Abstract

Osmanlı eğitiminin modernleşmesi bağlamında askeri eğitim kurumlarındaki yeniliklerin öncü rol oynadığı bilinen bir gerçektir. Batılı eğitim usüllerinden yararlanılarak kurulan Mekteb-i Harbiye'nin başlangıç aşamasında da yine Batılılardan alınan Lancaster öğretim sistemi kullanılmıştır. Yerli kaynaklarımızda ve Osmanlı arşiv belgelerinde bu sistem hakkında isim verilmeksizin ve Amerikalı misyonerlerin katkısına değinilmeksizin çok yüzeysel bilgilere rastlanmaktadır. Oysa konu, The Missionary Herald'larda yer alan misyoner raporlarında detaylı bir biçimde anlatılmıştır. Bu makalenin amacı, söz konusu raporlardan hareketle Lancaster sisteminin Osmanlı askeriyesindeki yerini ve uygulanma aşamasında Osmanlıların Amerikalı misyonerlerle işbirliğini ortaya koymaktır. Makalede metot olarak öncelikle yerli kaynaklarda konuya dair mevcut bilgiler gözden geçirelecek, ardından misyoner raporları ana metinler olarak işlenecektir. Yerli kaynaklardan alınan bilgiler ise dipnotta verilecektir. Bu sayede konunun yabancı kaynaklara nasıl yansıdığı yalın olarak günyüzüne çıkarılmaya çalışılacaktır.