Główną tezą artykułu jest próba udowodnienia istnienia zapomnianego ogniwa kryminału retro w dobie PRL na przykładzie opowiadań Sławomira Siereckiego. W tym kontekście autorka interpretuje utwory, które ukazały się pod wspólnym tytułem Jutro przed północą. Znajdujemy w nich intertekstualny dyskurs z twórczością Conan Doyle’a, Arsena Lupina i kryminału amerykańskiego. Sierecki nawiązuje w ich obrębie do trzech odmian powieści detektywistycznej, prezentując kryminalne historie od końca XIX wieku aż po rok 1929. Analizowane opowiadania łączy formuła pastiszowych odniesień do wspomnianych twórców oraz towarzysząca im (...) sceneria Trójmiasta (Gdańska, Sopotu i Gdyni). Historia nie tylko jest tu dekoracją, ale poddana zostaje ideologizacji w ramach prezentacji polityki historycznej, najbardziej widocznej w Szkatułce z Hongkongu. Autorka w swojej interpretacji opowiadań skupia się przede wszystkim na odczytaniu charakteru kryminalnego dyskursu, gdyż jest on głównym wyznacznikiem tej retropowieści i to dzięki niemu można uznać opowiadania Siereckiego za początkowe ogniwo kryminału retro w polskiej literaturze. Nieprzypadkowo ta ucieczka w przeszłość wiąże się z kryzysem powieści milicyjnej w schyłkowym okresie PRL. (shrink)

This article focusses on the meta-literary thread in the correspondence exchanged between Sławomir Mrożek and Wojciech Skalmowski. The latter, wondering about the actual reason why writers create literature, provocatively reduced the metaphysical dimension of a work of art to learn about its contemporary actual value; whether it is was only trade-based. Baudelaire’s work as interpreted by Walter Benjamin became a major context indicating the diversity in the perception of the analysed problem depending on historical time. The article discusses how during (...) his exchange with Skalmowski Mrożek tried to answer the title question about the reason why he created literature, and, which is the most important, how he started focussing on elements which he previously missed or marginalised. (shrink)