Książka Grzegorza Hołuba Understanding the Person. Essays on the Personalism of Karol Wojtyła zawiera próbę rekonstrukcji filozofii osoby w ujęciu Karola Wojtyły. Zawiera omówienie następujących zagadnień: geneza filozofii osoby u K. Wojtyły, jego epistemologia i metafizyka osoby, stanowisko w kwestiach świadomości, emocji, działania i godności osoby. Wieloaspektowość i wszechstronność opracowanych zagadnień pozwalają nie tylko zrekonstruować personalistyczną teorię K. Wojtyły, ale również wytyczyć kierunki jej dalszego rozwoju – metafizykę osoby, analizę fenomenologiczną, osoba w kontekście neuronauk. Do tych kierunków można dodać teorię (...) sieci społecznych. Narzędzie to pozwoliłoby na poszerzenie teorii personalistycznej o społeczny, praktyczny wymiar relacji międzyludzkich i praktyczną analizę fenomenów takich, jak np. wolność, odpowiedzialność, solidarność, miłość czy sprawiedliwość. Wyniki tych badań mogłyby uzupełnić filozofię osoby o płaszczyznę społeczną. ------------------------- Zgłoszono: 19/09/2022. Zrecenzowano: 29/10/2022. Zaakceptowano do publikacji: 13/12/2022. (shrink)

Tematem artykułu są nowe założenia w nauczaniu wiedzy okrajach niemieckiego obszaru językowego, zawarte w najnowszym curriculum dotyczącym tego przedmiotu. Cele, treści, metody, mierzenie postępu w nauce opierają się na czterech podstawowych zasadach: - integralności, która oznacza łączenie przekazywanych informacji z kompetencją językową i metodyczno-dydaktyczną; - łączenia i wzajemnego powiązania wiedzy z różnych dziedzin, np. realioznawstwo, kulturoznawstwo, historia itp.; - interkulturowości, tzn. rozwijania kompetencji, umiejętności, strategii w kontakcie z innymi kulturami; - ukierunkowania na działania, tzn. przekazywanie wiedzy nie w formie prezentacji (...) faktów, lecz na drodze indukcyjnej, także w formie projektów, wyjazdów studyjnych, kontaktów w kraju i za granicą. Nadrzędnym celem jest wykształcenie człowieka, który będzie dysponował nie tylko wiedzą z zakresu przedmiotu, ale także kompetencją fachowo-dydaktyczną, interkulturową i będzie w stanie samodzielnie interpretować zjawiska społeczne, polityczne i kulturowe w krajach niemieckiego obszaru językowego, a także we własnym zakresie uzupełniać swoją wiedzę. Ponieważ zjawiska te są w ciągłym rozwoju, nie należy zakładać, iż ogarnięty zostanie ich całokształt. Należy dążyć do naświetlenia różnorakich aspektów rzeczywistości społecznej z takich zakresów, jak np. jednostka i społeczeństwo, państwo i społeczeństwo, gospodarka, życie kulturalne itp. Przy ich omawianiu punktem wyjścia są doświadczenia i zainteresowania uczących się. Znajdują oni wspólnie takie tematy, które dają się rozbudowywać w różnych kierunkach w zależności od potrzeb i zainteresowań. Efektem takiego postępowania jest stworzenie nie listy obowiązujących tematów, lecz pewnej sieci wzajemnie z siebie wynikających problemów, którą ciągle można rozszerzać. Wdrożenie takiej drogi musi iść w parze z zastosowaniem różnorakich technik i metod. Powyższe curriculum uwzględnia także powstałą w ostatnich latach koncepcję nauczania wiedzy okrajach niemieckiego obszaru językowego nie w sposób sumaryczny, czyli omawiając kolejno te kraje i występujące w nich zjawiska, lecz w sposób zintegrowany i ukierunkowany na problem, tzn. odnosząc omawiane zjawiska do wszystkich krajów jednocześnie. (shrink)

Akademickie rozważania dotyczące twórczości i statusu twórcy w XXI wieku nie mogą ominąć tak istotnego pola rozważań, jak internet i pokrewne mu nowe technologie. Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie przemian społecznych w zakresie twórczości, przyczyn i przejawów tych przemian. Autorzy przywołują najnowsze koncepcje teoretyczne związane z twórczością, wskazując na ich podstawie nowe formacje społeczne korzystające z (re)demokratyzacji procesu twórczego dzięki upowszechnieniu dostępu do Internetu. W pracy omówione zostały takie zagadnienia, jak demokratyzacja twórczości w sieci, twórczość oddolna i partycypacyjna (...) nierówność. Autorzy wskazują, dlaczego sieciowi twórcy – elita użytkowników Internetu, nazywana digitariuszami, prosumentami bądź netokratami – są grupą o specjalnym znaczeniu i godną szczególnej uwagi. (shrink)

