Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza rozprawki An Essay Concerning the Use of Reason in Propositions, The Evidence whereof depends upon Human Testimony (Londyn 1707, II wyd. 1709) brytyjskiego filozofa Anthony’ego Collinsa (1676-1729). Analiza ta prowadzi do odkrycia trudności bronionego w niej stanowiska, polegających na niejasności użytej terminologii, niejednoznaczności tezy głównej, zgodnie z którą warunkiem koniecznym uznania twierdzenia jest jego zgodność z rozumem, oraz niewystarczalności jej podanego w Eseju uzasadnienia. Zarysowano również kontekst filozoficzny i historyczny tego rzadko analizowanego dzieła.

Pytanie Molyneux brzmi następująco: „Wystawmy sobie, iż niewidomy od urodzenia, obecnie człowiek dorosły, nauczył się odróżniać dotykiem sześcian od kuli i że stojący opodal ów niewidomy przejrzał; zapytuję, czy za pomocą odzyskanego wzroku, zanim dotknie tych przedmiotów, będzie mógł je rozpoznać i powiedzieć, który z nich jest kulą, a który sześcianem?” W niniejszym artykule wskazuję, że odpowiedź twierdząca, udzielona na to pytanie przez brytyjskiego filozofa Garetha Evansa jest nieprzekonująca, przede wszystkim dlatego, iż Evans nieświadomie pomija ilościowy czynnik dostępności informacji zawartej (...) w doświadczeniu zmysłowym. (shrink)

W niniejszej pracy staram się osłabić gruntowną krytykę Dawida Hume’a dotyczącą „teizmu empirycznego” : a) odróżniam „realizm empiryczny”, który przypisuję Kleantesowi, od „idealizmu empirycznego”, koncepcji, co istotne, nie stwarzającej dodatkowych trudności teoretycznych, oraz b) wykazuję, że jeżeli przez „teizm empiryczny” rozumieć się będzie także to drugie stanowisko, ów teizm okaże się w istocie niepodatny na część zarzutów wysuniętych przez Hume’a.