Varlığa ilk adım attığı andan itibaren hayatı seven insanoğlu, yaşı ilerle-dikçe tanıştığı ve bağlandığı diğer insanların sayısının artmasıyla hayata daha da bağlanmaktadır. Ancak ne var ki anne-baba, evlat-torun, eş-dost yakınlıklarıyla şenlenen hayatın sonunu ve ayrılıkların yakınlaşmakta olduğunu haber veren ihtiyarlık gün içinde ikindiye, yıl içerisinde de sonbahara benzemektedir. Karanlık gece ve soğuk kışların habercisi olan ihtiyarlık dönemi beka arzusuyla coşkun insan tabiatı açısından hüzünlü bir dönemi ifade etmektedir. “Yaşlılık” olgusu, duygusal yoğunluklardan hayatını alan edebiyatın dikkatini çeken temalarından biridir. Hemen her (...) dil edebiyatında kendinden şikâyetle bahsedilen ihtiyarlık, özellikle Arap edebiyatında sıklıkla işlenen konulardandır. Klasik Arap edebiyatının büyük şairlerinden neredeyse tamamı ihtiyarlıktan bahsetmiştir. İhtiyarlık onların gözünde çoğu zaman tatlı hayatın acı yönüdür. Bu makalede klasik Arap şiirinde şairlerin yaşlılık konusunu nasıl ele aldıklarını onların şiirlerinden hareketle inceleyecektir. Girişte yaşlılık hakkında ayet ve hadislerde yer verilen bilgilerle bir sunum yapılacaktır. Sonrasında ise Arap edebiyatında yaşlılık olgusunu farklı şekilde ele alan yaklaşımlar başlıklar halinde tasnif edilecektir. (shrink)

Toplumların sosyal yapısının harcı yahut temeli mesabesinde olan ahlaki erdem ve faziletler, kuşaklar arasında daha çok edebi eserlerle nakledilmektedir. Zira toplumların milli sermayeleri olan edebiyatçılar, yaşadıkları dönemde kendilerine tevarüs eden ahlaki birikimi söz sanatları ile yeniden cazibeli edebi bir kalıba döküp sunmaktadır. Cahiliye dönemi de dâhil olmak üzere Araplar, sosyal ilişkilerinde güzel buldukları davranışları şiir kaydıyla muhafaza etmeye çalışmışlardır. Aile içi iletişimden güçlü bir kabile reisinin huzurunda takınılacak tavra kadar pek çok görgü kuralı şiirde nazmedilmiş ve bu türden şiirler Arapların (...) sosyal yaşam rehberi haline dönüşmüştür. Sadece şiir değil mensur eserlerde de sosyal faziletlere dair ilgi çekici ibretlik hikâyeler ve yaşanmış olaylara dair anlatılar bulunmaktadır. Müslüman Arapların henüz hicri ilk yüzyıldan itibaren tanıştığı servet ve beraberinde gelen şehirleşme, sosyalliğin güçlenmesi ve bundan mütevellit olarak da sosyal erdemlerin daha fazla bir önem kazanması sonucunu doğurmuştur. Bu makalede özellikle Abbasi dönemi edebiyatçılarının söz konusu sosyal erdemler bağlamında dikkat çekmek istedikleri hususlar bir araya getirilmiştir. Çalışma, klasik dönemden günümüze ulaşan edebi malzemenin –makale düzeyinde- önemli konu başlıkları halinde tasnif edilmesini amaçlamıştır. (shrink)

