıt görüşleri derlemiş, son olarak da basitleştirilmiş kitaplardan yapısal örnekler ile dil öğrenimi açısından sorgulama yapmıştır. Basitleştirilmiş kitaplar aracılığıyla, öğrencinin okuma becerisi ve yabancı dil öğrenmesinin gelişmesi düşünülse de, bu tür kitapların yabancı dil öğreniminde kullanımına temkinli bir şekilde yaklaşmak, kitapları seçerken içerik olarak dil edinimi ve kültürel duruş olup olmadığını gözden geçirmek gereklidir. Buna ek olarak, yabancı dil öğreniminde yapısal ve bağlamsal olarak bir kazanım olup olmadığı sorgulanmalıdır. Sonuç olarak, basitleştirilmiş olan edebi eserler yerine orijinallerin ve her seviyeye uygun farklı edebi metin türlerinin yabancı dilde okuma becerisini geliştirmede kullanılması önerilmektedir. (shrink)