Architektura przemysłowa reprezentuje rozwój technologii i przemysłu oraz obecność nowych form urbanistycznych w kontekście miasta. Historia przemysłu w Albanii sięga XIX wieku. Sektor przemysłowy kraju doświadczył znacznego wzrostu i transformacji szczególnie w okresie socjalizmu od 1945 do 1990. Obiekty i kompleksy przemysłowe budowane przez 50 lat miały wpływ na rozwój społeczny i urbanistyczny albańskich miast. Ich architekturę charakteryzuje mieszanka różnych stylów, w tym socrealizmu i funkcjonalizmu. Style te odzwierciedlają historię polityczną, społeczną i gospodarczą Albanii. Budynki, do których zaliczają (...) się fabryki, kopalnie i elektrownie, są rozproszone po całym kraju, a ich symbolika jest różnorodna. Reprezentują one aspiracje Albanii do budowy socjalizmu i modernizacji społeczeństwa. Co więcej, architektura przemysłowa w Albanii była przedmiotem różnych podejść i postaw. Jedni opowiadają się za zachowaniem jej jako części dziedzictwa kulturowego kraju, inni są za wyburzeniem i zastąpieniem jej nowocześniejszymi konstrukcjami. W tym kontekście, nawiązując do Tirany, artykuł analizuje znaczenie i symbolikę architektury przemysłowej w Albanii oraz jej wpływ na tożsamość kraju i krajobraz kulturowy. Architektura przemysłowa w Albanii odgrywa znaczącą rolę w krajobrazie kulturowym i tożsamości kraju. Jej symbolika jest złożona i wieloaspektowa i przedstawia zarówno osiągnięcia, jak i wyzwania związane zarówno z przemysłową przeszłością kraju, jak i z dziedzictwem ideologii komunistycznej. W miarę rozwoju i modernizacji Albanii ochrona i interpretacja jej dziedzictwa przemysłowego pozostaną kluczową kwestią dla jej obywateli i przywódców politycznych. (shrink)

W części III przedstawiono motywacje do aktywności autonomicznego systemu inteligentnego w postaci bólu i przyjemności. Wskazano, ze kształtowanie zaawansowanych stanów świadomości takiego systemu wymaga innego rodzaju motywacji w postaci ciekawości i potrzeby zrozumienia. Przedstawiono neuronalne podłoże tych motywacji. Zaproponowano kompleksowy model umysłu świadomego, obejmujący wszystkie poziomy przetwarzania informacji. Przedstawiony model wyjaśnia główne cechy ludzkiej psychiki. Wyjaśnia, jak się tworzy świadomość refleksyjna i samoświadomość, jak umysł formułuje sens i cel swego istnienia, a także sens istnienia otaczającego go świata, w jaki sposób (...) uzyskuje wolną wolę i jak może skutecznie działać dla dobra swojego i dobra świadomości osadzonej w neuronowych polach modelujących. Wyjaśnia, jak potrzeba rozumienia i potrzeba harmonii może tworzyć dobro i inne wartości etyczne. Jakie emocje kierujące umysłem mogą wyzwolić uczucia empatii i altruizmu. Wyjaśnia też, że dla spełnienia tych funkcji, dla nauczenia się wszystkiego, co dobre i moralne, niezbędne jest ciało i możliwość postrzegania oraz oddziaływania na otoczenie. To bezpośredni dowód na konieczność zjednoczenia ciała i ducha aby zaistniały intencjonalnie moralne byty samoświadome. (shrink)

