The editors of the JRE solicited short essays on the COVID‐19 pandemic from a group of scholars of religious ethics that reflected on how the field might help them make sense of the complex religious, cultural, ethical, and political implications of the pandemic, and on how the pandemic might shape the future of religious ethics.

Robert Adams’s account of divine command theory argues that moral obligations are idealized versions of everyday social requirements. One type of social requirement is the ordinary demand one person makes of one another. Its idealized version is the perfect command a perfect God makes of those he loves. This paper extends Adams’s account of moral obligation by considering another kind of social requirement: promises. It argues that we can understand a divine covenant as an idealized version of a promise. Promisers (...) take on social requirements to promisees when they make promises. Analogously, God takes on obligations to humans when God makes covenants with them. Divine command theorists might fear that this makes God subject to moral rules not of his own choosing. This paper considers these fears and argues that they are unwarranted. (shrink)

This target article presents a critical survey of the scientific literature dealing with the speed/accuracy trade-offs in rapid-aimed movements. It highlights the numerous mathematical and theoretical interpretations that have been proposed in recent decades. Although the variety of points of view reflects the richness of the field and the high degree of interest that such basic phenomena attract in the understanding of human movements, it calls into question the ability of many models to explain the basic observations consistently reported in (...) the field. This target article summarizes the kinematic theory of rapid human movements, proposed recently by R. Plamondon (1993b; 1993c; 1995a; 1995b), and analyzes its predictions in the context of speed/accuracy trade-offs. Data from human movement literature are reanalyzed and reinterpreted in the context of the new theory. It is shown that the various aspects of speed/accuracy trade-offs can be taken into account by considering the asymptotic behavior of a large number of coupled linear systems, from which a delta-lognormal law can be derived to describe the velocity profile of an end-effector driven by a neuromuscular synergy. This law not only describes velocity profiles almost perfectly, it also predicts the kinematic properties of simple rapid movements and provides a consistent framework for the analysis of different types of speed/accuracy trade-offs using a quadratic (or power) law that emerges from the model. (shrink)

t. 1. Le chaos, le temps, le principe anthropique -- t. 2. Les interprétations de la physique quantique -- t. 3. Complexité, vie, conscience.

Face perception is a highly conserved process that directs our attention from infancy and is supported by specialized neural circuitry. Oxytocin can increase accuracy and detection of emotional faces, but these effects are mediated by valence, individual differences, and context. We investigated the temporal dynamics of oxytocin’s influence on the neural substrates of face perception using event related potentials (ERP). In a double blind, placebo controlled within-subject design, 21 healthy male adults inhaled oxytocin or placebo and underwent ERP imaging during (...) two face processing tasks. Experiment 1 investigated effects of oxytocin on neural correlates of fearful versus neutral facial expressions, and Experiment 2 manipulated point-of-gaze to neutral faces. In Experiment 1, we found that oxytocin reduced N170 latency to fearful faces. In Experiment 2, N170 latency was decreased when participant gaze was directed to the eyes of neutral faces; however, there were no oxytocin-associated effects in response to different facial features. Findings suggest oxytocin modulates early stages of social perception for socially complex information such as emotional faces relative to neutral. These results are consistent with models suggesting oxytocin impacts the salience of socially informative cues during processing, which leads to downstream effects in behavior. Future work should examine how oxytocin affects neural processes underlying basic components of social behavior (such as, face perception) while varying emotional expression of stimuli or comparing different characteristics of participants (e.g., gender, personality traits). (shrink)

A key emergent property of group social dynamic is synchrony–the coordination of actions, emotions, or physiological processes between group members. Despite this fact and the inherent nested structure of groups, little research has assessed physiological synchronization between group members from a multi-level perspective, thus limiting a full understanding of the dynamics between members. To address this gap of knowledge we re-analyzed a large dataset comprising physiological and psychological data that were collected in two laboratory studies that involved two different social (...) group tasks. In both studies, following the group task, members reported their experience of group cohesion via questionnaires. We utilized a non-linear analysis method-multidimensional recurrence quantification analysis that allowed us to represent physiological synchronization in cardiological interbeat intervals between group members at the individual-level and at the group-level. We found that across studies and their conditions, the change in physiological synchrony from baseline to group interaction predicted a psychological sense of group cohesion. This result was evident both at the individual and the group levels and was not modified by the context of the interaction. The individual- and group-level effects were highly correlated. These results indicate that the relationship between synchrony and cohesion is a multilayered construct. We re-affirm the role of physiological synchrony for cohesion in groups. Future studies are needed to crystallize our understanding of the differences and similarities between synchrony at the individual-level and synchrony at the group level to illuminate under which conditions one of these levels has primacy, or how they interact. (shrink)

Plamondon & Alimi (P&A) have unified much data on speed/accuracy trade-offs during reaching movements using a delta-lognormal form factor that describes notably neuromuscular systems. Their approach raises questions about whether a large number of systems is needed, whether they are linear, and whether the results disclose the neural design principles that control reaching behaviors. The authors admit that (sect. 6, para. 4).

Plamondon & Alimi's model will gain substantially in credibility when it is able to come up with predictions for new (rather than old) experimental results that discriminate between various models. Moreover, the present model is nothing more than a descriptive not an explanation for motor performance. A link to the contribution of various neuronal mechanisms involved in motor control and of muscle properties to the performance of the model is crucial.

