Osobliwość takich doznań, jak ból, głód i pragnienie. Reliabilizm w drugiej części szóstej Medytacji Kartezjusza Artykuł omawia epistemiczny status cielesnych doznań takich, jak ból, głód i pragnienia, o których mowa w drugiej części szóstej Medytacji Kartezjusza. Argumentuję, że ów fragment stanowi integralny komponent epistemologicznego programu, który można znaleźć w Medytacjach. Na ogół widzi się Kartezjusza jako zwolennika infallibilizmu, internalizmu oraz fundacjonalizmu. Tymczasem w odniesieniu do wiedzy i przekonań opartych na doznaniach cielesnych przyjmuje on fallibilizm, eksternalizm i reliabilizm. Na rzecz tego (...) wniosku przemawia z jednej strony, analiza tego, czego naucza nas – według Kartezjusza – natura przez wrażenia bólu, głodu i pragnienia, z drugiej strony jego analiza błędów, którym podlega nasza natura, przeprowadzona przeze mnie z wykorzystaniem zaproponowanego przez Wilfrida Sellarsa podziału na logiczną przestrzeń rozumu oraz empiryczną przestrzeń przyczyn. (shrink)

Artykuł poświęcony jest jednej z najbardziej wieloznacznych powieści Stanisława Lema — Pamiętnikowi znalezionemu w wannie. Świat bohatera Pamiętnika, pozbawiony łączności z tym, co zewnętrzne, zawiera się w umyśle postaci. Samoidentyfikacja wiążąca się nierozerwalnie z odosobnieniem, jest paradoksalnie niemożliwa do osiągnięcia w labiryncie korytarzy budowli. „Ja” bohatera, dążące do „bycia sobą”, nie może zdobyć pełni tożsamości, ponieważ niezdolne pozostaje do dookreślenia siebie w relacji do struktur Gmachu.

Zrozumienie i zastosowanie zasad projektowania graficznego w plakacie naukowym może dostarczyć korzyści praktycznych, takich jak przyciągnięcie i utrzymanie uwagi odbiorców, a także korzyści merytorycznych, czyli pomocy w komunikowaniu treści. Te drugie opierają się między innymi na koncepcji wizualnej gramatyki (opisanej przez Kress i Van Leeuwen [2006] i zastosowanej do analizy plakatu naukowego przez D’Angelo [2010]), wedle której elementy wizualne przekazują znaczenie w sposób podobny do języka, i tak jak język posiadają swoją gramatykę: zasady ich zastosowania i prezentacji, które mają wpływ (...) na wyrażany przez nie sens. Poster pokazuje zastosowanie wizualnej gramatyki w plakacie naukowym na przykładzie jednego z elementów wizualnych plakatu, który często jest niedoceniany: pustej przestrzeni. (shrink)

Book review of: M. Heller, Przestrzenie Wszechświata. Od geometrii do kosmologii, Copernicus Center Press, Kraków 2017, ss. 284.

Poetycka twórczość Zdzisława Dębickiego to przykład pisarstwa korzystającego z różnych poetyk, co przejawiało się w wielorakim charakteryzowaniu składających się na nią przestrzeni. Autor Nocy bezsennych, uważany za poetę minorum gentium, umiejętnie wykorzystywał literackie dokonania ówczesnych poetów, powołując do istnienia obszary, pełniące jednocześnie funkcję ekspresji własnej podmiotowości artystycznej. Czytanie liryków Dębickiego pozwala na zestawienie intymnych zwierzeń podmiotu lirycznego z ogołoconą z bogactwa opisu pustą przestrzenią. Przestrzeń, jako jedna z kategorii epistemologiczno-ontologicznych, nie jest dla poety jedynie narzędziem służącym tworzeniu atrakcyjnego obrazka, (...) ale przede wszystkim stanowi asumpt do dociekań poznawczych. (shrink)

The article is an attempt at examining the possibilities for the development of social capital by means of active cultural engagement, as exemplified by participatory theatre. Narrowing the analysis to this particular area of artistic practice is not a coincidence. Theatre constitutes one of the most exclusive social spaces within the cultural field, requiring a high degree of cultural competency, and taking the inequality of position between artists and spectators for granted. On the other hand, it is defined by their (...) immediate, face-to-face encounter, which, as compared to other areas of art, provides theatre with an exceptional social potential. The so-called participatory turn in contemporary art has moved theatre into a new domain of social functionality, which cannot be adequately described and researched without the sociological “toolbox”. Hence, the article is also an attempt at taking an interdisciplinary stance and connecting the study of art and society, as well as outlining a proposal for a practical application of sociological knowledge, used not only for the sake of understanding, but also organising of the artistic practice. In this respect, it addresses the growing interest in applied social research, as shown by political, cultural, and scientific institutions. (shrink)

Jan Łukasiewicz distinguished three various formulations of the law of contradiction in Aristotle's considerations concerning axiomatic foundations of philosophia prima in the book Γ of Methaphysics. Łukasiewicz referred to these formulations as „ontological”, „logical”, and „psychological”, respectively. The author focuses his attention on the last of them, namely to the so called psychological approach. He finds this approach to be an inadequate interpretation of Aristotle's views and tries to show that the most appropriate interpretation is pragmatic-logical.

