ZusammenfassungDiagnostik und Klassifikation der akuten myeloischen Leukämie (AML) beruhen auf zytologischen und zytogenetischen Charakteristika. Eine Individualisierung der Diagnostik und Therapie wird für AML mit normalem Karyotyp (CN-AML) durch den Nachweis spezifischer Genmutationen zunehmend ermöglicht. In einem systematischen Literaturreview und Metanalyse wurde die Mutation FLT3-ITD bei CN-AML untersucht. Eine systematische Literaturrecherche aller Veröffentlichungen der Datenbanken Embase, Pubmed, Healthstar, BIOSIS, ISI Web of Knowledge und Cochrane wurde für den Zeitraum 2000 bis März 2012 im Hinblick auf die Mutation FLT3-ITD bei Patienten mit (...) CN-AML und einem Alter von 15–65 Jahren durchgeführt. Der Literaturrecherche folgte eine Literaturselektion, eine Datenextraktion und eine qualitative sowie quantitative Informationssynthese in Form einer Metaanalyse. Achtzehn Veröffentlichungen konnten in die qualitative Analyse zur CN-AML eingeschlossen werden. Daten von 3 Publikationen zum Gesamtüberleben mit insgesamt 1.203 Patienten gingen mit Bezug auf den Marker FLT3-ITD in die Metaanalyse ein. Für FLT3-ITD zeigte sich eine statistisch signifikante schlechtere Prognose mit einer hazard ratio von 2,19 für das Gesamtüberleben bei CN-AML. FLT3-ITD ist im Vergleich zum Wildtyp mit einer schlechteren Prognose in Bezug auf den Krankheitsverlauf bei AML assoziiert. Die Analyse von FLT3 sollte bei der AML berücksichtigt werden. (shrink)

Diagnostik und Klassifikation der akuten myeloischen Leukämie (AML) beruhen auf zytologischen und zytogenetischen Charakteristika. Eine Individualisierung der Diagnostik und Therapie wird für AML mit normalem Karyotyp (CN-AML) durch den Nachweis spezifischer Genmutationen zunehmend ermöglicht. In einem systematischen Literaturreview und Metanalyse wurde die Mutation FLT3-ITD bei CN-AML untersucht. Eine systematische Literaturrecherche aller Veröffentlichungen der Datenbanken Embase, Pubmed, Healthstar, BIOSIS, ISI Web of Knowledge und Cochrane wurde für den Zeitraum 2000 bis März 2012 im Hinblick auf die Mutation FLT3-ITD bei Patienten mit (...) CN-AML und einem Alter von 15–65 Jahren durchgeführt. Der Literaturrecherche folgte eine Literaturselektion, eine Datenextraktion und eine qualitative sowie quantitative Informationssynthese in Form einer Metaanalyse. Achtzehn Veröffentlichungen konnten in die qualitative Analyse zur CN-AML eingeschlossen werden. Daten von 3 Publikationen zum Gesamtüberleben mit insgesamt 1.203 Patienten gingen mit Bezug auf den Marker FLT3-ITD in die Metaanalyse ein. Für FLT3-ITD zeigte sich eine statistisch signifikante schlechtere Prognose mit einer hazard ratio von 2,19 für das Gesamtüberleben bei CN-AML. FLT3-ITD ist im Vergleich zum Wildtyp mit einer schlechteren Prognose in Bezug auf den Krankheitsverlauf bei AML assoziiert. Die Analyse von FLT3 sollte bei der AML berücksichtigt werden. (shrink)

Inter- and transdisciplinary (ITD) approaches represent promising ways to address complex global challenges, such as climate change. Importantly, arts–sciences collaborations as a form of inter and transdisciplinarity have been widely recognized as potential catalysts for scientific development and social change towards sustainability. However, little attention has been paid to the process of reasoning among the participants in such collaborations. How do participants in arts–science collaboration reason together to overcome disciplinary boundaries and to co-create interventions? This article investigates how inter- and (...) transdisciplinary reasoning (or ITD reasoning) unfolded in a collaboration involving experts from the natural sciences, humanities, and the arts. We studied how collaborators reasoned through different understandings and experiences of climate change as well as through multiple ways of fostering motivation to take action via two co-designed artworks, HOMONEXUS (a participatory textile and acoustic installation) and GLACIER NEX US (a performance staging a dialogue between a melting glacier and a glaciologist). Our conclusions are threefold: (i) ITD reasoning can increase participants’ capacity to navigate often-unpredictable situations by cross-fertilizing ideas and overcoming blind-spots; (ii) humanities in arts–science collaborations can foster a more nuanced understanding of the differences and similarities of different knowledge systems as well as a deeper ecological understanding of sustainability problems; and (iii) the aesthetic experiences stimulated by arts–science interventions may help to raise awareness about the climate emergency and sustainable actions by providing pleasant and positive or dazzling and negative aesthetic experiences. (shrink)

