"The main aim of the paper is to compare two types of abstractionistic accounts of fictional objects, and to analyze their consequences for interpretation of existential quantification. According to a proponent of general abstractionistic theory, fictional objects have abstract nature in a way similar to contracts, marriages, and the likes. This view is an alternative to strongly realistic accounts of fictional objects, defended by Terence Parsons or David Lewis. Within abstractionistic theories, as in all philosophical areas, one can find divergences (...) of opinions. The main differences between two of them – Peter van Inwagen's and Edward Zalta's – are connected with the interpretation of existential quantification. According to van Inwagen, “being” is the same as “existence” and its sense is captured by the existential quantifier. Edward Zalta's theory is much closer to the Meinongian Theory of Objects. He argues for the need of distinguishing between “being” and “existence” and for invoking nonexistent objects. Because of that he suggests an alternative interpretation of quantification. Admittedly, there is one abstractionistic source for both theories, but their ontological consequences are different - van Inwagen is a staunch opponent of nonexistent objects, and Zalta describes his own theory as "Meinongian".". (shrink)

Author: Szubka Tadeusz Title: MAIN VARIETIES OF ANALYTIC METAPHYSICS (Główne typy metafizyki analitycznej) Source: Filo-Sofija year: 2011, vol:.15, number: 2011/4, pages: 849-864 Keywords: ANALYTIC METAPHYSICS, G.E. MOORE, B. RUSSELL, P.F. STRAWSON, D. DAVIDSON, M. DUMMETT, W.V. QUINE, D.M. ARMSTRONG, D. LEWIS. Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:In a widespread general view about analytic philosophy it is often emphasized the supposed animosity or mistrust of that movement towards metaphysics. That opinion is (...) in many respects one-sided and incorrect. First, one cannot find that animosity towards metaphysics in the works of G.E. Moore and B. Russell, the founders of modern analytic philosophy. Of course, they criticized the speculative, Hegelian metaphysics of their idealistic predecessors, but they did it in order to defend metaphysics of a different kind, more careful, empirical, and realist one. Moreover, even if it is to some extent true that over a few decades analytic philosophy was dominated by the attitude of mistrust towards more theoretical and comprehensive metaphysical investigations, it should be stressed that that attitude has almost completely disappeared in the last fifty years. Metaphysics has again regained the status of central and vigorously pursued philosophical discipline. One of the main originators of that metaphysical turn in contemporary analytic philosophy was Sir P.F. Strawson, the Oxford philosopher, who in 1959 forcefully articulated the idea of descriptive metaphysics. A somewhat similar way of doing metaphysics was later developed in the writings of D. Davidson, M. Dummett, and – in certain respects – H. Putnam. One may say that all those thinkers have attempted to identify the basic structure of reality by describing and elucidating the basic structural features of our thought and talk. Since in such a method of doing metaphysics one can discern some characteristic marks of Kantian transcendental arguments, there is a point to call it analytic-transcendental metaphysics. In a completely different way metaphysics has been pursued by those analytic thinkers who are under heavy influence of the conception of philosophy put forward by W.V. Quine. For Quine philosophy, including metaphysics, is continuous with science, and, to be more precise, constitutes the theoretical end of science. Among many followers of that kind of metaphysics, that may be called analytic-naturalistic one, there are D.M. Armstrong and D. Lewis. The paper presents those two varieties of analytic metaphysics, and succinctly discusses their main difficulties. Subsequently, it mentions those examples of contemporary analytic metaphysics that, for one reason or another, do not belong to either of those two varieties. The paper ends with a brief appendix discussing the most recent revival of metaphysics within the analytic movement and a critical response to it from the deflationary point of view. (shrink)

