Namaz birçok âyet ve hadisin önemine vurgu yaptığı ibadetlerdendir. Hatta Kur’an’da namazla birlikte anılmak, diğer ibadetler için bir değer ölçüsü olarak görülmüştür. Hz. Peygamber’in sözlerinde namaz, kalbî bir eylem olan imanın görünür ve yaşanır ölçüsü olarak kabul edilmiştir. Namazın terk edilmesi farklı yorumlar olmakla birlikte “küfür” kelimesiyle de ifade edilmiştir. Bu öneminden dolayı namazın kasten terkedilmesi, namaz vaktinin farkında olmadan kaçırılması veya gaflete düşüp namaz içerisinde birtakım yanlışlar yapılması gibi konuları içeren hadisler titizlikle ele alınıp anlaşılmaya (...) çalışılmıştır. Üzerinde farklı yorumların yapıldığı rivayetlerden biri de “kulun kıyamet günü ilk olarak namazdan hesaba çekileceğini” bildiren hadistir. Metnin devamında ise “şayet farzlarda bir eksiklik bulunursa bunların nafilelerle tamamlanacağı” haber verilmektedir. Bu muhtevasıyla rivayet; namazın tembellik ve gaflet eseri terkedilmesi, istemsiz olarak kaçırılması ve kılınırken yapılabilecek birtakım hataların telafisi gibi birçok ihtimale hamledilebilecek bir anlama sahiptir. Makalede söz konusu rivayetin senet ve metnine dönük değerlendirmeler yapılacak ve zikri geçen bu ihtimâllerden hangisine delâletinin daha kuvvetli olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. (shrink)

Teravih namazının dört rekâtlık bölümlerinin farklı makamlardan tilavetle kılınması ile aralarında uygun ilahi ve salavatların okunması şeklindeki cami musikisi uygulaması teravih tertibi adıyla anılmaktadır. Tarihi süreciyle ilgili detaylı bilgi bulunmasa da özellikle son yüzyılda Ramazan ayının her gecesi için seçilmiş ilahilerin yer aldığı birkaç derleme kaleme alınmıştır. Bu çalışmada Kasımpaşa Mevlevîhânesi dervişlerinden Edirneli Ömer Efendi tarafından 1889’da hazırlanan, bugün Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu’nda A-1258 numarada kayıtlı, Ramazân-ı Şerîfe Mahsûs Âyîn-i Şerîf Mecmûası değerlendirilecektir. Mecmuanın diğer tertiplerden farkı, repertuvarın ağırlıklı olarak Mevlevî (...) âyinlerinden seçilen pasajlardan oluşmasıdır. Yirmi altı gece için hazırlanan mecmuanın girişinde bir fihrist yer almaktadır. İlerleyen sayfalarda her gece için seçilen âyin pasajları ve az sayıdaki ilahinin güfteleri yazılmıştır. Çalışmada öncelikle mecmuanın yapısı, düzeni ve kullanımı analiz edilmiştir. Ardından pasajlarının hangi Mevlevî âyinlerine ait olduğu tespit edilerek mecmuanın repertuvarı ortaya konmuştur. Buradan hareketle ilgili mecmua ile sonraki teravihe mahsus ilahi derlemelerinin mukayesesi yapılarak teravih tertibinde ortaya çıkan çeşitlilik tartışılmıştır. (shrink)

Müslüman bilim adamları, namaz vakitlerinin hesaplanması, kıble yönünün tespit edilmesi gibi nedenlerden dolayı astronomi ilmi ile İslam’ın erken dönemlerinden itibaren ilgilenmeye başlamışlardır. Bu bilim dalıyla yakından ilişkili olduğu düşünülen İlm-i ahkâm-ı nücûm’un, astronominin bir parçası olduğu iddia edenler de olmuştur. Ancak, içindeki “ahkâm” ifadesi nedeniyle birçok ilim adamı bilimler tasnifinde, İlm-i ahkâm-ı nücûmu, astronomiden ayrı tutmuş onu doğal ilimlerden saymamışlardır. Birçok İslam Devleti’nin yöneticisine çeşitli ahkâm risaleleri sunulsa da, müneccimbaşılık bağımsız bir kurum olarak Osmanlı Devleti zamanında, II. Bayezid döneminde (...) teşkilatlanmıştır. Bu dönemde müneccimbaşı, ikinci müneccim ve müneccimlerden oluşan bir heyet oluşturulmuş, zaman zaman birtakım değişikliklere uğrasa da kurum varlığını Cumhuriyet’e kadar devam ettirmiştir. Bu makalenin amacı Osmanlı Devleti’nin bir kurumu olan Müneccimbaşılık kurumu hakkında bilgi vermek ve 1712 yılında yayımlanmış bir ahkam risalesinden yola çıkarak bu tür risalelerde hangi konuların ele alındığını ortaya koymaktır. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivinde tespit edilen belgeler ışığında bu çalışma yapılmıştır. Yöntem olarak Arşiv ve literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Makalenin cevap aradığı soruların başında Kur’an-ı Kerim ve Hadislerde gaybın bilgisinin yalnız Allah’ta olduğu vurgulanmasına rağmen Osmanlı devletinde bu kurumun varlığını nasıl devam ettirdiği ve bu ilimle uğraşanların bu eleştirilere nasıl cevap verdiği, ahkamlarda hangi konulara değinildiği? Gibi konular gelmektedir. Makalede ulaşılan bazı bulgular şunlardır: Bu kurumun temel görevi namaz vakitlerinin belirlenmesi, ramazan hilalinin gözlemlenmesi, eşref saatinin tespit edilmesidir. Bununla birlikte bir yıl içerisinde meydana gelecek olan olayların bilgisine de ahkâm kısmında yer verilmektedir. Bazı padişahlar yapacakları işleri müneccimbaşının bilgi notları doğrultusunda gerçekleştirmeyi önemsemişler, hatta farklı coğrafyalardaki yöneticilerden müneccim talebinde bulunmuşlar, bazıları ise önemsememişlerdir. Bu ilimle uğraşanlar genellikle usta çırak ilişkisi içerisinde yetişmişlerdir. Bununla birlikte farklı meslek gruplarına mensup olanlardan da bu ilme heves edenler ortaya çıkmış, kendilerinin görevleri olmadıkları halde ahkâmlar hazırlamışlar ve bu ahkâmları padişahlara sunmuşlardır. Bunlardan biri de Vakanüvis Naîmâ Efendi’dir. Yapmış olduğu çıkarımlar kendisinin çeşitli görevlerden azledilmesine neden olmuştur. Ancak Naîmâ ahkam yazmaya devam etmiş, yüksek bürokrasiye dönebilmek için 1712 yılı için hazırladığı ahkamında siyasi bir dil kullanmıştır. Ona göre bu bir ilimdir ve bu ilimle uğraşmak İslam’a aykırı bir durum değildir. Verdiği bilgiler ise iddiadan uzaktır. Mesela padişahın yaşamını sıhhatli bir şekilde uzun süre devam ettireceğini, 1712 yılı için bir iki çocuk sahibi olabileceğini, gezegenlerin konumlarından deprem ve yangın emaresi olduğunu, ancak bu yangın ve depremlerin gerçekleşme ihtimalinin düşük olduğunu risalesinde belirtmiştir. Devletin eski gücüne kavuşması için yapılması gerekenlere de değinilmiştir. Liyakatlı kişilerin göreve getirilmesi, af çıkarılması, pozitif bilimlere önem verilmesi önerilmiştir. (shrink)