This paper discusses the relation between the minimal positive relevant logic B and intersection and union type theories. There is a marvelous coincidence between these very differently motivated research areas. First, we show a perfect fit between the Intersection Type Discipline ITD and the tweaking BT of B, which saves implication and conjunction but drops disjunction . The filter models of the -calculus (and its intimate partner Combinatory Logic CL) of the first author and her coauthors then become theory models (...) of these calculi. (The logician's "theory" is the algebraist's "filter".) The coincidence extends to a dual interpretation of key particles—the subtype translates to provable , type intersection to conjunction , function space to implication, and whole domain to the (trivially added but trivial) truth T. This satisfying ointment contains a fly. For it is right, proper, and to be expected that type union should correspond to the logical disjunction of B. But the simulation of functional application by a fusion (or modus ponens product) operation on theories leaves the key Bubbling lemma of work on ITD unprovable for the -prime theories now appropriate for the modeling. The focus of the present paper lies in an appeal to Harrop theories which are (a) prime and (b) closed under fusion. A version of the Bubbling lemma is then proved for Harrop theories, which accordingly furnish a model of and CL. (shrink)

Piotr Kropotkin był najważniejszym przedstawicielem tzw. darwinizmu rosyjskiego oraz teorii pomocy wzajemnej, która podkreślała znaczenie współpracy wewnątrzgatunkowej w procesie doboru naturalnego oraz walki o byt. Na jej kanwie rosyjski badacz wysunął tezę o ewolucyjnych źródłach moralności, będącej problem badawczym w niniejszym artykule. Stanowi to jednocześnie powód dlaczego poza przedstawieniem wspomnianej tezy i jej założeń, w publikacji zilustrowana została także teoria pomocy wzajemnej. Zaproponowana przez Kropotkina wizja moralności suponowała, iż stanowi ona „przyrodzoną” właściwość ludzkiej natury. Podstawę dla niej stanowić ma instynkt (...) społeczny oraz jego przejawy, takie jak: równość, solidarność, sprawiedliwość, itd., a także pomoc wzajemna. Stawiało to propozycję rosyjskiego darwinisty w opozycji wobec dominujących trendów w myśleniu o ludzkiej moralności na przełomie XIX i XX wieku, zwłaszcza wobec tzw. darwinizmu społecznego i charakterystycznego dlań dualizmu moralnego. Ponadto zrywała z antropocentryzmem zakładając, iż poza gatunkiem ludzkim, także inne gatunki cechują się uczuciami moralnymi. (shrink)

Namen pričujoče raziskave je prikazati do sedaj zanemarjeno vlogo češkoslovaških slavistov pri oblikovanju Parry-Lordove teorije ustnega pesništva. Potek predstavlja v obliki zgodbe o pristnem odkritju, ki izhaja iz določenega znanstvenega okolja (Antoine Meillet, praški lingvistični krožek itd.). Glavne vloge v njej igrajo Matija Murko, ustanovitelj češkoslovaške slavistike Roman Jakobson in nekateri drugi raziskovalci. Največ pozornosti članek posveča Murkovim in Parryjevim znanstveno-raziskovalnim strategijam, ki sta jih uporabljala med potovanji na Balkan leta 1930, in jih primerja. Članek razkriva tudi določene povezave med (...) Murkom in Lordom, ter nekatere njihove dokaze, ki do sedaj še niso bili objavljeni. (shrink)

