Das Ereignis stellt ein bedeutsames Thema der gegenwartigen Philosophie dar. Wir alle kennen Ereignisse - sie ereignen sich mit uns. Doch was ist das Ereignis? Was kennzeichnet es, wie ereignet es sich? Wie ist es denkerisch zu beschreiben? Es stellt sich heraus, dass die Ereignisse genau das sind, wovon man nicht fragen kann, was sie sind, wie sie sind und wie man sie denken kann. So verfolgt das Buch in der Philosophie Martin Heideggers, Emmanuel Levinas und Jean-Luc Marions drei - (...) mit Jacques Derridas Worten: "wahnsinnige" - Versuche, das Undenkbare zu denken. (shrink)

Marx’ın yapıtlarında ahlaki bir kaygı taşıdığı ve bu doğrultuda bir etik teorisine sahip olduğu düşüncesi günümüzde tartışılmaya devam eden bir meseledir. Bu tartışma genellikle Marx'ın yabancılaşma, insan doğası ve kapitalizm hakkında ileri sürmüş olduğu düşünceleri üzerinden yürütülmektedir. Bu kapsamda, ilk olarak, makalede Marx’ın yabancılaşma teorisi ve bu kavramın nasıl ortaya çıktığına ilişkin tarihsel arka plan verilmektedir. Daha sonra yabancılaşma ile insan doğası arasındaki ilişkiyi kurarak, Marx'ın insan doğası anlayışının ona bir etik teorisi imkânı sağlayıp sağlamadığı tartışılmaktadır. Bu bağlamda, Marx'ın etik (...) teorisine hizmet eden evrensel bir insan doğası anlayışına sahip olduğu fikri, Louis Althusser ve Norman Geras'ın analizi ile irdelenmektedir. Yapılan tartışmalar doğrultusunda, nihai olarak, makalede Marx’ın bir etik teorisine ve ahlak anlayışına sahip olduğu sonucu desteklenmektedir. (shrink)

Karl Marx’ın 1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmaları onun yabancılaşma kavrayışını anlamak açışından oldukça önemli bir metindir. Bu metinde dört farklı yabancılaşma türünden söz edilir. Ancak, Marx’ın bu yabancılaşma biçimlerine ilişkin açıklamaları incelendiğinde, aslında bunlardan birinin, türsel yabancılaşmanın, daha temel olduğu ve diğerlerinin de bu yabancılaşma biçiminden kaynaklandığı ortaya çıkar. Türsel yabancılaşmanın temel yabancılaşma biçimi olduğu iddiası, hem Marx’ın emeğin yabancılaşmasının özel mülkiyetin nedeni olduğu iddiasını temellendirmeyi hem de yabancılaşmanın sadece kapitalist sisteme özgü bir olgu olmadığını göstermeyi olanaklı kılar.

Hartmut Rosa Eleştirel Teori’ye yeni bir soluk getiriyor. Bir yandan “hızlanma” teorisiyle Eleştirel Teori geleneğinin “yabancılaşma” kavramına çağdaş bir içerik kazandırırken, diğer yandan da bu yabancılaşmaya cevap olarak ortaya koyduğu rezonans teorisinde, toplum felsefesini ve eleştirel teoriyi dışarıdan beslemiş olsa da onunla tam olarak buluşmamış bir felsefi geleneği, Maurice Merleau-Ponty’nin düşüncesinde şekillenen fenomenolojik yaklaşımı düşüncesini dayandırdığı ana zemin olarak sunuyor. Rosa bize şeylerle, diğerleriyle ve var olan anlamlarla kurduğumuz çağrı-yanıt ilişkileri içinde dünyamızı her an yeniden oluşturduğumuzu, dönüştürdüğümüzü ve bu karşılıklılık (...) halinin korunması için açacağımız zamana ve mekâna dair imkanların, verilmiş tüm cevaplardan, elde edilmiş tüm kesinliklerden daha hayati olduğunu hatırlatıyor. Bu makale Rosa’nın düşüncesinin eleştirel teoriye getirdiği yeniliği ve bu yeniliğin kamusal alan ve yurttaşlararasılık için taşıdığı anlamı değerlendirmeyi amaçlıyor. (shrink)