The main aim of the article is a comparison of two types of modal fictionalism (which is, to put it roughly, the antirealist view concerning the existence of possible worlds). The most popular version of modal fictionalism, proposed by Gideon Rosen, is compared with the modal fictionalism based on Stephen Yablo's ideas concerning object fictionalism. Both views aim to: (i) deliver an interpretation of existential quantifiers ranging over possible worlds, according to which quantifying over possible worlds does not imply ontological (...) commitments to possible worlds; (ii) give an analysis of modality. The distinctive feature of the former view is an account of all sentences with existential quantification ranging over possible worlds as elliptical versions of sentences of the form "According to fiction of plurality of worlds, there is a world, in which...". The modal fictionalist presupposes that the occurrence of the story prefix "According to such and such fiction" makes all quantifiers in its range uncommittal ones. The latter view consists in taking sentences quantifying over possible worlds as uttered in make-believe spirit, where the speaker pretends that there are possible worlds and hence does not commit herself to the existence of possible worlds. Important feature of this view is that its proponent presupposes that there is some kind of dependence between that what modal facts there are and what is pretended in the game of make-believe for possible worlds discourse. The first view lacks this feature. I argue that if one supposes that some of our ordinary modal statements, e.g. "This car could have had different colour than it actually has," provide information about features of objects they are about, then Rosen's version of modal fictionalism faces the problem of explaining how modal fictionalist's analysis of modality preserves this kind of information about objects. The proponent of the latter version has tools to explain how her analysis preserves those bits of information about objects. I conclude that this could be treated as a reason of preferring Yablo's version of modal fictionalism. (shrink)

The problem of identity at least these days, is not a directly philosophical problem, but rather the subject of disputes in the well-known newspapers. Identity is rarely the subject of modern famous thinkers' speeches. This is because in the present process of uniting Europe, the main debate centres around the economic and political aspects of the process, whilst the cultural aspects are put to one side. It is worth mentioning here C. Adenauer's assertion: „The ground of European unity is an (...) idea of Christian community, culture and European civilization." In this context we can also mention the previous chairman of the European Commission, J. Dolors, who states: „If Europe does not have its own soul, it will not define itself as cultural, it will not be Europe. But if it is only a political or economical community, it will not absolutely fulfil its task." It is not difficult to notice the difference between these two statements; the first highlights the problem of cultural unity, formulated as a postulate, a kind of program which must be carried out in the future. We can interpret Dolors' thought as a kind of warning against neglecting the problem of cultural identity. (shrink)

W nowożytności refleksja została utożsamiona z przedmiotem poznania filozoficznego. Epistemologia przejęła znaczny zakres badań metafizyki, przez co racjonalizm oddalał się od realizmu, a realizm od konkretnie istniejącego bytu. Odmienne teorie poznania i przedmiotu suponowały wewnętrznie spójne, choć różniące się systemy filozoficzne. Pojęcie refleksji nabrało swoistego znaczenia w filozofii i po dziś dzień odgrywa istotną rolę w rozumieniu przedmiotu poznania i poznającego podmiotu. Św. Tomasz z Akwinu używa rzeczowników reflexio oraz reditio. Znaczenie łacińskiego słowa reditio – „ruch powrotny” podkreśla naturalny dynamizm (...) poznania ludzkiego. Ruch realizuje się w pełni w powrocie do swego źródła, zataczając koło, które zaczyna się w kontakcie podmiotu poznającego z przedmiotem, a kończy w ubogaconym doświadczeniem podmiocie. Refleksja jest tym ruchem, dzięki któremu człowiek poznaje, że poznaje, a w pełni poznaje, kiedy już poznał. Funkcje refleksji pozwala scharakteryzować podział na refleksję towarzyszącą reflexio in actu exercito oraz refleksję sygnitywną reflexio in actu signato. Wiąże ona więc świadomość w tożsamość „Ja”, czyli tożsamość ludzką, nadając jej koherentny, podmiotowy sens strukturalizujący się poprzez poznawanie zewnętrznie istniejących przedmiotów. (shrink)