The issue of wiping over socks is part of the more general issue of wiping over leather socks (khuffayn) for ablution (wuḍū’). Washing feet or wiping over them is a debate whose sides bases their claims on the verses of the Qur’an and supports these claims with narrations. When performing ablution, if shoes or socks are on the feet, whether one can wipe over them without taking these off and the qualities that these clothes should have is a debate based (...) on hadith narrations. Most Muslims except for the Ja’farite are of the opinion that either washing the feet or wiping over a khuff or similar clothing that was put on while a person already had ablution can be done during ablution, while the Ja’farite think that wiping over bare feet is enough but wiping over khuff is not. There is a consensus that shoes, boots, buskins and other leather footwear qualify as khuff. However, there is disagreement over whether clothing from materials like cotton, linen, wool, and felt -usually referred to as socks- qualify as khuff. For this reason, some Muslims of the world wipe over socks while others do not. There are contemporary fatwas (legal opinion) that are supportive of either of the positions. However, there are those who treat this issue beyond choosing a side in an ijtihad (process of juristic legal reasoning) and some who wipe on socks are censured strongly. In this research based on an examination of the fiqh heritage, the goal is to contribute to making this issue better understood and its fiqh ruling clearer.Summary: The sixth verse of Surah Ma’idah in the Qur’an clearly states that wuḍū’ requires washing the face, arms up until elbows, and wiping over the head. However, when it comes to the fourth element of wuḍū’, the feet, there has been disagreement about whether it should be wiped or washed. Arabic grammar rules and narrations have been interpreted in ways that support both views; in general Sunni sects, Zaydis, and Kharijites argue the feet should be washed while Shia Ja’farites are in favor of wiping over bare feet. There have also been efforts among faqihs (jurists) to reconcile washing and wiping; washing slightly; choosing the better one between the two; washing when not covered, wiping when covered; washing if there is dirt, wiping if it is clean; viewing at least wiping as fard (obligatory), washing as a Sunna (recommended) that includes the fard as a way to unify the two approaches have also been proposed.According to widely accepted narrations, the prophet and his companions washed their feet when performing wuḍū’ and once they put on their shoes having had wuḍū’, the next time they only wiped over the shoes without taking them off. In less commonly accepted narrations, which some hadith authorities regard as authentic, the Prophet is said to have wiped over his socks. In narration sources, it has been narrated that about fifteen faqih companions, among them ʿUmar b. al-Khaṭṭāb, ʿAlī b. Abī Ṭālib, ʿAbdallāh Ibn Masʿūd, ʿAbdallāh b. ʿAbbās, ʿAbdallāh b. ʿUmar, saw wiping over socks as appropriate. However, there are no narrations about the companions disapproving of wiping over socks. Among those who approved of wiping over socks are tābiʿūn (successors) faqihs like Saʿīd b. D̲j̲ubayr, Saʿīd b. al-Musayyab, Ibrāhīm al-Nakhaʿī, ʿAṭāʾ b. Abī Rabāḥ, al-Ḥasan al-Baṣrī ve al-Aʿmash, and Mujtahid Imams like Zufar, Sufyan al-Thawri, al-Ḥasan b. Ṣāliḥ, Ibn al-Mubārak, Abū Yūsuf, Muḥammad al-Shaybānī, Aḥmad b. Ḥanbal, Isḥāq b. Rāhawayh. Considering their most prominent positions, we can say that Ḥanafis and Shafis allow wiping over socks that are thick and opaque, Hanbalis allow it over socks that cover the foot even if thin, while Mālikīs do not allow wiping over socks at all.As far as it is understood from narrations from the Prophet’s time, due to both climate conditions and weaving possibilities, socks were used only rarely. Also, footwear like shoes or slippers made of leather were very hard to find and narrations suggest that prayers were performed at houses and the masjids over soil base on either bare foot or with shoes. For these reasons, the issue of wiping over socks did not arise at the time and at later periods different opinions on the issue led to disagreements. When carpets were placed on the ground at later periods, performing the prayer with shoes was abandoned and a second layer of shoes (khuff) was placed inside the shoes as khuff. Since removing the shoes would invalidate wuḍū’ performed over that shoe, those who wanted to avoid the difficulty of having to wash their feet each time they needed wuḍū’ have instead wiped over this second layer once they put them on after performing wuḍū’.Ḥanafīs and Shāfiʿīs, who tend to approach the issue of wiping over socks with hesitation and make this conditional on some strict rules, emphasize that the socks to be wiped over should be similar to shoes in terms of thickness, based on the idea that it is certain that the Prophet has wiped over shoes made of leather but his wiping over socks is weaker and that the qualities of those socks are not clear. Among the thickness criteria expressed for the socks are being waterproof, the ability to walk for at least a league with it, and its ability to hold on to feet without being tied at the wrists. Due to these criteria, which have been developed to protect the wuḍū’ and whose boundaries are not well specified, especially among Ḥanafis the idea that wiping over socks is not allowed has gained popularity. As opposed to this, in circles dominated by Ḥanbalīs opinions allowing wiping over any type of socks have been expressed.At times when the Prophet had his shoes on and did not want to take off his shoes, he used to wipe over the shoes. The equivalent of this act today is to wipe over socks since prayer with shoes on is not common any more. While nowadays wiping over socks is an ease for everybody when performing wuḍū’, it is something that is especially needed under certain circumstances. Cold weather and the lack of drying possibilities for the feet leading catching cold and illness, socks that are put on when feet are wet leading to bad smell and fungus on feet, the hardship of elevating the feet high enough to the sink and of changing socks on one foot when there are no special wuḍū’ places, the fact that at societies distant from Islamic culture it is seen against the etiquette to wash feet in the sink are among the reasons why this need arises. Because most of the time we are not in a position to determine the circumstances of our work and travels at modern times, it can be said that today this need is more than it was in the past.Some scholars of today use a precautionary principle and argue that the Qur’an commands to wash the feet, and the only narration powerful enough to make an exception to this rule is about masts made of leather, and extending this to include socks would go against the precaution principle and some other principles of uṣūl al-fiqh (Islamic legal theory). However, some other scholars who use the ease in religion principle argue that the permission to wipe over masts also include wiping over socks and that they are of the same nature, that there are authentic narrations that show wiping over socks are allowed and that one can even talk of an ijmāʿ (consensus) among the companions on this issue, and that seeking additional qualities socks on which one is to wipe over, such as thickness, ability to walk with it, its ability to hold on to the feet, being waterproof, have no merit in the sharīʿa. Jamaleddīn Qāsimī, who wrote a special research book on the topic, and scholars like Abū l-Aʿlā Mawdūdī, Yūsuf al-Qaradāwī, ʿAbd al-ʿAzīz b. Bāz, Ibn al Uthaymeen think that one can wipe over daily socks that do not show the skin beneath it, while scholars predominantly of the Ḥanafi opinion hold that one cannot wipe over the thin daily socks. (shrink)