Ova teorija pokušava rasvijetliti kako razumijevamo i rabimo pojam istine. Teorija se nadovezuje na neka gledišta Putnama i Goodmana, no razvija ta gledišta tvrdeći kako se istina sastoji u tome da se iskaz podudara s jednim od sljedećih parametara ili s više njih: kriterij interne konsistentnosti; osjetilni podaci; podaci iz pamćenja; ne-verbalizirana vjerovanja; drugi dijelovi diskursa. Opća kognitivna struktura, koja, prema Rayu Jackendoffu, služi kao točka konvergencije za značenje preneseno jezikom, pozadinsko znanje, opažanje, zaključivanje, itd., identificira se kao medij podudaranja (...) koje rezultira kognitivnim učinkom: »to je istina«. Teorija također tvrdi kako je istina pojam-obitelj, obuhvaćajući različite vrste istine. Ukazuje se na to da istina ima normativnu dimenziju, koja se obrazlaže kao mogućnost izazova tvrdnjama koje pretendiraju na istinitost, što pak pretpostavlja regulativni ideal univerzalne ljudske racionalnosti. (shrink)

U ovom članku autor razmatra osnovne inuticije za i protiv utilitarizma, prvenstveno probleme na koje utilitarizam nailazi u domeni distributivne pravednosti. Sukob intuicija razmatra se u idealiziranoj situaciji u kojoj dijelimo »manu s neba«, dakle, u situaciji u kojoj su po pretpostavci irelevantne zasluge, potrebe, vlasnički odnosi iz prošlosti, itd. Čak i u takvoj situaciji distribucija koju preferira utilitarizam izgleda problematična. Inuticije o jednakosti, prioritetu, apsolutno i relativno boljem položaju, marginalnoj korisnosti, itd. jake su i u situaciji u kojoj smo (...) apstrahirali od svih konkretnih okolnosti. Zanimljivo je da utilitarizam nije u svim mogućim situacijama u konfliktu s egalitarizmom; utilitarističke inuticije u konjunkciji s inuticijama o prioritetu i marginalnoj korisnosti zapravo daju egalitarističke posljedice.In this article the author examines basic intuitions for and aginst utilitarianism, primarily the problems that utilitarins face within the domain of distributive justice. The clash of intuitions is examined in the idealized situation in which we distribute “mana form haven”, that is, in a situation in which merits, needs, property relationships form the past, etc. are irrelevant by assumpition. Even in a such situation, distribution preffered by utilitarianism seems problematic. Inutitions about equality, priority, absolutely and relatively better position, marginal utility, etc. are strong even in the purely abstract situation. It is interesting that utilitarianism is not in conflict with egalitarianism in all possible situations; utilitarian inutitions in conjunction with intuitions about priority and marginal utility in fact have egalitarian consequences. (shrink)

Knjiga povezuje filozofsko obrazovanje i teme koje su svima poznate iz osobnog iskustva (ljubav, starost, umjetničko stvaranje, čitanje itd.). Ova je knjiga dijelom ispovjednog karaktera i po tome bliska autobiografskoj i memoarskoj beletristici, ali uključuje i spoznaje preuzete iz filozofije, psihologije, potom iz visoke kulture, iz kulturne industrije, ponekad u bizarnoj mješavini sastavnica koje proizvode neobične posljedice i neočekivane učinke.

Komunikacija u znanosti je u osnovi uspostavljena kao komunikacija između razgovora unutar nekog znanstvenog područja. Znanstveni časopisi, konferencije itd. su temeljene na ovom principu. Naprimjer, pojam peer reviewa pretpostavlja takav kolegijalan, monodisciplinaran okvir. Međutim, multidisciplinarna istraživanja i angažman oko praktičnih problema primoravaju nas da situaciju sagledamo na novi način. Što bi mogla značiti multidisciplinarna rasprava? Kako izgraditi takvu raspravu? Je li takva rasprava samo sukob između nepomirljivih mišljenja – rat znanosti? U ispravnom dijalogu konačni sudac bi trebala biti praksa, a (...) ne znanstvena teorija. (shrink)