In the article the models which are reconstructed in the philosophy of science from the praxis of science are divided into two main types: 1) analogue and metaphor-based models and 2) representational models. I examine functions of the models of both the types, and demonstrate that the models of type 1) are used in science as instruments of acquiring new knowledge on the basis of a knowledge accepted earlier; and models of type 2) are used to create cognitive “images” of (...) reality. I demonstrate that in the philosophy of science the problem areas generated by two functions of models are entirely isolated one from another. Whereas they are non-separably linked one to another. I postulate the necessity of linking them in one unified conception of models, and then in one conception of science. Therefore such a conception of models is needed which will explain how models play two functions simultaneously, i.e. how they function in the context of discovery and how they rep-resent reality. (shrink)

"Dignity as a Quality of Person: Types of Dignity – a Proposed Systematisation" This study aims to identify various meanings of the expression (name) “dignity”, with particular emphasis on the meanings of the expression as it appears in the text of the Constitution of the Republic of Poland. The meaning of the name “dignity” is the concept of dignity; in turn, the concept of dignity encompasses dignity of particular types. Twelve different meanings of the expression “dignity” are indicated – twelve (...) different concepts of dignity, and thus twelve types of dignity. Half of them are meanings (concepts) that recognize dignity as something belonging to a human being as a subject of law, and this essay is devoted to this group of meanings. This group of meanings includes three concepts of dignity which encompass dignity as something constitutive of being a person: (1) inherent dignity of the person, (2) dignity established by qualities specific to a thinking being, and (3) dignity as a historically emergent social status of all human beings. Only the first of these three concepts of dignity is adequate to the interpretation of the preamble and art. 30 of the Polish Constitution. The second group of meanings, treating dignity as something with which the human being is endowed, includes concepts which encompass (4) personal dignity (honour and good reputation), (5) dignity as moral excellence, and (6) dignity as appropriateness of attitude or behaviour. The other half of the meanings take dignity as something that belongs to something. These meanings will be considered in the forthcoming essay Godność jako cecha podmiotów zbiorowych i godność jako cecha ugruntowana instytucjonalnie. Typy godności – propozycja systematyzacji [Dignity as an Attribute of Collective Entities and Dignity as an Institutionally Grounded Attribute: Types of Dignity – a Proposed Systematisation]. The Constitution of the Republic of Poland speaks of (1) the dignity of the Nation, (2) the dignity of office or function, and (3) public dignity. The expression “dignity” when designating something belonging to something can also designate (4) the dignity of social status based on belonging to a social group, (5) the dignity of a profession, and – specifically to the Polish language – (6) dignity meaning a surname. The author argues that it is unacceptable to ascribe different concepts of dignity to the expression “dignity” appearing in a specific legal provision. STRESZCZENIE Opracowanie zmierza do identyfikacji różnych znaczeń wyrażenia (nazwy) „godność”, ze szczególnym uwzględnieniem znaczeń tego wyrażenia występującego w tekście Konstytucji RP. Znaczeniem nazwy „godność” jest pojęcie godności; z kolei pojęcie godności ujmuje samą godność danego typu. Wskazanych zostaje dwanaście różnych znaczeń wyrażenia „godność” – dwanaście różnych pojęć godności, zatem i dwanaście jej typów. Połowa z nich to znaczenia (pojęcia), które ujmują godność jako coś przynależnego człowiekowi jako podmiotowi i tym znaczeniom (i odpowiadającym im typom godności) poświęcone jest niniejsze opracowanie. W tej grupie znaczeń odróżnione zostają trzy pojęcia godności, które ujmują godność jako coś konstytutywnego dla bycia osobą – (1) przyrodzoną i niezbywalną godność osobową, (2) godność opartą na obserwowalnych i zmiennych cechach specyficznych dla istoty rozumnej i (3) godność opartą na historycznie ukształtowanym statusie społecznym przypisanym wszystkim ludziom. Jedynie pierwsze z tych pojęć jest adekwatne do interpretacji preambuły i art. 30 Konstytucji RP. W drugiej grupie znaczeń ujmujących godność jako coś przysługującego człowiekowi są pojęcia ujmujące godność jako cechę osoby – (4) godność osobistą (cześć i dobre imię), (5) godność osobowościową (poziom moralny) oraz (6) godność jako dyspozycja do stosownego sposobu bycia. Druga połowa znaczeń ujmuje godność jako coś przynależnego czemuś lub jako coś o charakterze konwencjonalnym, instytucjonalnym. Te znaczenia będą omawiane w kolejnym opracowaniu Godność jako cecha podmiotów zbiorowych lub cecha ugruntowana instytucjonalnie. Typy godności – Propozycja systematyzacji – Część 2. Konstytucja RP mówi o (1) godności Narodu, (2) godności urzędu lub funkcji, oraz o (3) godności publicznej (godnościach publicznych. Wyrażenie „godność” jako desygnujące coś przynależnego czemuś może także desygnować (4) godność statusu społecznego opartego na przynależności do jakiejś grupy społecznej, (5) godność zawodu oraz – co specyficzne dla języka polskiego – (6) godność jako nazwisko. Autor argumentuje, że niedopuszczalne jest przypisywanie wyrażeniu „dignity” występującym w danym przepisie prawnym, różnych pojęć godności. (shrink)