Eski Arap şiiri, Atlâl göç edilen yurt veya sevgiliden geride kalan kalıntılar olarak adlandırılan sanatsal bir olgu ile belirginleşmiş olup Arap edebiyatı alanlarındaki yazarlar ve eleştirmenlerin ilgisini çekecek kadar çarpıcı bir şekilde yayılmıştır. Bu olgu, Batı Afrika şairleri tarafından yazılan Arap şiirlerde de bariz olmuştur. Zira Afrikalı şair, geçmişte yaşadığı değerli hatıra ve anıları hatırlatarak ağlayıp sevgilisinin atlâlleri ve onun evlerinin kalıntılarının üzerinde durmuştur. Bu itibarla çalışmam, bu bölgenin şiirinde yer alan emsal kaside mukaddimeleri, örnekler sunarak (...) bu şiirdeki özelliklerini, tezahürlerini ve anlamlarını öğrenmeyi amaçlamaktadır. Aynı şekilde bölge şairlerinin ilkel tanıtımlarına yansıyan duygusal deneyimlerinde özetledikleri psikolojik ve sosyal nedenlerin açıklamaya hedeflemektedir. Bu araştırmanın önemi, Batı Afrika edebiyatçılarını tanımaya yardımcı olan çalışmalardan biri olması, Arap dili ve ilimlerine, özellikle şiir sanatına ne ölçüde ilgili olduklarını göstermektedir. Bununla birlikte, klasik Arapça şiir yazma becerilerini ve kabiliyetlerini de ortaya koymaktadır. Araştırmanın sınırlarına gelince, mekânsal olarak Batı Afrika bölgesiyle (Mali, Gine, Senegal, Nijerya, Gambiya) ve zamansal olarak ise on dokuzuncu yüzyılın şairleriyle sınırlıdır. Araştırmada Batı Afrika Arap şiirindeki atlâl konusuyla ilgili kasideleri toplamak, önemini ve özelliklerini açıklayıp tahlil etmek için betimsel analitik yöntemini kullanıldı. Yapılan bu araştırma sonucunda bir takım bilimsel sonuçlara ve bulgulara ulaşılmıştır. Bunların en önemlileri ve öne çıkanları şu şekilde sıralayabiliriz: Afrika Arap şiirinden seçmiş olduğumuz şiir örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda, Batı Afrika Arap şiirleri, klasik edebiyatında bilinen “قفوا ”, “عوجوا”, “ لمن الظعن” ve “ لمن الطلول” gibi geleneksel atlâl şiir kalıplarını içerdiği de tespit edilmiştir. Batı Afrika şairlerinin klasik Arap kasidesinin girizgâhı ve usule bağlı kalmalarının yanı sıra, bazıları onun yerine konunun özüne girmeden önce besmele ile, Allah'ı övme ve peygamberimize salavat getirme gibi dini nitelikli kalıpları kullanmak suretiyle kasidelerinin girizgâhını oluşturduklarını saplanmıştır. Batı Afrika şairleri, sevgilinin terk ettiği diyardaki kalıntılar üzerinde durmak yerine; kültürlerine uygun türbe ve deniz gibi yerleri üzerinde durmayı tercih etmişlerdir. Ayrıca Câhiliye dönemindeki şiirinde geçen Suad, Hind, Mayya, Leyla vb. gibi isimleri de bırakarak yerlerine; Zeynep, Meryem ve Havva gibi kendi sosyal çevrelerinde öne çıkan bayan isimlerini kullanmayı uygun görmüşlerdir. Böylece şiirlerinde bu anlamda yenilikler yaşandığı söylemek mümkündür. el-Âmidî gibi Edebiyat eleştirmenlerin bahsettiği mukaddime talaliyye’nin farklı anlamları, sevgilinin terk ettiği diyardaki kalıntılar üzerinde durmak, hakkında soru sormak, sevgilinin adı, oturduğu diyarı ve onu çevreleyen yerler, şairin durduğu vakti, terkedilen yeri hayvanalar, yağmur ve rüzgâr tarafından tahrip edilmesi, şair terkedilen eve hitap edip onunla konuşmak ve ona soru sorup sorguya çekmek, ona selam vermek ve dua etmek ve benzer anlamlar Batı Afrika şairlerinin Atlâl şiirlerinde de bulunmaktadır. Bahsi geçen bu mukaddimeler beyit sayısı bakımından farklılık gösterebileceği, ancak bu beyitler genellikle az sayıda olduğu bu çalışmadan anlaşılmaktadır. Şairler, amaçlarına ulaşmak için bu mukaddimeler vazgeçilmez bir giriş olarak görmektedirler. Ayrıca, atlâl şiiri söyleyen bölge şairleri durumu yaşadıklarını ya da sevdikleri tarafından terk edilmeleri şart değil, ancak atlâl şiiri birçok şair arasında kabul görmüş bir sanat geleneğidir. Bu çalışma aracılığıyla Batı Afrika Arap şiirindeki mukaddime talaliye, şairlerin yaratıcılık ihtiyacına bir yanıt ve onların şiirsel yeteneklerini geliştirmek için bir gerekçe temsil ettiği da açıkça görülmektedir. Son olarak mukaddime talaliye şairlerin şiirsel malzemeleri için gerekli bir sanatsal üslubu olduğunu da söylenebilir. (shrink)

Klasik Sünnî kelâmın sıfatların ‘ne Tanrı’nın aynı ne de Tanrı'dan ayrı' olduğunu iddia eden ilâhî sıfatlar teorisi, üçüncü halin imkansızlığı yasasının inkarı anlamına gelecek şekilde yorumlanmıştır. Nitekim bu iddiada olan yazarlar, böyle bir teoriyi dışarıda bırakacak şekilde yeni bir kelâm inşa etme iddiasındadır. Yazar, böyle bir iddiayı kendinde anlamsız görmekle birlikte, klasik kelâm nazariyesinde de bir temeli olmadığını iddia etmektedir. Bu makale, ‘gayr’ın anlamı hakkında ayrıntılı bir inceleme sunmakta ve birçok metinsel kanıtla, klasik ilâhî sıfatlar teorisinin yalnızca (...) özdeşliğin ve ilâhî zâttan ayrılabilirliğin inkarı anlamına geldiğini öne sürmektedir. Bu makale, gayr teriminin metafizik, teoloji ve doğa felsefesi bağlamlarında da geçerli olduğunu göstermektedir. “Bir şey bir diğerinin ne aynı ne de ayrıdır” formülü, bir öznenin kendisinden zorunlu ve ayrılmaz olan herhangi bir özelliğine eşit şekilde uygulanır. Bir diğer ifade ile söz konusu ilke, mümkün varlıklar için de aynı şekilde geçerlidir. Araştırma “gayr” kavramının Arap dilbiliminde aslî olarak olumsuzlama anlamına gelmediğini, aslında bir sıfat olduğunu ve aynı zamanda istisnaî cümle oluşturma işlevi gördüğünü iddia eden dilbilimsel bir tartışmayla başlamaktadır. Bu da ilâhî sıfatlara ilişkin ilkenin, temel dilbilimsel düzeyde bile üçüncü halin imkânsızlığı anlamına gelmediğini kanıtlamaktadır. Akabinde “gayr” kavramı kelâmî n. Söz konusu inceleme kendisini herhangi bir ekolle sınırlı değildir, ancak inceleme dört ana kaynağa dayanmaktadır: (1) Mu'tezileden Ka‘bî'nin Makâlât'ı; (2) Eş‘arî'nin Makâlât'ı ve (3) Mâtürîdî'nin Kitâbu't-Tevhîd ve (4) Te’vîlât. Bazı yazarların Mâtürîdî'nin üçüncü halin imkânsızlığı yasasının inkârını îmâ eden özgün bir duruşa sahip olduğunu iddia etmeleri nedeniyle, sonuncusu üzerinde daha fazla duruldu. Böylesi bir ilkenin mantık yasalarının inkârını îmâ ettiğine dair hiçbir belirti yoktur. Aksini iddia edenler, böyle mantıksız bir görüş için felsefi gerekçelendirme bir yana, yorumları için herhangi bir dilbilimsel veya metinsel kanıt bile sunamamıştır. (shrink)