Erken modern Avrupa'nın seçkin bir tarihçisi olarak uzun kariyerine dayanan John Miles Headley, yakın zamanda bakışlarını Avrupa'nın daha geniş dünyadaki etkisine çevirdi. “Dünyanın Avrupalılaşması” adlı kitabında Headley, Avrupa değerlerinin - özellikle insan hakları ve demokrasinin - benzersizliği konusunda ısrarcı bir açıklama yapıyor ve bu değerlerin Avrupa'nın daha geniş dünyaya en değerli armağanları olduğunu savunuyor. Avrupa halklarının dikkate değer entelektüel ve kültürel başarılarını küçültmeye çalışmadan, bu sunum Avrupa ve daha geniş dünya arasındaki ilişkilere daha incelikli bir bakış açısı önerecektir. İnsan hakları (...) ve demokrasi, farklı zamanlarda farklı bağlamlarda farklı insanlar için farklı şeyler ifade eder ve aslında Avrupa dışındaki toplumlarda her ikisinin de sayısız ifadesi vardır. Dahası, Avrupalı insan hakları ve demokrasi teorisyenleri Avrupa'nın ötesindeki toplumlardan da etkilendiler. Bu bağlamda dünyanın Avrupalılaşmasının ikna edici bir fikir olması, ancak Avrupa'nın önceden küreselleşmesi sebebiyle mümkündür. (shrink)

Epidemics are situations that ruin the functioning of the social due to their characteristics concerning the disruption of the usual pace of daily life and reshaping of human actions and social encounters. In terms of its impact, the Covid-19 global epidemic has brought about changes in a series of daily life practices, from business and working life to public encounters, from education and health services to human relations, public encounters and the organization of the society on a time-space scale, based (...) on repetition. Everyday life is directly related to the establishment of the society depending on the repeatability of day-to-day activities as a routine of social relations and public encounters on a certain time-space scale. This study discusses how the society, which became possible as a result of the repetitive structuring of human actions with the Covid-19 epidemic, has transformed through new routines, new habits, new time-space practices and new public encounters. (shrink)

İdeal vatandaşlık arayışı bir ütopya mıdır? Entelektüel kişiliklerin kendi toplumlarında yabancılık duygusu yaşaması doğal mıdır? Felsefi ve teolojik bir sorun olarak, bu meselenin klasik Müslüman felsefi metinlerinde “ada metaforu”yla tartışılması ne anlama gelmektedir? Erdemli şehir ideasına dayalı bu metinler bugün ne anlam ifade etmektedir? Bu klasik metinler, günümüzde yaşadığımız “yabancılaşma”ya karşı, bir arayış tanımlaması olarak “erdemli” ya da “entelektüel” kişilik için bir değer ifade edebilir mi?

Deizm başından beri kendini ana akım dinî kabullere karşı heterodoks dinî bir kimlik olarak konumlandırmış, felsefe ve teolojinin temel düşünce üretim alanları olan Tanrı tasavvurları, Allah-âlem ilişkisi, din-bilim ilişkisi, kötülük meselesinden kaynaklı ahlakî tartışmalarda geleneksel kabullere aykırı görüşler ileri sürmüştür. Bu yönüyle deizm, dinin kendi içinden bir eleştirisidir. İngiltere’de deizmin babası olarak isimlendirilen E. Herbert of Cherbury’nin deizmin beş ilkesi bu eleştirinin en başat örneğidir. Ona göre; 1. Yüce bir Tanrı vardır, 2. Bu yüce Varlığa ibadet edilmelidir, 3. Erdem ibadetin (...) yarattığı bir değer olduğu için din ve ahlak arasında doğrudan bir ilişki vardır, 4. İnsanlar zayıf yaratıldıkları için tövbe ihtiyacındadırlar; bu da Tanrı’yla iletişime açıklık demektir, 5. Ölümden sonraki hayatta ceza ve mükâfat vardır. Deizmin iddiaları zaman içinde değişikliğe uğramıştır. Bu değişimi, farklı deizm iddialarını tasnif eden ve eleştiren Samuel Clarke’ta görmek mümkündür. Bununla birlikte, deistler şu konularda ortak fikre sahiptirler: imanın kurtarıcılığına karşı bilginin kurtarıcılığı esastır; kurumsal dinî yapılar reddedilmelidir; akıl ve insan doğası yüceltilmelidir; ahlak akılla temellendirilebilir; (vahyin imkânını kabul eden deistlere göre) vahyin doğrusu ile aklın doğrusu uyum içinde olmalıdır. Türkiye’de deistler dini reddetmekten daha çok onun akılla uyumunu talep etmekte, hurafelerden arındırılmasını ve radikal söylemlerden temizlenmesini istemektedirler. Kurumsal dinî otorilerin yerine, insanın aklına ve doğasına yaslanan doğruları önermektedirler. Bu doktrin temeline ek olarak Türkiye’de deizm ilginç veriler ve sonuçlar üretmektedir. Türkiye’de muhafazakâr bir yönetim iş başındayken deizmin artış kaydetmesi çok çarpıcıdır. Kamusal alanda dinin daha fazla görünür olmasına rağmen, deizmin ve sekülerleşmenin artması, din-siyaset ilişkisinin çok sıkı kurulduğu ülkelerde dine yabancılaşma gibi bir sonucun ortaya çıktığı tezini bir kez daha doğrulamış görünmektedir. Bu çalışma deizmin farklı iddialarını dikkate alarak ve Türkiye’de lise öğrencileri arasında yapılan araştırmalara dayanarak şu sonuçları okuyucuyla paylaşmaktadır: Mezhep farklılığının tetiklediği şiddet, radikal söylemler, buyurgan din dili, mitolojik anlatımlar genç zihinleri geleneksel olarak tevarüs ettikleri birikimi yeniden değerlendirmeye itmektedir. Kendilerini dinin dışında konumlandırmak istemeyen bu zihinler, yeni bir dini kimliği tercih etmektedirler. Bu kimlik bugün artık heterodoks bir kimlik olarak kendini göstermektedir. Bu aynı zamanda sekülerleşmiş bir ortodoksinin ortaya çıktığının da açık göstergesidir. (shrink)

