BackgroundWhile healthcare professionals’ right to invoke the conscience clause has been recognised as a fundamental human right, it continues to provoke a heated debate in Polish society. Although public discourse is filled with ethical and legal considerations on the conscience clause, much less is known about the attitudes of healthcare professionals regarding that matter. The aim of this study was therefore to describe the attitudes of Polish physicians, nurses and pharmacists towards the ethical and legal aspects of the conscience clause.MethodsWe (...) analysed a group of three hundred healthcare professionals: physicians, nurses and pharmacists in Poznan, Poland, using a standard questionnaire comprising of 29 questions about various ethical and legal aspects of the conscience clause and participants’ personal experiences with the conscience clause. The study was conducted between January and March 2020.ResultsThis research shows that although most Polish healthcare workers support the right to invoke the conscience clause they differ significantly in their opinions on to whom and to what medical procedures the conscience clause should apply to. It also demonstrated that while the conscience clause is rarely invoked in Poland, most healthcare professionals declare that the current legal regulations in that sphere are unclear and inaccurate.ConclusionsWhile there is an urgent need to raise the awareness regarding the conscience clause among medical students and healthcare professionals and educate them about such issues, it is even more important to improve the legal system in regard to the CC so that it protects both HCPs’ right to the CC and safeguards patients’ rights to medical services. (shrink)

Koncepcja ryzyka należy do podstawowych kategorii współczesnej medycyny. Wskazując na trzy typy ryzyka: środowiskowe, związane ze stylem życia i genetyczne, medycyna podkreśla zarazem osobistą odpowiedzialność za zdrowie i zarządzanie ryzykiem. Efektem jest redukcja złożonych problemów społecznych do perspektywy jednostkowej. Taka polityka kozła ofiarnego jest wzmacniana przez genetykę, która kreuje swoistą „optykę molekularną”. Akcentuje ona genetyczne predyspozycje chorób organicznych, zaburzeń psychicznych i zachowań ludzkich, przerzucając odpowiedzialność za zdrowie z państwa na jednostki. Twierdzi bowiem, że zdrowie czy choroba zależą zarówno od praw (...) biochemicznych i genetycznych, jak i od osobistych wyborów. Powszechność informacji sprawia, że trudno być nieświadomym ryzyka, zaś bierność i obojętność uznaje się za przejaw nieodpowiedzialności. I tak medycyna szerzy ideę, że choroby można uniknąć, i obliguje w ten sposób jednostki do poszukiwania wiedzy i niwelacji ryzyka. Odwraca to jednak uwagę od społecznych uwarunkowań chorób i maskuje konieczność reform. (shrink)