Artykuł zawiera przegląd wybranych powiązań pandemii COVID-19 z teoriami ryzyka. W pierwszej kolejności przedstawiono podstawowe pojęcia dotyczące przygotowania i mobilizowania sieci podmiotów polityki publicznej do wspólnych działań w warunkach niepewności. W dalszej części omówiono zagadnienie gotowości na ryzyko wystąpienia pandemii i jej zwalczania. Następnie przedstawiono wybrane możliwe efekty społeczne, gospodarcze i polityczne pandemii COVID-19. W podsumowaniu wskazane zostały rekomendacje dotyczące zarządzania podmiotami publicznymi na dalszych etapach rozwoju pandemii i w okresie po pandemii oraz propozycje dalszych kierunków badań. // (...) The article presents an overview of selected connections of the COVID-19 pandemic with risk theories. The study first explores the basic concepts of preparing and mobilizing networks of public policy actors to act together under conditions of uncertainty. The following section discusses the pandemic risk preparedness and fighting. Then, selected possible social, economic and political effects of the COVID-19 pandemic are discussed. In summary, recommendations regarding the public management in the further stages of the pandemic development and in the post-pandemic period were indicated, as well as proposals for further research directions. (shrink)

Telewizja określana jest jako najważniejszy środek masowego przekazu a zarazem najważniejszy wynalazek XX w., który - według socjologów - zrewolucjonizował m.in. nasz styl życia oraz sposób percepcji informacji a jednocześnie ma ogromne możliwości kształtowania naszych poglądów i opinii. Powstanie telewizji nie jest związane - jak mogłoby się to wydawać - z okresem powojennym, lecz jest wynalazkiem, dla którego przesłanki technologiczne zostały stworzone już w połowie XIX w. Szersze znaczenie zdobyła ona jednak dopiero w latach trzydziestych w Niemczech jako potencjalny instrument (...) propagandy faszystów. W roku 1935 rozpoczęto po raz pierwszy nadawanie regularnego programu telewizyjnego, a w następnym przeprowadzono pierwszą relację telewizyjną z Olimpiady Sportowej w Berlinie. W okresie powojennym początki telewizji w Niemczech datują się na rok 1954, kiedy otwarto pierwszą publiczną stację telewizyjną pod nazwą ARD. W roku 1963 utworzono drugą publiczną stację telewizyjną ZDF. Powołaniu tej stacji towarzyszyły burzliwe dyskusje społeczne i polityczne. Po pierwszym okresie ostrej konkurencji obie stacje telewizyjne rozpoczęły współpracę między sobą i to zarówno na płaszczyźnie programowej, jak i produkcyjnej. Kolejnym wielkim krokiem w rozwoju telewizji było utworzenie sieci prywatnych stacji radiowych i telewizyjnych. Ich powstanie było możliwe dzięki nowej technologii przekaźnikowej, tzn. techniki satelitarnej oraz odpowiednim regulacjom prawnym. Pierwszym takim programem była - istniejąca zresztą do dzisiaj - stacja SAT 1, która rozpoczęła nadawanie swojego programu w styczniu 1995 r. Po niej powstały lawinowo następne, takie jak: RTL plus, PRO 7, Tele 5, VOX, VIVA i wiele innych. Socjologowie kultury i kulturoznawcy podkreślają, że telewizja ma ogromne możliwości przekazywania widzom informacji przede wszystkim z zakresu szeroko rozumianej kultury. Zastępuje kino, koncert i teatr. Jest oczywiście rzeczą dyskusyjną i otwartą rozpatrywanie jakości artystycznej poszczególnych programów, jednak niezmienny jest fakt, że głównym źródłem naszych informacji przede wszystkim politycznych, społecznych, ale także i kulturalnych jest telewizja. Specjaliści przewidują dalszy jej intensywny rozwój w XXI w. i to zarówno na płaszczyźnie technologicznej, jak i też programowej. (shrink)