Imāmiyya holds that the theory of imāmate must rely on scriptural evidence and designation and that the Imām, the successor to Muḥammad, is in charge of all political and religious issues. The authority of the Imām includes some religious and social duties such as executing the legal punishments, collecting almsgiving, sustaining social order and declaring holy war. The fulfillment of these duties requires actual leadership of the Imām or his deputy. With the beginning of the great occultation in 329/941, there (...) was an uncertainty among the Imāmiyya followers about who would uphold these responsibilities. In this period, Shīʿī ʿulamā began to undertake the duties of the Imām in order to overcome this uncertainty and to avoid the possible schism. In the beginning, this delegation of authority was limited to the religious sphere; but, later, its scope gradually became wider. This process of delegation of power, which covers a long process, needs to be examined in its various periods. In this study, this subject will be considered with special reference to the scholars of the fifth century of hijra (hijrī). An effort is made in this article to reveal how the issues of the Imām’s powers are discussed in the context of the problem of expanding or narrowing the authority of the scholars who played significant roles in systemization of Uṣūlī (rationalist) thought in the period after Shaykh al-Mufīd.Summary: In the issues of Imām/Caliphate which led to political division among Muslims after the Prophet Muḥammad, Imāmī Shīʿa opines that the Imāmate theory relies on scriptural evidence and designation. According to this theory, apart from scriptural evidence and designation, personal qualities such as immaculacy, knowledge, bravery, and vantage are found in Ali, Ḥasan, Ḥusayn and nine people from the lineage of Ḥusayn. The Imām as a successor to the Prophet Muḥammad is a person who has both religious and political power which includes implementation of punishments, collecting alms, ensuring justice, declaring holy war. For the Imāmī Shīʿa, there is a need for imām or his deputy who has absolute power to fulfill these duties.Imāmī Shīʿa, who held that the disappeared twelfth Imām would return back to restore justice in the world, had to confront various problems in finding solutions to some issues related to the existence of Imām himself, as well as theological issues during the period of great occultation. Particularly, the period of great occultation (329/941), in which the link with the Imām was severed completely, the Shīʿī community were uncertain on how to fulfill the responsibilities of the Imām probably due to the lack of religious sources. Shaykh al-Mufīd draws attention to the issue of khums (a one-fifth share of the spoils of war and of other specified forms of income). In this period of uncertainty, the Shiite scholars came into prominence in order to fill the gap and to prevent the social disorder. Referring to a tawqī‘ (rescript) from the Twelfth Imām, they claimed that they would take responsibility for the Twelfth Imām on his behalf. In the beginning, the delegation of the power was limited to the religious sphere. It was gradually extended to other spheres by the contribution of some scholars. It reached the largest dimension with the implementation of “wilāyat al-faqīh” theory.From that period until our times, the era when Sharīf al-Murtaḍā and his disciples lived can be considered as the beginning of this period. In the fifth century when Sharīf al-Murtaḍā and his disciples lived the delegation of power was limited to the religious sphere. In this article, how the scholars who played a role in the systematization of Uṣūlī thought dealt with the issue of the limits of the authority of Imām and how they defined the role of the Imāmī jurists (faqīh) will be examined.Sharīf al-Murtaḍā and his disciples were sometimes cautious on the issue of the delegation of the power of Imām. They, however, pointed out the role of the faqīh in the occultation period in order to overcome the uncertainty. As a matter of fact, Shaykh al-Ṭūsī and al-Qādī Ibn al-Barrāj made significant contributions to the issues of collection and distribution of khums. However, Sallār al-Daylamī’s contribution to the subject is more crucial. He considered khums as the grace of God and believed that it can be allocated by taking into account the share of the Imām. They put forward the views that explained in details the role of the faqīh in the collection and distribution of alms. Even Ibn al-Barrāj opined that in the absence of Imām and his deputy alms are to be allocated to the Faqihs on the ground that they know better how to distribute it. Therefore, in the absence of Imām and his deputy, by suggesting that faqīh must be in charge of collecting and distributing alms, they proposed a remedy in an early period.On the issue of leading the Friday prayer (ṣalāt al-jum‘a), which is one of the social duties of Imām, Sharīf al-Murtaḍā and his disciples considered the presence of the Imām or his deputy as a condition for a valid Friday prayer. In addition to this condition, Al-Ḥalabī, also added that a person who meets the necessary conditions can be also considered in leading Friday prayer. This addition by Ḥalabī was an important contribution to the solution of the problems encountered during the period of great occultation on both Friday prayer and delegation of Imām religious and political authorities to faqīh. On the other hand, Sallār, another disciple of Sharīf al-Murtaḍā, opposed the idea of the faqīh leading the Friday prayer in the absence of the Imām even when the necessary conditions are met. It can be said that this approach of Sallār led to the opinion of some Imāmis which considered Friday prayer unlawful in the absence of Imām. In the occultation period, Sharīf al-Murtaḍā and his disciples showed a cautious attitude about the implementation of the punishments. They argued that only Imām could implement the punishments. However, the major step was taken by Shaykh Ṭūsī on the issue of who implements the punishments in the occultation period. He argued that the Imām’s designated the faqihs to implement the punishments. In addition to this subject, Shiite scholars discussed the issue of whether a Shiite officer under the reigning rule in the occultation period implemented the punishments. On this issue, Sharīf al-Murtaḍā compiled a treaty untitled Mas’ala fi’l-‘amal ma‘a’al-sulṭan. For him, the main criteria are whether such person has necessary responsibilities and qualifications. Sharīf al-Murtaḍā and his disciples also continued their master’s conciliatory attitude. In the final analysis, the contribution of Sharīf al-Murtaḍā and his disciples on the issue of who will undertake the duties and responsibilities of the Imām is crucial in the systematization of the idea of transferal of the power of the Imām to faqīh including political one. In fact, Sharīf al-Murtaḍā’s advice to take part in the existing administrations has been considered a way out for the scholars who want to establish relations with the authorities in the later periods. (shrink)