Bu makalede, Abbâsî dönemi şairlerinden İbnu’r-Rûmî’nin Abbâsî hanedanlığının bir üyesi olan Abdülmelik b. Sâlih için nazmettiği methiyesinin tematik bir incelemesinin yapılması planlanmaktadır. Bu analiz, İbnu’r-Rûmî’nin methiyesinin karmaşık katmanlarına derinlemesine bir bakış sağlamaktadır. Methiye, bilhassa Abbâsî döneminin Arap edebî geleneğinde önemli bir yeri bulunan şiirsel bir ifade biçimidir. Yapılan çalışmanın konusu, methiyedeki tematik unsurların araştırılmasına ve İbnu’r-Rûmî’nin hem övgüsel hem de eleştirel anlayışa sahip bir anlatı oluşturmak için dili ve imgeleri nasıl kullandığının ortaya çıkartılmasına dayanmaktadır. Araştırmanın kapsamı, bahis mevzu methiyenin (...) tarihî ve kültürel arka planı bağlamında anlaşılmasının sağlanmasına kadar uzanmaktadır ve Abbâsî döneminin toplumsal normlarının, değerlerinin ve beklentilerinin anlaşılmasına da ehemmiyet vermektedir. Bu yaklaşım, metnin öneminin daha derinlemesine anlaşılmasını sağlamaktadır ve salt övgünün ötesine geçerek dönemin sosyopolitik dinamikleri hakkında bir yorum sunmaktadır. Öte yandan mevcut tarihî kayıtların İbnu’r-Rûmî ile Abdülmelik b. Ṣāliḥ arasındaki ilişki hakkında çok az ayrıntı sunduğunu ve mevcut belgelerde bu konuda kapsamlı bilgi bulunmadığını vurgulamak gerekir. Bu çalışmanın önemi, klasik Arap edebiyatı alanına yaptığı katkısından, özellikle de methiyelerin bu literatür geleneğindeki rolünün ve gelişiminin anlaşılması hususundaki önceliğinden kaynaklanmaktadır. İbnu’r-Rûmî’nin eserinin analizi vasıtasıyla bu araştırma, methiye nazmının karmaşık doğasına dikkat çekmesinin yanı sıra; şair, şiirde övülen kişi ve şaire verilen maddi ödül arasındaki ilişkinin ayrıntılı şekilde anlaşılmasını da sağlamaktadır. Araştırmada benimsenen yöntem, daha derinlemesine bir anlayış kazanmak maksadıyla, manzumenin temalarını parçalara ayırmaya odaklanan yakın bir metinsel analizi içermektedir. (shrink)

Şiir denilen edebi türün can damarı duygulardır ve korku, ümit, neşe, üzüntü gibi pek çok duygunun en yoğun yaşandığı zemin de savaş meydanlarıdır. Bu yüzden yazılı ilk edebi metinler savaş ve kahramanlıkları anlatan destanlar olmuştur. Klasik Arap şiirinin pişdar isimlerinden olan Mütenebbî, pek çok edebi mahareti içerisinde savaşa ait unsurların tasvirlerdeki başarısı ile Arap şiir eleştirmenleri tarafından takdir edilmiştir. Şair çoğu kez övdüğü kimlerin savaşlardaki heybeti, atlarının ihtişamı, kılıç, mızrak ve ok gibi silah araçlarının öldürücülüğü vb. hususlarda (...) tasvirlerde bulunmuştur. Şairin hayal gücüne uyum sağlayan söz sanatlarındaki ustalığı da bir araya gelince, savaş filmi sahnelerini aratmayan olağanüstü şiirler ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Mütenebbî’nin söz konusu şiirlerindeki tasvirleri başlıklar halinde incelenmiştir. Girişte şairin hayatı ve şairliği hakkında kısa bir tanıtım yapılmıştır. Sonrasında ise Onun şiirlerinden kılıç, mızrak, atlar, savaş meydanına gelen leşçillerin nasıl tasvir edildiğine dair ilgi çekici örnekler seçilmiş ve zaman zaman eleştiriye tabi tutulmuştur. Kısacası bu çalışmada Mütenebbî’nin şiirleri, savaş edebiyatı açısından Türk akademisine tanıtılmak istenilmiştir. Sonuç olarak konunun akademik bir tez düzeyinde araştırılması tavsiye edilmiştir. (shrink)

