Abstract

Esej ten kreśli nową strategię uniwersalizacji historii, która wyłania się z analizy żydowskiejpraktyki filozofowania w erze nowożytnej. Nazywam ją „strategią marańską”, budując analogięmiędzy sytuacją conversos, którzy zostali zmuszeni do przyjęcia chrześcijaństwa, przechowującprzy tym judaizm „utajony”, a filozoficzną interwencją nowoczesnych myślicieli żydowskich,którzy wkroczyli w idiom zachodniej filozofii, jednocześnie nasycając go motywami wywiedzionymiz ich „partykularnego” kontekstu: nie po to jednak, by podważyć perspektywęuniwersalistyczną, lecz po to, by ją przekształcić. Dla Waltera Benjamina i Jacques’a Derridywłaściwy uniwersalizm okazuje się równoznaczny z „zadaniem tłumacza”: projektem sklejaniarozbitej całości od środka, horyzontalnie, przez wysiłek wielojęzyczności, czyli bez przyjmowaniawyniosłej pozycji ogólnego metajęzyka, który mógłby uzurpować pozycję hegemona.