Artykuł, opublikowany po raz pierwszy w 1979 r., jest jednym z najczęściej cytowanych tekstów filozoficznych z drugiej połowy XX wieku. Tekst Bernarda Williamsa zainicjował kilka ważnych debat, toczących się do dziś w etyce i filozofii działania. Zaproponowana przez niego interpretacja pojęcia racji działania jest, z jednej strony, niezwykle wpływowa, ale z drugiej bardzo niejednoznaczna i często krytykowana. Williams broni stanowiska, które z czasem zaczęto określać jako internalizm racji: pewne względy są racjami działania dla danego podmiotu tylko wtedy, gdy mają ścisły (...) związek z "subiektywnym układem motywacyjnym" tego podmiotu, czyli z jakimiś aspektami jego psychiki, charakteru, celów, pragnień, planów, relacji z innymi itd. Stwierdzenie, że ktoś ma rację, by coś zrobić (a jeśli uznajemy, że jest to racja przeważająca - to, że powinien to coś zrobić), znaczy więc wedle tego stanowiska tyle, że ten ktoś jest w stanie być motywowany, by to coś zrobić. W przeciwieństwie do tego stanowisko określane obecnie ako eksternalizm racji głosi, że pewne względy mogą być racjami działania dla danego podmiotu także wtedy, gdy odwołują się do niezależnych od jego układu motywacyjnego własności świata. Williams wychodzi od modelu działania nawiązującego do koncepcji Hume'owskiej, następnie przedstawia jego bardziej rozbudowaną wersję, omawia rolę namysłu, naturę potrzeb, a także przedstawia argument za internalizmem racji, określany jako argument z wyjaśniania działania. Głosi on, że nawet gdyby istniały zewnętrzne racje działania, niezwiązane z subiektywnym układem motywacyjnym danego podmiotu, to odwołanie się do nich nie byłoby w stanie wyjaśnić, dlaczego dany podmiot postąpił tak, a nie inaczej, gdyż "nic nie jest w stanie wyjaśnić (zamierzonych) działań podmiotu za wyjątkiem czegoś, co motywuje go działania". (shrink)

We współczesnej polszczyźnie występuje wiele słów, będących zapożyczeniami z języka niemieckiego. Najstarsze zapożyczenia pojawiły się w języku polskim wraz z nowymi przedmiotami codziennego użytku i były jednocześnie zapożyczeniami fonetycznymi. Obecnie nie wyczuwa się już ich obcego pochodzenia. Słowa przejęte z niemieckiego podlegały w języku polskim licznym i różnorodnym procesom adaptacyjnym, dotyczącym m. in. ich formy gramatycznej, fonetycznej czy też morfologii. Ulegały one również licznym zmianom znaczeniowym, tzn. rozszerzały bądź zawężały swe pierwotne znaczenie, zmieniały również zabarwienie stylistyczne. Poza tym można też (...) mówić o przesunięciu znaczenia wyrazu zapożyczonego oraz o zjawisku przejmowania tylko niektórych znaczeń pierwotnych danego słowa, pochodzącego z języka niemieckiego. Ciekawym zjawiskiem jest również występowanie we współczesnej polszczyźnie takich wyrazów niemieckiego pochodzenia, które jednak nie posiadają już swych odpowiedników we współczesnym języku niemieckim, tzn. w nowo-wysoko-niemieckim, gdyż zostały one zapożyczone bardzo dawno, ale znaleźć je można jeszcze w słownikach etymologicznych języka polskiego, gdzie podawane są jak o odpowiedniki niemieckie danych wyrazów, np. fastryga, framuga itd. Całkowite podporządkowanie się regułom języka przejmującego dany wyraz obcego pochodzenia świadczy o jego zakorzenieniu się w danym języku oraz dopasowaniu się do nowego systemu językowego. Wyrazy pochodne od danego zapożyczenia, frazeologizmy, w których te zapożyczenia występują, synonimy, pojawiające się w danym języku obok wyrazów zapożyczonych oraz frekwencja zapożyczeń w danym języku świadczą o stopniu zakorzenienia się danego wyrazu obcego pochodzenia w języku polskim. (shrink)