Bu ümmetin alimleri, Peygamber’in sünnetine özellikle fitnelerin zuhurundan sonra ziyadesiyle önem göstermişlerdir. Böylece nebevî sünneti muhafaza etmek, derlemek ve isnadlarını incelemek için uzman kimseler ortaya çıkmıştır. Bunlardan bir İmam vardır ki onun şöhreti pek duyulmamıştır ancak hadiste büyük bir şânı vardır. O; Hafız Muhaddis Vezir Ebû Fadl Cafer b. el-Fadl b. el-Hasan b. el-Furat’tır. İbn Hinzâbe künyesiyle tanınmıştır ve h. 308 yılında doğup 391’de vefat etmiştir. Biz de onu tanıtmaya, nesebini, doğumunu, yaşamını zikretmeye ve İhşidiler Devleti’nde yaptığı vezirlik dönemi hakkında (...) bilgiler vermeye daha sonra hadis ilmindeki ilmi şahsiyetine, bu konudaki önemli musannefatına ve alimlerin kendisi hakkında yaptığı övgülere değinmeye çalıştık. İbn Hinzâbe, hadisi talep etmede ve alimlerin ilim meclislerine katılmadaki hırsıyla şöhret bulmuştur. Muhaddis ve hafız olana kadar sürekli ehl-i hadisin meclislerine katılırdı. Nitekim devrinin alimleri ve başkaları bu hususta ona şahitlik etmiştir. Uzak ülkelerden seçkin kimseler ondan ders almak ve ilminden yararlanmak için ona uğrarlardı. Ebu'l-Fadl İbn Hinzabe, Irak ve Mısır'daki hadis âlimlerinden dersler almıştır. Aynı şekilde İmam Dârekutnî gibi zamanının büyük âlimleri de ondan ders almışlar. Vezir İbn Hinzabe Allah'ın onu, ilmi ve âlimleri sevmesiyle ödüllendirmesine ilaveten ibadet ve takva sahibi olduğuyla da nitelenir. Gece namazına olan düşkünlüğü ve çokça sadaka vermesi de bu kabildendir Daha sonra kendisinin cerh ve ta'dil ilmine ilgisi açıklamak suretiyle onun suretiyle onun bu ilme yönelik çabalarını vurğulamayaolan ilgisin gayret ettim. Vezir Ebu'l-Fadl İbn Hinzabe bazı raviler hakkında değerlendirmelerde bulunmuştur ki bu, onun rical ilmi hakkındaki bilgisinin olduğunu gösterir. Bu, ancak Allah'ın bol ilim ve keskin hafıza verdiği kimselerin araştırabileceği hassas ve üstün bir ilimdir. Onun bu konudaki değerlendirmeleri genellikle cerh ve ta'dil eleştirilerini yapanlarla uyumlu olmuştur. O, İmam Darukutni’nin cerh ve ta’dildeki bazı sözlerinden nakilde bulunurdu. Bazen de diğer bazı âlimlerin sözlerinden alıntı yapardı. Görüşüyle uyumlu olduğunu gösteren sözlerde yorum yapmazdı. Büyük imamlar, râvinin cerh sebebini öğrenmek için İbn Hinzâbe'nin kitabına başvurmuşlardır ki bu, onun yeteneğini ve kitaplarının âlimler arasındaki yerini göstermektedir. Akabinde kullandığı cerh lafızlarını işlemeye çalıştık ki bu konuda ekseriyetle kullandığı kelime “zayıf” lafzıdır. Cerh'de İbn Hinzâbe'nin sözlerini nakledenler arasında, zamanında hadiste müminlerin emiri olan Hafız İbn Hacer de vardır. Bu, Vezir İbn Hinzabe'nin konumunu ve rical ilmindeki bilgisini gösterir. Sonrasında, diğer münekkit alimlerin sözleriyle kıyaslayarak tadil lafızlarına değindik. Taʿdîlde kullandığı lafızlar; sika, şeyhun salih, sadûk, muğrakun fi’l-kitâbe ve daha başka lafızlardır. Vezir Ebu'l-Fadl İbn Hinzabe, bazı ricalin şeyhlerinin isimleri gibi küçük meselelerde olumsuz yorumlara maruz kalmıştır. Bazı görüşleri de büyük imamlar tarafından tercih edilmiştir. (shrink)

Psikolojik ve öznel iyi oluş, bireyin yaşamı hakkında nasıl hissettiğine ve yaşam olaylarına nasıl tepki verdiğine bağlıdır. Bireysel olarak kişi, kontrolü dışında gerçekleşen tüm dış olayları bilişsel şemalarında istemsizce hissedebilir. Özellikle ruh sağlığı göz önüne alındığında, son yıllarda dini inanç ve uygulamaların ruh sağlığının çeşitli bileşenleri üzerindeki etkisi, din psikolojisinde en çok çalışılan konulardan biri olarak ortaya çıkmaktadır. Çoğu çalışma, bireylerin anlam arayışları ve yaşam olaylarına tepkileri hakkında cevaplar ararken dinin rolüne odaklanmıştır. Hayatın zorluklarıyla karşılaşan ve strese maruz kalan bireylerin (...) yaşamlarında ibadetlerin onarıcı bir rol oynadığına dair yaygın bir kanı vardır. Bu nedenle, son birkaç yılda bilim adamları için, bilişsel davranışçı çerçevenin din psikolojisi içindeki olası uygulaması hem öznel hem de psikolojik iyi oluşun kilit bir unsuru haline gelmiştir. Dindarlık ve ruh sağlığı arasındaki ilişkiye ilişkin teorik uygulamalar kullanılarak, çeşitli dua biçimlerinin ağırlıklı olarak Hıristiyan dini norm ve inançlarından türetildiği ortaya çıkmaktadır. Ancak, bu tür araştırmalarda Hıristiyan olmayan dinler çoğunlukla göz ardı edilmiştir. Daha spesifik olarak, İslam'da inananların günlük yaşamlarında büyük önem taşıyan çeşitli dini davranış biçimleri olmasına rağmen, Müslüman bireyler arasında dindarlık ve ruh sağlığı arasındaki bağlantılar ihmal edilmiştir. Bu nedenle, mevcut araştırma, Müslüman bireyler arasında bilişsel-davranışçı mekanizmayı kullanarak farklı İslami dua türleri ile iyi oluş hali göstergeleri arasındaki bağlantıyı araştırmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada İngiltere'nin farklı şehirlerinde/bölgelerinde birçok İslami öğrenci topluluğundan ve çeşitli ibadet yerlerinden katılımcı toplamak için çevrimiçi bir anket linki kullanılmıştır. Online anket altı dua türünden (farz, vacip, sünnet, nafile, dua ve zikir formlarından), altı psikolojik iyi bileşenlerinden (özerklik, çevresel hakimiyet, başkalarıyla olumlu ilişkiler, kişisel gelişim, kendini kabul ve yaşamda amaç) ve iki öznel iyi oluş bileşeninden (hayat memnuniyeti ve olumlu ve olumsuz etkiler) oluşmaktadır. Temsili örneklem, yaşları 18 ile 66 arasında (Ort. = 27.01, SS = 8.80) olan 214 katılımcıdan (Kadın= 145, Erkek= 69) oluşmaktadır. Korelasyon analizi sonuçları, farz namaz, sünnet namaz, sözlü dua ve zikir/Allah'ı anmanın iyi oluş hali değişkenleri ile pozitif bir ilişkiye sahip olduğunu, ancak vacip ve nafile namazların iyi oluş hali değişkenleriyle herhangi bir korelasyon göstermediğini ortaya çıkarmıştır. Çoklu regresyon analizi sonuçları, farz, sünnet ve vacip namazların psikolojik veya öznel iyi oluş değişkenlerinin yordayıcıları olmadığını göstermiştir. Sadece nafile namazın türü yordayıcı bulunsa da bu ilişki tam tersi yöndedir. Ek olarak, dua ibadeti psikolojik iyi oluş puanlarını tahmin etmedeki benzersiz varyansı açıklarken, zikir ibadeti ise öznel iyi oluşu tahmin etmedeki benzersiz değişkenliği açıklamaktadır. James ve Wells'in bilişsel ve davranışçı modelleri ışığında, bu çalışma sadece dua ve zikir ibadetlerini, bireylere psikolojik destek sağlamada olumlu etkisi olan önemli faktörler olarak belirlemiştir. Dolayısıyla sunulan veriler, kişilerin ibadetleri, rehberlik ve destek için Tanrı'ya güvendikleri ve Tanrı'nın varlığını hissederek düşüncelerini tazeledikleri bir dua ve zikir modelini aldığında daha iyi psikolojik ve öznel iyi oluşa sahip olma olasılıklarının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Mevcut bulgulardan görülebileceği gibi, inanç yapılarının belirli topluluk ortamlarında uygulanabilirliğini göz önünde bulundurmak önemlidir. Burada hem teorik çerçeve hem de pratik yön, Müslüman dua türleri ile zihinsel iyi oluş arasındaki ilişkiye ilişkin bir anlayışa katkıda bulunabilir ve sağlık uygulayıcılarına farklı dua modellerinin bireyleri daha iyi bir iyi oluşa nasıl yönlendirebileceği konusunda rehberlik edebilir. (shrink)