Temel ontoloji, sonlu insan özünün ontolojik açıdan çözümlenmesi anlamına gelir. Bu ontolojik çözümleme, “insanın doğasına ait” metafizik için temel hazırlamalıdır. Temel ontoloji, metafiziğin olanaklılaşması için gerekli olan insan Dasein’ın metafiziğidir ve tüm antropoloji türlerinden, felsefi antropolojiden de temelden ayrışır. Bir Temel ontoloji idesini açıklamak demek, Dasein’a ilişkin tanımlı ontolojik çözümlemeyi kaçınılmaz bir gereksinim olarak görmek ve bu yolla temel ontolojinin “insan nedir?” biçimindeki somut soruyu hangi amaçla ve hangi tarzda, hangi sınırlama içerisinde ve hangi koşullar altında sorduğunu açıklığa kavuşturmak demektir. (...) Ancak bir fikir öncelikle bir olguyu ya da olayı aydınlatma gücüne dayanarak beliriyorsa, temel ontoloji idesi de bir metafiziğin temellendirilmesi olarak “Saf Aklın Eleştirisi”nin bir yorumunda kendini savunmalı ve göstermelidir. (shrink)

Bu çalışmada, düşünme ile karşılaşmalar arasındaki içkin ilişkinin irdelenmesi amaçlanmaktadır. Karşılaşmalar içinden yaratıcı düşünmenin sahih bir analizini yapabilmek için, antik dönemden modern döneme kadar düşünce tarihi içinden bir güzergah izlenecektir. Bu anlamda, temel amaç olarak, içinde kritik düşünürlerin düşüncelerinin karşılaşarak hep biraz fazlasını açığa vurarak ilerlediği düşünsel bir patikanın izi sürülecektir. Buradaki, biraz fazlası ifadesi önemlidir. Çünkü o, biraz fazlası, kendini hep daha fazla kritik ve üretici karşılaşmalar içinden devam ettirmek isteyen yaratıcı düşünmenin edimsel gücüyle ilgilidir. Bunu açığa çıkarmak adına, (...) trajik diyaloglarda köklenen ve devam ederek Deleuze düşüncesine ve belki de ötesine uzanan eleştirel düşünmenin bir yolu takip edilecektir. Bu yönüyle, iki trajik yazar olan Sophocles ve Euripides’ in düşüncesinden, Nietzsche, Heidegger ve Deleuze düşüncesine kadar kritik düşünürler arasında gerçekleşen her bir kritik karşılaşmanın, yaratıcı düşünmenin edimsel gücü olarak kendini hep yeniden açığa vurduğu iddia edilecektir. Bu iddia ortaya konulurken, öznellik temelli ve akılcı bir eksende hareket eden ve yaratıcı düşünmenin gücünü zayıflatan geleneksel düşünce, Platon düşüncesi merkeze alınarak eleştirilecektir. (shrink)