Klasik Arap edebiyatı eleştirmenleri tasviri kategorize ederken; betimlenen unsurun olduğu gibi nakli ve kendisine sanatsal yorum katılmak suretiyle nakli şeklinde ikiye ayırmışlardır. Modern dönemde Arap edebiyatı bilginleri ise, bu tasvir çeşitlerini kavramsal olarak karşılayacak bir takım ıstılâhî açılımlar getirmişlerdir. Modern dönem Arap edebiyatında edebî tasvir üslubu hissî ve hayâlî tasvir diye ikiye ayrılmıştır. Temel duyu organlarıyla hissedilen dış dünyanın betimlenen unsurlarının herhangi bir ekleme ve yorum katmaksızın olduğu gibi aktarılmasına hissî, teşbih ve istiare gibi (...) söz sanatlarıyla süslenerek aktarılmasına ise hayali tasvir denmiştir. Ayrıca hayali tasvir; naklî, maddî ve vicdânî tasvir şeklinde üç sınıfa da ayrılmıştır. Naklî tasvirde dış dünyadaki iki somut unsur veya sahne arasında benzerlik ilgisi kurulmaktadır. Maddî tasvirde, bir fikir veya bir ruh halinin müşahhas bir öğenin veya fiziksel bir portrenin kendisine veya bir yönüne benzetme durumu söz konusu olmaktadır. Vicdani tasvir üslubunda ise cansız veya akılsız varlıklar insani kişilikler kazanmaktadır. Bu araştırmada hayali tasvir üslubunun Kur’ân kıssalarındaki izdüşümüne ışık tutulmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda naklî, maddî ve hayalî tasvir çeşitlerinin Kur’ân retoriğine nasıl yansıdığı noktasında da nispeten bir fikir edinmek amaçlanmıştır. (shrink)

Some research is too risky to be conducted on anyone whose life expectancy is more than a few hours. Yet sometimes, the research can still be carried out using subjects who are brain dead or are soon to undergo a terminal wean, and who have articulated values that inclusion in the study can honor. So argues a team of ethicists and researchers at M.D. Anderson Cancer Center, where such research was recently undertaken.

Research involving recently deceased humans that are physiologically maintained following declaration of death by neurologic criteria—or ‘research involving the recently deceased’—can fill a translational research gap while reducing harm to animals and living human subjects. It also creates new challenges for honouring the donor’s legacy, respecting the rights of donor loved ones, resource allocation and public health. As this research model gains traction, new empirical ethics questions must be answered to preserve public trust in all forms of tissue donation and (...) in the practice of medicine while respecting the legacy of the deceased and the rights of donor loved ones. This article suggests several topics for immediate investigation to understand the attitudes and experiences of researchers, clinical collaborators, donor loved ones and the public to ensure research involving the recently deceased advances ethically. (shrink)

Here we review and discuss the link between regeneration capacity and tumor suppression comparing mammals (embryos versus adults) with highly regenerative vertebrates. Similar to mammal embryo morphogenesis, in amphibians (essentially newts and salamanders) the reparative process relies on a precise molecular and cellular machinery capable of sensing abnormal signals and actively reprograming or eliminating them. As the embryo's evil twin, tumor also retains common functional attributes. The immune system plays a pivotal role in maintaining a physiological balance to provide surveillance (...) against tumor initiation or to support its initiation and progression. We speculate that susceptibility to cancer development in adult mammals may be determined by the loss of an advanced regenerative capability during evolution and believe that gaining mechanistic insights into how regenerative capacity linked to tumor suppression is postnatally lost in mammals might illuminate an as yet unrecognized route to cancer treatment. (shrink)

Necip Fazıl Kısakürek, 20. Yüzyılın en önemli Türk şair ve düşünürlerinden biridir. İslami hareketin sembollerinden biri olmasına rağmen, popülaritesi sadece dindar kesimlerle sınırlı kalmamıştır. Ülke genelinde büyük bir üne kavuşmuş, farklı kültürel çevrelerden, değişik fikir akımlarına mensup hayranlara sahip olmuştur. Bu durum şairin ifadelerinin akıcılığı, edebi yeteneğinin gücü ve Türkçeyi hem şiir hem nesirde ustalıkla kullanmasından kaynaklanmaktadır. Onun velûd bir yazar niteliğiyle çok sayıda ürün vermiş olması yazdıklarının edebi değerini düşürmemiştir. Ayrıca gençliğinden beri farklı gazete ve dergilerde makaleler yazmıştır. Otuz (...) yılı aşkın bir süre "Büyük Doğu" mecmuasını yayımlamıştır. Aynı isimle bir yayınevi kurmuş ve yaklaşık yüz kitap neşretmiştir. Şair olarak divanlar yayımlamasının yanı sıra hikayeler, romanlar, piyesler telif etmiş, fikri, ahlaki ve siyasi yazılar yazmıştır. Otuz yaşına kadar “bohem” diye tavsif ettiği bir hayat sürmüş, ruhi boşluktan kurtulamamıştır. Sonrasında bir vesileyle tanıştığı döneminin tanınan medrese alimi ve mutasavvıf Abdülhakim Arvasi’den etkilenmiştir. Böylece köklü bir fikri dönüşüm yaşamış, İslami dünya görüşünü benimsemiştir. Bu merhaleden sonra çok çeşitliliğe sahip edebi ürünlerinin tümünde inanç ve fikirlerini cesaretle savunmayı gaye edinmiştir. Muhalif bir kimlikle döneminin devlet ricaline alenen tenkitler yönetmekten çekinmemiştir. Bu uğurda ortaya koyduğu mücadele sebebiyle resmi kovuşturmalara maruz kalmış, defalarca hapis yatmıştır. Edebi faaliyetlerini, fikir kavgası niteliğinde icra etmiş, vefatına kadar da bu çizgisini sürdürmüştür. Tüm bu özellikleri birçok çevrede saygın bir mevkiye sahip olmasını sağlamıştır. Türk edebiyatındaki bu etkili konumuna rağmen Necip Fazıl, hala Arap okuyucusu tarafından nispeten bilinmemektedir. Arap araştırmacıların şaire dair teşekküre şayan değerli araştırmalar ve makaleler telif etmiş olmalarına rağmen eserleri henüz hak ettiği seviyede Arap okuyucusuna tanıtılabilmiş değildir. Burada Türkçeden Arapçaya tercüme faaliyetlerinin çok güçlü olmamasının etkisi akla gelebilir. Ancak başka Türk edebiyatçıların kitaplarının Arapçaya tercüme edildiği dikkate alındığında Necip Fazıl’ın eserleri özelinde bir eksiklikten bahsetmek yanlış olmaz. Her halükârda edebi eserleri Arapçaya çevirenler için yazarın ürünleri zengin bir servet mahiyetindedir. Biz de bu bağlamda Necip Fazıl’ın “Çile” adlı kitabından bazı şiirleri Arapça tahlil ederek manzum halde bu dile çevirdik. Manzumelerde klasik Arap şiiri kaidelerini dikkate aldık. Aynı şiirleri nesir olarak da çevirdik ve anlaşılmalarını kolaylaştırmak için kısa açıklamalar ekledik. Orijinal olduğunu düşündüğümüz bu çalışmamızla, Türk edebiyatı metinlerini Arapçaya çevirerek alana katkıda bulunanlar arasında yer almayı umuyoruz. (shrink)