Plamondon & Alimi's derivation of the kinematic model is mathematically flawed. By simply naming a particular parameter combination the model fails to explicate the sources of variability. As a result, the model cannot distinguish between various sources of error, such as those resulting from task demands and those resulting from movement execution.

In Plamondon & Alimi's target article, a bell-shaped velocity profile typically observed in fast movements is used as a basis for the of motor control. In our opinion, kinematics is a necessary but insufficient ground for a theory of motor control. Relationships between different kinematic characteristics are an emergent property of the system dynamics controlled by the brain in a specific way. In particular, bell-shaped velocity profiles with or without additional waves are a trivial consequence of shifts in the (...) equilibrium state of the system as suggested, for example, in the [lambda]-model of motor control. (shrink)

Plamondon & Alimi propose a universal account of trajectory formation and speed/accuracy trade-off in rapid movements but fail, because: (1) the kinematic model ignores the more fundamental dynamics of movement generation, and (2) it does not capture the essential space-time constraints of movement accuracy. Hence, the modeling lacks a biologically and behaviorally principled foundation and is driven by pragmatic function fitting.

We question whether Plamondon & Alimi's model is useful in accounting for the nonsymmetrical and multiple-peaked velocity profiles observed in young and elderly subjects for ballistic aiming tasks. For these subjects, both data and observation suggest that a central representation initiates the movement in an appropriate direction but that multiple adjustments are made, both early and late, to achieve spatial accuracy.

Necip Fazıl Kısakürek, 20. Yüzyılın en önemli Türk şair ve düşünürlerinden biridir. İslami hareketin sembollerinden biri olmasına rağmen, popülaritesi sadece dindar kesimlerle sınırlı kalmamıştır. Ülke genelinde büyük bir üne kavuşmuş, farklı kültürel çevrelerden, değişik fikir akımlarına mensup hayranlara sahip olmuştur. Bu durum şairin ifadelerinin akıcılığı, edebi yeteneğinin gücü ve Türkçeyi hem şiir hem nesirde ustalıkla kullanmasından kaynaklanmaktadır. Onun velûd bir yazar niteliğiyle çok sayıda ürün vermiş olması yazdıklarının edebi değerini düşürmemiştir. Ayrıca gençliğinden beri farklı gazete ve dergilerde makaleler yazmıştır. Otuz (...) yılı aşkın bir süre "Büyük Doğu" mecmuasını yayımlamıştır. Aynı isimle bir yayınevi kurmuş ve yaklaşık yüz kitap neşretmiştir. Şair olarak divanlar yayımlamasının yanı sıra hikayeler, romanlar, piyesler telif etmiş, fikri, ahlaki ve siyasi yazılar yazmıştır. Otuz yaşına kadar “bohem” diye tavsif ettiği bir hayat sürmüş, ruhi boşluktan kurtulamamıştır. Sonrasında bir vesileyle tanıştığı döneminin tanınan medrese alimi ve mutasavvıf Abdülhakim Arvasi’den etkilenmiştir. Böylece köklü bir fikri dönüşüm yaşamış, İslami dünya görüşünü benimsemiştir. Bu merhaleden sonra çok çeşitliliğe sahip edebi ürünlerinin tümünde inanç ve fikirlerini cesaretle savunmayı gaye edinmiştir. Muhalif bir kimlikle döneminin devlet ricaline alenen tenkitler yönetmekten çekinmemiştir. Bu uğurda ortaya koyduğu mücadele sebebiyle resmi kovuşturmalara maruz kalmış, defalarca hapis yatmıştır. Edebi faaliyetlerini, fikir kavgası niteliğinde icra etmiş, vefatına kadar da bu çizgisini sürdürmüştür. Tüm bu özellikleri birçok çevrede saygın bir mevkiye sahip olmasını sağlamıştır. Türk edebiyatındaki bu etkili konumuna rağmen Necip Fazıl, hala Arap okuyucusu tarafından nispeten bilinmemektedir. Arap araştırmacıların şaire dair teşekküre şayan değerli araştırmalar ve makaleler telif etmiş olmalarına rağmen eserleri henüz hak ettiği seviyede Arap okuyucusuna tanıtılabilmiş değildir. Burada Türkçeden Arapçaya tercüme faaliyetlerinin çok güçlü olmamasının etkisi akla gelebilir. Ancak başka Türk edebiyatçıların kitaplarının Arapçaya tercüme edildiği dikkate alındığında Necip Fazıl’ın eserleri özelinde bir eksiklikten bahsetmek yanlış olmaz. Her halükârda edebi eserleri Arapçaya çevirenler için yazarın ürünleri zengin bir servet mahiyetindedir. Biz de bu bağlamda Necip Fazıl’ın “Çile” adlı kitabından bazı şiirleri Arapça tahlil ederek manzum halde bu dile çevirdik. Manzumelerde klasik Arap şiiri kaidelerini dikkate aldık. Aynı şiirleri nesir olarak da çevirdik ve anlaşılmalarını kolaylaştırmak için kısa açıklamalar ekledik. Orijinal olduğunu düşündüğümüz bu çalışmamızla, Türk edebiyatı metinlerini Arapçaya çevirerek alana katkıda bulunanlar arasında yer almayı umuyoruz. (shrink)