Nefsin tanımı, mahiyeti, özellikleri, ilişkili olduğu alanların tespiti hem metafiziğin hem de teolojinin en temel problemlerinden biridir. Öyle ki nefs konusunun ele alınış tarzı, İslam düşünce geleneğini topyekûn bu konu üzerinden inceleme imkânı dahi sunmaktadır. Zira varlığı ve özel olarak insanı anlama noktasında, nefs konusunun kozmolojik, ontolojik, epistemolojik ve ahlâkî alanların tümünün temeline yerleştirildiği görülmektedir. Bu durum, nefs teorisinin kendi içinde bir bütün oluşturacak şekilde değerlendirildiğini göstermektedir. Literatürde hâkim olan anlayışa göre, nefsin; a) varlığın oluşumunda önemli bir yer teşkil ettiği, (...) b) bedenden ayrı ve farklı bir mahiyet taşıdığı, c) bilgi elde etmenin gerekçesi olduğu ve d) ahlâkî eylemlere kaynaklık ettiği vurgulanmaktadır. Bu doğrultuda, “Neredeyim ve neyle ilişkiliyim?”, “Neyim?”, “Neyi, nasıl bilebilirim?” ve “Ne yapmalıyım?” sorularına nefs teorisi bağlamında cevap arandığı söylenebilir. İnsan varlığının temel belirleyeninin bedenden ayrı ve farklı bir varlık olarak sunulması, birtakım gerekçelerden hareket etmektedir. Kognitif süreçleri üst düzeyde işletebilmesi, ahlâkî eylem üretebilmesi; ayrıca vahye muhatap kılınması, insanın diğer varlıklardan farklı ve üstün olduğu sonucuna götürmüştür. Bu farklılık ve üstünlük ise insanın maddî olanla sınırlı olamayacağı fikrini beraberinde getirmiştir. Maddenin daima; değişme, bozulma, parçalanma, yok olma gibi niteliklerle ilişkilendirilmesi bu kanaati beslemiştir. Dolayısıyla –özellikle müteahhir dönemde- hem maddî olan hem de maddî olana sıkışmayan bir varlık tasavvuruna yer verilmemiştir. Bir başka ifadeyle, maddî olduğu halde gayrı maddî üretimler sağlayabilecek bir varlık fikrinden vazgeçilmiş, insanı nefs-beden düalitesi ardında irdeleme tercih edilmiştir. Bu tercih, teolojinin oluşum özünde yer alan bir anlayış değildir. Zira erken dönem Mu’tezilî, Eş’arî ve Mâtürîdî kelâm literatürünün, ortak bir şekilde, insanın bedenden ayrık nefse referansta bulunmadan tanımlanması gerektiği üzerinde durduğu görülmektedir. İnsan varlığını çözümleme noktasında düalist anlayışın tercih edilmesi, farklı kültürlerle karşılaşma sonucundaki etkinin bir ürünüdür. Bu doğrultuda Yunan, Hint, Mısır ve Sümer felsefelerinin İslam düşünce geleneği üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Özü itibarıyla kelâmın düalist anlayıştan uzak yaklaşımının ise Kur’ân’dan temel aldığı söylenebilir. Çalışmamızda bu iddiamızın temeli kurulacaktır. Kur’ân’ın temel terimlerimden biri olan nefs kelimesi, bütünsel bir bakış açısıyla incelenecektir. Bu inceleme, bu konuda oluşturulmuş literatürün nasıl değerlendirilmesi gerektiğiyle ilgili de zemin oluşturacaktır. (shrink)

Teknoloji ve medya araçlarının gelişmesi ve farklılaşmasıyla birçok yeniliğin hayatlarımıza girdiğine, buna bağlı olarak markaların da reklam ve pazarlama stratejilerini değiştirdiklerine tanık olmaktayız. Geleneksel reklamcılık anlayışının haricinde son zamanlarda sosyal medya ortamlarında sıklıkla gördüğümüz ve markaların önemli yatırım bütçeleri ayırdığı influencer reklamcılık/pazarlama içerikleri hatırı sayılır bir şekilde çocukları ve ergenleri de hedeflemektedir. Bununla birlikte ergenlerin influencer pazarlama/reklamcılık karşısında reklam okuryazarlık becerilerini nasıl işe koştukları hakkındaki mevcut duruma ilişkin bilgimiz sınırlıdır. Bu çalışma, ergenlerin bilişsel, duygusal ve ahlaki reklam okuryazarlığı becerilerinin influencer (...) pazarlama/reklamcılığın ikna edici doğasıyla mücadelede nasıl kullandığını anlamak amacıyla yürütülmüştür. Yorumlayıcı nitel bir metodolojiyi benimseyen çalışmanın verileri 15-17 yaşları arasındaki ergen katılımcılardan yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Yönlendirilmiş niteliksel içerik analiziyle irdelenen verilerden ulaşılan bulgular, ergenlerin bilişsel reklam okuryazarlığı becerilerinin gelişmiş olmasına karşın influencerlarla kurdukları parasosyal ilişkinin duygusal ve ahlaki reklam okuryazarlık becerilerinin devreye alınmasını engelleyebileceğini göstermektedir. (shrink)