In the vast expanse of classical Arabic literature, the works of Abū Dhu’ayb al-Hudhalī stand out, particularly his elegies, which provide a pro-found glimpse into the sociocultural dynamics of his era. The research presented in this article delves deep into the life and artistry of Abū Dhu’ayb, meticulously examining how his personal experiences and surroundings shaped his poetic expressions. Elegies, often characterized by their mournful tone and reflective nature, become especially significant in Abū Dhu’ayb’s repertoire as they offer poetic lamentations (...) and provide insight into the world in which he lived. The subject of this research focuses on Abū Dhu’ayb’s elegies, providing an in-depth literary analysis, and aiming to discern the intricate interplay between his life’s events and his poetic manifestations. By situating Abū Dhu’ayb’s elegies within the broader canvas of classical Arabic poetry, this research seeks to shed light on their distinct characteristics, thematic concerns, and stylistic nuances. Within the scope of this article, special attention is given to his deeply moving elegy dedicated to his sons. Drawing from a wide spectrum of his poems, we ensure a comprehensive understanding of Abū Dhu’ayb’s unique approach to the art of elegy. The rationale for this inquiry becomes particularly salient when we position Abū Dhu’ayb within the milieu of his literary peers. Although numerous poets of his era ventured into the domain of elegy, Abū Dhu’ayb’s compositions stand apart, characterized by their intimate resonance and the intricate threads of narrative woven seamlessly into his poetic tapestry. Engaging with overarching themes of fate, destiny, honor, and the human condition, his works do more than just lament the loss of loved ones or ponder the transient nature of life. Through this research, we aim to elevate the understanding of Abū Dhu’ayb’s contribution to Arabic literature and underscore the importance of his elegies as both literary mas-terpieces and historical documents. The primary purpose of this study is twofold. Firstly, it seeks to explore the artistic depth and breadth of Abū Dhu’ayb’s elegies, understanding their thematic richness and linguistic excellence. Secondly, the study aims to draw connections between the poet’s life—a life replete with its share of joys, sorrows, triumphs, and tribulations—and the elegies he crafted. By doing so, the research offers a holistic view of the poet, not just as a literary figure but also as a person deeply affected by the world around him. The methodological framework employed in this research is rooted in both literary analysis and historical contextualization. By closely reading Abū Dhu’ayb’s elegies, the research deciphers their symbolic and metaphorical elements, laying bare the poet’s craft. Concurrently, by positioning these elegies within their historical context, the study provides a broader understanding of the socio-political and cultural milieu of Abū Dhu’ayb’s era. This dual approach ensures a well-rounded exploration, enabling readers to appreciate the elegies both as individual pieces of art and as part of a larger poetic tradition. The research methodology used in this study involves a combination of literary analysis and historical contextualization. (shrink)

Aristo mantığı-Arap grameri ilişkisine dair tartışmalar erken dönem dilcileri arasında yaşandığı gibi modern dönem dilbilimcileri tarafından da sürdürülmüştür. Bu tartışmalar mantık ve nahiv ilimlerinin amaç ve işlevleri etrafında şekillenebildiği gibi mantığın nahvin doğuşunda ve gelişmesinde etkili olup olmadığı konusuna da yoğunlaşmıştır. Sözü edilen etkiye dair tartışmalar nahiv ilminin özgünlüğü kavramını gündeme getirmiştir. Bu çalışma Aristo mantığının Arap gramerinin doğuşu üzerinde etkili olup olmadığı etrafında şekillenen tartışmaya ilişkin üç yazıyı ele almaktadır. Üç ayrı görüşü temsil eden bu üç yazı (...) sözü edilen etkinin varlığı, varsa metot ve içerik bakımlarından ne düzeyde gerçekleştiği gibi hususları incelemektedir. Çalışmada konunun tarihsel bağlamına ilişkin olarak Süryânî gramercilerin yaptıkları çalışmalar, mantık külliyatından Arapçaya yapılan ilk çeviriler, Sîbeveyhi’nin hocalarının günümüze ulaşmayan eserleri ve İskenderiye-Bergama gramer okulları gibi hususlara dair bilgiler verildikten sonra söz konusu üç yazıdaki değerlendirmeler, müelliflerin diğer eserleri de göz önüne alınarak temel nahiv eserlerine, Aristo’nun mantık kitaplarına ve gerek klasik gerek modern dönemde yapılmış bazı Aristo çevirilerine müracaat edilmek suretiyle ele alınacaktır. (shrink)

