Bu makale, kelâm söyleminde modern argümantasyon teorilerinin kullanılması gerektiğini savun- maktadır. İslam geleneği kendi istidlâl teorilerine sahip olsa da modern terminoloji ve teoriler, yorumlayıcı anlayış ve eleştirel analize yardımcı olabilir. Bu makale, Kâdî Abdülcebbâr’ın (ö. 415/1025) Hıristiyanlığa karşı kelâm ve reddiye geleneklerindeki aklî yöntemleri kullandığı Tesbît’ine odaklanmaktadır. Yine, Kâdî Abdülcebbâr’ın Hıristiyanlıktaki “İsa’nın ilahî doğası” iddiasına karşı delillerini örneklerle tahlil etmekte- dir. Makale, tarihî kelâm metinlerinin istidlâlî açıdan incelenmesi gerektiğini; ayrıca delile dayalı kelâmın tarihini ve gelişimini anlamada hem analitik teorilerin hem (...) de argümantasyon teorilerinin ne kadar önemli olduğunu tartışmaktadır. (shrink)

This paper focuses specifically on how religions shape attitudes towards ethics of tax evasion. Firstly, the paper begins with an overview of the four views on the ethics of tax evasion that have emerged over the centuries, then goes on to review some of the theoretical and empirical literature on the subject. The empirical part of the study examines attitudes toward tax evasion in 57 countries from the perspectives of six religions using the data from Wave 6 of the World (...) Values Survey. The sample population is more than 52,000. More than a dozen demographic variables were examined. The results study found that attitude toward cheating on taxes does differ by religion. (shrink)

Following the formation of disciplines/sciences in different fields of Islamic thought, the specific concepts and terminologies of these disciplines/sciences began to emerge. Then the special meaning and the area of utilization for every concept in each discipline/science were further clarified by compiling specific epistles of definition (ḥudūd), which would contribute to this process of conceptualization. For the terminological meaning of the used concept to be determined primarily and thus for the followed theological/sectarian affiliation to be supported, works belonging to this (...) genre have been written specifically for the field of theology. Especially, the Muʿtazilī theologians undoubtedly made the greatest contribution. Thusly, specific treatises containing theological concepts were compiled by names such as al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār (d. 415/1025), and his students Abū Rashīd al-Nīsābūrī (d. after 420/1029) and Ibn Sharwīn (fl. first half of the Vth/XIth century). Zaydī theologian and jurist Abū’l-Qāsim al-Bustī’s (d. 420/1029) Tahdhīb al-ḥudūd, which has no available copy, is also contemporary to the mentioned works. This tradition found its reflection in the Imāmī-Muʿtazilī line in Abū Jaʿfar al-Ṭūsī’s (d. 460/1067) al-Muqaddimah fī l-madkhal ilá ṣināʿat ʿilm al-kalām, which could be seen as a concise theological work in terms of its construct and the explanations which it comprises, and in the work called al-Ḥudūd wa-l-ḥaqāʾiq, which is attributed to al-Sharīf al-Murtaḍá (d. 436/1044). Abū Jaʿfar al-Muqrī al-Nīsābūrī’s (d. mid-VIth/XIIth century [?]) al-Ḥudūd stands out as the most voluminous example in this tradition. The most important work belonging to this genre in the Muʿtazilī tradition, as it is the first among the available works, is the Ḥudūd al-alfāẓ of al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, which is found together with some other important Zaydī-Muʿtazilī works in a compilation discovered by us and thought to be lost until recently. In this treatise, which generally includes theological concepts and partially includes the concepts of Islamic law and the history of sects, al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār has put forward a language-based definition theory. His approach here is in line with the views he put forward on definition in his al-Mughnī. Accordingly, instead of definition (ḥadd) and description (rasm) carried out over five universals in classical logic, he adopted a method of lexical definition based on wording that agrees with the meaning of the concept in question and is clearer than it, and consequently gave a brief definition and explanation of the concept he deals with. This clearly shows that the previous Muʿtazilī theologians’ approach of language-based definition, which was used as an alternative to the conception of Aristotelian definition due to their distanced stance to philosophy was also inherited by al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār. The approach seen in some sources in the period following al-Qāḍī, such as Abū Rashīd al-Nīsābūrī’s al-Ḥudūd, also indicates his influence. (shrink)

