Stosunek polskiej filozofii katolickiej do Augusta Cieszkowskiego był ambiwalentny. Z jednej strony, uważano go za wybitnego filozofa polskiego, żarliwie religijnego i inspirowanego tradycją chrześcijańską, z drugiej strony, jego myśl budziła liczne zastrzeżenia doktrynalne (ewolucyjna perspektywa religii, możliwość realizacji Królestwa Bożego na ziemi, wątki panteizujące, ograniczanie wolnej woli, uzurpowanie sobie prawa do absolutyzmu poznawczego, jeśli chodzi o "Boże plany", uznanie Boga przed stworzeniem świata za nierozwiniętą jeszcze Możność, "elitarna" koncepcja nieśmiertelności jednostkowej za zasługi). Z dzisiejszej perspektywy filozofia Cieszkowskiego budzi opór ze (...) względu na próbę "totalizacji" rzeczywistości i eksponowanie utopijnego modelu ustroju teokratycznego. (shrink)

Polish conservative thinker Władysław Leopold Jaworski developed an interest for the theories of Austrian philosopher Othmar Spann. Both accepted universalism, both also believed that universalism was inspired by romantic tradition, although Spann sought its roots much further back in history, even as far as Aristotle. Both authors staunchly criticized modern-day individualism and liberalism, which they considered fatal. In their opinion individualism and liberalism upset the primacy of totality in social thought, which led to multiple pathologies. Despite their accentuation of totality, (...) both philosophers displayed very decided anti-totalitarian convictions typical for many conservatives. (shrink)

Feliks Młynarski ciągle jeszcze nie należy do kanonu lektur z polskiej myśli filozoficznej, chociaż coś takiego zasugerował już Władysław Tatarkiewicz w swojej Historii filozofii. Łączył go tam, jeśli chodzi o orientację, z Florianem Znanieckim, tj. przede wszystkim z jego wczesną, filozoficzną właśnie, twórczością. Obaj autorzy, Znaniecki i Młynarski, budowali swój filozoficzny światopogląd na przekonaniu o wielkiej roli swoistości świata społecznego, często ignorowanego przez profesjonalnych, akademickich filozofów. Zwięzła charakterystyka Tatarkiewicza jest jak gdyby wyciągiem z autoprezentacji samego Młynarskiego, napisanej w r. 1949, (...) w której nasz autor podkreślał takie momenty, jak konieczność odróżniania rzeczywistości społecznej od przyrodniczej, w szczególności w kwestii innej realności tworów społecznych opartych na powtarzalności „aktów obcowania”, a także w fundamentalnej kwestii „uznania cudzej świadomości”. Poza tym zwracał uwagę na rolę mowy w tworzeniu tradycji, a także na radykalny pomysł, aby z metafizyki odrzucić wszystkie pojęcia pochodzące z praktyki społecznej i dostrzec jej istotę wyrażalną w języku matematycznym. […]. (shrink)