Celem artykułu jest analiza motywu snu i śnienia w komiksach o przygodach Tytusa, Romka i A’Tomka autorstwa Henryka J. Chmielewskiego (1923–2021). Wybór tematu wynika nie tylko popularności tego motywu w jego pracach, lecz także z wieloaspektowości i mnogości odniesień kulturowych. Artykuł podzielony jest na dwie części, w których kolejno będziemy analizować motywy i typy snów pojawiające się w komiksach Chmielewskiego oraz to, jak je rozumiał. Istotne miejsce w tekście zajmować będzie wyjaśnienie czterech funkcji snów, jakimi posługiwał się Chmielewski. Po pierwsze, (...) sen ograniczony jest do spania i traktowany tylko i wyłącznie jako proces fizjologiczny. Po drugie, sen jest motywem powodującym konstruowanie i rozwijania przygód trójki bohaterów. Po trzecie, sen związany jest z praktycznymi aspektami życia codziennego. Po czwarte, Chmielewski posługiwał się snami do objaśnienia struktury psychologicznej bohaterów i przewidywania przyszłości. (shrink)

This study aims to identify various meanings of the expression (name) “dignity”, with particular emphasis on the meanings of this expression as it appears in the text of the Constitution of the Republic of Poland. The meaning of the name “dignity” is the concept of dignity; in turn, the different concepts of dignity encompass dignity of particular types. Twelve different meanings of the expression “dignity” are indicated – twelve different concepts of dignity, and thus twelve types of dignity. Half of (...) them are meanings (concepts) that recognize dignity as something belonging to a human being as a subject of law. They were considered in the essay Godność jako właściwość osoby. Typy godności – propozycja systematyzacji [Dignity as a Quality of Person – a Proposed Systematisation]. This group of meanings includes three concepts of dignity which recognize dignity as something constitutive of being a person: (1) inherent dignity of the person, (2) dignity established by qualities specific to a thinking being, and (3) dignity as a historically emergent social status of all human beings. The second group of meanings, treating dignity as something with which the human being (the person) is endowed, includes concepts which encompass (4) personal dignity (honour and good reputation), (5) dignity as moral excellence, and (6) dignity as appropriateness of attitude or behaviour. -/- Dignity as an attribute of collective entities and dignity as an institutionally grounded attribute are a subject of this paper. The Constitution of the Republic of Poland speaks of (1) the dignity of the Nation, (2) the dignity of office or function, and (3) public dignity. The expression “the dignity of the Nation” can be understood in four different ways: (i) analogously to the understanding of dignity of the person, (ii) of personal dignity, (iii) of dignity as moral excellence, and (iv) of dignity as appropriateness of attitude or behaviour. The expression “dignity” when designating something institutionally grounded can designate (4) the dignity of social roles, (5) the dignity of a profession, and – specifically to the Polish language – (6) dignity meaning a surname. -/- The author argues that it is unacceptable to ascribe different concepts of dignity to the expression “dignity” appearing in a specific legal provision. (shrink)

Pars 1. Philosophia generalis -- pars 2. Logica -- pars 3. Metaphysica -- pars 4. Ethica et politica -- pars 5. De anima -- pars 6. Philosophia naturalis -- pars 7. Doxoscopia -- pars 8. Theses academicae. T. 1. Index disputationum: Aagardus- Maes. T. 2. Maestlinus-Zyra. Opera anonyma. T. 3. Index respondentium -- Pars 9. Syllabus auctorum.

