Praca jest próbą zbadania bezpieczeństwa militarnego Polski z perspektywy kulturowej. Koncepcja kultury strategicznej pozwala na wyjaśnienie polityki bezpieczeństwa współczesnej Polski, która zdominowana jest przez bezpieczeństwo militarne, a w tym sektorze – przez potencjał lądowy. Analiza kultury strategicznej wykazuje znaczące wpływy doświadczeń i mitów z czasów I Rzeczypospolitej, co tworzy środowisko niesprzyjające modernizacji sił zbrojnych i polityki bezpieczeństwa.

Author: Zaporowski Andrzej Title: CULTURE AND CAUSALITY (Kultura a przyczynowość) Source: Filo-Sofija year: 2011, vol:.12, number: 2011/1, pages: 279-289 Keywords: CULTURE, CAUSALITY, ACTION, EVENT, SYMBOLIC RELATIONSHIP Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:The essay addresses the problem of how to link culture and causality. The starting point is an appeal to J. Kmita’s socio-regulative conception of culture where culture is given in terms of the propositional attitudes communally defined. Since human (...) actions are physical events, one can ask if they can enter into the causal relationship with other physical events. The problem is that this relationship is given to an agent through the cultural mediation. The mediation in question is possible due to the symbolic relationship embedded in the so-called symbolic sphere presupposed by Kmita’s conception. The causal relationship is therefore derived from the symbolic relationship. It is also the communal language which expresses the attitudes in question that is of a symbolic nature. Kmita’s conception then allows one to understand not only the communal nature of culture. It also shows how the human beings culturally defined live in a world of causality. (shrink)

Predmet rasprave bit će antropološki pristup mjestu kulture u procesu humanizacije čovjeka: koje su dobrobiti razvoja modernoga doba i koji se problemi javljaju u postindustrijskoj i još uvijek tehnološkoj civilizaciji? Što se promijenilo s obzirom na fundamentalnu ulogu kulture u ljudskom svijetu: a) kad je kultura postala industrijski proizvod u smislu »masovne kulture«, i b) pod utjecajem postmodernog relativizma ? Posljedice tih promjena analizirat će se s gledišta supstancijalnih ljudskih mogućnosti kao što su kreativnost i imaginacija, osnove referenci koje (...) se tiču smisla života, multidimenzionalna priroda strukture ljudskoga karaktera, sloboda ličnosti naspram vulgariziranog individualizma, itd. Postavlja se zaključno pitanje: je li kultura postala potčinjena ekonomizmu ili politici, umjesto da bude njihova osnova? (shrink)

Ve své knížce Fenomenologie a kultura slepé skvrny předkládá Ivan Blecha tři eseje, jejichž společným jmenovatelem je konfrontace různých aspektů postmodernistické filosofie s filosofií fenomenologickou. Proti obratu k jazyku a z něj často vyvozovaného pluralismu nebo dokonce relativismu staví Blecha tezi, že svět, ve kterém člověk žije, je determinován způsobem, kterým v kadlubu své intencionální mysli konstituuje věci ze svého bezprostředního prožívání, a že tudíž tento svět není v žádném podstatném slova smyslu ani tvarován jazykem, ani otevřen žádným velkým (...) pluralistickým variacím. V prvním textu, ‘Znak, stopa, fenomén’ se Blecha zamýšlí především nad tím, co nazývá lingvistickou klauzurou (a co je podle něj přesvědčením společným francouzským poststrukturalistům kolem Derridy i americkým postanalytickým filosofům kolem Rortyho), totiž že člověk nemá bezprostřední přístup ke světu, ale jedině k jazyku, takže veškeré poznávání je jenom interpretace. Ve druhém, ‘Kant, pragmatický anti-realismus a Husserlova fenomenologie’ se zabývá tím, do jaké míry je opodstatněné relativistické domýšlení Kanta. V posledním, který je nazván tak jako celá knížka, pak polemizuje především s názory Wolfganga Welsche, které ústí do cílevědomého epistemického pluralismu. Myslím, že ty nejzákladnější otázky, které Blecha ve své knize klade, totiž otázka po nutnosti a mezích plurality a po tom, do jaké míry je nám chápání světa zprostředkováváno jazykem, jsou velice důležité a také velice zajímavé. Blecha se s nimi navíc snaží vypořádat, aniž by se obrnil hantýrkou, která by jeho obranu fenomenologie učinila srozumitelnou zase jenom pro fenomenology; a jeho kniha tím představuje výzvu k zajímavé diskusi. Do filosofů na druhé straně barikády se pouští s odkrytým hledím, a i když je, jak se budu snažit ukázat, sem tam v něčem dezinterpretuje, je jeho kniha ukázku toho, jak by se podle mne s konkurenčními filosofickými směry polemizovat mělo. Co se mi jeví jako dezinterpretace, se objevuje hned na počátku prvního eseje.. (shrink)