One of the fundamental methodological categories is the notion of theory. However, it is hard to determine decisively what a theory is. Does it have to be a deductive system? What is one to think about the theories in the social sciences and humanities? What are the synchronic and diachronic relations between theories? When is a theory acceptable? Does a confirmation of a theory suffice or is a falsification also needed? These and other questions have got many various answers, but (...) those answers have at least one thing in common. They take a theory to be a system of sentences. Since the sentences are related in various ways, one may apply to them the rules of inference, build up explanations, predictions and investigate the correspondence between different theories. The multitude of solutions and the problems they are facing allegedly show that the understanding of a theory as a system of symbols (sentences) is not adequate. Instead, a theory should be formulated as a non-symbolic creation. Therefore, a paradigm of artificial intelligence, which constantly grows in strength, namely connectionism arouses huge hopes. Generally speaking, connectionism is a research strategy which explains mental phenomena, in particular the phenomenon of learning, by means of the connections that originate between the stimuli and the reactions in the central nervous system. The main part of the article is devoted to the critical analysis of this paradigm. (shrink)

W ciągu 30 lat dokonała się głęboka przemiana w relacji między Internetem a aktywnością naukową. Nastąpiło przesunięcie funkcji Internetu, który przestał być jedynie instrumentem współpracy akademickiej, a stał się również narzędziem używanym przez media społecznościowe, zezwalające na maksymalną dyfuzję irracjonalizmu i starego faktualizmu. Aby zrozumieć tę przemianę, należy ponownie zbadać mechanizmy zbieżności opinii. Wynika ona z istnienia wspólnego świata, który ukazuje nam te same fakty i determinuje nieustanną rewizję przekonań każdej osoby. W tym procesie asymptotycznej zbieżności opinii nie wymaga się (...) żadnej komunikacji między jednostkami. Oczywiście, jeśli fakty znane przez jednych są komunikowane innym, konwergencja znacznie przyspiesza, i to tak bardzo, że wiedzę musimy ująć jako rezultat zbiorowej aktywności, w której wymiana informacji jest jednym z jej istotnych źródeł. Z jednej strony takie poznawcze współdziałanie wydaje się naturalne i łatwe do implementacji. Biorąc pod uwagę właściwości informacji, które przechowujemy, nawet jeśli je udostępniamy, to dzielenie się informacją przestaje być przedmiotem zwykłych trudności związanych ze współpracą. Z drugiej strony takie współdziałanie jest produktywne z samej natury: współpraca między kimś, kto zna φ, i kimś, kto wie, że φ implikuje ψ u obydwu jako mających wiedzę ψ, której żaden z nich nie posiadał przed wymianą informacji. Wczesny Internet pozwolił na ekstremalną intensywność tej informacyjnej współpracy. Obecnie mamy do czynienia z odmienną sytuacją. Poszczególne wyznaczniki rosnącej porowatości między naukowcami a opinią publiczną wzmocniły rolę wymiany. Nie jest to już wymiana informacji, lecz wymiana opinii. Stronniczość tkwiąca w naturze ludzkiej, a szczególnie potwierdzenie tej stronniczości, prowadzi do odwrócenia relacji między faktami a opiniami. Szukamy faktów potwierdzających podzielane przez nas opinie, wątpiąc w te, które ich nie określają, i tworzymy fakty do potwierdzenia tego, o czym jesteśmy przekonani. Dlatego przechodzimy od współdziałania do przynależności, dzieląc Internet na homogeniczne grupy wyznawców. (shrink)

Zróżnicowanie społeczne ludzi starych Andrzej Klimczuk Gerontologia Polska 17 (4):154 (2009) .

Artykuł jest semiotycznym studium map sieci odwrotnej ‒ wykresów stosowanych we współczesnych naukach przyrodniczych do reprezentacji dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego na kryształach. Źródłem badanego materiału są artykuły z dziedziny krystalografii. Przeprowadzona analiza, wykorzystująca narzędzia pojęciowe używane w językoznawstwie, wykazuje, że rozważane obiekty znakowe to nielinearne teksty mieszane oparte w dominującej mierze na kodzie graficznym. W ich strukturze da się wyodrębnić zarówno elementy odnoszące się do rzeczywistości pozatekstowej, jak i metatekst oraz metajęzyk. Dekodowanie map sieci odwrotnej jest złożonym procesem, angażującym (...) nie tylko wiedzę o systemie ich języka, lecz także odbiór informacji o charakterze presupozycyjnym i implikacyjnym. Przegląd literatury krystalograficznej ujawnia istnienie dużej różnorodności form badanych wykresów. Najczęściej spotykane warianty zostały szczegółowo omówione, sformułowałem też postulaty dotyczące ich kodyfikacji, która mogłaby być pożyteczna z punktu widzenia ekonomii językowej naukowego dyskursu. Ponadto, zaprezentowałem przykładowe inne typy stosowanych w krystalografii dwuwymiarowych znaków ikonicznych, które mogą tworzyć makrosystem semiotyczny, wart dalszych studiów. (shrink)

