Abstract

Bu araştırmanın amacı, İlköğretim 1-5. Sınıflar Programı nda yer alan değerler doğrultusunda Türkçe derslerinde değer eğitiminde hangi atasözlerinin kullanılabileceğini belirlemektir. Bu amaca ulaşabilmek için İlköğretim Programı nda hangi değerlere yer verildiği ve Türkçe derslerinde değer öğretiminde hangi atasözlerinin kullanılabileceği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın birinci boyutunda, İlköğretim Programı içinde yer alan hangi derslerin öğretim programında, öğrencilere kazandırılması ve geliştirilmesi beklenen değerlerin yer aldığı belirlenmiştir. Bu bağlamda analiz birimi olarak seçilen değer doğrultusunda İlköğretim Programı analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında; adil olma, aile birliğine önem verme, bağımsızlık, bilimsellik, çalışkanlık, dayanışma, duyarlılık, dürüstlük, estetik, hoşgörü, misafirperverlik, sağlıklı olmaya önem verme, saygı, sevgi, sorumluluk, temizlik, vatanseverlik, yardımseverlik ve yeniliğe açıklık değerlerine yer verilmiştir. Araştırmada, Ömer Asım Aksoy un Deyimler ve Atasözleri Sözlüğü 1 kitabında yer alan atasözleri tek tek incelenerek belirlenen 19 değere göre analiz edilmiş ve sınıflandırılmıştır. Türkçe derslerinde değer eğitimi amaçlı kullanılabilecek atasözlerinden en çok 37 atasözüyle dayanışma anlamı taşıyan atasözü bulunmuştur. Türkçe Dersi Öğretim Programı nın genel amaçlarından biri öğrencilerin; yazılı ve sözlü ürünlerle Türk ve dünya kültürünü tanımalarını sağlamaktır. Bu nedenle, Türk kültürü başlığı altında, araştırmada belirlenen 19 değer atasözleri aracılığıyla verilebilir. Aynı zamanda, değerlerin öğretiminde atasözlerinden yararlanılması hem öğrencinin söz varlığının zenginleşmesine hem de kültüre ait ögelerle değer eğitimine destek olunmasına katkı getirebilir.