Celem pracy jest wskazanie na podstawowe procesy neurologiczne i biofizyczne konstytuuj ące kompleksowy model umysłu świadomego. Przedstawiono zarówno model obliczeniowy działania neuronowych pól tworzących mentalne reprezentacje rzeczywistości, jak i biologiczne koncepcje realizacji tych funkcji mózgu. Wyjaśniono motywacje ludzkiego i zwierzęcego działania. Przedstawiono koncepcje, jak powstaje świadomość oraz jak rozpoznajemy, że jesteśmy świadomi, co objaśnia także problem samoświadomości. Wskazano, że zrozumienie fenomenu świadomości usuwa antynomię teleologicznego i przyczynowego charakteru natury ludzkiej, co niweluje dualizm cielesnego i duchowego charakteru substancji tworzącej nasze umysły. (...) W części pierwszej przedstawiono ograniczenia koncepcji obliczeniowego modelu rozpoznawania poprzez porównywanie i poszukiwanie podobieństw wzorców według Perlovsky’ego oraz wskazano na sposób rozwinięcia tej koncepcji poprzez uwzględnienie morfologii i biologicznych funkcji sieci neuronowej mózgów naturalnych. Pokazano, że neuronowe pola synaptyczne o strukturze hierarchicznej impresjonów w rozumieniu hipotezy Vadakkana mogą spełniać role neuronowych pól modelujących zaangażowanych w gówne procesy psychiczne. Zauważono, że rozszerzony w ten sposób poziom analizy funkcji mózgu w dalszym ciłgu nie pozwala na wyjaśnienie fenomenu świadomości i konieczne jest przeanalizowanie podłoża biochemicznego i molekularnego tych procesów, co zostanie przedstawione w następnych częściach pracy. (shrink)

Architecture and Deconstruction. Case of Peter Eisenman and Bernard Tschumi -/- Intensive relations between philosophical deconstruction and architecture, which were present in the late 1980s and early 1990s, belong to the past and therefore may be described from a greater than before distance. Within these relations three basic variations can be distinguished: the first one, in which philosophy of deconstruction deals with architectural terms but does not interfere with real architecture, the second one, in which a collaboration between Jacques Derrida (...) and a group of architects interested in his concepts is commenced, and the third one, in which completed or only designed objects or new concepts of deconstruction created by architects gain their supremacy over philosophy. The following book analyses these three possible ways, first of all with the reference to Peter Eisenman and Bernard Tschumi. (shrink)

Nasz problem z budynkami to dokładne przeciwieństwo problemu, z którym zmagał się Etienne Jules Marey, przeprowadzając swoje słynne badanie fizjologii ruchu. Przy pomocy wynalezionego przez siebie „fotorewolweru” chciał on uchwycić lot mewy w taki sposób, żeby móc zobaczyć każdą stopklatkę płynnego ruchu, którego mechanizm wymykał się obserwatorom aż do momentu pojawienia się tego właśnie wynalazku. My potrzebujemy czegoś przeciwnego, problem z budynkami polega bowiem na tym, że wydają się one dramatycznie statyczne. Uchwycenie ich jako ruchu, lotu czy serii przemian wydaje (...) się prawie niemożliwe. Wszyscy – zwłaszcza architekci – wiedzą, że budynek nie jest statycznym obiektem, ale raczej dynamicznym projektem. Nawet kiedy zostanie już wybudowany, każdy budynek zaczyna się starzeć, jest przekształcany przez użytkowników, a także modyfikowany przez wszystko, co wydarza się na zewnątrz i wewnątrz. Przeminie on lub zostanie odnowiony przy użyciu nowych materiałów, często zmieniony nie do poznania. Wiemy to wszystko, lecz problemem pozostaje to, że nie dysponujemy odpowiednikiem fotorewolweru Marey’a: kiedy myślimy o budynku, jest on zawsze nieruchomą, obojętną strukturą, przedstawianą w barwach procesowych2 na błyszczących stronach czasopism, przerzucanych przez klientów siedzących w poczekalniach biur projektowych. Skoro niemożność sfotografowania lotu mewy jako serii następujących po sobie stopklatek tak bardzo frustrowała Marey’a, jakże irytująca musi być dla nas niemożność zobrazowania płynności i ciągłego ruchu konstytuującego każdy budynek. W oparciu o dostępne mu dane wzrokowe Marey mógł ustalić fizjologię lotu dopiero po wynalezieniu sztucznego urządzenia. My również potrzebujemy narzędzia, abyśmy mogli przemienić statyczny obraz budynku w serię następujących po sobie stopklatek, które ostatecznie pokażą, że każdy budynek to tak naprawdę dynamiczny projekt. (shrink)

