Abstract

Çağdaş demokrasilerin tamamının temsili bir niteliği bulunmaktadır. Bu itibarla demokrasi denince, akla, siyasal partiler ve seçimler gelmektedir. Siyasal partiler, demokrasilerin başat aktörleridir. Demokratik sistemler, siyasal partilerin hükümet etmek için yarışmaları ve yarışı kimin kazanacağının ise seçimlerle belirlenmesi esasları üzerine kuruludur. Seçimler ve siyasal partiler demokrasinin varlığı için zorunlu olmakla birlikte, bir ülkede demokrasinin varlığından söz edebilmek bu ikisinin varlığı yeterli değildir. Zira, siyasal parti ve seçimler otoriter ya da totaliter tek parti sistemlerinde de vardır. Bu sistemler partilerin hükümet için rekabetine izin vermedikleri gibi yaptıkları seçimlerde serbest ve adil değildir. Demokrasiden söz edebilmek için, yarışmacı parti sistemleri ve belirli aralıklarla tekrarlanan adil seçimlerin yanında, ifade hürriyeti, alternatif haber alma kaynaklarının varlığı, kurumsal özerklik, kuvvetler ayrılığı, temel hak ve özgürlüklerin anayasal güvence altına alınması gibi bir dizi unsurun varlığının zorunlu olduğunu ifade etmek gerekir. Ancak ister demokratik olsun ister otoriter ya da totaliter, modern sistemlerin tamamında siyasal parti/partilere yer olduğu bir vakıadır. Diğer bir ifade ile modern siyasal sistemlerin temel aktörleri siyasal partilerdir. Günümüzde demokrasinin derinleşmesi, radikalleşmesi ya da demokratikleşmesi yönünde yapılan bütün akademik tartışmalara rağmen, seçimler ve siyasal partiler, demokrasi söz konusu olduğunda kilit iki kavram olarak varlıklarını sürdürmektedir. Bu itibarla, özellikle siyaset bilimi ve anayasa hukuk alanında siyasal partiler ve seçimler hakkında kuramlar üretilmekte, model ve tipolojiler geliştirilmektedir. Diğer taraftan temsili demokrasilerin seçimlerle ilişkileri düşünüldüğünde demokrasinin derinleşmesi için ne türden seçim sistemleri benimsenmesi gerektiğine dönük tartışmalar devam etmektedir. Siyasal Partiler, Seçim Sistemleri ve Türkiye başlığını taşıyan bu çalışma siyasal partiler ve seçim sistemleri hakkında yapılan tartışmaları Türkiye bağlamında ele almaktadır.