Abstract

Metafizik çalışmaları arasında ‘zaman boyunca özdeşlik sorunu’ oldukça önemli konulardan biri olarak görülür. Özdeşlik, en genel kullanı- mıyla, her bir şeyin kendisiyle olan bağıntısı ya da geri kalan her şeyden ayrı olan anlamında kullanılır. Bu özdeşlik tanımları başta sorunsuz gibi görünse de özellikle çağdaş metafizik çalışmalarında bu konu üzerinde önemli tartışmaların yürütüldüğü görülmektedir. Buna göre, bu tartışmalarda ister özelliklerinden bazıları değişsin ve geri kalanı aynı olsun ister özelliklerinin tamamı değişsin ister hiçbir özelliği değişmeden kalsın herhangi bir şeyin zamanın farklı anlarında nasıl oluyor da bir ve aynı şey olarak kalabiliyor sorusuyla karşılaşırız. Bu yaklaşımlar arasında bir şeyin zaman boyunca kendine özdeş kalmasını sağlayanın töz olduğunu savunanlar ve buna karşıt olarak, özdeşliğin bağıntı yoluyla sağlandığını savunanlar ortaya çıkar. Bu iki görüşün yanında bir de süredurum (persisting) ve dört-boyutçuluk (four-dimensionalism) gibi zaman bağlamında özdeşlik sorununu tartışanlar vardır. Bir de tür ortaklığı üzerinden tümeller bağlamında özdeşlik tartışmasıyla karşılaşırız. Bu yaklaşımlardaki ortak sorun, her şeyin zaman içinde varolmak zorunda olduğu ve bu nedenle zamanın tüm yüklemlerini taşıması gerektiği ön kabulüne dayanır. Dolayısıyla sürekli bir akış ve değişim içinde eğer şeyler kendilerine özdeş kalabiliyorsa bunun nasıl olduğunun açıklanması gerekir.