The prohibition of commercialisation of the human body and its parts is not applied consistently and suffers from many exceptions in the human biological material (HBM) market. Examples include the possibility of patenting certain HBM-derived products and their commercial marketing or payments for blood donations. Thus, the current practice of marketing HBM-derived products makes the altruistic donor most vulnerable to exploitation while being deprived of benefits. There seem to be two ways to improve this state of affairs. The first is (...) to apply consistently the prohibition of commercialisation of the body and its parts to commercially marketed tissue and cell products as well. This would require limiting the possibility of financial gain associated with the processing, distribution and sale of HBM-based products. Such a solution, however, does not seem to gain wide acceptance or have a chance of implementation in the near future. Therefore, introducing more transparent rules and greater donor empowerment seems more reasonable by exempting HBM from the ban on commercialisation under certain conditions and with clear limitations. (shrink)

The development of research based on human biological material has contributed to a lively debate on the concept of informed consent in these studies, particularly its scope, form and length of validity. The biggest disputes and doubts concern the range of consent for research that will be conducted in the future, whose aim and place are unknown at the time of the sample collection, as are the future researchers and the ability to use the previously collected materials again. This situation (...) raises the question of a just and prudent balance between the rights of participants in the research and the rights of researchers. New forms of consent have been proposed, which sometimes substantially diverge from the classical model in aiming towards responsible balancing between the necessity to protect the donors’ interests and the possibility of conducting research in medicine. These new concepts also find their application in legislative acts adopted internationally and in some European countries in the recent years. (shrink)

Biobanki populacyjne stwarzają nowe możliwości prowadzenia badań biomedycznych oraz rozwoju medycyny personalizowanej i genomiki zdrowia publicznego. Z drugiej strony niosą wyzwania w zakresie zagwarantowania praw dawców (świadoma zgoda, zachowanie prywatności i poufności, niedyskryminacja w oparciu o dziedzictwo genetyczne). Główne wymiary, w których realizować się może ochrona praw dawców, to: właściwa komunikacja zarówno na poziomie społecznym (konsultacje społeczne) jak i indywidualnym (proces uzyskiwania świadomej zgody od dawców), odpowiednia organizacja biobanku (bezpieczny system informatyczny, kodowanie i anonimizacja danych, reguły dostępu do danych), właściwy (...) nadzór nad działalnością biobanku (zazwyczaj sprawowany przez komisję etyczną i komitet naukowy), a także stworzenie odpowiednich regulacji prawnych dotyczących pobierania, przechowywania i udostępniania ludzkiego materiału biologicznego oraz zapobiegających dyskryminacji ze względu na dziedzictwo genetyczne. W artykule opisane zostały również zasady organizacji i funkcjonowania biobanków populacyjnych w wybranych krajach europejskich (Estonia, Hiszpania, Wielka Brytania) w kontekście respektowania praw dawców. (shrink)