Książek poświęconych refleksji nad pojęciem racjonalności ukazuje się obecnie wiele, zaś większość z nich przyjmuje bardziej lub mniej jasno wyrażony przesłankę, iż pojęcie to przeżywa obecnie głęboki kryzys. Samo pojęcie kryzysu jest przy tym na ogol stosowane w sposób, który należałoby nazwać intelektualną nonszalancją, gdyby tylko ów niefrasobliwy, niekiedy wręcz metaforyczny użytek, jaki się z niego czyni, był wynikiem świadomego zamiaru. Tak jednak zwykle się nie dzieje, a prace poświęcone trudnościom z prawidłowym zdefiniowaniem pojecia racjonalności i określeniem jego funkcji w (...) obrębie rozważań filozoficznych mówią o kryzysie tak, iż odbiorca ulega niekiedy nieodpartemu wrażeniu, iż chodzi o kryzys porównywalny do kryzysu ekonomicznego, przez który należy możliwie szybko i przy minimalnych stratach własnych przejść i jak najszybciej otrząsnąć się z minionych trudności. Nie miałoby sensu bliższe wnikanie w przyczyny owego stanu rzeczy, bowiem wiąże się one nierozerwalnie z pojmowaniem najważniejszych problemów filozoficznych, przez co niemożliwe jest choćby skrótowe ich omówienie. Przede wszystkim jednak - z punktu widzenia zarówno refleksji nad pojęciem racjonalności, jak i rozważań, które zmierzają do określenia, czy rzeczywiście mamy współcześnie do czynienia z tak poważnym kryzysem racjonalności, jak zdają się sugerować niektórzy autorzy prac poświęconych temu zagadnieniu - poszukiwanie owych przyczyn nie wydaje się czynnością potrzebny. (shrink)

Książek poświęconych refleksji nad pojęciem racjonalności ukazuje się obecnie wiele, zaś większość z nich przyjmuje bardziej lub mniej jasno wyrażony przesłankę, iż pojęcie to przeżywa obecnie głęboki kryzys. Samo pojęcie kryzysu jest przy tym na ogol stosowane w sposób, który należałoby nazwać intelektualną nonszalancją, gdyby tylko ów niefrasobliwy, niekiedy wręcz metaforyczny użytek, jaki się z niego czyni, był wynikiem świadomego zamiaru. Tak jednak zwykle się nie dzieje, a prace poświęcone trudnościom z prawidłowym zdefiniowaniem pojecia racjonalności i określeniem jego funkcji w (...) obrębie rozważań filozoficznych mówią o kryzysie tak, iż odbiorca ulega niekiedy nieodpartemu wrażeniu, iż chodzi o kryzys porównywalny do kryzysu ekonomicznego, przez który należy możliwie szybko i przy minimalnych stratach własnych przejść i jak najszybciej otrząsnąć się z minionych trudności. Nie miałoby sensu bliższe wnikanie w przyczyny owego stanu rzeczy, bowiem wiąże się one nierozerwalnie z pojmowaniem najważniejszych problemów filozoficznych, przez co niemożliwe jest choćby skrótowe ich omówienie. Przede wszystkim jednak - z punktu widzenia zarówno refleksji nad pojęciem racjonalności, jak i rozważań, które zmierzają do określenia, czy rzeczywiście mamy współcześnie do czynienia z tak poważnym kryzysem racjonalności, jak zdają się sugerować niektórzy autorzy prac poświęconych temu zagadnieniu - poszukiwanie owych przyczyn nie wydaje się czynnością potrzebny. (shrink)