THE CULTURE OF LANGUAGE VERSUS LOGICAL CULTURE IN JOHN LOCKE’S THOUGHT S u m m a r y ! This article discusses the problems of language in John Locke’s thought. In the present studies the dominating considerations focus on the history of epistemology and philosophy of language. This study takes into account a broader intellectual context of the philosophy of language pursued at the turn of the seventeenth and eighteenth centuries. First and foremost it places the problems of language in (...) the context of changes in the teaching of logic and rhetoric. Locke inspired the then beliefs about the significance of language as the tool of science and public discourse, in the questions of education, morality, politics, and religion. The English philosopher emphasized how important was the duty to shape the activity of the human mind, one of which was to develop linguistic skills; such skills are the condition of the reliability of knowledge and argumentative efficacy in social communication. (shrink)

Author: Jedliński Marek Title: WESTERN CULTURE THROUGH THE EYES OF RUSSIAN ROMANTICS. ON CAPITALISM AND RATIONALISM (Kultura Zachodu oczami romantyków rosyjskich. Rzecz o kapitalizmie i racjonalizmie) Source: Filo-Sofija year: 2011, vol:.12, number: 2011/1, pages: 373-383 Keywords: RUSSIAN ROMANTIC, WESTERN CULTURE, CAPITALISM, RATIONALISM Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:The article presents Russian Romantics’ reflections on Western culture, highlighting their views on capitalism and rationalism. Russian thinkers regarded farewell with religious outlook (...) and the associated development of capitalism as unambiguously negative. According to them, capitalism led to egocentric perception of reality and finally to demise of culture. They called capitalism ‘a contemporary form of barbarism’ as it encouraged fighting and increased the desire to possess. They claimed it would precipitate an acute crisis resulting in regression of civilization. The capitalism-induced process of degradation of Western culture was accelerated by the affirmation of reason. Rationalism limited human freedom. The views were expressed in the oeuvre of the poet Alexei Khomakov and of the historians Stepan Shevyriov and Mikhail Pogodin, as well as, in a more structured manner, in Vladimir Odoyevsky’s novel titled ‘Russian Nights’ (1844). (shrink)

