Author presents reflection on the evolution of political terms and notions throughout Russian history. In this study, as its main focus is the reconstruction of the development process of concepts and notions pertaining to the political whole. Nevertheless, these issues do surface in the context of conceptualizing the political community, as an important aspect of both political organization and political action. In Russia, certain concepts pertaining to some aspects of freedom did develop, but what never emerged was the general idea (...) of freedom as the central political issue. On the other hand, the issue of authority emerged as an independent field of thought, as a result of the despotic and anti-despotic interpretations of terms used to describe the political system. (shrink)

[…] redaktorom udała się rzecz dość rzadka w tego typu publikacjach, mianowicie stworzyli imponujących rozmiarów księgę pamiątkową, która jednak, poza walorami okolicznościowymi, charakteryzuje się wysokim poziomem naukowym i zawiera sporo oryginalnych, wartościowych treści, z konieczności prezentowanych w krótkich formach, co jednak nie obniża ich rangi teoretycznej. Ponadto […] udało się w tej publikacji zgromadzić bardzo liczne, a jednocześnie reprezentatywne grono najwybitniejszych polskich filozofów, którzy ofiarowali profesorowi Tyburskiemu swoje cenne teksty, co czyni tę książkę tym bardziej wartościową i spowoduje, jak można (...) przypuszczać, że jeszcze po wielu latach będzie się do niej sięgało jako o źródła oryginalnych i bardzo ciekawych przemyśleń. Prof. dr hab. Jarosław Rolewski. (shrink)

The text is a commentary to the phenomena in Polish modern art in the final years of the 20th century. It constitutes a “first-hand” account by a participant of the events and the host of the location. The location was the author’s private workshop in the attic of a Łódź tenement house in the very centre of the city, in the circles of artists creating situations, meetings, events and objects, which established Kultura Zrzuty [the Whip-round Culture], a phenomenon which described (...) the activities of artists independent of state institutions and officials patrons in the 1980s. The analysis of the events within the area of independent Okolice Sztuki inspired the author to discuss the form of other artists and his own, who created art in Strych [literally: attic] in an unchanging conflict between physical and social existence and freedom in art. (shrink)

The subject of this article are the definitional and regulatory aspects of experimental (or innovative) therapies, understood either as new and unproven treatment methods that can be tested – and for this purpose used – also in clinical trials, or as applications of these new and unproven procedures in medical practice. After a short introduction, recalling one of the important sources of the concept of experimental or innovative therapy, which was the Belmont Report, I first discuss the problems related to (...) the definition of experimental therapy (as a new and nonvalidated medical procedure used to improve the patient's health), and then the controversial issues related to its regulation (including in particular the required control to which each such therapeutic intervention should be subject). Finally, I point out the importance of the discussions on experimental therapy reported in this article, conducted in other countries or in international contacts, for the necessary revision or reinterpretation of Polish regulations regarding therapeutic experiments. (shrink)

Przemysł farmaceutyczny oferuje coraz to nowe leki, które mają przedłużać życie osób cierpiących na nieuleczalne choroby. Innowacyjne terapie są często w jakimś stopniu skuteczniejsze, ale też (w co najmniej takim samym stopniu) droższe. Upoważnieni decydenci reprezentujący społeczeństwo muszą zatem rozstrzygać, które z nich będą finansowane ze środków publicznych. Jednym z głównych kryteriów, na których podstawie podejmuje się takie decyzje, jest stosunek dodatkowych kosztów, związanych z nową terapią, do czerpanych z niej dodatkowych korzyści. Dodatkowe korzyści, wynikające z nowych leków dla osób (...) śmiertelnie chorych, wydają się jednak często niezbyt wielkie w porównaniu do ich zawrotnych dodatkowych kosztów. Rodzi się zatem wątpliwość, czy refundacja tych leków, do której opinia społeczna skądinąd na ogół się skłania, daje się pogodzić z równie powszechnie akceptowaną zasadą ekonomicznej efektywności. Pewną próbą uzgodnienia tych postaw byłoby przyjęcie, że z pozoru niewielkie korzyści, przysparzane osobom zbliżającym się do śmierci — jak marginalne zwiększenie długości ich życia lub nieznaczne podniesienie jego jakości — w rzeczywistości mają większą wartość, ponieważ życie tych osób trzeba cenić wyżej. W przedstawianym artykule zastanawiam się nad tym, czy ta koncepcja jest do utrzymania — czy wartość życia wzrasta wobec bliskiej śmierci. (shrink)

Przedmiotem tego artykułu jest zakres i charakter obowiązków, które w ujęciu Tomasza z Akwinu należą do szczególnej podklasy aktów dobroczynności lub czynienia dobra, noszącej u niego nazwę eleemosyna. Tłumacząc ten termin przez „pomoc potrzebującym” lub „pomoc w potrzebie”, biorę pod rozwagę pytanie, w jakich okolicznościach udzielanie tej pomocy jest według Tomasza działaniem obowiązkowym, a w jakich tylko zalecanym lub nawet niewłaściwym. W szczególności staram się ustalić, jak wiele z naszego osobistego dobra jego etyczna teoria każe nam przeznaczać na wspieranie innych, (...) nawet przy założeniu, że oni tego wsparcia potrzebują. (shrink)

It is argued in this note that the word quattuor in line 15 of the “Ciris” should be emended to quatenus. A possible cause of error is also suggested.