This study examined the relationship between various aspects of religiosity, fasting, praying, and abjuration) on depression severity and hopelessness in Turkish-Muslim university students. The Beck Depression Inventory and Beck Hopelessness Scale was administered to 634 students. The findings showed internal experience of the existence of God and frequency of performing namaz differentiated depression severity. As having an internal connection to God reduced depression severity, increased frequency of performing namaz was associated with higher levels of depressive symptomatology. Depression severity (...) varied according to the fasting habits in a nonlinear fashion. Individuals who never fasted had the lowest levels of depression, whereas individuals who sometimes fasted had the highest levels of depression. Depression severity did not vary according to the frequency of prayer and abjuration. A decrease in hopelessness was observed among individuals who experienced a strong connection to God. Those who never prayed and always prayed showed comparable levels of hopelessness. Levels of hopelessness did not vary according to the frequency of performing namaz, fasting, or abjuration. The findings partially indicated that intrinsically religious individuals had lower levels of depression and hopelessness. No linear relationships were observed between depression and hopelessness and patterns of performing namaz, fasting, praying, and abjuration. (shrink)

Bu çalışmanın amacı İbn Kesir’in (öl. 774/1373) el-Bidâye ve’n-nihâye isimli tarih çalışmasının siyer bölümünde Sahîhayn hadislerini muhteva açısından tenkidinin araştırılması ve tahlilidir. Çalışmamızın konusu ise İbn Kesir’in mezkûr eserinde yirmi Sahihayn hadisini Kur’ân-ı Kerîm (3 hadis), akıl (1 hadis), icmâ (1 hadis), sahih hadisler (7 hadis) ve sağlam târihî bilgilere (8 hadis) uygunluk/aykırılık kıstaslarını kullanarak tenkidi ve on dört hadiste izah getiremediği yanlışların birer hata olduğunu kaydetmesidir. İbn Kesir’in incelenen hadislerin muhteva tenkidine müsait bir hâle gelmesine yol açan râvi tasarruflarına (...) dair verdiği bilgiler ayrıca kıymetlidir. Bu çalışmanın kapsamını oluşturan hadislerden yedi tanesi hem Sahîh-i Buhârî hem Sahîh-i Müslim, altı tanesi sadece Sahîh-i Buhârî, yedi tanesi de sadece Sahîh-i Müslim’de yer almaktadır. Hem Sahîh-i Buhârî hem Sahîh-i Müslim’de yer alan hadisler Hayber’de müt‘a nikahının yasaklanışı, Rasulullah’ın (s.a.v.) umre ve hacca niyeti, Hz. Peygamber’in gümüş yüzüğü atması, kıblenin değişimi haberinin Kubâ’ya ertesi sabah ulaşması, namazda konuşma yasağının zamanı, ye’cûc ve me’cûc’un seddinin delinmesi ve Hz. Peygamber’in (s.a.v.) miras bırakmaması konulu hadislerdir. Sadece Sahîh-i Buhârî’de geçen hadisler isranın vahiy gelmesinden önce vukuu, Hamrâülesed seferine katılanların sayısı, Sa‘d b. Ebî Vakkas’ın İslam’a girişi, Hz. Ali’nin Hz. Ebû Bekir’e biatı, Recî‘ vak‘asıyla ilgili bazı bilgiler ve mirac hadisinde Beyt-i Makdis’e yolculuğun zikredilmemesi konulu hadislerdir. Son olarak, sadece Sahîh-i Müslim’de yer alan hadisler ise Huneyn savaşında müslümanların sayısı ve Taif kuşatmasının müddeti, yeryüzünün yedi günde yaratılışı, Amr b. Abese’nin İslam’a girişi, Bedir için Sa‘d b. Ubâde ile istişâre, sahâbînin sıcak kumlardan şikâyeti, Ümmü Habîbe ile evlilik ve kurban bayramında öğle namazının yeri konulu hadislerdir. Araştırmamızın yöntemi kaynak taraması ve sonuçların diğer şarihlerinkiyle mukayeseli tahlilidir. Araştırmamızın sonucunda eleştirilen hadislerin büyük bir kısmında İbn Kesir’in değerlendirmelerinin İbn Hacer ve Nevevî gibi muhaddislerinkinden farklı olduğu görülmüştür. Çalışmamızın önemi İbn Kesir’in tenkitlerinin muhaddislerin senedin sıhhatinin metnin sıhhatini temin etmeyeceğine dair tespitlerinin uygulamadaki somut delillerini oluşturmasıdır. Kısaca İbn Kesir’in, eserine güçlü tenkit zihniyetini, özgün görüşlerini ve geniş ilmî birikimini başarıyla yansıttığı görülmektedir. (shrink)

