Abstract

Większość analiz i wątków niniejszego artykułu była inspirowana lekturą książki Kena Goldberga The Robot in the Garden… (KenGoldberg (red.), Robot in the Garden. Telerobotics and Telepistemology in the Age of Internet, MIT Press, Cambridge, Massachusetts 2001). Dotyczy to zwłaszcza rozmaitych rozszerzeń systemu poznawczego człowieka, możliwości i faktu poznawania na odległość oraz nowej filozoficznej subdyscypliny, jaką jest dzisiaj teleepistemologia. Główny motyw jest jednak starszy, bardziej podstawowy i niezależny od koncepcji Goldberga oraz opisanego przezeń eksperymentu Telegarden. Stanowi go obawa przed nastaniem epoki powszechnej, interaktywnej halucynacji – lęk przed ucieczką od świata realnego w stronę rozmaitych środowisk wirtualnych, obawa przed pełnym zanurzeniem się (imersją) w świat Matrixa. To z tego powodu od kilku dekad poszukuję coraz lepszych określeń poznania źródłowego, a problematyka źródłowości i granic wiedzy źródłowej, nieodmiennie, jest według mnie największy wyzwaniem każdej epistemologii: w każdej jej odmianie i na każdym etapie jej rozwoju.