Częstochowa to miasto o bogatej historii i czytelnej strukturze przestrzennej. Istotne miejsce zajmują w nim tereny śródmiejskie. Stanowią przestrzeń o szczególnych walorach estetycznych i funkcjonalnych. Ich sposób zagospodarowania podkreśla znaczenie miasta i jest przykładem współczesnej kontynuacji miejskiej tradycji. Autorka prezentuje w artykule przestrzenie placów miejskich, które należą do obszarów śródmiejskich. Każdy z nich jest próbą odwołania się do przeszłości i nawiązania do teraźniejszości. Architektura tych miejsc i kontekst urbanistyczny o szczególnej wartości historycznej, kulturowej i społecznej zobowiązują do rzetelnej analizy (...) działań projektowych, które mają być przykładem współczesnej kontynuacji miejskiej tradycji oraz mają kształtować wizję przyszłości tych miejsc. Twórcze poszukiwania najlepszych rozwiązań w ciągle zmieniającej się tkance miejskiej miasta są wynikiem spójnej polityki przestrzennej reprezentowanej przez władze miasta Częstochowy oraz środowisko architektów skupionych wokół stowarzyszenia architektów SARP (oddział w Częstochowie). Liczne konkursy architektoniczno-urbanistyczne organizowane przez SARP miały na celu zdefiniowanie obszarów problemowych i przedstawienie konkretnych rozwiązań koncepcyjnych, które stworzyłyby szansę na właściwe zagospodarowanie przestrzeni miasta. Opisane działania projektowe, w tym proces rewitalizacji przestrzeni miejskich, pokazują, jak skutecznie mogą być przekształcane obszary miejskie, w jaki sposób można tworzyć miejsca szczególne, istotne dla identyfikacji i tożsamości miasta. Poszanowanie kontekstu miejsca oraz jego twórcza kontynuacja wpisują się we współczesne tendencje dotyczące projektowania przestrzeni miejskich na terenach zurbanizowanych. Jest to szczególnie ważne dla podtrzymania dobrej tradycji planistycznej. (shrink)

Praca poświęcona jest problematyce wartości ideowo-znaczeniowych i estetyczno-przestrzennych w procesie kształtowania architektury. Pole badawcze skoncentrowano na wybranych dziełach Adama Lisika związanych z architekturą sakralną. Praca ma charakter rozważań natury teologiczno-estetycznej, stanowi _resumé _i wyraz głębokiego szacunku dla wieloletniego, bogatego dorobku twórczego Adama Lisika oraz swoistego rodzaju przekaz dla architektów poszukujących własnych ścieżek wiodących do rozwiązywania problemów związanych z kształtowaniem warstwy znaczeniowej przestrzeni architektury sakralnej. Intencją autora niniejszej wypowiedzi jest także zwrócenie uwagi na powiązania architektury z człowiekiem w subtelnej materii jego (...) odczuć i refleksji. Wszak człowiek to nie tylko zbiór atomów i związków chemicznych, to również obdarzona psychiką, poszukująca transcendentalnych wartości swego życia istota duchowa. Ze względu na objętość praca została podzielona na dwie części. Część I zawiera wprowadzenie, opis metody badań, tezę, stan badań oraz opis jednego z przykładów obiektów architektury sakralnej Adama Lisika stanowiący zapowiedź do dalszych rozważań, zamieszczonych w części II pracy, w której zawarto także podsumowanie przeprowadzonych rozważań, wnioski oraz bibliografię. (shrink)

