Zarówno w dokonanej przez Cieszkowskiego immanentnej krytyce filozofii Hegla, jak i w jego próbie wykroczenia poza ograniczenia całej dotychczasowej filozofii rolę niekwestionowanego układu odniesienia spełnia dialektyka. Autor skupia się więc na przedstawieniu użycia i nadużycia dialektyki przez Cieszkowskiego w celu przekształcenia abstrakcyjnej refleksyjności dotychczasowej filozofii w czyn, w ostateczne spełnienie rzeczywistości wcześniej tylko przemyślanej. Krytycznej analizie poddany zostaje zwłaszcza zarzut Cieszkowskiego, jakoby heglowska filozofia dziejów nie spełniała formalnych wymogów dialektycznej procedury.

Using E. Wolicka book "Consideration on Kant" as an anchoring point, the author investigates the conditions under which 'kingdom of ends' can successfully play a role of institution of culture, i.e. be translated into rules of action and empirical facts in the sphere of every day life and history.

Ponieważ każda księga heglowskiej "Logiki" przedstawia tylko jej właściwy sposób przejawiania się bytu, więc zakłada ona także - określoną przez ten sposób przejawiania się bytu - charakterystyczną wykładnię prawdy. Niedowolna kolejność poszczególnych ksiąg określa wtedy także porządek, w jaki układają się założone w nich wykładnie prawdy. Skorelowanie klasycznej i innych wykładni prawdy z odpowiednimi księgami "Logiki" pozwala więc wykorzystać porządek "Logiki” do odtworzenia struktury całości prawdy, tzn. także do objaśnienia miejsca, jakie klasyczna wykładnia zajmuje zarówno w obrębie całości prawdy, jak (...) i wśród wykładni pozostałych. (shrink)

GOD OF PHILOSOPHERS VERSUS GOD OF MYSTICS: SUPERIORITY WITHOUT CONDESCENSION To confront mystics and philosophers in respect of the ways they experience God’s presence we assume that they all agree about sense of reference to the absolute being as well as that both parties accomplish that in their own, qualitatively different way. Treating mysticism with the respect due to its contribution to render religious truth of humanity accessible, philosophy transcends the religion of a shepherd lordly priming his flock and becomes (...) the dialogue which transforms the flock into a community of intelligent people participating in the whole accessible truth through their own “I think”. (shrink)

WHY IS IT WORTH READING MARX TODAY? Using the first Polish edition of Marx’s Capital 1.1. Results of direct production process. Sixth chapter of the first Book of »Capital« (Project), PWN 2013, translated with an Epilogue by Mikołaj Ratajczak, as an anchoring point, the author investigates the conditions under which the answer to the title question can be affirmative. Namely, it is worth reading Marx today when our intellectual efforts not only tend towards enlarging our knowledge about his writings but (...) also and most of all towards comprehending his philosophy. (shrink)