ABSTRACTThis paper examines the theory of artefacts presented by the 15th-century thinker Paul of Venice, paying special attention to the views of authors often referred to as ‘nominalists’ (e.g. O...

This paper is focused on one of the key questions constituting the medieval debate about the ontological status of artefacts, which has to do with the productivity of art. We ordinarily speak about artefacts, such as statues or chairs, as produced by their artificers, and Aristotle describes art in general as a productive habit. In the first part of the paper, I look at how the proponents of the realist view of artefacts argue that the productivity of art can only (...) be explained if we endorse their view, on which by producing an artefact an artificer brings about a new thing in the world, which is distinct from the natural things used in its production. I then turn to the reductionist account of artefacts and examine how its proponents want to show that the productivity of art can be preserved without positing that an artefact must be a new thing in the world, distinct from its natural components. In the final part of the paper, I look at one of the further corollaries of this debate, which has to do with the connection between the productivity of art and natural change. (shrink)

The paper examines Walter Chatton’s rejection of final causality. At the core of Chatton’s theory lies the claim that there are four kinds of cause, but only three kinds of causality, because final causality should in a sense be reduced to efficient causality. The author begins by situating Chatton’s theory in the context of the fourteenth-century discussions concerning the problematic status of ends as causes. After that, the paper reconstructs Chatton’s rejection of the opinio communis of his time, according to (...) which both final causes and final causality must be posited. The author claims that Chatton’s objections employ three main arguments, based on ontological parsimony, possible non-existence of ends, and the efficient character of love and desire. Then, Chatton’s own theory is presented. The author’s exposition is focused on Chatton’s thesis that final causes are said to be causes only in a metaphorical sense. The final part of the article examines William of Ockham’s reaction to Chatton’s theory. Arguing against Chatton’s teleology, Ockham wants to prove that we have good reasons to retain both final causes and final causality. (shrink)

In the late Middle Ages, there was an intense debate about the metaphysical status of artefacts, in particular about whether an artefact is a new thing over and above the natural things that make it up. Realists about artefacts argued for a positive reply. In this paper, I will examine the following objection against artefact realism raised by artefact nominalists: The making of artefacts involves nothing more than local motion of already existing natural things or their parts, and local motion (...) by itself does not lead to the production of any new thing; therefore, the making of artefacts does not involve the production of any new thing. I will look at various attempts by realists to respond to this argument and offer one possible complication for the nominalist view. (shrink)

Artykuł ten stanowi omówienie koncepcji szczęścia, którą można wywieść z pism św. Augustyna z Hippony. Autor podejmuje się systematycznej rekonstrukcji poglądów tego myśliciela, argumentując na rzecz tego, iż dokonanie jej jest możliwe, i twierdząc, iż pewne podstawowe wątki w jego myśli pozostały takie same w ciągu całej jego działalności intelektualnej. Są nimi przede wszystkim: twierdzenie, iż dążenie człowieka do osiągnięcia szczęścia jest dla niego naturalne; twierdzenie, że istotą szczęścia jest osiągnięcie Boga; oraz twierdzenie, że droga do owego szczęścia wiedzie przez (...) zyskiwanie przez człowieka mądrości. Autor przedstawia również główną zmianę w Augustyńskiej wizji szczęścia, którą stanowi „przeniesienie” możliwości jego osiągnięcia z życia obecnego na przyszłe. (shrink)

Artykuł stanowi próbę zarysowania kilku istotnych wątków dwóch istotnych średniowiecznych koncepcji celowości. Twórcami owych koncepcji są Jan Duns Szkot i Walter Chatton. Autor skupia się na trzech zagadnieniach: (1) argumentach na rzecz przyjęcia teleologii naturalnej, (2) statusie ontologicznym celu, (3) statusie Boga jako przyczyny celowej. Dokonywane analizy mają pokazać, iż wiele poglądów wygłaszanych przez Dunsa Szkota i Chattona stanowiło podważenie wcześniejszej scholastycznej wizji całościowej teleologii, która swą najbardziej dojrzała postać otrzymała w myśli Tomasza z Akwinu, przygotowując nadejście nowożytnej krytyki celowości.

Artykuł ten stanowi próbę omówienia wpływu, jaki poglądy Williama Ockhama wywarły na przejście od średniowiecznego do nowożytnego rozumienia celowości świata natury. Rozważeniu poddaje się sposób, w jaki do idei celowości świata natury odnosili się wybrani autorzy nowożytni. Krytyce poddaje się „tradycyjną” interpretację przejścia, jakie dokonać miało się w tym aspekcie między średniowieczem a nowożytnością, podług której nowożytność miała przynieść całkowity kres posługiwaniu się celowością w filozofii natury, zastępując ją odwołaniami do przyczynowości sprawczej. Następnie wskazuje się na nowsze, bardziej subtelne próby (...) podejścia do tego zagadnienia, wskazujące na to, iż w filozofii nowożytnej mamy raczej do czynienia z reinterpretacją, a nie porzuceniem idei przyczynowości celowej. W związku z tym autor artykułu proponuje wyróżnienie w obrębie owej filozofii dwóch głównych nurtów. Dalszą część stanowi analiza koncepcji Ockhama, polegająca na wskazaniu w niej tych wątków, które – jak się twierdzi – mogły wywrzeć szczególny wpływ na narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury. Autor wymienia cztery takie wątki, próbując je powiązać z wyróżnionymi wcześniej dwoma nurtami nowożytnego rozumienia teleologii natury. (shrink)

Tekst stanowi tłumaczenie traktatu Tomasza z Akwinu pt. De principiis naturae (O zasadach natury), stanowiącego opis podstawowych zagadnień filozofii przyrody i metafizyki w ujęciu Akwinaty. Są to przede wszystkim zagadnienia związane z powstawaniem, które stanowi dla Tomasza podstawowy przedmiot badań filozofa natury. Zajmuje się on odróżnieniem substancji od przypadłości, złożeniem materii i formy, czterema rodzajami przyczyn i ich wzajemnymi relacjami, a także rodzajami konieczności i identyczności.