Makalede İlâhî vahyin insanın ontolojik gerçekliğini göz ardı etmediğini, ontolojik gerçekliği üzerinden insanlara mesaj verdiği konusu ele alınmıştır. Bu durum, rüya ve şeriatlerin farklılığıyla ispat edilmeye, bu fikre temayül gösteren ancak Kur’ân hakkında olumsuz bir argüman olarak kullanan Montgomery Watt gibi müsteşriklere de cevap verilmeye çalışılmıştır. Bu yapılırken ilk önce bilinçaltının anlaşılması hususunda bazı örnekler verilmiş sonra rüya sembollerinde baskın olan kültürel unsurlara temas edilmiştir. Rüyalardaki sembollerin şekillenmesinde mantıksal bağı irdeleyen İslam ulemasının açıklamalarına ve rüya tevillerine de yer verilmiştir. Bu (...) yorum ve tevillerden anlaşıldığı kadarıyla insanlarda ortak görülen sembollerin Jung’un arketip, İslam ulemasının ise zihinsel kalıp ve manaların elbisesi dediği bir nevi kültürün kodlarından oluşan bilinçaltı alfabesi tarafından formlaştığı anlaşılmaktadır. Dini değer ve ifadeler Müslüman kültürde en dominant öğeler olduğundan Müslüman yorumcular genelde rüya sembollerini Kur’an ve hadisteki sözler veya bu sembolleri çağrıştıran ifadelerle yorumlamaya çalışmışlardır. Bu mantıktan hareketle tefsirde büyük problem olarak görülen Hz. İbrahim’in, oğlu İsmail’i kurban etme olayı ele alınmış ve nasıl anlaşılmasının gerektiği üzerinde durulmuştur. Bunun, baskın kültür altında sembolleşen bir rüya olduğu ve İsrail Oğullarına ‘Bakar’ kesme emriyle toplumun yanlış algısının değiştirilmesinin amaçlanması gibi çocukların tanrılara kurban edildiği ortamdaki yanlışlığın giderilmesi, kurban ritüelini tebdil edilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir. Daha sonra şeriat-ontolojik gerçeklik ilişkisi irdelenmiş, dinde bütün insanların ortak fıtratının esas alındığı ve bundan dolayı dinin bütün insanlar için değişmeyen bir olgu, şeriatlerin ise kültürün baskın olduğu ve dolayısıyla bir yönüyle ilişki içinde olduğu toplumsal bilinçaltı olduğu vurgulanmıştır. Kur’ân’da, dinin temel prensipleri ve resullerin üzerine birleştikleri kapsamlı şeriat kanunları dile getirilmiştir. Genel hatlarıyla din, Allah’ın varlıkları üzerine yarattığı (insanın tabiatının kolektif değişmezliğine dayalı) ve bütün mahlûkata sevimli geleni, marufu emretmeyi, münkerden nehyi, temiz şeyleri helal eden, zararlı olan şeyleri haramı eden emirleri içermektedir. İslam ulemasına göre bütün semavi dinlerde esas olan Allah’a, meleklerine, resullerine, kitaplarına ve ahiret gününe iman etmek, insanın yaptığı takdirde Müslüman olacağı fiilleri işlemektir. Bu iman da doğal olarak dünyadan yüz çevirmeyi, ahirete yönelmeyi, güzel ahlakı edinmeyi ve kötü ahlaktan da kaçınmayı gerektirir. Ancak şeriatlar ise birbirinden farklılık gösterebilir. Çünkü şeriatlar dinin indiği toplumun hallerini ve maslahatlarını esas aldığından değişiklik arz eder. Şeriatların farklılaşmasında toplumsal bilinçaltının göz ardı edilmediğini göstermek bağlamında Kur’ân’dan örnekler verilmek suretiyle savunulan tez ispat edilmeye çalışılmıştır. Bunlardan birisi, Kur’ân’da Arapların ortak duygularının esas alınması, kültürel bazı unsurların kullanılması, bir diğeri de yabancı isimlerin Arapların ifade ettiği şekliyle, ümmi anlayışa uygun kullanılmasıdır. Ayrıca bu konuda bazı helal yiyeceklerin Yahudilere haram kılınması ve diğer şeriatlerde yer alan bazı farklılıklar üzerinde durulmuştur. Helal yiyeceklerin haram kılınması konusunda Hz. Yakub’un yakalandığı ağır hastalıktan iyileştiği takdirde sevdiği yiyecekleri yememeyi nezretmesi, buna bağlı olarak iyileşince deve eti ve sütünü yiyip içmemesi, daha sonra çocukları ve ümmetinin de bu yiyeceklerden uzak durması sonucunda Tevrat’ta bunların haram kılınması örneği üzerinde durulmuştur. Bu örnek, şeriatlerin farklılaşmasının nedeninin bir şeye karşı tavrın toplumsal bir alışkanlık halini almasının sonucu olduğu ifade edilmiştir. Nitekim teravih namazının Müslümanlarca toplu kılınması ve buna devam edilmesi durumunda farz kılınır endişesiyle evlerinde kılmalarını tavsiye eden Allah Resulünün endişesinin de bunu pekiştirdiği dile getirilmiştir. Diğer şeriatlerde bazı farklılıklar konusunda ise orucun öncekilere farz kılınmasına rağmen keyfiyetinin farklı olması üzerinde durulmuştur. Aynı şekilde namaz, zekât ve haccın semavî dinlerinin hepsinde olmasına rağmen keyfiyetinin değiştiği örneklerle izah edilmiştir. Bu doğrultuda milletlerin yaşam tarzlarının ve kültürünün dolayısıyla toplumsal bilinçaltı şeriatlerin farklılığında gözönüne alındığı ifade edilmiştir. Nitekim İsâ peygambere tabi olanların kendilerine emredilmemekle birlikte Allah’ın rızasını elde etmek için ruhbanlığı kendilerine farz kılmaları ve buna devam etmeleri karşısında Allah’ın buna itibar ederek, ruhbanlıkta bulunanlara ücretlerini verdiğini ifade etmesi de bu durumu pekiştirmektedir. Sonuç olarak din ve dine taalluk eden her şeyin insanlığın ortak fıtratını esas aldığını, şeriatten şeriate değişiklik gösteren unsurların da kültürel ve bir yönüyle toplumsal bilinçaltıyla ilgili olan hususlar olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. (shrink)