Celem artykułu jest interdyscyplinarne ukazanie związku architektury z teologią. Do badań wykorzystano źródła rękopiśmienne (karty inwentarzowe zabytków architektury i budownictwa ze zbiorów Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku), materiały drukowane, literaturę przedmiotu oraz źródła internetowe. Dokonano również inwentaryzacji fotograficznej obiektów sakralnych oraz przeprowadzono rozmowy z duchownymi. Celem badań była weryfikacja hipotezy mówiącej o istotnym wpływie teologii na kształtowanie architektury cerkwi. Symbolika w architekturze kościołów prawosławnych obejmuje wiele aspektów, w tym także kolorystykę fasad. W województwie podlaskim znajduje się największa liczba cerkwi (...) w Polsce. Tereny te cechują się z architekturą drewnianą ze względu na łatwą dostępność surowców. Cechą charakterystyczną drewnianych cerkwi na tym terenie jest różnorodność kolorystyczna ich fasad. Kolory mają bogatą symbolikę teologiczną, która często kojarzona jest z kultem świętych. Jest to szczególnie widoczne w ikonach. Badaniami objęto siedem zielonych kościołów na terenie województwa podlaskiego, w miejscowościach Anusin, Koźliki, Narew, Pasynki, Trześcianka i Tyniewicze Duże. Spośród badanych obiektów jeden jest obecnie zielony, a pozostałe były w tym kolorze w przeszłości. Świątynie opisano pod kątem datowania, kształtu planu budowli i kolorystyki elewacji. Badania wykazały związek pomiędzy zielonym kolorem elewacji a jej symboliką teologiczną. Architekt idealnej świątyni na wzór budowli uwzględnionych w opracowaniu powinien łączyć sztukę projektowania estetycznego z zasadami teologii. W takich obiektach konieczna jest synergia architektury i teologii, która decyduje o ich pięknie. (shrink)

Proces projektowania w architektonicznym studiu projektowym na pierwszych zajęciach dla studentów często opiera się na obrazach, które błędnie wykorzystywane są jako odniesienia poprzez kopiowanie niektórych rozwiązań formalnych. W najogólniejszym ujęciu zagadnienie to wiąże się z rozziewem pomiędzy kulturą architektoniczną a społeczeństwem, gdyż architektura traktowana jest jako przedmiot wirtualny i konsumpcyjny. Problemom tym można stawić czoła za pomocą starego, ale wciąż skutecznego narzędzia, jakim jest metafora. Architekturę poznajemy głównie poprzez obrazy, a każdy obraz ma część widoczną i niewidzialną; ta ostatnia (...) dotyczy kultury, która leży u jej podstaw. W artykule przyjęto założenie, że metafora jest narzędziem projektowym, które może być pomocne na początkowych etapach procesu projektowania, gdyż pozwala każdemu szybko połączyć obrazy, pomysły i doświadczenia, zagłębiając się w niewidzialną część obrazów. Ponieważ metafora jest głównie czynnikiem językowym, większość badań dotyczy wykorzystania metafory na polu krytyki teoretycznej oraz do recenzowania innych projektów. W artykule zaproponowano integrację tego podejścia poprzez zbadanie metafory wspierającej transfer kształtów i figur pomiędzy różnymi architekturami. Ponadto proponowany proces przewiduje część stałą, opartą na typie dynamicznym i bardziej mobilnym, w której znajduje miejsce myślenie metaforyczne. Dlatego zaproponowano dwa rodzaje użycia metafory: pierwsze użycie interpretuje istniejące budynki, rozpoznając zarówno metafory językowe stosowane przez krytyków, jak i te skrystalizowane w formie architektonicznej; drugie użycie natomiast stymuluje uczniów do stosowania metafor wizualnych przy określaniu kształtu i objętości projektu. (shrink)

B. Plawgo, A. Grabska, M. Klimczuk-Kochańska, A. Klimczuk, J. Kierklo, J. Żynel-Etel, Startery podlaskiej gospodarki. Analiza gospodarczych obszarów wzrostu i innowacji województwa podlaskiego: sektor produkcji oprogramowania komputerowego, Wojewódzki Urz¸ad Pracy w Białymstoku, Białystok 2011.

Celem tekstu jest przedstawienie prowadzonych przeze mnie badań na temat radykalnej działalności florenckiej grupy UFO, jednego z ważniejszych przedstawicieli tzw. włoskiej architektury radykalnej, w ujęciu semiologii Umberta Eco. Wynikiem analizy będzie wykazanie związku między grupą młodych architektów a wybitnym semiologiem, który w 1966 roku został wykładowcą na Wydziale Architektury we Florencji2. Tam młodzi adepci architektury i przyszli przedstawiciele ruchu radykalnego zapoznali się z jego teoriami na temat komunikacji wizualnej, kultury popularnej i oraz aspektu komunikacyjnego w architekturze. Zależność dostrzegam w partyzanckiej (...) działalności obydwu stron, z jednej strony partyzantki semiologicznej Umberta Eco, z drugiej – partyzantki architektoniczno-urbanistycznej grupy UFO. (shrink)