In the text, I analyze Grobler᾽s strategy of countering skepticism. It boils down to two arguments, i.e. a performative contradiction and the use of the ceteris paribus clause. Another point is the concept of truth adopted by Grobler. Grobler is leaning towards the adjustment theory and aletic pluralism. I formulate critical remarks about truth as identity, the markup theory, super-conclusiveness, and finally truth as a regulative idea. I am also considering two additional requirements of Grobler, namely that the truth should (...) be interesting and knowledge should have rich applications. I argue that the application requirement is always fulfilled. (shrink)

The following text is a voice in the discussion around normative problems of innovative therapies. It particularly refers to problems related to the contribution of experimental therapies to the development of medical knowledge, also discussed in this issue in the article by Olga Dryla "Expanded access programs as a source of cognitive data.".

This note offers a new emendation in the Ciris. The author suggests that the text of line 118 should read: deicere et indomita Minoa retundere mente.

Nadzieja radykalna to nadzieja obecna dotąd w dyskursie religijnym. Począwszy od Nietzschego tematyka ta zaczęła się również pojawiać w dyskursie filozoficznym. Punktem wyjścia artykułu jest myśl Ernesta Blocha, który uczynił z nadziei centralną kwestię rozważań filozoficznych, choć nie udało mu się rozwinięcie tej idei. W tym względzie pierwszeństwo przypada Nietzschemu, który dążył do złączenia filozofii z problematyką nadziei. Ostatnim filozofem, którego poglądy zostaną wzięte pod uwagę jest Quentin Meillassoux, dążący w ostatnich latach do filozoficznego podtrzymania nadziej dotąd kojarzącej się z (...) religią. Punktem docelowym rozważań, oprócz próby oceny propozycji każdego ze wspomnianych filozofów, jest sformułowanie wniosków odnoszących się do konsekwencji pojawienia się problematyki nadziei radykalnej na gruncie filozofii. Wskażę na sposób współczesnego filozofowania, który zdaje się otwierać szanse na powiązanie tej problematyki z filozofią. Can Philosophy substitute for religion? Philosophies of Radical Hope from Nietzsche to Meillassoux Radical hope is hope that could be found in religious discourse. Starting from Nietzsche, the concept entered also philosophical discourse. The article takes as its starting point the thought of Ernest Bloch, who placed hope at the center of philosophical thought, although, he was not able to develop the idea. In this respect, priority should be given to Nietzsche, whose views were taken up by Quentin Meillasoux, who has been aiming to philosophically uphold hope that has been usually associated with religion. The end point of the present deliberation, in addition to an attempt at evaluating the abovementioned philosophers’ propositions, is formulation conclusions concerning the consequences of the appearance of the problematics of radical hope in the field of philosophy. I will point to a way of contemporary practice of philosophy, which appears to open up opportunities to tie in this problematics with philosophy. (shrink)

Refining big data is a new multipurpose way to find, collect, and analyze information obtained from the web and off-line information sources about any research subject. It gives the opportunity to investigate (with an assumed level of statistical significance) the past and current status of information on a subject, and it can even predict the future. The refining of big data makes it possible to quantitatively investigate a wide spectrum of raw information on significant human issues—social, scientific, political, business, and (...) others. Refining creates a space for new, rich sources of information and opens innovative ways for research. The article describes a procedure for refining big data and gives examples of its use. (shrink)

The aim of this article is to characterize hermeneutic philosophy in a manner that differs from the usual attempts at defining this philosophical direction, especially in German philosophy, that is by referencing traditional hermeneutics. I would like to propose expounding its characteristics not in a historical, but theoretical manner. This task involves analysing the place of hermeneutic philosophy among other tendencies in contemporary philosophy as well as showcasing the advantages of its way of philosophizing. The article does not discuss issues (...) related to this philosophy such as its limitations and unilaterality. (shrink)

"Traum des Seins, Todt des Seiendes" sketches centuries-old history, transformations, and consequences of the baroque identification of dream and reality. The first part of the essay demonstrates that, despite commonly accepted opinion this identification originates with Descartes. In the second part of the essay, the main theme – the claim that ontological positions are dependent on the grammar of ethic languages – is introduced within the context of Schopenhauer's remarks on life and dreams. The third part of the essay further (...) develops the main theme in the course of an analysis of Descartes' "Meditation II". From a linguistic point of view, there are two following consequences for ego and cogito: either the subject (ego) does not exist, or its existence is temporarily non-continuous; either it does not exist as consciousness; or it is an unconscious being. Obviously, Descartes would accept neither. In the last analysis, ego exists merely grammatically, while (conscious) being differs from being in that it happens but is not. Since conscious being, only occurs in speech directed to somebody, death touches merely being, while being either dreams or remains silent. (shrink)