Kao i sva živa bića, čovjek je djelomično genetski predodređen, tj. određen i prije nego što se u potpunosti razvije kao ljudsko biće. Ali ono što čovjeka bitno razlikuje od svih nam poznatih živih bića, jest upravo to što je, u odnosu na njih, njegova predodređenost bitno manje u-rođena, a znatno više pri-rođena. A to znači da su ljudi u odnosu na druge žive vrste manje predodređeni na genskoj, a više na memskoj, upravo kulturnoj razini. Kulturni, a to znači povijesno (...) oduhovljeni okoliš u koji se djeca rađaju i koji zatiču pri-rođenju bitan je čimbenik njihova daljnjeg razvitka. Stoga se čovjek i ne rađa kao čovjek, nego kao dijete koje čovjekom tek mora postati. Za razliku, naime, od bićâ koja već pri rođenju imaju sve bitne odlike svoje vrste i koja se stoga mogu razvijati i uzgojem, tj. poticanjem na rast i pridizanjem onoga što im je biološki već dano, djeci je za ljudski razvitak potreban odgoj koji će ih tek uvesti u određenu kulturu kao njihov duhovni – i samo takav istinski ljudski – zavičaj. Čitavo čovjekovo biće, dakle i ono tjelesno, raste u duhu određene kulture i izrasta iz njega. Kako i koliko kultura određuje čovjeka – predmet je ove rasprave.As all other living beings, man is partially genetically predisposed, that is, determined even before it completely develops as a human being. However, the thing that differentiates man from all other known living beings is the fact that, compared to them, his predisposition is significantly less natured, and significantly more nurtured. This means that humans compared to other living species are less determined on a genetic, and more on a memetic, cultural level. Cultural, meaning a historically spiritualized environment, children are born into and find with birth, is an important factor of their further development. Thus, humans are not born as humans, but as children that have yet to become human. Namely, unlike the beings that have all the important characteristics of their species at birth, which are thus able to develop through breeding, that is, through encouragement of growth and nurturing of what is biologically given, for human development children need raising that will only introduce them into a specific culture as their spiritual – and truly human – environment. The entire human being, including the physical, grows up in a spirit of a specific culture and springs from it. How and how much culture determines man is the topic of this discussion. (shrink)

Celem artykułu jest omówienie roli filozofii we współczesnych społeczeństwach zachodnich. Autor nie zgadza się z tezą Richarda Rorty’ego, według której filozofia jest bezużyteczna, jeśli chodzi o współczesne problemy społeczno-polityczne. Amerykański filozof twierdzi, że jeśli ktoś jest antyesencjalistą, to nie powinien oczekiwać od filozofii żadnego porządku w sprawach publicznych. Autor artykułu stara się dowieść, że można zaakceptować antyesencjalizm i antyfundacjonalizm Rorty’ego, a jednocześnie odrzucić jego poglądy na rolę filozofii.

'Culture’. The Work for Choir and Orchestra. Music as an Organon for the Structural Analysis of Myth.

This paper reflects on how civic culture is shaped in consumer society. Contemporary society is now often described as a ‘consumer society’. In this society, identity and status are acquired and social inclusion or integration is considered to be achieved through participation in consumer activity.

U svijetu postoje raznolike kulture – kulturna raznolikost, ali i tendencija nestajanja kulturne raznolikosti – kulturna entropija. Istodobno se povećava dominacija moderne kulture – homogenizacija kulture. S neolitskom revolucijom uslijedila je kulturna eksplozija, a s industrijskom revolucijom i kulturna implozija. U radu se problematiziraju dvije teze: da je raznolikost kultura vrijednost za čovječanstvo, i druga da je homogeniziranje kulture neizbježna tendencija u kulturnoj evoluciji homo sapiensa. Osnovna teza je da se u post/modernosti zbivaju dva paralelna procesa homogeniziranja: biotička homogenizacija (...) i kulturna homogenizacija. U procesu globalizacije empirijski se mogu prepoznati obje tendencije. Paradoksalno je da se štiti raznolikost kultura i biološka raznolikost, a kritizira homogenizacija kulture i biotička homogenizacija, dok se istodobno nastavlja globalna tendencija kulturne implozije. Kao empirijska potkrepa ovom diskursu izložit će se rezultati empirijskog istraživanja mišljenja o perspektivama raznolikosti kultura u svijetu. Riječ je o vrednovanju raznolikosti kultura, predmodernih i moderne kulture. Istraživanje je provedeno na tri skupine ispitanika: likovnog studija, humanističkog studija i tehničkog studija. Rezultati se analiziraju s obzirom na studijska usmjerenja, religioznost, političku orijentaciju i spol studenata/ica. (shrink)

