Abstract

Celem pracy jest podanie reguł semantycznych dla logik, w których funkcjonują obok siebie funktory modalne i funktory deontyczne. Idea wspólnego traktowania tych funktorów. a w szczególności badania związków między nimi, została zapoczątkowana jeszcze w 1671 r. przez Leibnitza w "Elementa juris naturalis". Autor rozróżnia trzy następujące koncepcje dotyczące wzajemnych relacji między rozważanymi dwoma rodzajami funktorów logicznych: 1) koncepcję Leibnitza, wg. której konieczność implikuje obowiązek; 2) koncepcję, w której konieczność jest nieporównywalna z obowiązkiem; 3) zmodyfikowaną koncepcję [2] drogą pomysłowej modyfikacji znanej semantyki Kripkego - autor wprowadza dodatkowe rozróżnienie światów na pozytywne i negatywne. Interesująco wypadają też porównania reguł semantyk dla trzech wymienionych wyżej koncepcji i rozważania wzajemnych powiązań czterech pojęć deontycznych: silnego obowiązku, silnego zakazu, słabego przyzwolenia i słabej "dowolności" - okazuje się, że spośród szesnastu możliwych relacji aż osiem spełnionych jest równocześnie we wszystkich trzech semantykach, Artykuł kończą uwagi na temat możliwych konsekwencji i zastosowań zaprezentowanego materiału.