Straipsnio tikslas – ištirti Latvijos filosofijos istoriografijos tendencijas per pastaruosius tris dešimtmečius. Autoriaus dėmesio centre dvi pagrindinės filosofijos istorijos rašymo prieigos – idėjų istorija ir intelektinė istorija. Iširus Sovietų Sąjungai Latvijos kultūriniame diskurse išpopuliarėjo terminas „idėjų istorija“. Filosofijos istorikai ėmėsi nušviesti glaudžius ryšius tarp Vakarų šalių ir Latvijos kultūrų. Tačiau pastarąjį dešimtmetį Latvijos filosofijos istorikai vis labiau renkasi intelektinės istorijos prieigą.

Książka wybitnego znawcy problematyki filozofii, socjologii i politologii profesora i akademika Włodzimierza Kokluchina zwraca uwagę przede wszystkim czymś, co określić można mianem „pozaczasowości", a co polega na tym, że mimo swego uwikłania w konkretną rzeczywistość początku XXI wieku ogarnia ona prawidłowości rządzące polityką w procesie jej przemian w czasie. Odniesienia do konkretnych sytuacji maja tu na ogół charakter egzemplifikacji i służy głównie ukonkretnieniu rozważań dotyczących problemów poza tą konkretność wykraczających. Owa „pozaczasowość" odnosi się zresztą w równym stopniu do przeszłości, jak (...) i do przyszłości, w równym bowiem stopniu Autorowi udaje się ująć politykę jako proces wyrastający z przeszłości, jak i jako proces, który rozwijając się kształtował będzie rzeczywistość społeczną bliższej i dalszej przyszłości. Traktując politykę w ten właśnie sposób Włodzimierz Kokluchin nie traci z pola widzenia faktu, iż sama ta polityka jest czymś, co wciąż wymaga dookreślania i poznawania - jest tworem kształtowanym między innymi poprzez refleksję nad nią. (shrink)

Ovaj tekst nastoji da nijansira dihotomiju izmedju pojmova istorije i pravde koja je uobicajena u interpretaciji Hobzovog misljenja. Hobzov kriticki stav prema istoriji objasnjava se njegovom polemikom protiv nasledja klasicne antike, koja stoji u vezi s njegovim projektom stroge nauke o moralu i politici. Medjutim, Hobzovo shvatanje pravde ne moze se zasnovati bez izvesnih faktickih, empirijskih elemenata; ono se ne svodi na neku cisto racionalnu konstrukciju. Ovi elementi otvaraju Hobzovo misljenje prema problematici stvarne istorije; za Hobza, najvazniji predstavnici takve vrste (...) istorije su Tukidid i Tacit. Konacno, istorijska dimenzija Hobzovog misljenja dopusta nam da kod njega prepoznamo i jedan siri pojam pravde, koji probija granice pravde koja proizlazi iz ugovora. (shrink)

1. t. Viduramžiai, Renesansas, Naujieji amžiai.

deo 1. Srpske logike u srednjem veku -- deo 2. Srpske logike u ranoj moderni -- deo 3. Srpske logike u poznoj moderni -- deo 4. Suštastvo u srpskoj filozofiji.

Książka wybitnego znawcy problematyki filozofii, socjologii i politologii profesora i akademika Włodzimierza Kokluchina zwraca uwagę przede wszystkim czymś, co określić można mianem „pozaczasowości", a co polega na tym, że mimo swego uwikłania w konkretną rzeczywistość początku XXI wieku ogarnia ona prawidłowości rządzące polityką w procesie jej przemian w czasie. Odniesienia do konkretnych sytuacji maja tu na ogół charakter egzemplifikacji i służy głównie ukonkretnieniu rozważań dotyczących problemów poza tą konkretność wykraczających. Owa „pozaczasowość" odnosi się zresztą w równym stopniu do przeszłości, jak (...) i do przyszłości, w równym bowiem stopniu Autorowi udaje się ująć politykę jako proces wyrastający z przeszłości, jak i jako proces, który rozwijając się kształtował będzie rzeczywistość społeczną bliższej i dalszej przyszłości. Traktując politykę w ten właśnie sposób Włodzimierz Kokluchin nie traci z pola widzenia faktu, iż sama ta polityka jest czymś, co wciąż wymaga dookreślania i poznawania - jest tworem kształtowanym między innymi poprzez refleksję nad nią. (shrink)

Nice i Bergson spadaju medju glavne autore koji ispituju socio-afektivne uslove i istorijsku evoluciju pravde. Ali oni to cine na dva radikalno razlicita nacina, cija nespojivost, kako izgleda, jos nije dovoljno istaknuta: Nice objasnjava pravdu izdvajajuci socio-afektivne elemente koji su se medjusobno povezali da bi proizveli nesto takvo kao sto je "pravda", dok Bergson posmatra evoluciju pravde kao niz razlikovanja u prirodi. To Bergsona navodi da utvrdi temeljno razlikovanje izmedju dve pravde, jedne koja je visa i druge koja je niza, (...) jedne "otvorene" a druge "zatvorene", tamo gde Nice misli da zadovoljava monisticki zahtev postavljajuci jednu jedinu pravdu. Mozda se, ipak, Niceu moze uputiti Bergsonov prigovor da je "iznova sastavio evoluciju od fragmenata onoga sto je evoluiralo", i, bez sumnje, u svakom slucaju treba suprotstaviti Niceov postupak, koji je izvesna "genealogija", Bergsonovom postupku, koji je odista, "geneza". (shrink)