Robots that can communicate with people are one of the goals reached by the technology developed for automation in work life. Experts aim to improve the communication skills of these robots further in the near future. Besides, various studies emphasize that people may interact with robots in a similar way as they interact with other people. In line of this idea, this study examines the possible causal chain in which the social anxiety affects the robot anxiety which in turn affects (...) the attitude toward interacting with robots. Data obtained from university students were analyzed in a simple and parallel mediation model. The results showed that robot anxiety and in particular two of its sub-dimensions mediate the relationship between social anxiety and negative attitudes toward interaction with robots. Researchers should carry out new studies about the common structural characteristics of the anxiety felt by people due to interacting with humans and robots. (shrink)

4-6 yaş grubu çocukların gelişimsel özellikleri, onların yaparak/yaşayarak öğrenmelerini gerekli kıldığından bu dönemde somut yaşantılar oldukça önemlidir. Okul öncesinde çocuklar için; sevecekleri, kendilerini iyi ve güvende hissedecekleri eğitim ortamları hazırlanmalıdır. Bu sebeple 4-6 yaş grubu Kur’an kursu binalarının çocukların gelişim özelliklerine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmış ve düzenlenmiş olması gerekmektedir. Araştırmanın amacı, 4-6 yaş grubu Kur’an kurslarının sahip olduğu fiziki imkânların eğitime elverişlilik durumunun belirlenmesidir. Çalışmada nicel veri toplama araçlarından anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Gaziantep il merkezi ve ilçelerinde (...) bulunan 4-6 yaş grubu Kur’an kurslarında görev yapmakta olan 175 öğretici oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise evren içerisinden basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 143 öğreticiden oluşmaktadır. Elde edilen veriler bağımlı ve bağımsız değişkenler dikkate alınarak, bilgisayar ortamında SPSS 22.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda kursların önemli bir kısmının yeterli büyüklükte bir oyun bahçesine sahip olmadığı, var olan oyun alanları düzenlenirken çocukların gelişim dönemi özelliklerinin, ilgi ve ihtiyaçlarının yeterince dikkate alınmadığı, kurs binalarının temizliği noktasında birtakım eksikliklerin bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca kursların birçoğunda öğreticilerin dinlenmesi ve veliler ile görüşme yapması için uygun mekânlar bulunmadığı, kurs binalarının iç ve dış cephe boya renklerinin okul öncesi dönem çocukları için uygun olmadığı, ses yalıtımı ve kısmen güvenlik sorunu bulunduğu belirlenmiştir. (shrink)

Mullah Khalil al-Siirdī, who lived between the years 1750-1843, is a distinguished scholar that contributed to the intellectual life of his age with his life, works, and ideas. He attracted the attention of the madrasah members and intellectual milieu of his era through his scholarly writings. He affected the formation of the educational and intellectual life of masters and students. In this article, we have examined Mullah Khalil’s approach toward the issue of “ru’yat Allāh” by consulting, particularly his books and (...) other sources written on this matter, such as books, theses, encyclopedia entries, articles, etc.. At the beginning of the essay, we have presented brief information about Mullah Khalil’s life, education, and writings. Afterward, we have attempted to establish the lexical and terminological meanings of the term “ru’yat Allāh” and sects’ views regarding thereof. According to Mullah Khalil, even though it is theoretically possible to see God in this world with the naked eye while awake, it has not taken place [actually]. Prophet Moses wanted to see God while he was awake, but he could not do so. Mullah Khalil, based on Prophet Moses’ wish, believes the possibility of the vision of God and claims that it would not be appropriate for a prophet to ask for something impossible. Taking this possibility into consideration, Mullah Khalīl states that human beings can also see God in their dreams. (shrink)

