W artykule opisano krystalizowanie się języka niemieckiego od początków indogermańskich, poprzez germański, staro-wysoko-niemiecki, średnio-wysoko-niemiecki aż do fazy wczesnowysoko- niemieckiej. Autor koncentruje się na ukazaniu zmian fonetyczno-morfologicznych, towarzyszących temu procesowi, uwypuklając szczególnie tzw. pierwszą i drugą przesuwkę.

The article discusses the essence of English loan words in German with particular emphasis on the present situation, but also contains a reference to the past and literature. It is also a slightly modified version of my speech on the occasion of Professor Ryszard Lipczuk’s 65th anniversary.

W artykule ukazano powszechne błędy pisowni w prestiżowej i opiniotwórczej prasie niemieckiej, na podstawie Der Spiegel, Die Welt i Die Zeit. Wybrane laspusy zostały podzielone na sześć kategorii: - typowe błędy ortograficzne - błędy morfologiczne i ortograficzne w wyrazach obcych - błędy wynikające z interferencji intranlingualnej - błędy mające swoje źródło w wymowie danych leksemów - błędy wynikające z nieznajomości istoty lub etymologii danego wyrazu - błędy związane z wpływem języka angielskiego na język niemiecki Poruszono także zagadnienie błędów gramatycznych, które (...) – jak wykazała analiza – również nie są przypadkiem odosobnionym. Przy poszczególnych typach błędów podano jednocześnie ogólne przyczyny ich występowania. (shrink)

The article follows on from Sadziński and is his “provocative” antithetical sequel. Ac cording to an internet research, sentences with even occasionally have no chronological order.The analysis carried out has shown that the sentence structures without time series mentioned often do ot understand themselves as temporal sentences. They are the result of de facto contamination with colloquially marked causal clauses.

The basic part of the article is devoted to the nature and the modalities of use of eponyms, whereby terminological problems are also touched upon – preferably against the background of a contrastive analysis, which is also only implicit. In this context, a consistent differentiation is made between eponyms and deonyms in order to accommodate the disambiguation needs of the former in German. The use of deonyms will be exemplified primarily on the basis of scientific and culinary terminology, where deonyms (...) (in part) perform different functions in each case. (shrink)

Autor analizuje słownictwo niemieckie pod kątem jego regionalnego zróżnicowania, koncentrując się zwłaszcza na osi północ-południe. Zwraca uwagę na charakterystyczne cechy diatopicznych wariantów północnych oraz południowych. Ważnym aspektem w analizie jest także występowanie bądź brak tzw. drugiej przesuwki, która w decydującej mierze zaważyła na wyodrębnieniu się w języku niemieckim podziału dialektalnego. Autor zwraca uwagę na aspekt socjolingwistyczny występowania w słownictwie dubletów regionalnych, co związane jest z coraz szerszą migracją ludności na obszarze niemieckojęzycznym. Wskazano też na wyrazy, które - kiedyś typowo regionalne (...) - dziś są w powszechnym użyciu. W dalszej części artykułu autor opisuje szereg wyrazów oraz ich regionalnych odpowiedników w aspekcie diachronicznym i synchronicznym, posiłkując się znaną pracą P. Kretschmera Wortgeographie der hochdeutschen Sprache. Na koniec pokazano w oparciu o fragmenty dzieł literackich znanych niemieckich pisarzy, jak np. A. Seghers czy Th. Mann, w jaki sposób wyrazy regionalne mogą przyczynić się do ukazania lokalnego kolorytu lub charakterystyki postaci. Autor konkluduje, iż wyrazy dialektalne mogą wychodzić poza swój regionalny charakter i spełniać wiele funkcji ponadregionalnych. (shrink)