Abstract

Het ligt in de bedoeling in deze bijdrage enkele dieptepeilingen te doen terzake van de in de titel aangegeven noties, welke alle, zij het niet steeds onder deze benaming, een rol hebben gespeeld in het westerse denken sinds de Griekse oudheid. Onder schepping verstaan we een niet te door-gronden oorsprong en fundament van alles wat bestaat. We stuiten daarbij op een ‘laatste’ of een ‘eerste’, waarachter we niet kunnen terugvragen en dat niet nader analyseerbaar is, zij het dat wij daarvan ook wijsgerig wel weet mogen en kunnen hebben en wel in de vorm van een verwijzende idee. Transcendentie en transcenderen zijn het beste te vertalen als te buiten of te boven gaan. Daarin gaat het nog om een zeer formele aanduiding van standen van zaken. De kernvraag die ons in haar beantwoording moet verder helpen is: Wie/wat transcendeert wie/wat?