Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza rozprawki An Essay Concerning the Use of Reason in Propositions, The Evidence whereof depends upon Human Testimony (Londyn 1707, II wyd. 1709) brytyjskiego filozofa Anthony’ego Collinsa (1676-1729). Analiza ta prowadzi do odkrycia trudności bronionego w niej stanowiska, polegających na niejasności użytej terminologii, niejednoznaczności tezy głównej, zgodnie z którą warunkiem koniecznym uznania twierdzenia jest jego zgodność z rozumem, oraz niewystarczalności jej podanego w Eseju uzasadnienia. Zarysowano również kontekst filozoficzny i historyczny tego rzadko analizowanego dzieła.