Socialinė politika vaidina svarbų vaidmenį formuojant žmonių gyvenimus. Siekiame išsiaiškinti, kaip posovietinė pertvarka socialinės politikos srityje keičia šiuolaikinėje Lietuvoje gyvenančių žmonių gyvenimo eigą. Siekiant šio tikslo, straipsnyje naudojama L. Leiseringo ir R. Walkerio (1998) pasiūlyta „gyvenimo eigos politikos“ analizės schema. Analizė rodo, kad Lietuva iš savo autoritarinės praeities paveldėjo stiprius gyvenimo eigos struktūravimo, integracijos ir normų formavimo mechanizmus. Vis dėlto šie mechanizmai silpsta arba yra adaptuojami prie šiuolaikinio socialinio, ekonominio ir politinio konteksto. Dėl to šiuolaikinę Lietuvą galima priskirti pofordistiniam gyvenimo (...) eigos režimui, kuris pasižymi gyvenimo eigos destandartizacija, depolitizacija ir didesniu socialinės politikos institucijų lankstumu. Perėjimas prie šio gyvenimo eigos režimo mūsų šalyje įvyko vėliau, palyginti su kitomis Vakarų Europos šalimis. Dabartinį gyvenimo eigos politikos režimą Lietuvoje taip pat galima apibūdinti kaip silpnai integruotą „segmentuoto saugumo“ modelį, kuriam būdingas atotrūkis tarp tų, kurie dalyvauja socialinio draudimo sistemoje, ir tų, kurie yra už jos ribų. (shrink)

Bu makalenin [amacı], Osmanlı âlimlerinden Dâvûd Karsî’ye (ö. 1756 [?]) ait el-Îsâgûcî el-Cedîd’in t kikli neşrini ortaya koymaktır. Tahkik çalışması; eserin geniş bağlamını, müellifinin biyografisine genel bir bakışı ve içeriğinin bir incelemesiyle birlikte Ebherî’nin (ö. 663/1265) daha eski Îsâğûcî’si ile bir karşılaştırmasını içeren bir giriş ile başlamaktadır. Ebherî’nin orijinalinden yaklaşık iki kat daha uzun olan Karsî’nin eseri, 13. yüzyıldan itibaren Arabî mantık geleneğinde meydana gelen bazı önemli tartışmaların bir göstergesi konumundadır. Eser, müellifn kendi yapıtının, daha eski bir el kitabının “yeni” (...) (cedîd) bir versiyonu olduğunu vurgulaması bakımından da dikkate değerdir ki bu, 18. yüzyılın ortalarında bir Osmanlı medrese âlimi tarafından cedîd kavramına biçilen olumlu değere işaret etmektedir. (shrink)

Though capable of reproducing experimentally observed velocity profiles, the model proposed by Plamondon & Alimi (P&A) does not provide a viable theoretical framework for the understanding of trajectory formation and speed/accuracy trade-offs. The issues of variation and stability can be better understood by considering movement as resulting from an underlying dynamic rather than from an impulse-response of the system.

Notwithstanding its overwhelming descriptive power for existing data, it is not clear whether the kinematic theory of Plamondon & Alimi could generate new insights into biomechanical constraints and psychological processes underlying the way organisms trade off speed for accuracy. The kinematic model should elaborate on the role of neuromotor noise and on biomechanical strategies for reducing endpoint variability related to such noise.

Plamondon's kinematic theory is very powerful from a descriptive point of view. Unfortunately, the fact that it neglects some fundamental features of the motor system, such as nonlinear inertial torque interactions or joint redundancies, limits its explanatory power and biological validity. As a consequence, the data presented by Plamondon & Alimi should be analyzed and interpreted with caution. There appears to be a gap between the observations reported by the authors and some of the conclusions they draw.

In Schmidt's experiments, only properties of actually produced movements systems are measured; in Fitts' experiments, external task parameters are measured too (target size and distance). Thus, the laws contain variables of different natures and cannot be reduced to each other even formally. These difference especially reveals itself in modeling: a model of variability can be simpler if it deals with the performance variables only. On the other hand, modeling Fitts' law, one should take into account not only the human effector (...) system but features of the experimental apparatus as well. These differences have not been sufficiently reflected in Plamondon & Alimi's target article. (shrink)

Movement time and accuracy, as defined by Plamondon & Alimi, do not conform to empirical definitions. When definitions are used that conform better to empirical ones, the original predictions of the kinematic theory are no longer valid – as is demonstrated by simulations. Thus the theoretically derived quadratic law and the successful empirical quadratic law seem to be independent of each other.