Na tragu novog citanja Kantove trece kritike, koje nam u svojim Predavanjima o Kantovoj politickoj filozofiji sudjenja predlaze Hana Arent, autor se u ovom radu bavi funkcijom umetnosti u uspostavljanju, uredjenju i profilisanju politicke zajednice, fokusirajuci se pritom pre svega na oblast muzike. Svoju analizu on zapocinje sa antickim misliocima, a nastavlja je problematizovanjem mesta koja se ticu umetnickog oblikovanja zivota gradjana u moderno doba. Njegov cilj je pritom da pokaze da se filozofija umetnosti, tj. filozofija muzike, jednako mogu shvatiti (...) i kao politicka filozofija, upravo stoga sto se u analizi pomenutih fenomena neprestano osvedocuju bliska isprepletenost politike i estetike, tj. umetnosti i moci, odnosno, muzike i moci. Njegov zakljucak je da, uslovno receno, estetsko opste culo mozemo shvatiti kao svojevrsni ljudski organ za javno esteticko zdruzivanje gradjana. Muzika, pesnistvo, likovna umetnost, itd. postaju orudje politickog oblikovanja gradjana, odnosno, orudje njihovog politickog zivota. (shrink)

V Heteronomiji umetnosti in avantgard se Aleš Erjavec ukvarja zlasti z radikalnimi politiziranimi avantgardami, se pravi s futurizmom in s konstruktivizmom, in tako nadaljuje svoje delo z začetka osemdesetih let 20. stoletja, ko je pričel svojo "ekspedicijo na severni pol človeškega duha". V pričujoči študiji so tako posebne pozornosti deležne radikalne avantgarde ter politična in ideološka vloga novejše umetnosti, še zlasti one z vzhoda. Nekateri vidijo v teh avantgardah skrajno obliko modernizma, drugi jih obravnavajo kot specifični vzhodnoevropski pojav, tretji pa (...) jih preprosto zreducirajo na njihove zahodne ekvivalente. Podobna ali celo še bolj neustrezna podoba spremlja postsocialistične avantgarde oziroma avantgarde tretje generacije. Te so bile imenovane nekonformistična in neuradna umetnost, vzhodni modernizem, konceptualna umetnost itd. Erjavec dokazuje, da se estetsko krilo teh avantgard v resnici navezuje na estetske avantgarde z začetka 20. stoletja, s čemer so klasične avantagarde s postsocializmom doživele svojo postmoderno ponovitev. In kakor avantgarde nenehno reflektirajo svoj odnos do siceršnje umetnosti, tako tudi estetika kot del filozofije reflektira svoj odnos do umetnosti in avantgarde, pa če ju dojemamo kot avtonomni ali heteronomni. V nadaljevanju obravnava novejšo zgodovino umetnosti in kulture v Vzhodni Evropi. (shrink)

Predmet rasprave bit će antropološki pristup mjestu kulture u procesu humanizacije čovjeka: koje su dobrobiti razvoja modernoga doba i koji se problemi javljaju u postindustrijskoj i još uvijek tehnološkoj civilizaciji? Što se promijenilo s obzirom na fundamentalnu ulogu kulture u ljudskom svijetu: a) kad je kultura postala industrijski proizvod u smislu »masovne kulture«, i b) pod utjecajem postmodernog relativizma ? Posljedice tih promjena analizirat će se s gledišta supstancijalnih ljudskih mogućnosti kao što su kreativnost i imaginacija, osnove referenci koje se (...) tiču smisla života, multidimenzionalna priroda strukture ljudskoga karaktera, sloboda ličnosti naspram vulgariziranog individualizma, itd. Postavlja se zaključno pitanje: je li kultura postala potčinjena ekonomizmu ili politici, umjesto da bude njihova osnova? (shrink)