There are many moral values that the Arab writers have written about either in prose or poetry. This emphasis on morality in classical Arabic literature has also been the subject of many academic studies. The abundance of the literary material in this field has attracted the attention of researchers. One of these is the emphasis on "naturalness" which we have seen in classical Arabic literature. In the Arab society which social ties are very strong the moral values have been summarized (...) with the concept of al-murūah/chivalry over time. In these sources that is including poems, parables and anecdotes about morality allthings on the moral values are brought together. Hereunder the main thing in the moral maturity is the naturality. Criticism of ostensible behaviors has taken place in an important part of these works. For example, ancient perception of morality is a predestination that comes from creation has found its response in Arabic poetry. Many Arab poets have stated that one's innate character will beat and the reason will be defeated. On the other hand, some poets tried to establish a balance between character and wisdom. Accordingly, it has been stated that people are innately inclined to falses but they also have the potential to restrain their innate evil tendencies with the ability of mind given to them. These poets liked to explain this balance through the simile stating he ambitious horse that wants to run at full speed is restrained with a bit. According to this simile the man is like a person on the back of a raging horse with the evil inclinations cultivated in his nature. The soul he carries wants to take him wherever it wishes. However, he has a mind that is like a bridle in return for the soul inside him. On the other hand, when we look at the encyclopedic sources of Arabic proverbs we see that there are proverbs comparing many moral attributes with animals. In Turkish proverbs, cunning is identified with the fox and industriousness with the ant, and in Arabic proverbs a very rich human character-animal pairings stand out. These proverbs are based on the idea that people's character is the product of nature. Because each animal species has appreciated characteristics and these features occur without learning and education. In addition, the issue of the naturalness of morality was also used for the purpose of praise and satire in the classical Arabic poets. The poet makes his reproach or anger towards someone through his character. When describing his lover he states that the beauties that adorn him come from creation. Therefore, it can be said that the emphasises of character/nature/temperament in the poems in which these and similar emotions are aroused, are the motifs that serve the purpose of the poet. Finally Arab writers have offered many recommendations in literary form on issues such as brotherhood, solidarity and cooperation for the healthy continuity of social relations in the Muslim society, and they have included anecdotes and poems within the framework of the subject. The study is mainly based on the descriptive method, however, the way the authors handled the subject is analysed when it is deemed to be appropriate. Considering that there is no specific study in Turkish and Arabic literature within the framework of the present study, it is aimed to investigate the literary material in the subject in question. (shrink)

Bu çalışma, teşbihin beyan ilmi içerisindeki yerini klasik belagat çalışmaları üzerinden araştırmayı amaçlamaktadır. Klasik kabulde beyan ilminin; teşbih, mecaz ve kinaye olmak üzere üç temel konusu bulunmakta ve söz sanatları bu konuların altında ele alınmaktadır. Beyan ilmi içerisinde mütalaa edilen söz sanatları, ekseriyetle, anlamına çıkarım yoluyla ulaşılan ifade biçimleridir. Şu var ki teşbihte anlama ulaşmak için çıkarıma gerek duyulmaz. Öte yandan teşbihin beyan ilmi içerisindeki konumuna ilişkin mevcut kabulü nakzeden ifadeler bulunmaktadır. Çalışmamız, belagat literatüründe tartışılan hakikat-mecaz ayrımının beyan (...) ilminin konularını belirleyen bir kıstas olduğunu savunmakta ve bu savı gerekçelendirmek üzere üç hususu dikkate almaktadır. Bunlar: klasik çalışmaların belagati alt dallara ayırmada esas aldığı belirleyici özellikler, teşbihi tanımlamada kullandığı parametreler ve son olarak hakikat-mecaz ayrımında kullandığı parametrelerdir. Araştırmamızın başlıca sonucu: klasik yaklaşımın teşbihi, söze kattığı güzellik ve ikna edicilik açısından özel bir ifade türü kabul ettiği ancak beyan ilminde yer alan diğer söz sanatları gibi çıkarıma dayalı anlatım biçimlerinden kabul etmediğidir. Klasik belagat literatürü, teşbihin istiarenin zeminini oluşturan bir konu olduğunu açıkça ifade ederken aynı açıklığı teşbihin doğrudan anlatım olduğunu ifade etme konusunda göstermemiştir. (shrink)