Kościoły katolickie wybudowane na terenie archidiecezji częstochowskiej od roku 1945 do współczesności cechuje duża różnorodność stylistyczna. Celem pracy jest przedstawienie rozwoju form i stylistyki obiektów sakralnych we wskazanym okresie. Praca powstała w wyniku badań własnych autorki przeprowadzonych na obszarze archidiecezji częstochowskiej. Obiekty sakralne powstające zaraz po II wojnie światowej realizowane były w dwóch różnych konwencjach estetycznych. Wznoszono kościoły o charakterze zachowawczym, nawiązujące do stylistyki poprzednich epok, budowane w stylu zwanym synkretyzmem, oraz budowle modernistyczne. W latach 60. i 70. ubiegłego stulecia (...) dominującą w budownictwie sakralnym tendencją stylistyczną pozostał modernizm. Lata 80., to czas, gdy pojawiały się już projekty kościołów postmodernistycznych i modernizm zaczynał mieć charakter zachowawczy. Jednak na terenie archidiecezji częstochowskiej nadal powstawało w tym czasie wiele obiektów modernistycznych. Równocześnie, zaczynając od późnych lat 80. XX w., pojawiają się na terenie archidiecezji pierwsze kościoły postmodernistyczne. Budowle sakralne powstające po roku 1989, gdy budownictwo kościelne przeżywało okres wielkiego rozkwitu po latach licznych przeszkód i restrykcji charakterystycznych dla czasów PRL, cechuje największa różnorodność: od obiektów neohistorycznych po neomodernistyczne, a także kościoły wznoszone w stylu regionalnym. W pracy przedstawiono w sposób chronologiczny przykłady budynków kościołów powstających w poszczególnych dekadach od roku 1945 aż do czasów współczesnych, skupiając się na ich stylistyce, geometrii oraz symbolice. (shrink)

Nasz problem z budynkami to dokładne przeciwieństwo problemu, z którym zmagał się Etienne Jules Marey, przeprowadzając swoje słynne badanie fizjologii ruchu. Przy pomocy wynalezionego przez siebie „fotorewolweru” chciał on uchwycić lot mewy w taki sposób, żeby móc zobaczyć każdą stopklatkę płynnego ruchu, którego mechanizm wymykał się obserwatorom aż do momentu pojawienia się tego właśnie wynalazku. My potrzebujemy czegoś przeciwnego, problem z budynkami polega bowiem na tym, że wydają się one dramatycznie statyczne. Uchwycenie ich jako ruchu, lotu czy serii przemian wydaje (...) się prawie niemożliwe. Wszyscy – zwłaszcza architekci – wiedzą, że budynek nie jest statycznym obiektem, ale raczej dynamicznym projektem. Nawet kiedy zostanie już wybudowany, każdy budynek zaczyna się starzeć, jest przekształcany przez użytkowników, a także modyfikowany przez wszystko, co wydarza się na zewnątrz i wewnątrz. Przeminie on lub zostanie odnowiony przy użyciu nowych materiałów, często zmieniony nie do poznania. Wiemy to wszystko, lecz problemem pozostaje to, że nie dysponujemy odpowiednikiem fotorewolweru Marey’a: kiedy myślimy o budynku, jest on zawsze nieruchomą, obojętną strukturą, przedstawianą w barwach procesowych2 na błyszczących stronach czasopism, przerzucanych przez klientów siedzących w poczekalniach biur projektowych. Skoro niemożność sfotografowania lotu mewy jako serii następujących po sobie stopklatek tak bardzo frustrowała Marey’a, jakże irytująca musi być dla nas niemożność zobrazowania płynności i ciągłego ruchu konstytuującego każdy budynek. W oparciu o dostępne mu dane wzrokowe Marey mógł ustalić fizjologię lotu dopiero po wynalezieniu sztucznego urządzenia. My również potrzebujemy narzędzia, abyśmy mogli przemienić statyczny obraz budynku w serię następujących po sobie stopklatek, które ostatecznie pokażą, że każdy budynek to tak naprawdę dynamiczny projekt. (shrink)