Oświecenia nie byłoby bez zwrotu w stronę rozumu, a ten nie jest żadną ideą, lecz własnością nader pospolitą – już sto lat wcześniej René Descartes powiadał, że nikt nie uskarża się na jego brak. Osiemnastowieczni filozofowie bodajże po raz pierwszy problematyzują owo nikt, pytając o rozum dzieci, „dzikich”, sawantów, geniuszy, wynalazców, szaleńców, ba – kobiet (dziewczynek, dziewcząt), aktualnych i przyszłych matek „rodu ludzkiego”, a nie tylko o „rozum ludzki”. Ma on zresztą wiele postaci – common sense, zdrowy rozum (rozsądek), „chłopski (...) rozum”, rozum praktyczny, czysty, spekulatywny itd., a także granicę, którą jest utrata rozumu lub zmysłów. Zawsze jednak objawia się wśród ludzi, pośród ludzkich spraw, bez względu na to, czy aktualnie należymy do jakiejś wspólnoty, czy – jak w pewnym momencie Robinson Crusoe albo Denis Diderot – zostaliśmy z niej czasowo wyłączeni. Epoka rozumu, jak zwykło się w skrócie charakteryzować „optymistyczne” Oświecenie, dostrzegała i eksponowała jego faktyczność i jednostkowość – rozum jest zawsze i tylko czyjąśdyspozycją – nie tracąc przy tym z oczu innej jego niezbywalnej cechy: powszechności. Wszystko może nas dzielić – pochodzenie, język, religia, płeć, zamożność, zdrowie, wykształcenie czy upodobania, lecz taki sam i ten sam jest mój i twój rozum. Tom prezentuje wyniki badań nad filozofią Oświecenia prowadzonych w wielu ośrodkach naukowych w kraju. Tym, co łączy wszystkie pomieszczone w nim teksty, jest zwrócenie uwagi na oświeceniowe rozumienie społecznej natury człowieka. Autorzy przedstawiają jej różne aspekty: od funkcjonowania instytucji służących prowadzeniu i upowszechnianiu badań naukowych, przez osiemnastowieczne projekty edukacyjne, kształtowanie się ówczesnych gustów estetycznych i znaczenie przykładane do języków narodowych, aż po społeczny wymiar medycyny. Prace te nie tylko ukazują, jak bardzo złożony jest obraz Oświecenia, ale też przypominają, że depozytariuszami opiewanego w tej epoce rozumu jesteśmy my – poszczególni ludzie, a jego funkcjonowanie wymaga istnienia rozmaitych łączących nas więzi. (shrink)

Tekst omawia myśl Henryka Bergsona na temat twórczości artystycznej jako efekt „ewolucji twórczej”. Wyłanianiu się dzieła twórczego towarzysza dwa główne procesy, które utrwalaja relacje świata duchowego i materialnego: sympatia i asymilacja. Tworzenie można opisać za pomocą różnych technik, np. skupianie, mentalizacja, wykraczanie poza plan, selekcjonowanie, odwracanie przebiegów fizycznych w stronę przeciwna, obramowanie dzieła itd. Na poziomie analizy metafizycznej Bergson opisuje twórczość nie tyle jako relacje artysta–człowiek, ale jako relacje duszy artysty i świata natury, które wymykają się regułom logicznym.

Książka Piotra Skrzypczaka jest bez wątpienia najpoważniejszą pracą poświęconą aktorstwu filmowemu, jaka do tej pory powstała w Polsce, i jak na taką skalę książką jedyną. Cóż bowiem opisywać: aktora, artystę, gwiazdę, człowieka uwikłanego w przemysł kinematograficzny, role itd.? Potencjalna wielość wyborów stanowi w gruncie rzeczy kłopot metodologiczny. Przyjęcie przez autora konstruktu teoretycznego, jakim jest fundamentalna dla książki kategoria „postaci ekranowej", i konsekwentne stosowanie go we wszystkich rozdziałach pozwala zachować dyscyplinę dyskursu. Piotr Zmerzchowski Autor pedantycznie i cierpliwie rozświetla i rozsupłuje sekrety (...) i paradoksy alchemicznej transformacji aktora w bohatera filmowego. Za pomocą instrumentarium antropologii, semiotyki i kognitywizmu metodycznie opisuje procesy aktorskiej kreacji, skrupulatnie precyzując pojęciowe statusy kondycji aktora, roli i postaci ekranowej. Tadeusz Szczepański. (shrink)