Günümüzde insan zihni çeşitli algı yönetimi metodlarıyla saldırıya mâruz kalmaktadır. Medya insan algılarını yönetmekte sıkça başvurulan bir araçtır. Bu yöntemlerin etkisiyle insanlar gerçeklerden daha çok algılarına göre hareket etmektedir. Oysa algılar her zaman gerçeğe tekabül etmez. Bu bağlamda Batı dünyasının yeni ötekisi/düşmanı Müslümanlar hakkındaki olumsuz algı en çok Kur’an-ı Kerim üzerinden oluşturulur. Araştırmamızda güncel algılara aykırı görünen iki örnek Kur’an perspektifinden incelenmektedir. Bu meseleler Hz. Muhammed’in Hz. Aişe ve Hz. Zeyneb’le yaptığı evlilikler, çok evlilik mevzusu ve kölelik meselesidir. Çalışmamız nitel (...) bir araştırma olup literatür taramasına dayanmaktadır. Öncelikle bu konuların Hicaz-Arap kültüründe ve Kur’an’da nasıl yer aldığı ele alınmaktadır. Örnek olarak incelenen uygulamaların var olan kültüre uygunluğu müşrik, Yahudi ve münafıkların meseleye bakışıyla ortaya konulmaktadır. Ardından bu hususlarla ilgili oryantalist ve ülkemizdeki İslam dinine önyargılı bazı yazarların iddialarına yer verilmektedir. Araştırmacıların artık bigâne kalamayacağı sosyal medyadan da bazı örneklerden istifade edilmektedir. Nihayetinde şöyle bir tablo ortaya çıkmaktadır. Güncel algı, önce değer haline getirilmekte; daha sonra da bu algı başka zamanlara teşmil edilerek değerlendirme ölçütü olmakta ve bu ölçüye uymayan farklı uygulamalar itibarsızlaştırılmaya çalışılmaktadır. Kur’an ayetleri başta olmak üzere klasik eserlerdeki rivayetlerden hareketle bir itibarsızlaştırma faaliyeti yapılmaktadır. Fakat Kur’an-ı Kerim ayetleri sosyo-kültürel ortamlarından uzak bir şekilde literal okunarak çarpıtma yapılmakta ve genellikle anakronizme düşülmektedir. (shrink)

One of the important aspects of the classical kalām is that the philosophical topics related to physics and cosmology, namely daqīq or laṭīf al-kalām, have an important place in it. The reason for the involvement of the kalām scholars (mutakallimūn) in these kinds of issues is commonly regarded as an effort to defend Islamic beliefs against other religions and thought systems. However, when their studies are examined closely, the complexity of their concepts and theories, as well as the fact that (...) they discussed these matters not only with opposing groups but also among themselves, show that kalām had a much deeper and integrated relationship with science and philosophy in the classical period. Their engagement with philosophical and scientific matters, such body (jism), substance/atom (jawhar), accident (ʿaraḍ), motion, space, time, and causality dates back to the mid-8th century and displays great diversity. Although the mutakallimūn probably were the first ones to deal with physics-related issues in Islamic thought, it cannot be said that they are given the importance they deserve in modern studies pertaining to the history of science and philosophy in Islamic thought. The fact that, in kalām works, physics-related questions were generally discussed along with theological matters has caused the scholarship of mutakallimūn to be regarded as an adjunct of apologetic discipline and has thereby led to a limited description of kalām’s relationship with science and philosophy in the classical period. This set of circumstances hinders a proper understanding of how science and philosophy emerged and evolved in Islamic thought. In the present article, I will attempt to present the place and role of physical topics, namely daqīq or laṭīf al-kalām, in classical kalām, between the 9th and 11th centuries. Firstly, I will show how the classical mutakallimūn divided kalām into two parts, namely ‘major’ (jalīl) matters, which are based on revelation, and ‘subtle’ (daqīq) or ‘obscure’ (laṭīf) matters, which mainly depend on reason. Matters surrounding jalīl al-kalām indicate the theological problems on which the mutakallimūn had a general agreement, such as God’s oneness, revelation, prophethood, and eschatology. Questions discussed under the category of daqīq or laṭīf al-kalām mostly correspond to philosophical and scientific issues concerning epistemology, physics, and cosmology. Secondly, I will examine to what extent the mutakallimūn dealt with physical sciences and what kind of topics were primarily discussed in the field of daqīq or laṭīf al-kalām. The upshot of this will be that the claim that the mutakallimūn were interested in physics and cosmology merely for apologetic purposes is unsound; rather, in the 9th and 10th centuries, many Muslim theologians also concerned themselves with issues such as motion, void, body, and causality as truth seekers. That being the case, the mutakallimūn should be taken into consideration in studies related to the emergence and rise of science and philosophy in Islamic thought. (shrink)

The purpose of this article is to examine the concept of ummu'l-bâb and its philosophy in Arabic grammar. The study consists of titles such as conceptual framework, ummu'l-bâb in Arabic grammar and its philosophy, words considered ummu’l-bâb and their properties. Although the concept of Ummu'l-bâb is one of the noteworthy concepts in Arabic grammar, it is a concept that has not been studied much, it is a concept that is mostly used in classical works. This concept refers to the words (...) that meet at a common denominator with their peers under the same roof and mold at some basic points and differ from them with some specific features. Especially, the main characteristics of them are that they are widely used in Arabic and that their usage areas are wider and more inclusive than similar ones. Have some features that are not found in words similar to them, and that they have the most important element and central position in their own mold constitute the logic of their being called ummu'l-bâb. (shrink)