This study deals with the functions of the feuilleton, which is in the newspaper but has an important role in the development of literature. The 19th century is a period in which Westernization movements began to enter political and social life. Political developments such as the Tanzimat Edict, the Reform Edict and the acceptance of the Constitutional Monarchy had significant effects on cultural life over time. Newspaper is the most important mass communication tool of that period that accelerates this effect. (...) Journalism has an important role in the introduction and development of Western genres such as novel, Western-style story, theater into Turkish literature. The newspaper, which plays an important role in the change of Turkish literature wih new genres, has cultural effects on large masses of people. The feuilleton, which emerged with the publication of long literary texts in certain series, continued its influence in Turkish journalism for a very long time. Feuilleton paved the way for more people to meet literature by making it possible for long literary texts to appear in the newspaper. Many young writers in Turkish literature became famous for their articles in newspapers. These articles found their place in the newspapers, generally with 'feuilleton'. Feuilleton is a cultural and literary activity in terms of journalism; in case in terms of literature, copyright and translation, especially popular literature, have enabled many works to meet with the reader. Thus, by ensuring the interaction between the reader and the work, he developed rapidly in the literary gathering-place. At the same time, it prevented the authors' book printing costs. Therefore, the feuilleton built a mutually beneficial relationship between literature and journalism, and mediated the revival of intellectual life. (shrink)

Temelini Harvard Üniversitesi’nde savunulan bir doktora tezinin oluşturduğu bu çalışma, Bizans hakkındaki Arap-İslam görüşünün yüzyıllar boyunca süren savaş, temas ve karşılıklı alışveriş ile geçirdiği evrim sürecinin bölgesel-tarihsel gelişmeler bağlamında izini sürmektedir. Kitap Giriş, Bizans’la karşılaşma, Bizans’ın karşısında durmak, İslam savunmada ve Yeni bir gerçeklik: Bizans’ı yeniden ziyaret başlıkları altında dört ana bölüm ve Sonuç kısmından oluşmaktadır. Başlıklardan da anlaşılacağı üzere, dört ana bölümün her biri nitelikleri belirgin dönemleri ele almaktadır. Bu yazıda da kitabın mevcut sistematiğine uyularak her bir kısım ayrı (...) ayrı ele alınmış, yazarın temel iddiaları özetlenmiş, seçme örnekler verilmiş ve tüm bunlar değerlendirilmiştir. (shrink)