Zadaniem przedstawiciela handlowego firmy farmaceutycznej jest promocja produktów tej firmy w bezpośrednich kontaktach z lekarzami. Przedstawiciel medyczny pełni funkcję zbliżoną do funkcji przedstawiciela handlowego: reprezentuje firmę farmaceutyczną, jednak reprezentuje w sposób szczególny, bo w bezpośrednich kontaktach z lekarzami. Jego zadaniem jest polecanie" lekarzowi produktów danej firmy. Owo „polecanie" w praktyce nie sprowadza się do udzielenia prostych informacji na temat skuteczności leku, jego skutków ubocznych, zalet i wad w porównaniu z innymi lekami itd., gdyż taką wiedzę lekarz czerpie z fachowych pism. (...) Zadaniem przedstawiciela medycznego jest także nawiązanie możliwie najszerszej sieci kontaktów z lekarzami i podtrzymywanie tych kontaktów. Przedstawiciel medyczny jest zobowiązany do wypełniania poleceń wydawanych przez pracodawcę, co jednak nie zwalnia go z osobistej odpowiedzialności, jeżeli polecenia te są sprzeczne z zasadami etyki. W dyskusji dotyczącej pracy przedstawiciela medycznego można wyróżnić dwa stanowiska. Pierwsze z nich głosi, iż przedstawiciel medyczny powinien poprzestać na udzieleniu możliwie pełnej informacji o danym produkcie. Według zwolenników drugiego stanowiska, etycznie akceptowalne są również inne sposoby zachęcania lekarzy do stosowania określonych produktów, z wyłączeniem jedynie tych, które w oczywisty sposób szkodzą zdrowiu pacjentów. Dyskusja toczy się więc wokół następującego problemu: czy przedstawiciel medyczny ma prawo nie tylko informować o istnieniu danego leku, lecz także uprawiać pewien rodzaj reklamy, a więc nakłaniać lekarza do przepisywania pacjentom tego konkretnego leku, nie zaś leku produkowanego przez konkurencję? Przedstawiciel medyczny działa w interesie zatrudniającej go firmy, a rozdawane przez niego próbki leków, materiały dydaktyczne, nowoczesne oprogramowanie diagnostyczne, słowem - wszystko to, co nie jest,,znaczącą gratyfikacją" w rozumieniu kodeksów etycznych i prawa farmaceutycznego, służy promocji określonych produktów. Ograniczenie sposobów promowania produktów leczniczych może więc doprowadzić do sytuacji, w której firmy farmaceutyczne za pośrednictwem swoich przedstawicieli będą się starały wzmocnić skuteczność dopuszczalnych sposobów reklamy oraz poszukiwać nowych, np. poprzez stosowanie różnych metod manipulacji. Dlatego wydaje się, że formułowanie zbyt szczegółowych norm regulujących działalność przedstawicieli medycznych mija się z celem. Zawsze możliwe będzie wymyślenie nowych metod wywierania presji na lekarzy, a fakt, iż któraś nie została uwzględniona w szczegółowym rejestrze norm etycznych, może wywoływać wrażenie, że jest ona etycznie akceptowalna. Oznacza to także, iż ani kodeksy etyczne, ani panująca w koncernach farmaceutycznych kultura korporacyjna nie są w stanie zwolnić przedstawiciela medycznego od konieczności samodzielnej oceny etycznej podejmowanych przez siebie działań. (shrink)

W państwach, które określają się demokratycznymi, są takie cykliczne momenty, które mobilizują sporą część społeczeństwa. Mobilizacja ta widoczna jest w różnych obszarach, które dotyczą przestrzeni publicznej: w jednostkach samorządu terytorialnego, w organach władzy samorządowej i centralnej, w środkach społecznego przekazu, we wspólnotach religijnych itd. Ta pewnego rodzaju „nadaktywność” wynika z tego, iż w porządku demokratycznym władze są wybierane przez lud poprzez akt wyborczy. Doświadczenie życiowe oraz przykład polskiej demokracji po 1989 r. pokazuje, iż powyższe założenia w przeważającej części nie zawsze (...) są realizowane. Można jednak mówić o przynajmniej dwóch niepożądanych działaniach kandydatów w ramach kampanii wyborczej: obietnicach wyborczych i korupcji wyborczej. Celem artykułu jest przedstawienie problematyki dotyczącej korupcji wyborczej w świetle etyki personalistycznej. Wybór, pomimo że subiektywny, wydaje się uzasadniony z tego powodu, iż personalizm dotyka kwestii problemów społeczno-politycznych z perspektywy koncepcji dobra wspólnego. (shrink)