Bu makale, Osmanlı Devleti’nin Halep’teki en güçlü dönemi olan Kânûnî Sultan Süleyman döneminde Halep’in me ş hur alimi Radıyyüddin İ bnü’l-Hanbelî’nin dönemin en me ş hur divân-ı hümâyundaki ba ş kâtib ve ni ş ancısı Celâlzâde Mustafa Çelebi’ye ithafen yazmı ş oldu ğ u bir risalenin tahkikini içermektedir. Eser, devlette kâtiplik ve in ş â ilmi alanında yazılmı ş önemli ve litaretürde yeri olacak bir eserdir. Eseri önemi kılan birçok etken bulunmaktadır. Bu etkenlerin ba ş ında büyük bir dil (...) âlimi ve tarihçi bu iki ilimle me ş hur bir ilim ailesi mensubu bir ş ahsiyet tarafından kaleme alınmasıdır. Eseri önemli kılan bir di ğ er etken, Osmanlı Devleti’nin zirvesi addedilen Kânûnî’nin döneminde, devletin en me ş hur ba ş kâtibi ve ni ş ancısına ithafen yazılmı ş olmasıdır. Zira “Kânûnî” Sultan Süleyman’nın bu lakabı almasında en önemli rolü Celâlzâde Mustafa Çelebi üstlenmi ş tir. Eseri üç ana ba ş lık altında ele almak mümkündür. Müellif birinci ba ş lık altında, kâtiplerin ihâta etmeliri gereken Kur’an-ı Kerîm, hadis-i ş erifler, dil ve ş iir gibi alanlar hakkında örneklerle tafsilâtlı bilgiler vermektedir. İ kinci ba ş lıkta, kâtiplerin faziletleri ve üstünlükleri hakkında önemli bilgi ve ya ş anmı ş örneklerden sonra üçüncü bölümde, eserin ba ş ından beri gizledi ğ i Celâlzâde Mustafa Çelebi’nin ismini içeren ve onu meth eden bir beyt ş iiri, uzun bir kasidenin birinci harflerine gizlemi ş tir. Eserin son sayfasında beyt açık bir ş ekilde yazılmı ş eserin müellifin babası tarafından Edirne’de istinsâh edildi ğ i aktarılmaktadır. (shrink)

