Bijdragen over de actuele betekenis van de filosofie, met name de Reformatorische Wijsbegeerte.

Name der Zeitschrift: Frühmittelalterliche Studien Jahrgang: 48 Heft: 1 Seiten: V-VIII.

In this paper we briefly examine and evaluate Quine’s physicalism. On the supposition, in accordance with Quine’s views, that there can be no change of any sort without a physical change, we argue that this point leaves plenty of room to understand and accept a limited autonomy of the special sciences and of other domains of disciplinary and common-sense inquiry and discourse. The argument depends on distinguishing specific, detailed programs of reduction from the general Quinean strategy of reduction by explication. (...) We argue that the details of the relations of particular sciences, disciplines and domains of discourse depend on empirical evidence and empirical-theoretical developments and that the generalized approach of reduction by explication is also subject to related empirical-theoretical constraints. So understood, physicalism lacks much of the controversial force and many of the implications sometimes associated with it. (shrink)

In de vorige jaargang van dit tijdschrift heb ik twee artikelen gepubliceerd over de wijsgerige theologie van de zogenaamde Utrechtse school. Daarop is gereageerd door respectievelijk M. Sarot, G. van den Brink en V. Brümmer. Er zijn drie punten waarop ik de discussie graag kort wil voortzetten: logische consistentie en conceptuele coherentie als norm voor het geloof, het verfijnde realisme, en de eigen aard van de theologie in vergelijking met het concrete geloven. In feite gaat het daarbij steeds om de (...) eigen aard van het geloof. Daarin ligt ook de reden ruimte te vragen voor deze reactie. Het lijkt mij van bijzonder belang voor de theologie dat het concrete geloven op de juiste manier wordt verstaan. Alleen dan kan de theologie dit geloof werkelijk dienen. Dat geldt tegenover het gevaar van versubjectivering van het geloof evenzeer als tegenover dat van verintellectualisering. (shrink)

In het boek Exodus, hoofdstuk 3, wordt verteld hoe God aan Mozes verschijnt in een brandende braambos. De HEER heeft het lijden van Israel in Egypte gezien en wil hen daaruit bevrijden. Daartoe wordt Mozes naar de farao gestuurd om tegen hem te zeggen dat hij Israel moet laten gaan. Met die boodschap moet Mozes eerst naar Israel zelf. Vandaar zijn vraag: wat zullen zij zeggen? Zullen zij mij geloven, als ik zeg dat ik gestuurd ben door de God van (...) hun vader, van Abraham, Isaak en Jakob? Zullen zij niet vragen: wie is die God? Hoe is zijn naam? In antwoord daarop spreekt God de bekende woorden: ‘Ik ben die Ik ben.’ Mozes moet tot de Israelieten zeggen: ‘Ik ben heeft mij tot u gezonden.’ En verder: ‘De HEER, de God van uw vaderen, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob, heeft mij tot u gezonden. Dit is mijn naam voor eeuwig en zo wil Ik aangeroepen worden van geslacht tot geslacht.’. (shrink)

Een van de kenmerken van de wijsgerige theologie zoals die in de Utrechtse school wordt beoefend, is de nadruk op een persoonlijk Godsbegrip. Daarom wordt voor de bijdragen gebundeld in Hoe is uw Naam? Opstellen over de eigenschappen van God geclaimd ‘dat over de eigenschappen van God niet op abstracte wijze wordt gespeculeerd, maar dat zij afgelezen worden uit het persoonlijk handelen van God jegens mens en wereld’. In het artikel ‘Conceptuele analyse en christelijk geloof. Over de wijsgerige theologie in (...) Utrecht’ heb ik geprobeerd aan te tonen dat deze claim slechts in beperkte mate wordt waar gemaakt. (shrink)

Het punt dat René Munnik in zijn reactie aan de orde stelt is van fundamentele betekenis. Is het wijsgerig geoorloofd geloof en filosofie zo met elkaar te verbinden als ik dat doe in ‘Kennis in reformatorisch wijsgerig perspectief’, mijn bijdrage aan de OU-cursus ‘Cultuurfilosofie vanuit levensbeschouwelijke perspectieven’? Is het niet beter de argumentatie ‘strikt wijsgerig’ te houden en de filosofie te beperken tot de ‘natuurlijke’ kennis in plaats van een op openbaring gebaseerd geloofsperspectief als uitgangspunt te nemen?1 Ik wil hierover (...) graag enkele opmerkingen maken, in de hoop dat daarmee ook mijn erkentelijkheid voor zijn kritische notities tot uitdrukking komt. (shrink)