The paper presents the problem of the frame, a clearly prevalent pattern in the selected activities of Bauhaus representatives. Despite only a dozen years of its existence, the school of modern architecture and design had a significant impact on the 20th-century world of art, and its social context, aesthetic and functions. In spite of its utilitarianist approach, it has developed a variety of standpoints that resulted in debates over the limits of art and have evolved into a wide range of (...) creative movements that became a permanent feature of the art world. The essence of artistic activity evolved in this formation in two seemingly contradictory directions – towards a radical consolidation of the visual form, which is devoid of any decorations, and its gradual opening to the space surrounding the artistic and design activity. The first direction led to strengthening the integrity of the work and its materiality, while the second led to interference with the environment and the disappearance of the outline of the form. The diverse involvements and relations between these attitudes created different understandings of the frame encompassing the works. (shrink)

Dźwięk możemy postrzegać i odczuwać poprzez percepcję wzrokową i emocjonalną. Dźwięki kształtują materię. Mają zdolność do tworzenia geometrycznych wzorów. Za pomocą cymatyki można zwizualizować kształty tworzone przez określone częstotliwości dźwiękowe. Efekty działania dźwięków można więc oglądać. Są nimi wzory, które powstają z zagęszczającej się materii pod wpływem wibracji dźwiękowych. Dźwięk jest odwzorowany poprzez określony kształt, poprzez formę szeroko pojętego obiektu. W całym świecie ożywionym i nieożywionym istnieją wzorce powtarzających się rytmów, w których wszystko istnieje w stanie ciągłej wibracji, oscylacji i (...) pulsacji. Nikola Tesla mawiał: „Jeżeli chcesz zrozumieć Wszechświat, zacznij myśleć w kategoriach energii, częstotliwości i wibracji”. Świat, w którym żyjemy, można zdefiniować jako interakcję częstotliwości wibracyjnych. Dźwięki kreują kształty (formy). Kształty struktur fizycznych również wytwarzają dźwięki (wibracje) zazwyczaj w postaci infradźwięków niesłyszalnych dla ludzkiego ucha. Takie dźwięki mają dużą przenikliwość i silne oddziaływanie na materię nieożywioną i ożywioną. Wpływ tej energii determinuje zachowanie człowieka i warunkuje stan jego zdrowia. Harmonijny przepływ energii życiowej wspomagają kształty o łagodnych, obłych liniach, tworzone zgodnie z zasadami Świętej Geometrii. Podobne działanie mają kształty w postaci znaków graficznych oraz motywów zdobniczych utrwalanych w tradycjach wielu kultur. W architekturze można odkryć zależności z figurami powstałymi podczas oddziaływania dźwięku na materię. Niektóre z tych kształtów są odwzorowaniem rozety występującej m.in. w świątyniach chrześcijańskich. Praca ta stanowi próbę interpretacji znaczeń tego powszechnie występującego kształtu. Każdy obiekt może być generatorem bądź wzmacniaczem energii fal dźwiękowych. Środowisko akustyczne stanowi o specyfice danej przestrzeni. Rozeta jest specyficznym elementem architektury z wielu powodów. Jest zarówno oknem, przez które wpada do wnętrza filtrowane barwami światło, stanowi swego rodzaju moderator przestrzeni środowiska akustycznego wnętrza, posiada znaczenie symboliczne, kodowanej dotychczas nie w pełni poznanej rzeczywistości szeroko pojmowanego środowiska człowieka. (shrink)

