In the first half of his article the author deals with the relationship between normative ethics and intuitionistic metaethics. In particular he tries to demonstrate that even if the intuitionstic metaethics were right, it would not have any practical importance for normative ethics.

Przedmiotem rozważań jest teoriopoznawczy intuicjonizm, uznający intuicję za podstawę poznania i wiedzy. W artykule przeanalizowane zostały argumenty krytyczne wysuwane przez Heinricha Rickerta w ostatniej fazie jego działalności filozoficznej. Głównym adresatem krytyki Rickerta jest aletejologiczna koncepcja prawdy i poznania Martina Heideggera. Podstawowym motywem krytyki Rickerta jest odrzucenie teorio-odbiciowego modelu poznania, zakładanego przez intuicjonizm.

W artykule autor twierdzi, że w przeciwieństwie do tego, co głosił sam Sidgwick, wskazał on nie dwie, lecz trzy podstawowe metody etyczne: intuicjonizm, egoizm i bezstronność, które wymagają równego traktowania przypadków podobnych. Autor, wbrew Sidgwickowi, twierdzi, że istnieje wiele możliwych materialnych systemów moralnych, a egoizm jest tylko jednym z nich. Zasada bezstronności jest wspólna wszystkim tym systemom i stanowi podstawę raczej jedności niż dualizmu rozumu praktycznego.

Artykuł jest szkicem odpowiedzi na pytanie: dlaczego etyka Tadeusza Kotarbińskiego, będąc w istocie typem do brze znanej filozofom etyki autonomicznej, a normatywnie bliska ideom chrześcijańskiego miłosierdzia, stała się popularna i żywo dyskutowana w Polsce drugiej połowy XX wieku. Autor omawia ówczesne dyskusje, wskazując na powody zainteresowania stanowiskiem etycznym Kotarbińskiego w kręgu polskich myślicieli chrześcijańskich. Jego źródeł upatruje w reakcji na program uniezależnienia postaw etycznych od sporów światopoglądowych. Jednocześnie zwraca uwagę, że w kręgu szkoły lwowsko–warszawskiej i jej wpływów etyka Kotarbińskiego miała (...) poparcie, ale i spotkała się z krytyką. Zastrzeżenia epistemologiczne wobec niej wysuwała Maria Ossowska. Po stronie Kotarbińskiego opowiedział się Tadeusz Czeżowski, występujący z bardziej precyzyjnie sformułowaną ideą etyki empirycznej, wykazując z czasem, że jest to etyka typu aksjomatyczno–dedukcyjnego, a nie indukcyjnego. Akceptując intuicjonizm jako epistemologiczny fundament etyki, do normatywnych idei Kotarbińskiego nawiązywali w sposób twórczy również Ija Lazari–Pawłowska i Marian Przełęcki. Autor przekonuje, że nie jest bezzasadnym przypuszczenie, że program uniwersalnej etyki, niezależnej od sporów światopoglądowych i religijnych, wpłynął także na Marka Fritzhanda interpretację etyki w marksizmie oraz korespondował z tendencjami do budowania etyki dialogu i odpowiedzialności w polskich dyskusjach etycznych w czasach dominacji etyki światopoglądowej. (shrink)