Bişr el-Merîsî taraftarları ile Osman ed-Dârimî arasında burada tartışma konusu yapılan hadisler haberî sıfatları konu alan ve müşkil nitelikte olan rivayetlerden oluşmaktadır. Bu rivayetleri genelde Bişr el-Merîsî ve taraftarlarının tecsîm ve teşbîh içerdiği iddiasıyla münker kabul ettikleri görülmektedir. Ehl-i re’y özellikleri taşımakla birlikte ilahî sıfatlar konusunda Mu’tezilî bir anlayışa sahip olduklarından tenzih anlayışları gereği sıfatları reddetmektedirler. Yaratılmışlara ait niteliklerin yaratıcıya nisbet edilmesini tenzîh anlayışlarına aykırı gördüklerinden bu tür müşkil rivayetleri ya kendi anlayışları doğrultusunda te’vîl ya da reddettikleri gözlenmektedir. Sert bir (...) ehl-i hadîs âlimi olan Osman ed-Dârimî ise, ayet ve hadislerde bildirilen ilahî sıfatlara iman edilmesi gerektiğini kabul etmektedir. Bu anlayışı sebebiyle bu rivayetlerde bildirilen haberî sıfatlara da te’vîl etmeksizin lafzî anlamıyla yaklaşmakta; kendi görüşü doğrultusunda Bişr el-Merîsî ve taraftarlarının yaptığı te’vîlleri reddetmekte, bu te’vîllerin ta’tîle yol açacağını ileri sürmektedir. Bu rivayetlerin lafzî (literal) anlamları doğrultusunda anlaşılması gerektiğini savunmaktadır. Bu hadisler üzerinde yapılan tartışmalar, temel hadis eserlerinin yazıldığı dönemde Ehl-i re’y ve Ehl-i hadîs ekollerine mensup âlimlerin hadislere yaklaşımlarını göstermesi bakımından önem arzetmektedir. Burada vermiş olduğumuz hadisler üzerindeki tartışmalar bu iki ekolün uluhiyet anlayışını, haberî sıfatlara yaklaşımlarını ortaya koyduğu gibi bunların genel anlamda hadis perspektifi hakkında bizlere bilgi vermektedir.ÖzetBu araştırma, temel hadis kitaplarının yazıldığı dönemde, yani III./IX asırda, haberî sıfatlar ihtiva eden bazı hadisler üzerinde yapılan tartışmaları ele almaktadır. Tartışma Osman ed-Dârimî (ö. 280/894) ile Bişr el-Merîsî’nin (ö. 218/833) taraftarları arasında geçmektedir. Hadisler üzerinde Ehl-i hadîs ile Ehl-i re’y mensubu âlimler arasında gerçekleşen bu tartışmalar bir yönüyle hadislerin anlaşılması ve yorumlanmasını ilgilendirmektedir. Tartışmanın, burada ele alınan hadislerin nasıl anlaşılması gerektiği; lafızların kelime anlamı mı (literal) yoksa bu lafızların ötesindeki muhtemel mecazî anlamları dikkate alınarak mı anlaşılması gerektiği noktasında odaklandığı söylenebilir. İnceleme konusu yapılan hadisleri tartışan tarafları kısaca tanıtmak yerinde olacaktır. Sözünü ettiğimiz rivayetlerle ilgili tartışmalar Bişr el-Merîsî taraftarları ile Osman ed-Dârimî arasında geçmektedir. Ehl-i hadîs’in önemli simalarından biri olan Osman ed-Dârimî, hadislerle ilgili bu tartışmaları içeren ayrı bir eser yazmıştır. Bu eser, Allah’ın sıfatları ve bazı hadis meseleleri konusunda Bişr el-Merîsî ve onun iki talebesinin görüşlerine reddiye olarak yazılmıştır. Bişr el-Merîsî, Ebû Yusuf’tan (ö. 182/798) fıkıh tahsil etmiş, önemli bir kelâmcı olarak tanınmıştır. O, kelâmla ilgili konularda aralarında İmâm Şâfiî’nin (ö. 204/820) de bulunduğu pek çok âlimle ilmî tartışmalar yapmış bir ehl-i re’y âlimdir. Halife Me’mûn’un (ö. 218/833) danışma meclisinde bulunmuş, Kur’ân’ın yaratılmışlığı (Halku’l-Kur’ân) görüşünün benimsenmesinde önemli payı olmuştur. Osman ed-Dârimî ise, Yahyâ b. Ma’în (ö. 233/848), Ali b. Medînî (ö. 234/848-49), İshâk b. Râhûye (ö. 238/853) ve Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855) gibi döneminin otoritelerinden hadis öğrenmiş bir ehl-i hadîs âlimidir. Hadis tahsili için önemli bütün şehirleri dolaşarak hadis öğrenmiş ve rivayette bulunmuştur.Haberi sıfatları ispat ve bunlarla ilgili rivayetlerin teviline karşı çıkan anlayış ile, bu rivayetlerin tenzih anlayışına uygun biçimde tevilini savunan kesimler ilk dönemden itibaren eserler telif etmişlerdir. Osman ed-Dârimî’ye göre, ehl-i hadîs’in eleştiri edebiyatının ortaya çıkmasında, Mu’tezile’nin ilahî sıfatları reddetmesi etkili olmuş ve pek çok müellif bu yönde eserler yazmışlardır. Ebû Hüreyre’den nakledilen bir rivayetle ilgili olarak muârız, bu rivayetin Allah için bildiğimiz göz ve kulak organlarından oluştuğu izlenimi verildiğini söyler. Osman ed-Dârimî, bu hadisin göz ve kulak organlarını değil görme ve işitmeyi ispat ettiğini söyler. Hiçbir konuda Allah’ın benzerinin bulunmadığını belirtir. Dolayısıyla Allah’ın organlardan oluştuğu iddiasını ehl-i hadîs’e nisbet etmek iftiradır. Ebû Dâvûd, bu hadis ile Allah için görme ve işitme sıfatlarının ispat edildiğini ve Cehmiyye’nin ilahî sıfatları inkar görüşüne reddiye olduğunu belirtir. Ebû Hüreyre’in Hz. Peygamber’e nispet ederek naklettiği: "İman Yemenlidir, hikmet Yemenlidir! Ben Rabbi’nizin nefesini Yemen tarafından hissediyorum!" rivayetini de muârız münker kabul etmiştir. Çünkü Bişr el-Merîsî ve ashâbına göre nefes ancak karın boşluğu olanlardan çıkar, Allah ise bundan münezzehtir. Osman ed-Dârimî’ye göre, muârız yanlış anlamıştır. Burada kastedilen, Yemen tarafından esen ve insanı rahatlatan rüzgardır. Bu rivayet bağlamında bakıldığında, Bişr el-Merîsî taraftarlarının rivayeti literal değerlendirdiğini, Osman ed-Dârimî’nin ise rivayeti yorumladığını görmekteyiz. İbnü’s-Selcî, "Siz, Allah’a ondan çıkandan (Kur’ân’dan) daha faziletli bir şeyle yaklaşamazsınız!" rivayeti