Na pocz¸a}tku XXI wieku zachodz¸a} istotne przemiany w relacjach pracy i czasu wolnego. Dostrzega siȩ też rozwój gospodarki kreatywnej wraz z wyłanianiem siȩ nowej stratyfikacji społecznej i zmian¸a} czynników rozwojowych. Coraz wiȩksze znaczenie w przemianach społeczno-gospodarczych ma sektor kultury oraz działania na rzecz kształtowania przemysłów kultury i kreatywnych, wraz z ich powi¸a}zaniami z sektorami zależnymi jak np. turystyka, architektura i wzornictwo przemysłowe. Celem artykułu jest odniesienie tych procesów i zjawisk do warunków województwa podlaskiego oraz przybliżenie głównych przesłanek powołania Regionalnego (...) Obserwatorium Kultury. Artykuł wskazuje na potrzebȩ i potencjalne korzyści z zarz¸a}dzania wiedz¸a na temat kultury na poziomie regionalnym poprzez prowadzenie prac teoretycznych i metodologicznych w ramach obserwatorium. Opracowanie na podstawie analizy danych zastanych i wyników badań własnych zwraca uwagȩ na główne cechy regionu, potrzeby informacyjne instytucji kulturalnych i artystycznych, możliwe modele obserwatorium kultury, potencjalne obszary działalności obserwatorium i korzyści z niej wynikaj¸ace. ** At the beginning of the XXI century, there are significant changes in relations of work and leisure time. The development of creative economy is also recognized along with emergence of a new social stratification and changes in developmental factors. Increasingly im- portant in the socio-economic transformation is cultural sector as well as promotion of culture and creative industries development including their linkages with dependent sectors such as tourism, architecture and industrial design. The aim of this article is to refer these processes and phenomena to the conditions of Podlaskie Voivodship and to discuss the main reasons of Regional Observatory of Culture establishment. Article indicates the need for and potential benefits of knowledge management on culture at the regional level by conducting theoretical and methodological work within the observatory. Essay based on an analysis of existing data and own research results highlights the main features of the region, information needs of cultural and art institutions, culture observatory possible models, potential activity areas of the regional observatory and the arising benefits from its activities. (shrink)

W kolejnym tomie „Rocznika Filozoficznego Ignatianum” kilka pierwszych tekstów poświęconych zostało roli i znaczeniu architektury w kulturze. Od najdawniejszych czasów była ona środkiem wyrażania harmonii, proporcji i ludzkiego intelektu. Zarówno w dobie antyku, jak i w średniowieczu zadaniem architektury było odzwierciedlenie zasad równowagi i symetrii otaczającego świata. W dobie renesansu architektura przestała być klasyfikowana jako dziedzina wyłącznie techniczna i zaczęto ją postrzegać również w kontekście humanistycznym. Zauważono bowiem, że odpowiada ona nie tylko za prawidłową konstrukcję budynków, ale poprzez wykorzystywanie (...) symboli i estetyki wywiera duży wpływ na kulturę i społeczeństwo. Zarówno budowle – świątynie, szkoły, siedziby władzy, jak i zwykłe mieszkania – były projektowane w taki sposób, aby odzwierciedlać potrzeby społeczne danej epoki. Prostota i symetria w formach na przemian rywalizowały z ekstrawagancją, dynamiką, dramatyzmem. Poszukiwanie przyczyn tych zjawisk stanowi główną oś rozważań prezentowanych poniżej tekstów. (shrink)

Autor artykułu broni tezy, że niektóre systemy obliczeniowe mogą mieć własności semantyczne. Wskazana została klasa systemów obliczeniowych, w których reprezentacje mogą mieć przynajmniej dwie własności: własność odnoszenia się do obiektów (desygnowanie) i własność wspomagania rozpoznawania obiektów oznaczanych przez daną reprezentację (konotowanie). Autor argumentuje także, że własności semantyczne reprezentacji nie zależą wyłącznie od architektury systemów obliczeniowych, w których te reprezentacje występują. Konkretna architektura obliczeniowa nie jest czynnikiem kluczowym, a bodaj najmniej istotne są same rodzaje struktur danych, które mają mieć własności (...) desygnowania czy konotowania. Własność desygnowania czy konotowania nie musi być zlokalizowana w samych reprezentacjach, może być własnością wyższego rzędu, powstającą w mechanizmie wyższego poziomu. Własności semantyczne reprezentacji mogą być wielorako realizowane. Systemy klasyczne, koneksjonistyczne czy też hybrydowe mogą równie dobrze mieć własności semantyczne, jak ich nie mieć. (shrink)

