Stanley Cavell (1926–2018) jest jednym z tych filozofów, którzy świadomie wychodząc od założenia wzajemnego dopełniania się filozofii i literatury, rozwijają swą refleksję teoretyczną na przecięciu obu tych dziedzin, traktując ową refleksję jako formę pisarstwa. W opinii Cavella literatura w niczym nie ustępuje poznawczo filozofii w kategoriach wartości poznawczych. Cavell posuwa się nawet do zakwestionowania zasadności sztywnego, nieprzezwyciężalnego podziału na te dwie dziedziny, zaś własne pisarstwo określa mianem krytyki epistemicznej, będącej swego rodzaju krytyką literacką. Choć sam wywodzi się ze szkoły analitycznej, (...) Cavell pozostaje niezwykle krytyczny wobec tej tradycji filozofowania, zarzucając jej, jak sam to ujmuje, „zapomnienie o ludzkim głosie”, utratę kontaktu z rzeczywistością, jak również wyalienowanie się z życia – ostatecznie nazywając filozofię analityczną „dyscypliną najbardziej obcą życiu i pisaniu”. Równocześnie sam zwraca się ku tradycji kontynentalnej, próbując połączyć te dwie odmienne tradycje intelektualne w ramach własnej refleksji filozoficznej. Tak oto Cavell sytuuje się na skrzyżowaniu rozmaitych obszarów i nurtów intelektualnych, zaś jego pole badawcze jest niezwykle szerokie i zróżnicowane – obejmuje filozofię, literaturę, film, teatr i muzykę. W niniejszym artykule zamierzam skupić się na kilku wybranych aspektach dzieła Cavella, nadal nie do końca rozpoznanych w ramach poświęconych mu studiów – takich jak użytek z pojęć filozoficznych oraz wybrane metody, wykorzystywane przez Cavella do interpretacji tekstów literackich, jak problem parafraz, metoda literalizacji języka (w kontekście Cavellowskiej analizy _Końcówki _Becketta), problem dzieła otwartego, zagadnienie zwyczajności związane z Cavellowską wersją filozofii języka potocznego (w kontekście wybranych cech filozofii Wittgensteina). Pod koniec tekstu kilka uwag poświęcam również hermeneutyce Cavella i sugeruję kontekst, w jakim można ją powiązać z innymi nurtami filozofii, zwłaszcza z filozofią Innego, wypracowaną przez Emmanuela Levinasa. (shrink)

Apart from the Treaty of human nature, political philosophy of David Hume's not systematic. This fact is probably associated with Hume's skepticism, disbelief in the philosophical, abstract synthesis, which necessarily reduces the complexity of the world to just one aspect. Most distinct evidence of this belief are philosophical essays, often recognized for popularizing some of the ideas contained in the Treaty. Popularization of the former no doubt, but there were also more than that. Hume They analyzed human reason and morality (...) in a very broad historical context. Essays are full of details taken from the history of culture, politics and the economy in both England and the ancient peoples. Greeks and Romans had for special esteem for Hume, and ancient historians considered it his pattern, moreover, does not mean that he was against them uncritically. (shrink)

This article is a short presentation of the problem of individual liberty – as we understand it today – in the context of the problematic of Goodness in Plato’s philosophy of politics as presented in his two main political dialogues: the Republic and the Laws. The crucial distinction is for me dichotomy: negative vs. positive liberty as defined by Isaiah Berlin following Benjamin Constant. In this article I also consider to what extent justifiable is liberal critique of Plato as a (...) totalitarian. At the end of the text I suggest that the best interpretation of Plato’s vision would be its treatment not so much as a strictly political one but rather as a program of education of the soul based on specific understanding of politics derived from Plato’s anthropology. (shrink)