hakkında, Müşebbihe’nin bunu, karın boşluğu olan, kendisinden kelâm çıkan şeklinde anladıklarını belirtir. Allah boşluğu olmayan anlamında "samed" olduğundan bu anlayış geçersizdir. Bu hadisle, Kur’ân’ın Allah’tan değil O’nun katından çıkması kastedilmiştir. Osman ed-Dârimî’ye göre, İbnü’s-Selcî’nin asıl maksadı Allah’ın kelâm sıfatını inkâr etmektir. Kur’ân’ın O’ndan çıktığında bir şüphe yoktur, bunu sadece kelâm sıfatını kabul etmeyenler inkâr etmektedir. İbn Abbâs’a atfedilen; "Rükn (Hacerülesved) yeryüzünde Allah’ın sağ elidir, halk ile onunla musafaha eder" rivayetinde geçen "yemînullah" (Allah’ın sağ eli) sözünün anlamı, İbnü’s-Selcî’ye göre bildiğimiz sağ el değil, Allah’ın nimeti ve ikrâmıdır. Hacerülesved ile elin kastedilmediğini kabul eden Osman ed-Dârimî’ye göre, İbnü’s-Selcî’nin maksadı, geçersiz te’villerle Allah hakkında ayet ve hadislerde belirtilen iki eli inkar etmektir. İbn Abbâs’ın Hz. Peygamber’den naklettiği başka bir rivayeti İbnü’s-Selcî’nin eserine alıp nakletmesini eleştiren Osman ed-Dârimî, bu tür zayıf rivayetlerin yayılmaması gerektiğini söyler. Buna ilave olarak İbnü’s-Selcî’nin yaptığı yorumun da çirkin olduğunu belirtir ve eleştirir. Çünkü sözü edilen rivayette Allah, yeşil bir takım elbise giymiş kıvırcık saçlı bir genç olarak tasvir edilmektedir. Böyle bir rivayet Hz. Peygamber’den gelen sahih rivayetlerle çeliştiği için de güvenilmez bir rivayettir. Rivayetle ilgili bu değerlendirmeyi yapan Osman ed-Dârimî, rivayet hakkında muârızın yaptığı yorumları da reddeder. Muârıza göre, "Rabbimin yanına girdim" sözü, "Adn cennetinde Rabbimin huzuruna girdim" demektir. Osman ed-Dârimî’ye göre bu gibi müşkil (problemli) hadisler re’y ile tefsir edilmemeli, rivayet edilip bırakılmalıdır. Hz. Peygamber’e dayandırılan ve Allah’ın kendisine geldiğinden bahisle cevabını bilemediği bazı sorulan sorduğundan, sonra Rabbinin elini sırtına koymasıyla parmaklarının serinliğini hissettiğinden ve her şeyi öğrendiğinden bahseden rivayetle ilgili olarak muarız şu değerlendirmede bulunur: Allah Resûlü’ne gelen Rabbi değil güzel suretli bir melekti, o melek Allah tarafından yönledrilmekteydi ve elini koyan da o melekti. Osman ed-Dârimî, muârızın bu yorumunu reddeder. Bu yorum aynı zamanda diğer sahih hadislere de aykırıdır. Osman ed-Dârimî, sözkonusu rivayet hakkında muârızın yorumunu reddettikten sonra zikrettiği sahih rivayetlere dayanarak buna güvenilemiyeceğini ifade etmiştir. İlahî sıfatlar hakkında konuşmak en zor konular arasında görüldüğünden, selef âlimleri bu konuda susmayı tercih etmişlerdir. Ancak sonraki nesiller bu konuda farklı yollar tutmuşlardır. İlahi sıfatları anlama konusundaki temel yaklaşımları tefvîz, teşbîh ve te’vîl şeklinde üç ana başlıkta toplamak mümkündür. Tefvîz, selef alimlerinin benimsediği yol olup, Allah’ın zâtı ve sıfatlarının mahiyetine ilişkin bilgiyi ilâhî ilme havale etmek demektir. Teşbîh, Allah’ı yaratılmışlara veya yaratılmışları Allah’a benzetmek anlamına gelir. Te’vil, Allah’ın yaratılmışlara benzediği izlenimini veren ayet ve hadisleri dil bilimi ve aklî bilgilerle yorumlamaktır. Sıfatları inkar edenlere Muattıla denilmiş, sıfatları ispat edenler Sıfâtiyye diye anılmıştır. Ehl-i re’y’e göre Allah’a atfedilen ve sözlük anlamı bakımından teşbîh ve tecsîm izlenimi veren sıfatları uygun biçimde te’vil etmek gerekir. İlâhî sıfatlarda Mu’tezile tenzihi öne çıkarmış, Eş’ariyye ve Mâtürîdiyye ise tenzihe uygun te’vili benimsemiştir. Müşebbihe, Vehhâbî-Selefî anlayış da ilahî sıfatlardaki lafızları zahiri anlamlarıyla almışlardır. Hadis ilminde en önemli temel eserlerin telif edildiği II./VIII. ve III./IX. asırda yaşamış olan âlimler arasında cereyan eden inceleme konusu yaptığımız tartışma, ilk döneme ait olması bakımından önemlidir. Bunun yanında tartışma, âyet ve hadislerden oluşan naslara yaklaşımda, iki temel yaklaşımı göstermesi bakımından da önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Bu iki temel yaklaşımdan biri ehl-i re’y ekolünü, diğeri ise Ehl-i hadîs anlayışını temsil etmektedir. Osman ed-Dârimî genel olarak rivayetin lafzına bağlı kalmayı savunmakta, Bişr el-Merîsî ve ashâbı ise münker olduğu gerekçesiyle rivayeti eleştirmekte ya da te’vil etmektedir. Nadir de olsa Osman ed-Dârimî’nin rivayeti ret ya da te’vil ettiği, Bişr el-Merîsî ve ashâbının ise rivayeti savunduğu yerler de görülebilmektedir. Müteşâbih (problemli) rivayetler hakkında Bişr el-Merîsî’nin yaptığı te’viller sonraki âlimler üzerinde etkili olmuştur. Onun te’villeri, Cübbâî (ö. 303/916), Kādî Abdülcebbâr (ö. 415/1025), Ebü’l-Hüseyin el-Basrî (ö. 436/1044) gibi Mu’tezilî âlimlerin yanı sıra, İbn Fûrek, Gazâlî (ö.505/1111), İbn Akîl (ö. 513/1119), Fahreddîn er-Râzî (ö. 606/1210) gibi sünnî âlimler tarafından da iktibâs edilmiştir. Rivayete dayalı olan hadis ilminde hakikatin ortaya konulabilmesi, "rivayet" ve "re’y" seçeneklerinden birini tercih etmekle değil; bunların her ikisini de yerinde ve dengeli olarak kullanılmasına bağlı olduğunu hatırda tutmak gerekir. Hakikatin ortaya çıkarılmasında rivayet re’ye, re’y de rivayete muhtaçtır. Rivayet ve re’y birbirinin rakibi değil tamamlayıcı unsurları olarak görmek gerekir. (shrink)

