Abstract
Celem artykułu jest krytyczna analiza koncepcji J.H. Newmana, zgodnie z którą
doświadczenie sumienia prowadzi jednostkę do wiary w Boga. Fenomenologiczna analiza doświadczenia moralnego prowadzi Newmana do wniosku, że
doświadczenie to jest zrozumiałe tylko wtedy, jeśli zinterpretujemy sumienie
jako głos Boga. Pokazuję – wbrew Newmanowi – że doświadczenie sumienia
nie jest jednoznaczne. Nie da się wyjaśnić, dlaczego jednostka interpretuje
je w kategoriach teistycznych, a nie jakichś innych. Potrzebne jest przyjęcie
dodatkowych mechanizmów, które tłumaczą, dlaczego jednostka zinterpretowała swoje sumienie w kategoriach teistycznych. Wskazuję, że w dziele
Newmana można wyróżnić trzy takie mechanizmy.