Makalede İlâhî vahyin insanın ontolojik gerçekliğini göz ardı etmediğini, ontolojik gerçekliği üzerinden insanlara mesaj verdiği konusu ele alınmıştır. Bu durum, rüya ve şeriatlerin farklılığıyla ispat edilmeye, bu fikre temayül gösteren ancak Kur’ân hakkında olumsuz bir argüman olarak kullanan Montgomery Watt gibi müsteşriklere de cevap verilmeye çalışılmıştır. Bu yapılırken ilk önce bilinçaltının anlaşılması hususunda bazı örnekler verilmiş sonra rüya sembollerinde baskın olan kültürel unsurlara temas edilmiştir. Rüyalardaki sembollerin şekillenmesinde mantıksal bağı irdeleyen İslam ulemasının açıklamalarına ve rüya te’vîllerine de yer verilmiştir. Bu (...) bağlamda tefsirde büyük problem olarak görülen Hz. İbrahim’in, oğlu İsmail’i kurban etme olayı ele alınmış ve nasıl anlaşılmasının gerektiği üzerinde durulmuştur. Bunun, baskın kültür altında sembolleşen bir rüya olduğu ve İsrail Oğullarına ‘Bakar’ kesme emriyle toplumun yanlış algısının değiştirilmesinin amaçlanması gibi çocukların tanrılara kurban edildiği ortamdaki yanlışlığın giderilmesi, kurban ritüelini tebdil edilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir. Daha sonra şeriat-ontolojik gerçeklik ilişkisi irdelenmiş, dinde bütün insanların ortak fıtratının esas alındığı ve bundan dolayı dinin bütün insanlar için değişmeyen bir olgu olduğunu, şeriatlerin ise kültürün baskın olduğu ve dolayısıyla bir yönüyle ilişki içinde olduğu toplumsal bilinçaltı olduğu vurgulanmıştır. Şeriatların farklılaşmasında toplumsal bilinçaltının göz ardı edilmediğini göstermek bağlamında Kur’ân’dan örnekler verilmek suretiyle savunulan tez ispat edilmeye çalışılmıştır. Bunlardan birisi, Kur’ân’da Arapların ortak duygularının esas alınması, kültürel bazı unsurların kullanılması, bir diğeri de yabancı isimlerin Arapların ifade ettiği şekliyle, ümmi anlayışa uygun kullanılmasıdır. Ayrıca bu konuda bazı helal yiyeceklerin Yahudilere haram kılınması ve diğer şeriatlerde yer alan bazı farklılıklar üzerinde durulmuştur. Helal yiyeceklerin haram kılınması konusunda Hz. Yakub’un yakalandığı ağır hastalıktan iyileştiği takdirde sevdiği yiyecekleri yememeyi nezretmesi, buna bağlı olarak iyileşince deve eti ve sütünü yiyip içmemesi, daha sonra çocukları ve ümmetinin de bu yiyeceklerden uzak durması sonucunda Tevrat’ta bunların haram kılınması örneği üzerinde durulmuştur. Bu örnek, şeriatlerin farklılaşmasının nedeninin bir şeye karşı tavrın toplumsal bir alışkanlık halini almasının sonucu olduğu vurgulanmıştır. Nitekim teravih namazının Müslümanlarca toplu kılınması ve buna devam etmesinden dolayı farz kılınır endişesiyle evlerinde kılmalarını tavsiye eden Allah Resulünün endişesinin de bunu pekiştirdiği dile getirilmiştir. Diğer şeriatlerde bazı farklılıklar konusunda ise orucun öncekilere farz kılınmasına rağmen keyfiyetinin farklı olması üzerinde durulmuştur. Aynı şekilde namaz, zekât ve haccın semavî dinlerinin hepsinde olmasına rağmen keyfiyetinin değiştiği örneklerle izah edilmiştir. Bu doğrultuda milletlerin yaşam tarzlarının ve kültürünün dolayısıyla toplumsal bilinçaltı şeriatlerin farklılığında gözönüne alındığı ifade edilmiştir. Sonuç olarak din ve dine taalluk eden her şeyin insanlığın ortak fıtratını esas aldığını, şeriatten şeriate değişiklik gösteren unsurların da kültürel ve bir yönüyle toplumsal bilinçaltıyla ilgili olan hususlar olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. (shrink)

Kelâm âlimleri “mûcize” kavramını iki farklı şekilde tarif etmişlerdir. Bunlardan ilkinde mûcize “Peygamber olduğunu ileri süren kimsenin elinde, onun doğruluğunu kanıtlamak için meydana gelen hârikulâde olay” şeklinde tanımlanmıştır. İkinci tarife göre ise mûcize: “Peygamberlik iddia eden bir zâtın elinde, inkârcılara meydan okuduğu bir sırada, kendisini doğrular mâhiyette, başkalarının benzerini yapamadıkları, Allah tarafından yaratılan, olağanüstü olay”lara verilen addır. Tanımlardan da anlaşılacağı üzere “mûcize” kelimesiyle genel olarak “hissî mûcize”lere işaret edilmektedir. Zaten “mûcize” teriminin kelâmî metinlerde yer almaya başladığı IV. yy. dan itibaren (...) genelde Hz. Peygamber’in (s) hissî mucizelerinin bulunup bulunmağı temelinde tartışmalar yaşanmıştır. Hatta Kur’ân’da yer verilen geçmiş peygamberlere ait hissî mucize örneklerinden hareketle mesele zaman zaman peygamberlerin hissî mucizelerinin birbiriyle yarıştırılması boyutuna kadar taşınmıştır. Tüm bu tartışma safahatında geçmişte ve günümüzde ihmal edilen, gözden kaçırılan ya da yeteri kadar değer verilmeyen -bizce en önemli ve bugün de gözle görülür, dost, düşman, insaf sahibi herkesin takdirle karşıladığı- mûcize örneği ise Hz. Peygamber’in topyekûn dinî ve siyasî alanda sergilediği insanları dönüştürme kabiliyetidir. Kaldı ki Hz. Peygamber’in bu türden sergilediği mûcize örnekleri geçmişte bir noktada yaşanmış ve misyonunu tamamlayarak tarihin dehlizlerinde kaybolmuş da değildir. Aksine bu dönüştürme ameliyesi nebevî prensiplerin ikâmesi ile asr-ı saadette ve sonrasında olduğu gibi günümüzde ve kıyamete kadar devam edecek olan zaman dilimlerinde de örnekliğini sürdürmeye ve fonksiyonunu icra etmeye devam edecektir. Hz. Peygamber’in başta Bedir Savaşı ve Hudeybiye Antlaşması olmak üzere birçok siyasî alanda yine bireysel ve toplumsal olarak içinde yaşadığı toplumun yüceltilip yükseltilmesinde olağanüstü bir başarı sağladığı yadsınamaz bir gerçektir. Elde ettiği başarıların kendisini hiçbir şekilde asıl hedefinden, tevhid merkezli yaşantısından uzaklaştırmaması, günün sonunda yine “rabbine şükreden bir kul” vasfını koruması onun şahsî kemâlinin ve vahye muhatap oluşunun en büyük göstergelerindendir. John William Draper (ö. 1882) gibi Batılı bilim insanlarına şu türden cümleleri kurduran en mühim sâik de kuşkusuz Hz. Peygamber’in sözünü ettiğimiz o eşsiz dönüştürme kabiliyetidir: “Tüm insanlar arasında, insan ırkına en fazla tesir eden kişi, Justinianus'un ölümünden dört yıl sonra Mekke’de, Arabistan'da doğan kişidir. Pek çok imparatorluğun manevî ve dinî lideri olmak, insan ırkının üçte birinin günlük hayatını yönlendirmek, belki de ‘Allah'ın Elçisi’ unvanının gerçek olduğunun delilidir.” İşte “Bir Mûcize Örneği Olarak Hz. Peygamber’in İnsanları Dönüştürme Kabiliyeti” başlığını taşıyan bu makale, müslüman toplumun kendi ekseninde yükselmesi ve yücelmesi adına hayatî önemi hâiz, günümüz insanının hayat felsefesine yön vermesi açısından da son derece kıymetli ve yol gösterici olan Son Elçi’nin bireyi, toplumu ve insanlığı dönüştürme kabiliyetini onun vahye muhatap kimliği ve tevhid eksenli hayatı çerçevesinde ortaya koymayı hedeflemektedir. (shrink)