Complexity of the changes taking place in modern societies makes it is necessary to deepen the analysis of the impact of social inequality on the activity of old people. Dissemination of new technologies and organizational forms allows solving many social problems and improving the quality of human life. At the same time broadens the range of areas in which old people are losing their authority and differ in expertise required for the achievement of socially valued goods. Article aims to highlight (...) the importance of inequality for the activity of the elderly and its relationship to social capital in conditions of shaping social dispersion space order. Study brings closer chosen results of empirical studies portraying the dimensions of internal diversity of seniors. ** Złożoność przemian zachodz¸a}cych we współczesnych społeczeństwach sprawia, iż niezbȩdne staje siȩ pogłȩbienie analiz oddziaływania nierówności społecznych na aktywność ludzi starych. Upowszechnianie siȩ nowych technologii i form organizacyjnych pozwala na rozwi¸a}zanie wielu problemów społecznych i podniesienie jakości życia ludzkiego. Jednocześnie poszerza siȩ zakres dziedzin, w których ludzie starzy trac¸a} swój autorytet oraz różni¸a} siȩ miȩdzy sob¸a} kompetencjami wymaganymi do osi¸a}gania społecznie cenionych dóbr. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie nierówności dla aktywności ludzi starych oraz jej zwi¸azków z kapitałem społecznym w warunkach kształtowania siȩ w polskiej przestrzeni społecznej ładu rozproszonego. Opracowanie przybliża wybrane wyniki badań empirycznych, które ukazuj¸a wymiary zróżnicowania kategorii społecznej ludzi starych. (shrink)

The Author is of the opinion that cultural impact of modern theoretical physics is entirely negative. This is so because modern theoretical physics does not have a consistent view of the world. This is to be compared with the blessing of having a consistent and understandable view of the world, as given, for example, by the mediaeval astronomy and theology.

Poland is a country of high social mobility, of a high percentage of transient population that moves from the country to the cities. These changes create numerous problems of social adaptation. Some of them arise when two different groups of different moral attitudes come in contact and realize that they differ. Although some authors believe that the Poles have highly uniform moral views and opinions, the present writer has made the claim that it is not so that village population have (...) different moral attitudes from those displayed by city inhabitants. The article supports this claim by citing findings based on a questionnaire that was filled by 500 village and 500 city inhabitants. The two populations were found to be different on at least four counts. (shrink)

The subject matter of the study is an analysis of the social consequences of increasing the retirement age of women up to 67 years. The discussion on the change in the retirement age is usually focused on its economic and financial aspects, hence a deeper scientific analysis is needed in relation to the social repercussions of this operation. The main subjects of the study are as follows: maintenance of equality tendencies in relation to the principles of social justice, changes in (...) the social structure manifested especially on the labour market, social expectations as to employment security for those approaching retirement and development of flexible forms of working, development of incentives encouraging employers to keep current staff or hire new employees of older age, and changes in social roles. (shrink)

Podstawowym założeniem artykułu jest uznanie, że złożoność wyzwań związanych ze starzeniem się populacji wymusza rozwój powiązań kooperacyjnych między podmiotami polityki publicznej reprezentującymi różne sektory. Innymi słowy: niezbędna jest bardziej intensywna i lepiej skoordynowana współpraca między organizacjami sektora publicznego, komercyjnego, pozarządowego, nieformalnego oraz sektora obejmującego podmioty gospodarki społecznej (np. spółdzielnie). Zasadnicze znaczenie ma w tym kontekście wdrażanie założeń teorii współzarządzania (governance), koprodukcji oraz mieszanej gospodarki dobrobytu (inaczej: wielosektorowej polityki społecznej). W konsekwencji artykuł wskazuje na wybrane wątki dyskursu dotyczącego relacji procesu starzenia (...) się ludności z przedsiębiorczością społeczną i innowacjami społecznymi. Tekst przytacza także przykłady dobrych praktyk i inicjatyw z obszaru gospodarki społecznej. Podsumowanie zawiera rekomendacje dla podmiotów polityki publicznej oraz proponowane kierunki dalszych badań. (shrink)