Anlatımda yoğunluk, özne ile yüklem arasına bir takım unsurların ek-lenmesiyle başlar. Yüklemin anlamı çeşitli açılardan bütünlenir, belirgin kılı-nır ya da pekiştirilir. Bunun için sözcüklere ya da sözcelere başvurulur. Türkçe cümlede, yüklemcil öğeyi çeşitli açılardan tamamlama görevi üstlenmiş cümle öğesi olarak tarif edilen tümleç, eylemin gösterdiği iş, oluş vb.’lerini tamamlama işlevi nedeniyle böyle adlandırılmıştır. Arapçada cümledeki bütün öğeleri içeren iki temel kavram vardır: ıtlâk ve takyîd. Itlak kavramı, özne ve yüklemi ifâde eden temel öğelerdir. Takyîd ise, cümlenin müsned ve müsnedün ileyh (...) ile tamamlanmayıp mefuller, tâbiler, fasl zamiri, nevâsıh, şart edatları, nefy edatları, hâl ve temyiz gibi diğer öğelere de duruma göre ihtiyaç duymasıdır. Türkçe cümlede tümlece karşılık olarak geldiği düşünülen meful çeşitlerini ve karşılıklarının incelendiği makalede mef‘ûlu bih, mef‘ûlu mutlak, mef‘ûlu lieclih, mef‘ûlu me‘ah, mef‘ûlu fih olmak üzere beş meful çeşidi ele alınmıştır. Arapça cümledeki mef‘ûlu bihe karşılık olarak Türkçe cümlede nesne ve düz tümleç, Arapça cümledeki mef‘ûlu mutlaka karşılık olarak Türkçe cümlede kökteş tümleç, Arapça cümledeki mef‘ûlu lieclihe karşılık olarak Türkçe cümlede sebep tümleci, Arapça cümledeki mef‘ûlu me‘aha karşılık olarak Türkçe cümlede beraberlik tümleci, Arapça cümledeki mef‘ûlu fihe karşılık olarak Türkçe cümlede zarf tümlecinin bulunduğu ifade edilebilir. (shrink)

Translation and transliteration of Islamic classic manuscripts from Riau and Sumatera Barat.

17. yy. da Osmanlıların bir eyaleti olan Trablusgarb’da doğup büyüyen Ahmed b. Huseyn el-Behlûl, Mısır’ın önemli ilim adamlarından eğitim almış sonra memleketine dönmüştür. Osmanlı dönemi şairi Ahmed el-Behlûl, şairlik yönünün yanı sıra Akâid sahasında Durretu’l-‘Akâi’d, Fıkıh sahasında el-Mu‘ayyene ve el-‘Izziyye ve Arap Dili ve Edebiyatı sahasında el-Makâmetu’l-Vitriyye gibi eserleri telif ederek çeşitli sahalarla ilgilenmiş bir âlimdir. Behlûl, ed-Durru’l-Asfâ ve’z-Zebercedu’l-Musaffâ fî Medhi’l-Mustafâ ismiyle meşhur divânını tamamıyla Hz. Muhammed’i medhe tahsis etmiştir. Başta Libya olmak üzere Kuzey Afrika’da meşhur olan Divan, (...) Kâdî ‘İyâz’ın el-‘Iyâdiyye isimli manzumesine yazılmış bir tahmis olup Arap alfabesinin 29 harfinin her biriyle başlayıp beşlemelerin sonlarını da yine aynı harfle bitirdiği 29 kasideden oluşur. Şair, divanında Hz. Peygamber’in doğumu, nesebi, güzel ahlakı ve şemâili, mucizeleri, şirkin onunla ortadan kalktığı, şefaati, peygamberler arasındaki üstünlüğü, yaşadığı kutsal mekânlar, O’na duyulan özlem, O’na, Ehli Beytine ve Ashabına salavât getirmenin önemi, O’nun günah ve hatadan kurtarıcı olması ve ümmeti olmanın ayrıcalığı konularına değinmiştir. (shrink)

In this paper, I analyse the issue of “hadith fatwas”, which has not studied enough in academic ground. The litera-ture of hadith fatwas is consisted of the questions asked by all Muslims, whether they have academic interest in Hadith or not, to the scholars and the answers given by the scholars. The most famous samples of this literature, which dates back to 3rd century AH, were written in the 9th and 10th century AH. One of the most distinguishing features of (...) this genre is that it addresses all Muslims. Various modern works can be included in this literature, which are similar to hadith fatwas in terms of the form and the audience addressed by them. However, the works of the pre-modern and modern eras differ in the sense of the questions and the answers. In order to introduce this genre and compare between its samples in two different eras, I examine the works of as-Sahawi, as-Suyuti, Ahmet Yücel and Yavuz Köktaş. In this study, I focus on writers’ wording and method, sources and content of subjects of fatwas. (shrink)

It is known that the text of the Qur'an is artistic prose that has reached an unprecedented level in terms of its unique style, superiority, and robustness. Likewise, it can be said for hadith texts reach the peak of eloquence and beauty. Scholars have paid attention to the Qur'an and Hadith texts for centuries in their scientific studies. There are also poets among those who care. Inspired by both texts, they tried to use their style in their odes and literary (...) products through quotation, reference, compensation, and similar arts. From this point of view, our research aims to examine the phenomenon of religious intertextuality in African Arabic poetry -on the condition that the study is limited to the West African region- and to explain its places. In addition to learning to what extent the African poet was influenced by the style, language structure, and methods of the Qur'an and hadith texts, it also explores the relationship adopted between his literary references. What gives this study important is that it attempts to apply one of the modern critical theories to Arabic poetry from West Africa, which many researchers do not know about. This research will prove the rooting of the art of Arabic poetry in West Africa through its intertextuality with the ancient Arab heritage, as well as the validity of its use as a scientific material for contemporary theories. During the research, it was determined that various religious intertextuality was used in the poems of African poets. The poets did not adhere to a certain form in their poems, on the contrary, they used different methods at every stage of their poems. This revealed their culture and knowledge of Arabic literature and poets and showed the extent of their devotion to the Qur'an and Sunnah. Likewise, by referring to historical events and religious people with a religious dimension, they revealed creativity in their poems. For this reason, they were able to paint the most beautiful artistic paintings, which impressed both the reader and the listener. (shrink)