Fıkıh literatüründe sünnet önemli bir yere sahiptir. Çünkü fıkhın temeli Hz. Peygamber tarafından atılmış ve fıkhın gayesini en iyi bilen ve uygulayan kendisi olmuştur. Bu sebeple şer’î amelî konularda hüküm istinbatı için müctehid imamlar, Kur’an’dan sonra sünnete başvurmuşlardır. Bununla birlikte müctehid imamlar, Hz. Peygamber’den gelen rivayetlerin bazılarını kabul ve onlarla amel etmede görüş ayrılıkları yaşamışlardır. Görüş ayrılıklarının temelinde ise sünnetin ekseriyetini teşkil eden haber-i vâhid vardır. Çünkü haber-i vâhid yapısal açıdan yalan, yanlışlık ve vehm ihtimali bulundurması yanında doğruluğu zan ile (...) sabit olması sebebiyle özellikle Hanefî usûlcülerine göre bilgi ifade etmez. Bu yönüyle haberi vâhid, mütevâtir haber kadar kuvvetli ve bağlayıcı olmayıp zannî bir bilgi ifade eder. Bu doğrultuda haber-i vâhid, “bilgi gerektirmez, zan gerektirir” şeklinde ifade edilmiştir. Bu ifade bağlamında şöyle bir soru ortaya çıkmaktadır: Haber-i vâhid, bilgi ifade etmediği halde, onunla amel edilmesi mümkün müdür? Bu sorudan hareketle zan ifade eden haber-i vâhidin hücceti ve onunla amel edilmesinin mümkün olup olmadığını, mezheplerin haber-i vâhide yaklaşımlarının nasıl olduğunu ve bu durumun cenaze bahsine ilişkin hükümlere nasıl yansıdığını ortaya koymak amacıyla bu çalışma ele alınmıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın konusu, haber-i vâhidin hücceti için mezheplerin ileri sürdüğü farklı şartlar ve bu şartların hükümlere -cenaze namazı özelinde- etkisi ile sınırlıdır. Yöntem olarak öncelikle kavramsal çerçevede haber-i vâhidi tanımlamak, bilgi değerini ortaya koymak ve mezheplerin onunla hücceti noktasında benimsedikleri şartları tespit etmek amacıyla ilgili mezheplerin usûl eserleri incelenmiştir. Daha sonra mezheplerin benimsediği bu usûlî yöntem, cenaze bahsindeki yerini belirlemek üzere ilgili mezheplerin fürû kitapları taranmıştır. Bu metottan hareketle mezheplerin usûlde benimsediği ilkenin fürû meselelerine nasıl yansıdığı, haber-î vâhidin zannî bilgi ifade etmesine rağmen onunla amel etmenin gerekçesi ve cenazeye ilişkin bazı hükümlerde mezheplerin farklı hüküm benimsemelerinin nedeni ortaya konulacaktır. (shrink)

Religion refers to two excuses for the deliberately abandoning of prayers: sleep and forgetting. However, according to some scholars, some other reasons may also allow the deliberately abandoning of prayers. The most important support of these scholars is that the Messenger of Allah performed some prayers outside their own time during the al-Khandaq. However, there is a serious obstacle in front of this approach: The fear prayer. The aim of the article is to reveal the relationship between this application of (...) the Prophet and the fear prayer and investigates whether it is a general rule to leave a prayer due to the fear of war or the enemy. The importance of this issue stems from the fact that the practice in this battle is comparable. If this is accepted as a general rule, the framework of the issues that may cause a prayer to be left can be expanded. Excuses that can be considered force majeure and legitimate in terms of daily life can be added to the unconscious states of harmony and forgetting. Therefore, the article mentions a much smaller dimension of this broad framework, rather than the general aspects of the issue, such as the deliberately abandoning of prayers, whether it is possible or not, and its proofs. In this context, it can be said that it is of great importance to determine the historical sequence between this battle and the prayer of fear. The article comes to a conclusion through the determination of this relationship, which has clues in various hadith, history, and commentary books. (shrink)

As mentioned in the narrations, the messenger of Allah (pbuh) used to recite some prayers known as opening prayers such as Subhaneke, Wejjehtu and Allâhümme Bâid before reciting Fatiha surah while starting the obligatory and supererogatory worships (salat). In this study, it is aimed to find out the reflections of the abovementioned prayers in narrations, and to determine their authenticity and to reveal the reasons why jurisprudential sects preferred different prayers. Benefitting from literature review method, hadith inferences were made, and (...) moving from the books of refutation & corrections and biographies, the cases of the narrators of the hadiths, who took part in the ascription of the narrations, were put forth. After the investigation, it was determined that the narrated narrations about Subhaneke, an opening prayer, were found to have been narrated by eight different prophet companions in their later works through Aisha and Abu Sâ’id al-Khudrî in early hadiths resources; and that all these narrations were week in terms of authenticity. However, it was revealed that the most authentic narrations about the issue were those depending on the practice of Umar. In the hadith resources, it was seen that five different prophet companions narrated some narrations about the Wejjechtu prayer, and that the great majority of these narrations were through Ali, and that most of these narrations were authentic, yet only one reference was found to be weak. On the other hand, it was revealed that the narrations narrated by Abu Huraira between the opening prayer, Allâhümme Bâid, turned out to be genuine in terms of authenticity. For instance, while Hanafis and Hanbalis have preferred reciting Subhaneke during salat, Shafiîs have found it appropriate to recite the prayer Wejjectu in the salat. On the other hand, Malikis have thought that it was obligatory to start the salat with Surah Fatiha, and that it was makruh to recite these prayers in salat. (shrink)