The author presents an argument that the notion of rationality of beliefs must not be so restrictive as it is according to usual definitions. I.a. The postulate of effective elimination of all contradictory beliefs should be qithdrawn because nobody had the pssibility to derive and examine all the consequences of his beliefs. The final author's proposal is to enclose a kind of merely potential mechanism of elimination of contradictory beliefs into the notion concerned.

In the paper there are presented main assumptions underlying the construction of theoretic models of mental processes of numeral reference in mathematical practice which comprises such abilities as counting, solving story-tasks, estimating cardinalities and comparing magnitudes. Numerals are understood as any expressions which enable mind to refer to numbers, cardinalities and magnitudes. The main research question formulated in the article sounds: What cognitive processes do there occur in the mind during execution of various numeral acts of reference?

The paper discusses the properties of spacetime we recognize by analyzing the phenomenon of motion. Problems of special interest are the spacetime symmetries, the spacetime structures and the ontological status of spacetime. These problems are considered on the grounds of the classical theories of motion contained in Newtonian physics, special and general theory of relativity. The controversy between an absolute and a relational conception of motion and its ontological implications are also analyzed.

The article is a critical comment on the contemporary condition of the university and the reform of higher education introduced in Poland in 2018. The management culture imposed by the reform, focused on “scientific productivity” and bibliometrics, is in conflict with the university’s ethos of striving for truth and open discussion, constitutive for the community of learners and scientists. The author argues that attachment to these values is not only a matter of tradition, but a special task of the university (...) within the contemporary public sphere, torn by axiological conflicts, and disintegrating into a number of digital “tribes”. The university as an institution developed along with the culture of axiological pluralism and rational doubt, which is supported itself. However, these values cannot be maintained if the academic doxa adopts the assumptions of radical cognitive relativism. “Anti-relativistic cognitive minimum” and the assumption of relative translatability of languages are necessary if the university is to continue to play the socially important function of supporting critical dispositions and intellectual independence. (shrink)

Artykuł jest poświęcony analizie przestrzeni Łodzi przedstawionej w powieści Reymonta. Autor koncentruje się na popularnej opozycji natura versus cywilizacja, która jest wyeksponowana w Ziemi obiecanej. Autor odwołuje się także do toksycznego dyskursu Laurence’a Buella. Reymont zdaje sobie sprawę, że przyspieszona urbanizacja zaburzyła równowagę ekologiczną w środowisku. Nowe fabryki, które pojawiły się na terenie Łodzi, zmniejszyły obszary dzikiej przyrody. Toksyczne opary z kominów stały się wyraźnym znakiem zbliżającej się katastrofy ekologicznej. Drzewa porównane do szkieletów i zapach zgnilizny są dowodem postępującej agonii (...) w krajobrazie miejskim. Problem zanieczyszczenia środowiska wydaje się ignorowany przez protagonistów Ziemi obiecanej. Wynika to z faktu, iż przyroda postrzegana jest jedynie jako pole ciągłego wyzysku człowieka. Jedyną wrażliwą osobą jest narrator, który podobnie jak kronikarz dokumentuje destrukcyjne zmiany w ekosystemie. Niewątpliwie głos Reymonta jest przejawem dojrzałej, nowoczesnej świadomości ekologicznej. (shrink)

Book review: Polska filozofia chrześcijańska XX wieku. Stanisław Kamiński, Kazimierz Marek Wolsza [Polish Christian Philosophy: Stanisław Kamiński and Kazimierz Marek Wolsza]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 2019, ss. 232.

Our aim in this article is to trace the evolution of the concepts of physical space in Western thought from the Greeks to the Newtonian philosophy of nature. Especially the article presents studies of ancient Greek theories of physical space and place, in particular those of the classical and Hellenistic period. These theories are explained primarily with reference to the general philosophical or methodological framework within which they took shape. Special attention is paid to the interrelations between various concepts of (...) space and with Greek spatial terminology. The arguments of this paper can be summarized as follows: first, the concept of space itself has taken the central position in philosophy of nature; second, the debate about the nature of space has developed several different theories; third, the concept of space has several issues to overcome. (shrink)

The author attempts to show how mereology, taken together with certain topological notions, can yield the foundations for future investigations in formal ontology. He also attempts to show how the mereological framework allows for the direct and natural formulation of a series of theses - for example pertaining to the concept of a boundary - which can be only indirectly formulated (if at all) in set-theoretic terms. The far-reaching ain of the present framework is to serve as a basis for (...) a formal ontology of the common-sense world. The author is interested in producing formally precise theories of structures of certain sorts in such a way that it is the structures themselves that intrest him and not formal machinery that has been set up to describe them. Hence the axioms are chosen primarily for the sake of the light they throw on the intended subject-matters (and not for their logical independence). The world itself - or its picture given in ordinary experience - is the only model the paper concentrates upon. Thus for example the presented system allows to prove that every boundary is the boundary of something, and that in particular no point exists in isolation from a large extended whole that is its boundary. (shrink)

The author describes the relationship between the open public sphere and privacy which, by entering the public sphere, creates a space for secrecy and lack of transparency within the official space. The author discusses the transition from the ancient division into the public area, characterised by overt, open and transparent actions, and the private area, which is hidden in the darkness of the house, to the modern obliteration of the boundary and the clear division between the two areas. The Habermasian (...) diagnosis of modern mass society leads to the conclusion that a certain chimera of concepts, processes and phenomena have been created, both relating to their nature and the meanings they convey associated with secrecy and openness. (shrink)