Abstract

‘Het leven heeft geen zin. Dat neemt niet weg dat men er zin aan kan geven als het eenmaal bestaat en omdat het nu eenmaal bestaat. Dat kunnen wij mensen doen, onder meer ook doordat we ons van onszelf bewust zijn. We zijn deel van de natuur, die heeft ons gemaakt zoals we zijn, met elkaar, en met plezier en pijn, en we weten dat. Het is niet zo’n erg groot probleem om dat ook gewoon te aanvaarden. Of: ik geloof eigenlijk dat dat er een toetssteen voor is of men als mens tot volle wasdom is gekomen. Te weten: zo zijn de zaken in de natuur. Te weten: binnen dat leven, als het er eenmaal is, hebben mensen gevoeligheden, de doelen die daaruit ontstaan, en de mogelijkheden om met die gevoeligheden en doelen om te gaan. Van zulke mogelijkheden hebben we er veel. Je kunt doen wat je kunt. Je kunt proberen om niet alleen je pijn te verzachten en genoegen te beleven, maar dat uit te strekken tot anderen die binnen je identificatiecirkel vallen -- voor wiens lot je gevoelig bent of met een beetje moeite zou kunnen zijn. Als het even kan, kun je dat ook uitstrekken tot het nageslacht, zo’n paar generaties verder. En als het even kan, strek je het uit tot zo goed en volledig mogelijk te doen waarvoor je de vermogens hebt. Dat is immers voor een mens de voornaamste bron van plezier.’