This article deals with basic changes in Polish society over past 20 years. On the basis of sociological surveys, the author attempts to answer the following questions: to what extent has systemic change brought about significant changes in social stratification? In which dimensions did it take place? What are the consequences of these changes for individuals and the social system? How does Polish society differ from others? As for social stratification, the only clear and unambiguous tendencies were growing inequality and (...) more marked effects of educational credentials on incomes. Contrary to expectations, barriers to mobility have not become more rigid, nor is there any clear evidence of social origins mattering more for educational achievement. Transformations in social structure have been accompanied by rising discontent with material conditions, the government, and the system as a whole. Interestingly, this wave runs counter to positive evaluations in the private sphere, displayed in relatively high self-esteem and satisfaction with friendships and family life. These optimistic attitudes contrasted with disapproval of the political class, and with the workings of democracy. The degree of legitimization of the political system in Poland appears to be the lowest among 21 European societies. When compared with the capitalist West, this constitutes one of the obstacles to modernization along Western lines. (shrink)

Historically, Ehrenfest’s theorem is the first one which shows that classical physics can emerge from quantum physics as a kind of approximation. We recall the theorem in its original form, and we highlight its generalizations to the relativistic Dirac particle and to a particle with spin and izospin. We argue that apparent classicality of the macroscopic world can probably be explained within the framework of standard quantum mechanics.

The phenomenon of sport, especially its popularity and significance, strongly marks the contemporary world. This text is an attempt to describe sports experience (especially football) as a value for a fan experiencing it. It is not an analysis of sport in the philosophical perspective usually concentrating on its ethical or anthropological aspects. That is why the author analyses here, among other things, its identity, aesthetic and egalitarian character, touching upon such important phenomena as patriotic feelings in the context of sport, (...) its media dimension or the problems with stadium hooligans. Finally, to emphasize the research problem outlined in this way, the author discusses the thesis of striking similarities between sports experience and religious experience formulated repeatedly in the present debate over contemporary forms of global secularization. (shrink)

We give some information about the action of Aut on M, where M is a countable arithmetically saturated model of Peano Arithmetic. We concentrate on analogues of moving gaps and covering gaps inside M.

GOD AS A FRUITFUL ILLUSION? ERNST BLOCH’S ATHEISM IN CHRISTIANITY Either almighty God or a free man: this is an alternative of atheistic critique of religion. In this context, the aim of the article is to present Ernst Bloch’s (1885–1977) original proposal, concluded in his Atheism in Christianity. Standing for atheistic humanism he finds an inspiration in the Bible, in the classical example of Job’s (undeserved) suffering. Bloch’s original and appealing concept of Marxist revolution is based on hope and the (...) idea of liberation, which are very characteristic of him. This article focuses on such issues of philosophy of religion as the biblical concept of God, the proposal of Job’s radical dilemma of righteous man’s suffering or the significance of eschatology for understanding immutability of God in His essence, who acts in mutable history. (shrink)

Artykuł charakteryzuje zmianę francuskiej pluralistycznej demokracji zmierzająca do bipolaryzacji systemu partyjnego i podziału ideologiczno - programowego na prawicę i lewicę społeczną. Dwubiegunowo ść bvła pochodną prezydenckiego ustroju V Republiki przy odpowiedzialności premiera przed parlamentem. Ważne były także przemiany w strukturze społeczeństwa na dwie podstawowe klasy i siły społeczne, tj. pracodawców i pracowników najemnych. W kryterium stosunku do własności i zakresu ingerencji państwa w gospodarkę, orientacja prawicowa obejmuje gaullistowski Ruch na Rzecz Republiki i liberalną Unię Demokracji Francuskiej, natomiast do orientacji lewicowej (...) zalicza się nurt socjalizmu reformistycznego i ruch komunistyczny. Omówione zostaną także organizacje skrajne. (shrink)

One of Albert the Great’s dearest concerns throughout his career was the question of the good; the good which humans naturally desire and which culminates in ultimate happiness. In his earliest work, tellingly entitled De natura boni, Albert’s interest principally concerns epistemological and practical questions: How can we know wherein the good consists? How can we acquire it? Under what circumstances may we lose it and what is necessary to reacquire it? In this initial context, Albert relies on the Augustinian (...) conception that the desired good lies in the “Good of all goods” and that its attainment in this contingent world takes place almost exclusively through moral conduct. With the inception of appropriating Aristotle’s complete Nicomachean Ethics, however, Albert’s conception of the good undergoes a fundamental shift. Based on an intellectualist anthropology according to which the human being is “solely intellect”, Albert advances the intellectual virtues as necessary condition for a... (shrink)

