Abstract

Mobil haberleşme piyasaları sermaye yoğun piyasalar olarak öne çıkmaktadır. Piyasaya girişteki yatırım maliyetlerinin yüksekliği birçok firma için caydırıcı etken olarak görülmektedir. Yarışılabilir Piyasalar Modelinde ise yatırım maliyetlerinin yüksek olması piyasaya giriş için engeli olarak görülmemekte, yatırım maliyetlerinin ne kadarlık kısmının batık maliyet içerdiği hususu önem kazanmaktadır. Bu kapsamda her ülkede genellikle devlet tarafından tahsis edilen GSM lisanslarının maliyeti, mobil piyasalardaki batık maliyeti belirleyecek olan en önemli unsurdur. Bu çalışmada, Türkiye GSM piyasası Yarışılabilir Piyasalar Modeli çerçevesinde analiz edilmiştir. 2008-2018 yıllarını kapsayan analiz sonucunda piyasanın aşırı karlı bir yapıya sahip olduğu sonucuna ulaşılmış ve karlı piyasa yapısına rağmen yeni firmaların piyasaya giriş yapmadığı görülmüştür. Yeni firmaların piyasaya giriş yapmaması; yüksek lisans bedellerinden kaynaklı batık maliyet engelleri ve spektrumun kıt bir kaynak olmasından kaynaklı sınırlı sayıda firmaya tahsis edilebilmesi sebeplerine bağlanmaktadır. Piyasanın daha verimli ve etkin çalışabilmesine yönelik sanal mobil şebeke işletmelerinin piyasaya entegre edilmesi gerekliliği yönündeki öneri ve bu önerinin desteklenmesine yönelik basit matematiksel model çalışmanın son kısmını oluşturmaktadır.