Namaz birçok âyet ve hadisin önemine vurgu yaptığı ibadetlerdendir. Hatta Kur’an’da namazla birlikte anılmak, diğer ibadetler için bir değer ölçüsü olarak görülmüştür. Hz. Peygamber’in sözlerinde namaz, kalbî bir eylem olan imanın görünür ve yaşanır ölçüsü olarak kabul edilmiştir. Namazın terk edilmesi farklı yorumlar olmakla birlikte “küfür” kelimesiyle de ifade edilmiştir. Bu öneminden dolayı namazın kasten terkedilmesi, namaz vaktinin farkında olmadan kaçırılması veya gaflete düşüp namaz içerisinde birtakım yanlışlar yapılması gibi konuları içeren hadisler titizlikle ele alınıp anlaşılmaya çalışılmıştır. Üzerinde farklı yorumların (...) yapıldığı rivayetlerden biri de “kulun kıyamet günü ilk olarak namazdan hesaba çekileceğini” bildiren hadistir. Metnin devamında ise “şayet farzlarda bir eksiklik bulunursa bunların nafilelerle tamamlanacağı” haber verilmektedir. Bu muhtevasıyla rivayet; namazın tembellik ve gaflet eseri terkedilmesi, istemsiz olarak kaçırılması ve kılınırken yapılabilecek birtakım hataların telafisi gibi birçok ihtimale hamledilebilecek bir anlama sahiptir. Makalede söz konusu rivayetin senet ve metnine dönük değerlendirmeler yapılacak ve zikri geçen bu ihtimâllerden hangisine delâletinin daha kuvvetli olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. (shrink)

Molla Halil’e göre insanların bu dünyada yaptıkları iyiliklere karşılık Yüce Allah onları ahirette lütfuyla nimetlendirecek ve Cennetine koyacaktır. Bu, Allah’ın insanlara bir va‘didir. Allah va‘dinden asla dönmez. Çünkü Allah’ın va‘dinden dönmesi, O’nun hakkında bir eksiklik sayılır. Ancak bu durum O’nun için vucûbiyet ifade etmez. Vucubiyet kavramı çeşitli anlamlarda kullanıldığı için anlam kargaşasına yol açabilir. Buna sebebiyet vermemek için kelamda özellikle de bu makalede “zorunluluk” anlamına kullanılacak olup bazen gereklilik anlamı da ihtiva edebilir. Allah, kötülük yapanları ise adaletiyle cezalandıracaktır. Bu da (...) Allah’ın va‘îdi olup, va‘îdi’nden dönebilir. Bu, O’nun hakkında bir noksanlığa sebebiyet vermez. Çünkü cezalandırmaktan vazgeçmesi Allah’ın merhametinin ve lütfunun bir sonucudur. Bununla birlikte ne va‘d ve ne de va‘îd Allah’a vacip değildir. Molla Halil’e göre, büyük günah insanı imandan çıkarmaz. Mu‘tezile’ye göre büyük günah işleyen kimse dünyada ne mümin olur ne de kâfir ikisinin arasında bir yerde durur. Buna da fasıklık denir. Haricîlere göre ise, ister büyük, isterse küçük olsun, her türlü günah sahibini iman dairesinden çıkarır ve küfür dairesine dahil eder. Molla Halil’e göre, ahiret hayatı ruh ve cesetle birlikte olacaktır. Bu üm-metin günahkârlarına peygamberler, şehitler ve salih kimseler şefaat edecek-tir. Mu‘tezile‘ye göre şefaat sadece iyilerin derecesinin yükselmesi içindir. Günahkârlar için şefaat olmayacaktır. Günahkâr müminler Cehenneme girseler de ebedi kalmayacaklar. Kâfirlerin azapları ise devamlı olacak ve bunlar ebedi olarak Cehennemde kalacaklardır. Biz bu makalede önce sevap ve İkâb kelimelerinin lügat ve ıstılah anlamları üzerinde duracak, sonra bu bağlamda ayet ve hadislerde verilen bilgileri ve bunların açıklamalarını ele alacağız. Daha sonra Molla Halil’in bu konulara dair görüşlerini sunmaya çalışacağız. Onun sevap ve İkâb ile ilgili tanımlarını, bunların sonuçlarına dair yaşanacakları ve varılacak yerleri ele alan yaklaşımlarını sunmaya çalışacağız. Burada farklı görüşlere sahip olmaları nedeniyle çoğunlukla Mu‘tezile’nin ve az da olsa Haricilerin görüşlerine de mukayese oluşturması için değineceğiz. Burada sadece Molla Halil’in görüşlerini değil, onun içinden geldiği Ehli Sünnetin görüşlerini, sünni kaynakları temel alarak aktarmaya çalışacağız. (shrink)