Der Begriff der „Mystik“ wird vorrangig ais eine religiose Kategorie verwendet, deren Sinngehalt im gelaufigen Sprachgebrauch nicht nur unscharf, sondern auch unklar ist. Die Versu- che, den Begriff philosophiehistorisch und interdisziplinar vor dem Hintergrund der Human- und Naturwissenschaften enger zu fassen, potenzieren und polarisieren seine Vieldeutigkeit. Im Gegenteil dazu scheint es, dass die theologischen Reflexionen auf die besonderen Formen der Religiositat, welche unter dem Begriff der Mystik subsumiert werden, am ehesten ein adäquates Verständnis der Frage und der Strategien der Einheit (...) des Menschen mit Gott zu vermitteln imstande sind. Zu den Voraussetzungen eines vertieften Verständnisses gehoren jedoch die Vertrautheit mit den philosophischen und religiösen Traditionen, welche die theoretische Basis und gleichsam das Werkzeug für die mystische Spekulation bereitstellen, sowie die Kenntnis der Modelle einer unio mystica. Die fur das Begriffsverständnis der Mystik maßgeblichen Voraussetzungen sind Gegenstand dieses Beitrags, der sich auf eine Skizze diesbezüglicher Ansichten des Albertus Magnus beschränkt. Dieser, als Begründer der deutschen Dominikanerschule angesehene Universalgelehrte, gilt als der Wegbereiter der rheinischen Mystik, zu deren Exponenten u. a. Dietrich von Freiberg, Meister Eckhart und Heinrich Seuse gerechnet werden. Eine getreue Wiedergabe der Ansichten des Albertus Magnus ist das Ziel dieser Prasentation, die zugleich eine Stimme in der Diskussion sein will, die u. a. von Alois M. Haas, Kurt Ruh, Werner Beierwaltes, Ruedi Imbach, Burkhard Mojsisch, Alain de Libera, Kurt Flasch und Loris Sturlese zum Begriff der dominikanischen Mystik teilweise kontrovers geführt wird. (shrink)

Our article is an overview of a selection of findings in physics relating to the issue of time—we do not present in it any “time theory” of our own. After making some general remarks on the issue of time, we present historical outline and a brief description of the current state of time interval measurements. Subsequently, we go on to discuss certain (relating to the concept of time) consequences of both theories of relativity: special and general. Here, time is a (...) geometrical component of space-time continuum. Following section is dedicated to time in the so-called Hamiltonian formulations of the theory of particles, where it appears as a parameter of evolution. The last section contains remarks referring to certain attempts of going beyond the recognized physical theories relating to the question of time. (shrink)

Our article is an overview of a selection of findings in physics relating to the issue of time—we do not present in it any “time theory” of our own. After making some general remarks on the issue of time, we present historical outline and a brief description of the current state of time interval measurements. Subsequently, we go on to discuss certain (relating to the concept of time) consequences of both theories of relativity: special and general. Here, time is a (...) geometrical component of space-time continuum. Following section is dedicated to time in the so-called Hamiltonian formulations of the theory of particles, where it appears as a parameter of evolution. The last section contains remarks referring to certain attempts of going beyond the recognized physical theories relating to the question of time. (shrink)

Celem artykułu jest analiza mobilności Antonia Santa Crocego – tytularnego arcybiskupa Seleucji i nuncjusza apostolskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1627–1630. Autorzy odtworzyli podróż dyplomaty papieskiego z Rzymu do Rzeczypospolitej odbytą w 1627 r., podróż powrotną nad Tyber z 1630 r. oraz dwa wojaże po Polsce – miesięczny wyjazd do Prus z 1627 r., podjęty w związku z trwającą wojną o ujście Wisły oraz polsko-szwedzkimi rokowaniami prowadzonymi przy udziale mediatorów niderlandzkich, a także – dwumiesięczny objazd Mazowsza, będący w rzeczywistości (...) ucieczką przed zarazą, jaka w drugiej połowie 1629 r. nawiedziła ziemie Korony. Podstawą opracowania jest korespondencja Santa Crocego z Sekretariatem Stanu Stolicy Apostolskiej, nad którym pieczę sprawował kardynał nepot Francesco Barberini. Wspomniana korespondencja przechowywana jest w Archivio Apostolico Vaticano oraz w Biblioteca Apostolica Vaticana. Znaczna jej część została wydana w serii Acta Nuntiaturae Polonae (t. XXIII, vol. 1–2). Interesującym źródłem o charakterze uzupełniającym jest _Diario di Roma (1608–1644) _autorstwa Giacinto Gigliego, w którym pamiętnikarz uwiecznił wjazd Santa Crocego do Wiecznego Miasta latem 1630 r. Ponadto autorzy wykorzystali literaturę przedmiotu poświęconą zagadnieniu podróży przedstawicieli papieskich, m.in. prace ks. Henryka Damiana Wojtyski, Teresy Chynczewskiej-Hennel czy Tadeusza Fitycha. Autorzy dokonali analizy rękopiśmiennych materiałów źródłowych pod kątem mobilności nuncjusza Santa Crocego, dzięki czemu udało się uzupełnić jego itinerarium. W publikacji zwrócono uwagę na opisy odwiedzanych przez niego miejsc oraz personalia osób, z którymi przedstawiciel papieski spotykał się podczas swych wojaży. Zarysowano również pewne wątki, które będą kontynuowane w przyszłych badaniach, a dotyczą sfery organizacyjnej nuncjatury w czasie, gdy przedstawiciel papieski przebywał poza dworem. Artykuł może stanowić cenne uzupełnienie do badań nad podróżami w czasach nowożytnych, jak również przyczynek do zagadnienia związanego z mobilnością dyplomatów w czasie realizowania ich misji. (shrink)