Ockhamlı William’dan bu yana çeşitli biçim alışlarla karşımıza çıkan dilde sadeleşme hareketi, 20. Yüzyılda analitik dil felsefesinin kurucuları tarafından farklı bir boyuta taşınmış, mantıksal pozitivizmde ise zirveye ulaşmıştır. Doğa bilimsel yöntemlerin etkisiyle şekillenen ve modern mantık alanında yapılan özgün ve nitelikli çalışmaların etkisiyle yetkinleşen bu anlayış, felsefenin metafizik problemlerini dil bağlamında ele almaktadır. Bu görüşün savunucuları, getirmiş oldukları bir dizi ölçüt aracılığıyla anlamlı olan ve olmayan ifadeler arasında ayrım yapmayı hedeflemişlerdir. Felsefi gelenekteki çözümsüz görünen “anlamsız” metafizik tartışmaları “elimine etmeyi” amaçlayan (...) bu hareketin vardığı son noktada, olgusal bir karşılığı bulunmayan ve mantıksal sözdizimi kurallarına uymayan her ifade, metafiziğin kalıntısı olmakla itham edilmektedir. Adorno ve Horkheimer’a göre spekülatif felsefeye yönelik gerçekleştirilen bu saldırı, Aydınlanma’nın dili mitostan arındırma çabalarının doruk noktasıdır. Onlara göre analitik dil felsefesinin olgucu filozoflarının felsefelerinde dilin anlam taşımasına müsaade edilmemekte ve yalnızca gösterge işlevi dikkate alınmaktadır. Dil, bir formül olarak katılaşarak soyutlaşmakta ve formüle uymayan her düşünce solup gitmektedir. Bu anlayış, spekülatif felsefe geleneğindeki felsefi sistemlerin unsurları olan etik, estetik, yaşamın anlamı gibi konuların felsefeden tasfiye edilmesine yol açmıştır. Adorno ve Horkheimer’a göre varlık alanındaki niteliksel farklılıkların göz ardı edilmesi, insanın şeyleşmesi ve kendi özüne yabancılaşmasına sebep olmuş, bireyin gizilgüçlerini kaybettiği bu ortamda toplumsal dönüşümün imkanı da ortadan kalkmıştır. (shrink)

Bu çalışmada 6-11 yaşları arasında Nottingham/İngiltere’de yaşayan çocuklarının çizimlerinde İslam ve Türkiye algısı üzerinden din ve vatan kavram algıları incelenmiştir. Çalışmada sanat temelli araştırma yöntemi ve göstergebilimsel yöntemden faydalanılmıştır. Yapılan çizimlerde çocukların İslam ve Türkiye olgularını hangi değer, sembol ve kavramlarla ilişkilendirdiği ve bu ilişkilendirmede haftasonu Türk okulunda sunulan Türkçe ve Türk Kültürü (TTK) ders kitaplarının etkisi analiz edilmiştir. 14 kız ve 16 erkek öğrenci bu çalışmaya katılmıştır. Çizimlerin ilki 2017 yılında araştırmacının doktora çalışması kapsamında ikincisi 2021 yılında elde edilmiştir. (...) 2017 yılında 8, 2021 yılında 18 çocuğun resmi çalışmada değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda yaşla birlikte simge, sembollerin sayısı ve çizimlerdeki netliğin arttığı gözlenmiştir. Bununla birlikte yıl, yaş ve cinsiyete dayalı olarak çizimlere yansıyan simge, sembol ve yoğunluklarda farklılaşma söz konusudur. Ancak Türkiye ile bayrak, İslam ile cami en çok bağdaştırılan öğeler olarak dikkat çekmiştir. Bu öğelere yapılan vurguda ders kitaplarında kullanılan resimler ve gömülü videolar rol oynamış olabilir. Resimlere yansıyan temaların, TTK program ve kitaplarındaki konularla paralellik gösterdiği saptanmıştır. Özellikle Geçmişe açılan kapı, Gezelim görelim ile Bayramlar ve kutlamalar temalarındaki içeriklerde de görülen kültürel ve dini kimliğe dair öğelerle olan bağının güçlenmesine katkı sağlamaktadır. Türkiye ve İslam’a dair olumlu duygulara karşın, savaş teması kaynaklı korku ve ayrılık gibi negatif duygular erkek çocuklarının çizimlerine yansımıştır. Bu durum 6-11 yaş grubu erkek çocuklarının gelişim özelliğinin getirisi olabileceği gibi, resimlerin yapıldığı zamanda maruz kalınılan uyarıcılar ve tarihe odaklanan Geçmişe açılan kapı gibi temalar çocuklarının algısını şekillendirmiş olabilir. (shrink)

