Abstract

Bernard Mandeville ünlü kitabı Arıların Masalı’nda yaptığı bencil insan doğası tasviri ve insanoğlunun en kötü özelliklerinden ve en alçak tutkularından oluşan dört başı mamur toplum tasarımı ile tanınır. Arıların Masalı’nın yayınlanmasından çok önce basılan satirik şiiri “Homurdanan Kovan”da erdemsiz arılarla dolu müreffeh bir kovan hikâyesi anlatır. Fabllar insanoğlunun budalalığını gösterdiği gibi insanları kendilerini analiz etmeye ve ders çıkarmaya sevk eder. Aynı şekilde Mandeville de müreffeh bir toplumda yaşayıp ve bütün nimetlerden faydalanıp hala erdemsizliklerden şikâyet etme ve homurdanmanın ne denli gülünç ve anlamsız olduğunu gösterir. İnsan doğası ile ilgili böylesi karanlık bir resminden ve erdemsizliklerle motive olan ahlaki bireylerden dolayı karamsar bir ahlaki erdem tanımı yapar. Arıların Masalı’nın ilk cildinde insanoğlunun ahlaken onay gören ve kınanan davranışları kazanmasında “hünerli siyasetçilerin” hayati rolünü işaret ederken ikinci ciltte ahlaki ayrımların yüzyıllar boyu nasıl evrildiğine dair farklı bir açıklama yapar. Bu makale Mandeville’in ben-sevgisi kuramını etraflıca incelemeyi, çağdaş Mandeville düşünürlerinin yorumlarına değinerek erdemin yapay köklerini tartışmayı amaçlamaktadır.