The Zaydī-Muʿtazilī interaction, which dates back to the early periods, increased when The Būyid vizier al-Ṣāḥib b. ʿAbbād invited Qāḍī ʿAbd al-Jabbār to Rayy and many Caspian Zaydī scholars studied with Qāḍī. Ibn Sharwīn, who is mentioned among the students of Qāḍī ʿAbd al-Jabbār and accepted as one of the Zaydī- Muʿtazilī scholars, is one of these names. The works of Ibn Sharwīn, who had writings in the field of kalām and fiqh, did not remain within the borders of the (...) Caspian and reached the Zaydīs of Yemen; one of these works is Ḥaqāʾiq al-ashyāʾ. Considering that, unlike other theological schools, there are not many works on the definitions of theological concepts in Muʿtazilī literature and -as far as is known- did not reach today, this treatise helps to understand better especially the terms in Zaydī- Muʿtazilī theology and the effects of Bahshamiyya on Zaydī thought. This work, edited and translated based on the only extant manuscript only manuscript found in Yemen and a previous publication, on the one hand, is important in understanding the point of view of Zaydī- Muʿtazilī thought on the disciplines of theology, jurisprudence, debate, history of Islamic sects, on the other hand, it is a helpful resource for understanding the terms used in the theory of aḥwāl, which is still an intricate issue. Ibn Sharwīn in his Ḥaqāʾiq al-ashyāʾ; explains over 150 terms in relation to cosmology such as substance, accident, line, surface, space; to ontology such as existing, non-existence, originated (muḥdath); to epistemology such as knowledge, creed, ignorance, doubt, skepticism, obligatory and acquired knowledge; to methodology such as evidence, madlūl, debate, and disputation; to fiqh such as sunnah, farḍ, mandūb, cause, command-prohibition, general-particular (ʿumūm-ḫuṣūṣ); to the history of sects such as ʿadliyya, compulsionists (mujbira) and qadarī; to divinity such as the oneness of God (tawhīd); to justice such as promise and threat (al-waʿd wa-l-waʿīd), good and evil, necessary and acquired, grace, compensation, repentance, major and minor sins; to the theory of al-aḥwāl such as attribute of the essence, determinant (muḳtaḍī), entail (muḳtaḍā), muṣaḥḥiḥ, cause. Describing ḥadd that corresponds to “definition” and ḥaḳīḳat that he used together with it as collectively exhaustive, mutually exclusive, Ibn Sharwīn defines knowledge, power, living (ḥayy), speech (kalām), speaker (mutakallim), permanent (bāqī) etc. in a way that is true for both God and human beings. While making these definitions, he draws on poems, linguistic usages and verses and divides the nouns into three parts at the end of his work, namely linguistic, religious and conventional (sharʿī and waḍʿī); in particular, he gives detailed information about metaphors and parts of truth. Another striking aspect of the work is the explanation of the meanings of the imperative mood which is included in the subjects of the Methodology of Fiqh. (shrink)

This study aims to identify the necessary strategies for the development of a sustainable financial system. For this purpose, a novel approach could be provided for soft computing with Gaussian-based fuzzy DEMATEL approach to understand the significant levels and impact-relation degrees of these criteria. For robustness check, this evaluation has also been performed for triangular and trapezoidal fuzzy sets. There are many novelties of this study. Firstly, computer science has a significant role in the decision-making process. Another specificity is that (...) the use of Gaussian numbers with fuzzy numbers is a new area. In addition, interval type-2 fuzzy sets also provide a significant advantage in decision-making under uncertainty. The results demonstrate that the size of the alternative financing, investment in efficient projects, and effective advertisement/promotions are the most important items to affect the performance of alternative banking system of emerging economies. Hence, it is recommended that the new banking applications should be applied by the state or the state can provide some incentives for foreign banks to invest in emerging economies, such as tax reduction. Another important point is that the financial intermediations should generate a component financial analysis team to examine the financial reports of the companies in detail so that the financial credibility of these companies can be evaluated more effectively. (shrink)

On May 13, 2014, a fire due to the combustion of accumulated methane gas in the Soma Eynez Mine in Turkey killed 301 miners. This case chronicles the events on the day of the accident and investigates the factors leading up to it. It depicts the chaos and confusion resulting from missing emergency protocol, inadequate responses of major stakeholders such as safety experts in the mine, company executives, and the political leadership at the ministry and prime ministry levels. It shows (...) how the interplay of a culture of leniency towards mining safety, insufficient mining policies and even less effective inspections coupled with nepotism and the local population’s desperation for work, all led to serious neglect in a major mine resulting in needless deaths. The Soma Eynez Mine disaster highlights how corporate greed fed into breaches of mining protocol and ethical conduct, eventually leading to the bankruptcy of a mining conglomerate and the imprisonment of 14 men. (shrink)