The validity of the prayer which is accepted as the most basic worship of Islam has been tied to a set of rules. These rules which must be followed before and during the prayer are called conditions and pillars in the fiqh language. The recitation performed while standing during the prayer is one of the most significant of these rules and is accepted one of the pillars of the prayer. Therefore, in order for the prayer to be valid, it is (...) required to make enough recitations. If it is not done, the prayer is considered invalid. For this reason, the topic of recitation in prayer has been discussed in detail by the jurists, and different opinions have been submitted what, when and how much to recite. The jurists have suggested three basic views on this issue. Ḥanafīs have stated that a person who follows the imām in prayer should not recite, and they have accepted the recitation of ma’mūm as makruh regardless of whether the recitation is loud or silent. The Shāfiʿīs who uphold the opposite view of the Ḥanafīs have said that the ma’mūm have to recite in all the prayers in which the qirā'āt is loud and silent, and that it is obligatory for the ma’mūm to recite. According to Shāfiʿīs the prayer of a ma’mūm without recitation is not valid. Malikīs and Ḥanbalīs who have explained their opinions by taking into account that the recitation is loud and silent have stated that the ma’mūm should recite during prayers in which the recitation is silent. In the prayers where the recitation is loud the Ḥanbalīs have said that the ma’mūm should recite when the imām takes a break from recitation, while the Malikīs have said that the recitation is not required for the ma’mūm. However the jurists of both sects have not considered that the recitation is obligatory to ma’mūm. And they have acknowledged that the prayer of the ma’mūm was valid even if he has not recite. There is intra-sectarian disagreement in all of these three basic views which are presented as the general opinion of the sects. Although we are talking about the intra-sectarian disagreement, it is understood that the jurists except the Ḥanafīs have determined their views on the recitation of the ma’mūm within the context of whether the ma’mūm hear or do not hear the recitation of the imām. It can be said that this understanding is at the basis of the views put forward by the Shāfiʿīs who take into account that the recitation is loud and silent about the ma’mūm’s recitation of the sūrat after the Fātiḥa. Likewise it is possible to say that this understanding is at the basis of the perceptives brought forward by the Malikī and Ḥanbalī jurists about the prayers in which the recitation is sound. The jurists who expressed different opinions about the recitation of the ma’mūm similarly brought evidence from the Qurʾān, the Sunnah, opinions of the Companions and qiyās to justify their views. Although the jurists have grounded their views on similar evidence, they have reached different conclusions. The reason for this difference it can be shown that the direction of the verse (āyat) to be taken as evidence, their different approaches when evaluating the narrations transmitted from the Prophet (pbuh) and the fact that the arguments of qiyās are different. (shrink)

Satr al-awrah (Hijab /veiling) is one of the obligatory provisions for men and women in Islam. Satr al-awrah, as a religious/jurisprudential term, means covering the parts of the body (awrah) that should be covered by religion. Islamic jurisprudents have disagreed on whether satr al-awrah is a condition of validity for prayer. There are two basic approaches to this issue, one of which belongs to the public (jumhūr including the Hanafī, Shafiī and Hanbalī schools) and the other to the Mālikīs. According (...) to the majority (jumhūr), satr al-awrah is a validity condition of the prayer. Therefore, a prayer performed without fulfilling the satr al-awrah condition is not valid. A prayer performed in this way must be re-performed absolutely within or outside of time. There are two approaches in the Mālikī school regarding whether the satr al-awrah is a condition for the validity of the prayer. The first approach is (partly) the same as the jumhūr. According to the second approach (without any distinction between prayer and outside the prayer), satr al-awrah is a general obligation in Islam and is not a valid condition for prayer.According to the Mālikīs who accept this second view, it is sunnah to comply with the satr al-awrah condition in prayer. On the other hand, in the Mālikī school, awrah is divided into two as ʿawrah mughallaẓa and ʿawrah mukhaffafa in terms of its effect on the validity of prayer. The disagreement about whether the satr al-awrah is a condition of validity for the prayer is related to the ʿawrah mughallaẓa. On the other hand, there is an agreement that the ʿawrah mukhaffafa is not a condition for the validity of the prayer. The disagreement in the classical fiqh doctrine about whether the satr al-awrah is a condition for the validity of the prayer has some jurisprudential consequences. As a matter of fact, according to the majority, whether it is ʿawrah mughallaẓa or mukhaffafa, a prayer performed with an uncovered awrah is not valid and must be re-performed absolutely. In the Mālikī school, there are different opinions depending on whether it is ʿawrah mughallaẓa or mukhaffafa. If the place uncovered on the body is ʿawrah mughallaẓa; According to those who accept the satr al-awrah as a condition for the validity of the prayer, the prayer is not valid and must be re-performed absolutely. After the time has passed, the prayer does not have to be repeated. If the place uncovered on the body is ʿawrah mukhaffafa, according to all Mālikīs, unanimously the prayer is valid. Although it is recommended to reperformed it in time, it is not required to be returned after the time has passed. The following can be said about the practical examples of the disagreement in the classical fiqh doctrine regarding whether the satr al-awrah is a condition for the validity of the prayer, especially in terms of ʿawrah mukhaffafa: According to Mālikīs, who do not accept the validity of the satr al-awrah for prayer, it is valid for women to pray with their heads down, below the knees and with their arms uncovered. Again, according to them, it is valid for men to perform prayers with their thighs/hips (fakhz) uncovered, since it is considered one of the private parts. (shrink)

Bu çalı ş mada Nuh b. Mustafa el-Konevi’nin “fethu'l-celil alâ abdihi'z-zelîl fî beyâni mâ verede fi'l-istihlâf fi'l-cümü'ati mine'l-ekâvil ” adlı risalesinin tahkikli çalı ş ması yapıldı. Büyük bir alim ve fakih olan müellifimiz zamanın Konya müftüsüdür. Mısır’a tabli ğ ve ilmi faaliyetlerini gerçekleçtirmek için hicret ettikten sonra orada vefat etmi ş tir. İ lmi alanlarda bir çok gayreti vardır. Özellikle fıkıh ve fıkıh usulü sahasında önemli eserlere imza atmı ş tır. Söz konusu bu risale, süleymaniye kütüphanesine ba ğ lı veliyüddin (...) Efendi kütüphanesinden elde edilen iki el yazması esas alınarak tahkik edilmi ş tir. “Fethu'l-celil alâ abdihi'z-zelîl fî beyâni mâ verede fi'l-istihlâf fi'l-cümü'ati mine'l-ekâvil” adlı risalesi Cuma günü hutbe okumak için birinin imam tarafından tayin edilme konusunu ele alır. Nitekim son dönem hanefi fakihlerinden İ bn Kemal Pa ş a, Molla Hüsrev, Hasen e ş - Ş ürünbülâlî gibi di ğ er bir ço ğ u bu konuda eser kaleme almı ş tır. Bu sahada telif edenlerden birisi de müellifimiz Nuh b. Mustafa el-Konevi’dir. Bu çalı ş masında, konu gere ğ i alimlerin görü ş lerini zikreder, kendisi ile ihtilafa dü ş en görü ş ü ilmi bir üslupla tartı ş arak analiz ettikten sonra tercih etti ğ i görü ş ü ortaya koyar. Sonuç olarak, hutbe ve namaz için ister özür olsun ister olmasın imamın cemaatten birini tayin etmesi meselesine cevaz verir. (shrink)