The question of the relation between the economic reforms introduced in or contemplated by the East European communist countries (including now a days the Soviet Union as well) and China, and the pattern of income distribution is obviously of great interest: how will the increased use of market mechanisms affect the degree of inequality? Strong views on the matter are frequently voiced both by proponents and opponents of market-oriented reforms, but there is surprisingly litde empirical evidence based on systematic research. (...) To my knowledge the work under review is the first book with such an explicit objective. (shrink)

This collection of 12 essays at the 100th anniversary of Roman Ingarden is to show the actuality of the outstanding Polish representative of twentieth century philosophy. The authors take up Ingarden's main philosophical topics and, accordingly, deal with phenomenological and ontological problems on the various modes of givenness and existence in the wide range of real and intentional being, true and fictional existence, and they devote particular interest to Ingarden's conception of reality as well as to his aesthetics and theory (...) of arts. (shrink)

The subject matter of this article is the right to health as one of the moral rights granted to all human beings. In the first part, I provide an overview of selected international documents that consider health a human right and, in the second part, I investigate the most significant commentaries on these documents. Accordingly, I attempt to bring out and arrange in an order the main ethical claims contained in these documents and commentaries, discussing such issues as the kinds (...) of rights related to health, the conditions of access to health-related goods or the duties of the states implicated by the right to health. (shrink)

Wczesny rozwój intelektualny Brocha przypada na czasy naukowego radykalizmu, który był kształtowany przez wiedeński pozytywizm logiczny. Zwrot Brocha ku literaturze miał swe źródło w rozczarowaniu, jakie spowodował w nim ów kierunek filozofii, nie dopuszczający, poza empiryzmem, innych źródeł poznania. Ten stan rzeczy przyczynił się do rozpadu wartości i ogólnego relatywizmu. Broch poszukuje w literaturze i sztuce uniwersalnej symbolicznej wartości, zdolnej zintegrować i nadać sens rozproszonej rzeczywistości w kulturze i życiu społecznym. W swych teoriopoznawczych dociekaniach sięga do późnego średniowiecza, w którym (...) nadrzędnej symbolicznej wartości podporządkowane były inne dziedziny życia. Okres reformacji i następujący po nim rozpad wartości prowadzi do zastąpienia platonizmu pozytywizmem. Broch wyrzeka się konserwatyzmu, szukającego ratunku w rewaloryzacji dawnych historycznych modeli, poszukuje natomiast zrębów nowej jedności, wolnej od dogmatu. Sztuce i literaturze, ze względu n a ich symboliczno-funkcjonalne właściwości, przypisuje szczególną rolę. Autor artykułu omawia antropologiczno-estetyczną funkcję Brochowskiego symbolu, który dzięki swym multyplikacyjnym właściwościom potrafi dotrzeć do mityczno-mistycznych wymiarów istnienia. Nośnikiem tego transcendentnego stanu poznawczego jest „liryzm”. Broch dostrzega jego przejawy w sztuce, literaturze i filozofii. Sceptycyzm pisarza rodzi natomiast brak możliwości jego naukowej weryfikacji. (shrink)

The immediate inspiration for this text is Tomasz Polak's book "System kościelny czyli przewagi pana K" (The Church System or the Advantages of Mr. K). The author analyses in detail how the "system" works, claiming that it has taken over the church from the very beginning of its existence, absorbing the original vitality of the community. The conclusion he reaches is that the "system" is unreformable. In this article I compare T. Polak's basic thought with what Tomasz Węcławski wrote years (...) ago about the church. I emphasize that this is the same person who changed his name due to life circumstances. I try to analyze how far the thinking, the way of argumentation, and finally the formulated conclusions have changed. The key word for these considerations is "phantasm." In this light, the question of God "with me, in me, and over me" dies in the face of the workings of the "church system." The phantasm prevails over man and his living relationship to God. "The Church System or the Advantages of Mr. K", is a very sad story about an individual, even though told in an expert and difficult language. Religion, faith, which someone makes the determinant and meaning of life, is something that from the beginning is doomed to drift towards an unshakeable phantasm, something that, in fact, will never come true, except in the most intimate and private dimension. (shrink)

Pacyfizm, na swój sposób dzisiaj zapomniany, to głębokie pytanie o człowieka, to próba uświadomienia, że być może człowiek nie powinien się nigdy na tym właśnie świecie pojawić, chyba że tylko po to, by o miłości marzyć, w nadziei, że wydarzy się ona gdzieś indziej. Jeżeli jednak żyjąc w „dowodliwym” świecie, obserwując fakty, wiemy z niewzruszoną pewnością, że tak nie jest, że krystaliczna miłość jest tylko fantazmatem, po czasie zmienia się bowiem nieustannie w układ przyzwyczajeń, a pokój to tylko niespełniona nadzieja (...) (czego nie trzeba udowadniać), to skąd myśl, że wydarzy się on kiedykolwiek? I tutaj właśnie napotykamy na bodaj najgłębszy problem antropologiczny, twierdzę, że niemożliwy do rozstrzygnięcia, co pokazuje nam filozofia. Niniejsza kwestia będzie analizowana w przedstawionym artykule. (shrink)