The article is an attempt to reconstruct the Stanisław Lem’s views on the relationship between science and faith presented in his The star diaries. The author discusses three stories: The twenty­‑second voyage, The twenty­‑first voyage, and The twentieth voyage. The following questions are considered during the analysis of these novels: Does theology (as depicted by Lem), despite having no competence in the area, attempt to solve scientific problems? Does Lem suggest that Christian claims are potentially falsifiable? Can science lay the (...) foundations of theodicy? The answers to these questions appear helpful in explicating three models of the relationship between science and faith embedded in Lem’s stories: conflict regarding content, conflict regarding form, and cooperation. (shrink)

Artykuł ukazuje problematykę ochrony życia w myśli ekofilozoficznej. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie: co stanowi podstawę etycznego nakazu ochrony życia? Przedstawia ontologiczne podstawy tego imperatywu, obecne w wybranych współczesnych teoriach ekofilozoficznych. Analizuje zarówno kierunki holistyczne, jak i chrześcijańskie. Odnosi się także do pozaeuropejskich źródeł ekofilozofii, nawiązując do filozofii indyjskiej i taoizmu.

Zawarta w niniejszym artykule dyskusja z tekstem Saula Smilansky’ego O wątpliwej moralności pewnych form modlitwy składa się z dwóch części. W pierwszej bronimy tezy, że fikcyjne przykłady prezentowane przez autora albo nie stanowią powszechnie akceptowalnych form modlitwy, albo dają się interpretować tak, że nie stanowią etycznego problemu. Życzenie komuś śmierci jest bowiem zawsze nieetyczne, ale w każdej wyobrażalnej sytuacji zagrożenia życia możliwa jest modlitwa o rozwiązanie, które nie pomnaża śmierci.W drugiej części bronimy tezy, że prezentowany w przykładach Smilansky’ego stosunek ludzi (...) do Boga w ogóle nie jest religijny, a w konsekwencji działania w nich opisane nie zasługują na miano „modlitwy”. Kiedy bowiem w naszym nastawieniu do Boga liczy się tylko to, że jest On zdolny zmienić bieg zdarzeń na naszą korzyść, a to, że jest On dobry umyka naszej uwadze, wówczas nie mamy na myśli Boga tradycji religijnej. W tym punkcie przywołujemy myślicieli należących do nurtu tzw. Wittgensteinowskiego fideizmu, których krytyka modlitwy błagalnej idzie być może zbyt daleko, skłania jednak do refleksji nad granicami właściwego stosunku do Boga. (shrink)

The author discusses the notion of the interpretation of a work of art. Starting with the assumption that the expression “Art’s hidden meaning” should be understood as a search for narrative plots that can be detected between the perceived spatial-figurative motifs and the formal notions in works of art, she analyses two sculptures by Zbigniew Władyka, both entitled Matka Ziemia [Mother Earth]. In her interpretation she emphasises the fact that, on the one hand, the meaning layer, i.e. the presentation of (...) the woman as a future mother, and, on the other, the material necessary for creating it, their combination and the composition applied in this context, and the applied means of expression, as well as the method of sculpting chosen by the artist. (shrink)

Preview: /Zofia Rosińska interviewed by Mikołaj Sławkowski-Rode/ MSR: Your book Po śladach. Doświadczenie modlitewne w ujęciu filozofii kultury [After the Traces. The Experience of Prayer in the Perspective of Philosophy of Culture] has an unusual format for an academic work. Apart from an overview and discussion of various conceptions and examples of prayer you have added an annex containing eight interviews with various people as well as five testimonials concerning the experience of prayer – some very intimate. What was (...) the motivation for choosing such a format and how did you select the texts comprising the annex? ZR: My book is not a cultural study or a work of theology, psychology, or psychiatry, although it touches the boundaries of all these disciplines. What I mean here is that it takes up topics and utilizes the categories specific to these fields. My book is a book about the human being and it is written from the perspective of philosophy of culture. You say that the format of my book is not typical for an academic work, because of the decision to include the annex containing conversations with people who pray and with others who reject it. This is true. However my book necessitates this minor structural difference. The goal of the book was to discern and understand various forms of prayer present in our culture: from set prayers through poetry, painting and music to activities like work. I call this ‘ontological prayer’. Unfortunately I could not include painting and music in this work. (shrink)

Artykuł podejmuje się pytania o trwałość granic ludzkiego ciała i jego związki z otaczającą rzeczywistością. W odniesieniu do pogłebiającego się w wyniku zmian klimatycznych i zwiększającej się toksyczności środowiska lęku przed tym, co wnika z zewnątrz do naszego ciała, przywołuję koncepcje takich myślicielek, jak Stacy Alaimo, Donna Haraway i Karen Barad, by zastanowić się, w jaki sposób przemyśleć nasze relacje ze środowiskiem. Problem ten poruszam poprzez lekturę dwóch powieści eko-grozy, „Wilder Girls” Rory Power (2019) oraz „Unicestwienia” Jeffa VanderMeera (2014). Najważniejsze (...) tematy analizy to relacja między wnętrzem i zewnętrzem ciała, powiązania między ludźmi a środowiskiem, przemiany ciał wynikajace z zakażenia oraz znaczenie języka. Odwołując się do artykułu Bethany Doane „Sublime Annihilation and Planetary Ecohorror” (2020), zastanawiam się nad etycznym wymiarem podobnych opowieści i ich znaczeniem w obliczu katastrofy klimatycznej. (shrink)

Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu. Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject. The publication is addressed (...) to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations. (shrink)

Article Zofia A. Brzozowska / Mirosław J. Leszka / Kirił Marinow/ Teresa Wolińska (eds.). Widmo Mahometa, cień Samuela. Cesarstwo bizantyńskie w relacji zprzedstawicielami innych religii i kultur (VII–XV wiek) was published on February 1, 2021 in the journal Byzantinische Zeitschrift (volume 114, issue 1).

Wyniki badań, jakie przeprowadziłem nad trzema napisanymi przez kobiety powieściami dotyczącymi KL Auschwitz-Birkenau: Z otchłani Zofii Kossak, Dymy nad Birkenau Seweryny Szmaglewskiej i Przeżyłam Oświęcim Krystyny Żywulskiej wskazują, że wymienione teksty mistyfikują obozową rzeczywistość, a środki do tego użyte, niezależnie od ich zróżnicowania, są literackiej proweniencji. Na tej podstawie zasadny wydaje mi się przede wszystkim ten wniosek, który wskazuje potrzebę opracowania historycznoliterackiej syntezy omawiającej literaturę obozową napisaną przez kobiety i umieszczenie jej w kontekście polskiej literatury obozowej, zwłaszcza tej, która dotyczy (...) Zagłady. W ten sposób weryfikowane rezultaty moich badań powinny okazać się użyteczne ze względu na stan wiedzy o kobiecym doświadczeniu obozu, funkcjonalność tego, co literackie w tekstach obozowych i wreszcie całościowy obraz polskiej literatury obozowej. (shrink)

The paper reports the results of a comparative analysis of the two groups students coming from temporarily disconnected families due to foreign work parents and teenagers with the same social environment, but without the experience of separation time. The subject of the analysis was: the cohesion of a family from the perspective of the evaluated adolescent and three factors of psychological loneliness: social loneliness, emotional loneliness and existential loneliness. The Loneliness Scale was used based on an original concept of multidimensional (...) sense of loneliness. The questionnaire for the survey of family cohesion were used too. The age, gender, family structure and the family lifestyle were controlled. Obtained results revealed significantly lower cohesion and significantly higher existential loneliness in group of teenagers from temporarily disconnected families. Not confirmed the supposition that made in earlier studies of temporarily disconnected families due to economic migration, that these teenagers suffer from a sense of emotional loneliness There has also confirmed the belief that the level of family cohesion and a sense of loneliness in adolescents is associated with atypical organization of family life associated with the duration of migration of parent/parents, frequency of contact with family members working abroad: mothers, fathers or broth parents, the duration of stays at home. (shrink)

We prove that the Gödel incompleteness theorem holds for a weak arithmetic T = IΔ0 + Ω2 in the form where Cons H (T) is an arithmetic formula expressing the consistency of T with respect to the Herbrand notion of provability.

Confirmant notamment les analyses de Pascale Casanova dans La République des lettres , Zofia Bobowicz, traductrice et actuellement conseillère éditoriale aux éditions Noir et Blanc, explique dans cet entretien les difficultés de réception rencontrées par la littérature de l'Europe centrale en France, alors qu'il en va tout autrement dans d'autres pays. Connaissant depuis un quart de siècle l'univers éditorial français de l'intérieur, Zofia Bobowicz souligne le rôle joué par la critique littéraire et la conjoncture politique ou culturelle du (...) moment dans la diffusion de cette littérature, et, par voie de conséquence, dans sa traduction.Confirming such analyzes Pascale Casanova in The Republic of Letters , Zofia Bobowicz, translator and editorial consultant currently published by Black and White, explains in this interview the difficulties encountered by receiving the literature of Central Europe France, while it is quite different in other countries. Knowing the past quarter century French publishing world from the inside, Zofia Bobowicz emphasizes the role played by literary criticism and the political and cultural moment in the dissemination of this literature, and, consequently, in its translation. (shrink)

For nearly 80 years Biblical gardens have been present in the natural and cultural landscape. The first gardens came into existence in the US. The idea to create such gardens spread from the US mainly across Europe, Australia and Israel. These gardens are being made all the time; recently we have observed their dynamic development. This study is to show the effects of the 20 years long scientific work to formulate the original genesis of the Biblical garden idea. The characteristics (...) of 64 facilities situated in 14 countries has been presented for the first time so widely. This enabled us to show both the history of these gardens and how they are situated in the cultural and social context. The effect of various factors inspiring people of various professions to create Biblical gardens both near sacral buildings and within the secular areas has been evidenced. Biblical gardens exercise the principles of gardens of senses and learning gardens. And it is the highly developed semantic layer that makes them stand out. (shrink)