Muhyiddîn el-Kâfiyecî (öl. 879/1474), on beşinci yüzyıl Saruhanoğulları, Osmanlı ve Memlüklü alimlerindendir. Yüzden çok eser yazmıştır. Makale Kâfiyeci’nin hayatı ve eserlerini araştırır. Yazdığı eserler, onun, Arap dili, Arap grameri, belagat, tarih metodolojisi, hadis ve usulü, tefsir ve usulü, fıkıh ve usulü, kelâm, tasavvuf, dil felsefesi, semantik, metafizik meseleler, geometri, optik ve astronomi gibi konularda uzmanlaştığını göstermektedir. Kâfiyeci en önemli eserlerini Arap dili ve mantık sahalarında yazmıştır. Eserleri içerisinde yaptığı linguistik çözümlemeler, onun yetkin bir dil alimi olduğunu göstermektedir. Kâfiyeci eserlerini (...) yazarken linguistik, mantıki, ilmi ve felsefi bir yöntem kullanmıştır. Araştırmada, Kâfiyeci’nin, hayatı boyunca en az yüz on iki eser yazdığı tespit edilmiştir. Bu eserlerden, doksan altısının adı belirlenmiştir. Kâfiyeci’nin eserleri konularına göre şöylece tasnif edilebilir: Arap Dili ve Dil Felsefesi: Şerḥu’1-i‘râb ‘an Ḳavâ‘idi’l-i‘râb, el-Unmûzec fî baḥsi’l-isti‘âre, Şerḥu’l-isti‘âre, Risâle fî Kâne Zeydun Ḳâimen, Risâle fî Zeydun Ḳâimun, Risâle fi’l-mebâḥisi’l-mute‘alliḳa bi Emmâ, Nuzhetu’l-mu‘rib fi’l-Meşrıḳ ve’l-Maġrib, Nuzhetu’l-aṣhâb fî mes’eleti’l-kuhl, Remzu’l-esrâr, en-Niseb li ehli’l-edeb, el-İşrâḳ fî meratibi’ṭ-ṭıbâk, Ḥâşiye ‘ale’l-Muṭavvel, Risâle fî “men” eş-şartiyye. Mantık: et-Terġîb fî keşfi rumûzi’t-Tehẕîb. Tarih Metodolojisi: el-Muḫtaṣaru’l-mufîd fî ‘ilmi’t-târîḫ, en-Naṣru’l-ḳâhir ve’l-fetḥu’ẓ-ẓâhir. Akâid ve Kelâm: Envâru’ṣ-Ṣa ‘âde, Şerḥu’l-‘Aḳâidi’l-‘Aḍuḍiyye, Hâşiye ‘alâ Şerḥi’l-‘Aḳâidi’l-‘Aḍuḍiyye, Şerḥu’l-Mevâḳıf, Telḫîsu Şerḥi’l-Mevâḳıf, el-Hidâye li beyâni’l-ḫalḳ ve’t-tekvîn, Risâle fî beyâni’l-mu‘cizât, Nehru’l-hayât fî ma‘rifeti’ṣ-ṣıfât, ‘İlmu’l-kumûn ve’l-burûz, Risâle fî Kavlihi Teâlâ “Lâ ye’menu mekr Allâhi ille’l-kavmu’l-hâsirûn” [A‘râf, 7/99]. Kur’ân, Kırâat ve Tefsir Bilimleri: Şerḥu’l-İsti‘âẕe ve’l-Besmele, Ḥâşiye ‘ale’l-Keşşâf, Şerḥ fî muḥâkemât beyne’l-mutekellimîn ‘ale’l-Keşşâf, Ḥâşiye ‘alâ Tefsîri’l-Beyḍâvî, eẓ-Ẓafer ve’l-ḫalâṣ, et-Teysîr fî ḳavâ‘idi ‘ilmi’t-tefsîr, Risâle fî ‘ilmi’t-tefsîr ve vucûhi’l-ḳırâat, Keşfu’n-niḳâb li’l-aṣḥâb ve’l-aḥıbbe fî ‘icâzi’l-Ḳur’ân, et-Temhîd fî şerḥi’t-taḥmîd, Ḳarâru’l-vecd fi şerḥi’l-ḥamd, el-İlmâ‘ bi ifâdeti Lev li’l-imtinâ‘ fî ḳavlihi Te‘âlâ “Lev kâne fîhimâ âlihetun illallâh le fesedetâ” [Enbiyâ, 21/22], Cevâb ‘an suâl fî ḳavlihi Te‘âlâ “Ve’n-Necmi iẕâ hevâ” [Necm, 62/1], Nuzhetu’l-iḫvân fî tefsi¬ri ḳavlihi Te‘âlâ “Yâ Lûṭu İnnâ Rusülü Rabbike” [Hûd, 11/81], Neylu’l-merâm fi tefsîri ḳavlihi Te‘âlâ “Ve Mâ Rabbuke bi Ẓallâm” [Fussilet, 41/46], el-Bişâra fî ḳavlihi Te‘âlâ “Fe’tû bi sûratin min mislih” [Bakara, 2/23], Nuzhetu’l-aṣḥâb, el-Ġurratu’l-vâḍıḥa fî tefsîri’l-Fâtiḥa, Zeḫîratu’l-ḳaṣr fî tefsiri Sûrati’l-‘Aṣr. Hadis Bilimleri: Muḫtaṣar fî ‘ulûmi’l-ḥadîs, Menbe‘u’d-durer fî ‘ilmi’l-eser, Ḫulâṣatu’l-‘aḳvâl fî ḥadîsi “İnneme’l-a‘mâlu bi’n-niyyât”. Fıkıh, Usûl ve Fetva: Risale fî mesʹeleti’l-istisnâʹ, Ḥâşiye ‘ala şerḥi’l-Hidâye, Vecîzu’n-niẓâm fî ıẓhâri mevâridi’l-aḥkâm, el-Feraḥ ve’s-surûr fî beyâni’l-meẕâhîbi’l-erba‘ati fi’l-‘uṣûr, Neşâtu’ṣ-ṣudûr fî şerḥi Kitâbi’l-Feraḥ ve’s-surûr, et-Taḥrîr lima zukira fi’d-Dureri’l-manẓûm, Muhâveratu’l-fıḳhiyye, Risâle fi’stiḳbâli’l-Ḳıble, Telḫîṣu’l-Câmi‘i’l-kebîr ve’l-Mecma‘, Kitâbu’t-Teẕkira/Risâle fi’l-vaḳf, Ravḍatu’ẓ-ẓahira en-nâfi‘a fî’d-Dünya ve’l-Âḫira, Kitâbu’l-muḫtasar fî ‘ilmi’l-istibdâl, er-Remz fî ‘ilmi'l-istibdâl, el-Kâfî fî beyâni’ṣ-ṣaffi’ṭ-ṭavîli’l-mustaḳîm, Risâle fî ṭabaḳâti’l-butûn li beyâni’l-vaḳf ‘alâ evlâdi’l-evlâd, el-İḥkâm fî ma‘rifeti’l-Eymân ve’l-aḥkâm, Ferâid baḥri’l-fevâiḍ. Siyasetname, Adap ve Ahlak: Niẓâmu ḳalâidi’l-‘ıḳyân, Seyfu’l-kuḍât ‘ale’l-buġât, Seyfu’l-mulûk ve’l-ḥukkâm el-murşid lehum ilâ sebîli’1-Haḳḳ ve’1-aḥkâm, Seyfu’l-ḥaḳḳ ve’n-nuṣra ‘alâ riḳâbı ehli’l-baġy ve’l-fitne, ed-Durratu’l-‘âliyetu’l-ġâliye. Metafizik, Tasavvuf ve Felsefe: el-Kâfî eş-şâfî, Kitâbu’r-ravḥ fî ‘ilmi’r-rûḥ, Kitabu’r-raḥme fî beyânı aḥvâli ‘alemi’l-berzâḫ, en-Nuzhe fî ravḍati’r-rûḥ ve’n-nefs, Neşâtu’l-bişâra bi’l-işâra fî kıbleti’l-ervâh, Ḳıbletu’l-ervâḥ fi’t-taṣavvuf, Nuzhetu’l-ervâḥ ve ġıbṭatu’l-eşbâḥ fi’t-taṣavvuf, Menâzilu’l-ervâḥ fi’t-taṣavvuf, ‘Ikdu’l-ferâid min baḥri’l-fevâiḍ fî şerḥi Esmâillâhi’l-husnâ, el-Unsu’1-enîs fî ma‘rifeti şeʹni’n-nefsi’n-nefîs. Siyer, İrşat ve Fazâil: Zeynu’l-feraḥ bi mîlâdi’n-Nebî (s.a.v.), Muḫtasar fî ‘ilmi’l-irşâd, Risâle fi’l-maḥabbe, Ḳalâidu’l-‘ıḳyân fî baḥri faḍâili Raceb ve Şa‘bân: Fen Bilimleri: Ḥallu’l-işkâl fî mebâhisi’l-eşkâl fi’l-hendese, Şerḥu’l-caġmînî fi’l-heyʹe, er-Remz fî ‘ilmi’l-uṣturlâb. Diğer Eserleri: Remzu’l-ḫıṭâb bi raşḥi’l-‘ıyâb, Benâtu’l-efkâr fî şeʹni’l-‘i‘tibâr, Keşfu’l-vucûhi’l-ḥasene’l-mestûra bi’n-niḳâb li faḍlillâhi’l-Cevâdi’l-Vehhâb, el-Keşf ‘an şerafi Ehli’l-Beyti’l-kirâm li efḍali’r-rusuli ve’l-enâm, ‘Iḳdu’l-ferâid min taḥrîri’l-fevâid, Risâle mustaḳılle bi ‘ilmi’n-nefs ve vucûhi’l-ḳırâa, Cevâbu’l-enẓâr, Ḥusnu’l-ḫıtâm li’l-merâmi min haẕa’l-kelâm, Ḫıtâmu’l-misk. (shrink)