Bu araştırmanın amacı İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin epistemolojik inançları ve akademik erteleme durumlarını incelemektir. Araştırmada İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin epistemolojik inançları ve akademik erteleme durumları cinsiyet, sınıf, mezun olunan ortaöğretim kurumu ve öğretim durumu değişkenleri açısından incelenmiştir. Ayrıca katılımcıların epistemolojik inançları ile akademik erteleme durumları arasındaki ilişki de irdelenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli benimsenmiştir. Verilerin toplanmasında Deryakulu ve Büyüköztürk tarafından Türk kültürüne uyarlanan ‘Epistemolojik İnanç Ölçeği’ ile Çakıcı tarafından geliştirilen ‘Akademik Erteleme Ölçeği’ kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Türkiye’de farklı İlahiyat Fakültelerine devam eden öğrenciler (...) arasından kolay erişilebilir örneklem tekniğiyle seçilen 357 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin analizinde SPSS 27 programı kullanılmıştır. Katılımcıların ölçeklerden aldıkları puan ortalamalarını karşılaştırmak üzere ikili gruplarda Bağımsız Örneklemler t Testi, ikiden çok grupta Tek Yönlü Varyans Analizi testi kullanılmıştır. Çoklu gruplarda farklılaşmaların kaynağını tespit etmek amacıyla post hoc testlerinden LSD kullanılmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişkilere Pearson Korelasyon Analizi ile bakılmıştır. Tüm analizlerde.05 anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların Epistemolojik İnanç Ölçeği’nde en yüksek ortalamayı “Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç” alt boyutunda, en düşük ortalamayı “Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç” alt boyutunda elde ettikleri görülmüştür. Ölçekler ile ölçek alt boyut puanlarında cinsiyet, sınıf, mezun olunan ortaöğretim kurumu ve öğretim durumu değişkenleri açısından anlamlı bir farklılaşma gözlenmemiştir. Araştırmada, epistemolojik inanç alt boyutları ile akademik erteleme olgusu arasında negatif yönde, zayıf fakat anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Bu sonuç, epistemolojik inançlarda güçlenme arttıkça akademik erteleme eğiliminin azalabildiği şeklinde yorumlanmıştır. Eğitim sürecinde, öğrencilerin öğrenmeye dönük kişisel ilgi ve çabaları geliştirilirse akademik erteleme eğilimleri azalabilir. (shrink)

Gravestones and inscription stones, which are among the oldest indicators of the phenomenon of death engraved in the public memory with images and rituals, are the ancient interpreters of the consciousness of death, which is the redemption of human beings as conscious beings. The phenomenon of death or dying, which was domesticated through a natural spirituality in antiquity, and a monotheistic religiosity in the Middle Ages, loses its spirituality by becoming profaned in the hands of consumer culture and is brutalized (...) today in terms of lifestyle by being cut off from existence in positivist paradigm in epistemological terms. The study deals with the secular perception of death and the individual and social crises caused by this perception in the context of tradition and modernity. The purpose of the study is to draw attention to the spread of natural and materialist assumptions in the perception of death and the strengthening of the profane elements in mourning ceremonies and to make sense of the traces left by this process in the individual and society. It is seen in the study that the efforts to cover up and intimidate the deceased and the subject of loss bring existential crises, alienation, and violence against oneself or others. On the other hand, it is also understood that it is not a coincidence that the traces of the culture of reconciliation built between death and life by the traditional perception of death in the countryside as an alternative perception faced. The study has been conducted with the document analysis design method, which is a qualitative research type. The approaches to the phenomenon of death have been subjected to a chronological literature reading in the study, and the diagnoses of the 21st century attitudes of the death perception, which were reached by going back to early days, were tested in historical and semiotics terms with the films Making Ships from Watermelon Shell (2004) and Shattered (2021), which were chosen to represent two different paradigms as documentary data. The study is important in that it examined the changing perception of death and the culture of mourning in detail and created a current topography and contributes to the studies of the sociology of death, which is still a fresh field. (shrink)