Crises come and go, but it is good if, from the perspective of the past, we can point to some positives of the crisis that has just passed. Indeed, in the article we first find a snapshot of the export activity of the Polish economy in recent years, a picture which is positive, despite the very serious crises in the global economy. This picture may not be complete due to the scope of the study, but it shows what is most (...) important in author opinion – our place in the international division of labor over the last 15 years. This place has steadily improved, with particularly spectacular increases in importance observed during the years of the Covid-19 pandemic crisis and after the outbreak of war in Ukraine. The second section of the article presents an analysis of agri-food exports in a broader time frame, dating back to the 2000s. It aims to highlight the rise of agri-food exports as a proportion of GDP and total exports. Equally fascinating is the geographical and commodity structure and the mportance of Polish agri-food imports in the total of those made by selected countries. As a result, an interesting picture of Polish agri-food exports appears to have emerged, allowing positive assessments to be formulated. Quite optimistic prognoses for the future are also noticeable. (shrink)

Schopenhauer uważa, że wzniosłe uczucie między dwojgiem osób zawsze jest wyrazem miłości płciowej, perfidnie wywołanej i atrakcyjnie ukazanej przez wolę życia. W gruncie rzeczy w miłości chodzi o to, aby właściwie dobrane jednostki łączyły się w pary i płodziły dzieci, przedłużając w ten sposób trwanie gatunku, a ostatecznie - zapewniając odpowiednią jakość i trwałość życia jako takiego. Osoby oszukane przez wolę życia zwykle nie osiągają spełnienia ani szczęścia, a ich jednostkowe egzystencje naznaczone są trudnym do zniesienia bólem i cierpieniem. Schopenhauerowska (...) metafizyka miłości płciowej ujawnia stosowane przez wolę kryteria absolutne i relatywne w doborze kochanków, rozpatruje kwestię rzadkiego fenomenu miłości metafizycznej oraz wskazuje na możliwość częściowego wyzwolenia się spod wpływu woli i zadbania o własne dobro. (shrink)

Dla Schopenhauera miłość płciowa jest zależną od Erosa zasadą świata powiązaną z działaniem potężnej woli życia. Kwestia płciowości i wynikającej zeń płodności ma też fundamentalne znaczenie religijne, o czym świadczy symbolika grzechu pierworodnego. W chrześcijaństwie jest to znaczenie negatywne - jako że funkcje cielesne przeciwstawiają się rozwojowi ducha, ujmowane są w kategoriach zła. Najbardziej radykalna krytyka ciała i materialnego świata uwidacznia się w poglądach gnostyków, ale również myśliciele patrystyczni, ze św. Augustynem włącznie, opowiadając się za duchem, wyraźnie występują przeciw ciału. (...) Zajmujący się problematyką miłości współczesny filozof Max Scheler usiłuje aksjologicznie „wyważyć” proporcje między duchem a ciałem. Jego zdaniem przepojony miłością akt płciowy wyraża jedność wszystkich ludzi w uniwersalnie pojętym życiu w świecie, a nawet w kosmosie. Jednak i ta koncepcja miłości i płciowości musi ustąpić przed realnie samospełniającym się życiem, którego właściwości zostały bardzo dobrze scharakteryzowane przez Schopenhauera. (shrink)

Współczesny coaching dość dobrze sprawdza się w praktyce wychowawczej i terapeutycznej, ale brakuje mu solidnego fundamentu antropologicznego, to znaczy takiej koncepcji człowieka, która mogłaby stać się podstawą konstruktywnego rozwoju w duchu autentycznej wolności. Wydaje się, że w teorii coachingowej warto posłużyć się stworzoną przez Fryderyka Nietzschego koncepcją nadczłowieka. Oczekiwany przez Zaratustrę-Nietzschego nadczłowiek jest człowiekiem, który przezwyciężył własne słabości i potrafi twórczo działać w świecie, kierując się poczuciem odpowiedzialności za Ziemię. Korzystając z tej koncepcji człowieka, coach mógłby skutecznie pomagać swym podopiecznym (...) i wychowywać ich „ku wolności”, zarazem nie uzależniając ich od żadnej doktryny psychologicznej, społecznej czy etycznej. (shrink)