Niniejszy tekst ma na celu odpowiedź na pytanie, w jaki sposób nadawana jest wartość estetyczna funkcjom, które pojawiają się jako nowość we współczesnych przestrzeniach miejskich na przykładzie budynków przeznaczonych na cele miejskiego rolnictwa. Z racji tego, że większość z nich powstaje jako element obiektów wielofunkcyjnych oraz stanowi rozbudowę istniejącej infrastruktury, sposób ich kształtowania oraz ostateczny wyraz estetyczny jest wypadkową potrzeb i możliwości technicznych. Piękno naturalne w mieście było, często na zasadzie kontrastu, kojarzone z pojawieniem się zieleni, która buduje się niejako (...) samoistnie, tworząc zasady stanowiące inspirację dla odkrywania idealnej geometrii, harmonii w każdej z miejskich skal. Stąd też potencjał nowej funkcji, która, choć jej podmiotem jest natura, zostaje jednak z założenia obudowana formą architektoniczną. Ostatnie dziesięciolecie przyniosło pierwsze realizacje rolnictwa zintegrowanego z tkanką miejską i traktowanego jako miejska funkcja, dlatego nie zdołała ona wytworzyć jeszcze własnej, jasno zdefiniowanej estetyki. Wyraźnie jednak widać w tym zakresie wpływy kilku podstawowych funkcji, z których wywodzi się miejska agrokultura, tj. rolnictwa intensywnego, przemysłu, mieszkalnictwa i rekreacji. Estetyki te pozostają często w sprzeczności, jednak dają już możliwość wychwycenia pewnych kierunków, mających zapewnić harmonijne połączenie elementów pozornie sprzecznych. Wykorzystanie symboliki miejsca, zastanych elementów charakterystycznych, świadczących o tradycji lokalnej, które ulegają przeobrażeniu na potrzeby nowej funkcji i wpisanie ich, zarówno poprzez kontrast, jak i kontynuację w istniejący kontekst urbanistyczny, stanowią często wykorzystywane narzędzia. Niniejsza analiza będzie oparta na przykładach zespołów i budynków zrealizowanych, dla których możliwa jest obiektywna ocena przesłanek wywołujących odczucie harmonii lub dysharmonii na różnych płaszczyznach odczytywania przestrzeni fizycznej, symbolicznej czy historycznej. Wśród omówionych przykładów znajdą się zespoły zabudowy mieszkaniowej, przemysłowej, logistycznej, biurowej i wystawienniczej. (shrink)

Osiemnastu autorów, uczestniczących w tym przedsięwzięciu, zamierzało zaprezentować panoramę intelektualną epok, główne osiągnięcia, ale także dylematy znacznie wykraczające poza omawiany okres, posiadające odniesienia jak najbardziej aktualne.

Autor porównuje dwie edycje _Snów i kamieni_ Magdaleny Tulli w kontekście _Niewidzialnych miast_ Italo Calvino i urbanologii. Tekst poddaje analizie różnice między edycjami i stanowi próbę zrozumienia genezy modyfikacji powieści dokonanych przez autorkę. Zmiany te niekiedy ujawniają a niekiedy utrudniają dostrzeżenie źródeł myślenia powieściopisarki, czyli refleksji o miejskości. _Sny i kamienie_ to powieść stanowiąca zapis doświadczenia modernistycznej transformacji dwóch miast: Warszawy i Mediolanu. Lektura _Snów i kamieni_ sprawia trudności na wielu poziomach: po pierwsze, z powodu traktatowej stylizacji i przyjęcia przez (...) narratora roli bezkrytycznego piewcy ładu urbanistycznego, po drugie zaś w obliczu zatartych śladów kontaminacji wielu doświadczeń: warszawskiego, mediolańskiego, czytelniczego, po trzecie z powodu braku w kulturze polskiej wcześniejszych tradycji tego typu tekstu prozatorskiego o mieście. Esej stanowi próbę rekonstrukcji możliwych kontekstów powieści i ich wpływów na zmiany wprowadzone przez autorkę do nowszych edycji. (shrink)