The article brings up the problem of making use of trust in organization management. Modern organizations and the conditions of their functioning enforce some inevitable changes in different areas of their activity. An attempt at adapting to these changes may be shaping trust culture and an opportunity to use this tool in organization management. The article contains elements of trust theory as well as organizational culture theory. It also presents an effort put into defining the guidelines for organization management concerning (...) the trust culture shaping (on the basis of a theoretical model) and positive aspects of trust existing in an organization as well as a possibility of using it in management science as an effective tool. (shrink)

Artykuł poświęcony jest twórczości jednego z przedstawicieli Młodego Wiednia, legendarnej, barwnej postaci z kręgu cyganerii przełomu wieków. Altenberg był autorem impresjonistycznych szkiców, które nazywał „ekstraktami życia”, „telegraficznym stylem duszy”. Forma szkicu posłużyła pisarzowi do zapisywania pojedynczych wrażeń i do impresyjnego odtwarzania scen z życia wiedeńskich klas niższych. Nieostrość i nieokreśloność gatunkowa szkicu, luźny, niepełny, urywkowy charakter wypowiedzi, a także zamierzona powtarzalność to cechy, dzięki którym Altenberg w pełni wyraził swój stosunek do świata i do swojego w nim miejsca.

Artykuł przestawia dydaktykę KEN, koncentrując się na ukazaniu reform oświatowych charakterystycznych dla epoki oświecenia. W szczególności ukazuje specyfikę styku ówczesnej filozofii i nowożytnej nauki, stopniowo wyzwalającej się z hegemonii filozofii. Wskazuje na dominujący podówczas duch utylitaryzmu, a w warstwie metodologicznej - programowy eklektyzm. Postawa ta ujawniła się w całym szkolnictwie europejskim, a więc nie tylko we Francji, przodującej przynajmniej w zakresie deklaracji programowych, ale zwłaszcza w centralistycznie reformowanej oświacie w monarchii habsburskiej. Jest ona także właściwa tak reprezentacyjnemu świadectwu ówczesnej kultury (...) naukowej, jakim była Wielka Encyklopedia Francuska, do której nawiąże wprost KEN. W szkole europejskiej wzbogacano studium językowo-humanistyczne o kształcenie matematyczno-przyrodnicze, zachowując kurs filozofii w duchuphilosophia recen- tiorum, przynajmniej na poziomie uniwersyteckim. Filozofia ta krytycznie asymilowała elementy nowożytnej epistemologii, a zwłaszcza osiągnięcia nowożytnego przyrodoznawstwa. Podejście to było typowe dla szkolnictwa reformowanego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez środowiska wyznaniowe, zwłaszcza zakon pijarów i jezuitów. Z czasem coraz bardziej upowszechni się empirystyczna epistemologia, owocująca fenomenalizmem kwestionującym możliwość uprawiania maksymalistycznie pojętej filozofii w formie nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego funkcjonującego w szkole tradycyjnej. Mimo krytyki tego modelu kształcenia, presja tzw. długiego trwania tłumaczy zachowanie w szkole oświeceniowej elementów filozoficznych nawet w przyrodoznawstwie, w formie interpretacji korzystającej z kategorii substancji i jej właściwości, a nawet koncepcji duszy zwierzęcej. (shrink)

This article assesses cultural studies and the concept of organizational culture. Cultural studies, created at the University of Birmingham, focused mostly on the analysis of culture and its connections to authority. The Centre for Contemporary Cultural Studies created its own approach to hegemony, describing it as an interaction between elites and the power-deprived rest of the society. However, this situation is widely accepted and based on common agreement. CCCS used the theory of structuralism in order to obtain further insights to (...) the origins of culture. The author also describes the theory of organizational culture in order to present the culture of an enterprise as a way for national culture to manifest itself. In addition to this, an attempt is made to look at the organizational culture from the point of view of hegemony. (shrink)