Abstract in English, German, French and Croatian -/- In the paper “The ‘Bubbling Up’ of Subterranean Politics in Europe”, which was published in 2013 in the Journal of Civil Society, Mary Kaldor and Sabine Selchow attempted to reveal the specific qualities of the uprisings which emerged after the year 2010 in some European countries, such as Germany, Spain, Italy, England etc. According to the authors, the mode of organization which forms the main body of these emancipatory movements obtains its basic (...) logic from the world of the Internet. The use of the Internet requires a re-evaluation of negative philosophical commentary regarding technology. In the context of twentieth-century philosophy, Martin Heidegger and Herbert Marcuse are the most influential philosophers who studied the negative aspects of technology. Heidegger portrayed the destructive effects of scientific reasoning and technology on the Western culture through the criticism of the traditional Western metaphysics on a phenomenological-ontological level. Marcuse, belonging to the tradition of Western Marxism, formed his critique of technology in the context of the concept of instrumental rationality and the critique of advanced industrial society and capitalism. Although the starting points of their perspectives on technology and the underlying purposes of their critiques of technology were different, it may be asserted that both have a rather negative and almost entirely pessimistic disposition towards technology. Heidegger’s and Marcuse’s criticisms of technology will be discussed in this context and the differences and similarities between these criticisms will be shown. Finally, the paper will emphasise the question of the possibility of a positive role of technology. Technology can serve as an alternative to negative uses by shedding light on the relation between the current uprisings and the Internet. Keywords technology, rationality, freedom, enframing, criticism, revolt movements, Internet, politics //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// /////// Ist die Emanzipation des Menschen durch Technologie möglich? Zusammenfassung In dem Artikel „The ‘Bubbling Up’ of Subterranean Politics in Europe”, veröffentlicht im Jahre 2013 im Journal of Civil Society, versuchten Mary Kaldor und Sabine Selchow die spezifischen Qualitäten der Aufstände zum Ausdruck zu bringen, die nach 2010 in den europäischen Ländern ausbrachen – Deutschland, Spanien, Italien, England usw. Nach Ansicht der Autoren erhält der Modus der Organisation, der den Hauptkörper dieser emanzipatorischen Bewegungen bildet, seine grundlegende Logik aus der Welt des Internets. Die Analogie mit dem Internet erfor- dert eine Neubewertung der negativen Kommentare über die Technologie aus philosophischer Perspektive. Martin Heidegger und Herbert Marcuse sind die einflussreichsten Philosophen, die sich mit den negativen Aspekten der Technologie in der Philosophie des 20. Jahrhunderts befasst haben. Heidegger schilderte die zerstörerischen Auswirkungen der wissenschaftlichen Vernunft und Technologie auf die westliche Kultur durch die Kritik an der traditionellen abend- ländischen Metaphysik auf der phänomenologisch-ontologischen Ebene, während Marcuse, ein Mitglied des westlichen Marxismus, seine Kritik an der Technologie im Rahmen des Konzepts der instrumentellen Rationalität und der Kritik der fortgeschrittenen Industriegesellschaft und Kapitalismus geformt hat. Obgleich die Ansatzpunkte ihrer Perspektiven über die Technologie und die zugrunde liegenden Zwecke ihrer Kritik an der Technologie unterschiedlich waren, kann behauptet werden, dass beide eine eher negative und fast völlig pessimistische Einstellung zur Technologie hatten. In diesem Zusammenhang werden Heideggers und Marcuses Kritiken an der Technologie diskutiert sowie Unterschiede und Ähnlichkeiten zwischen den beiden Kri- tiken aufgezeigt. Abschließend unterstreicht das Paper die Frage nach der Möglichkeit einer positiven Rolle für die Technologie, die als Alternative zur negativen Perspektive dienen kann, indem sie Licht in das Verhältnis zwischen aktuellen Aufständen und Internet bringt. Schlüsselwörter Technologie, Rationalität, Freiheit, Gestell, Kritik, Revoltebewegungen, Internet, Politik //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// /////// L’émancipation humaine est-elle possible à travers la technologie ? Résumé Dans l’article « The “Bubbling Up” of Suberranean Politics in Europe » publié en 2013 dans Journal of Civil Society, Mary Kaldor et Sabine Selchow tentent de mettre en lumière les caractéristiques spécifiques des révoltes qui ont fait jour après 2010 dans certains pays européens – Allemagne, Espagne, Italie, Angleterre, etc. Selon nos auteures, le mode d’organisation qui a formé le corps essentiel de ces mouvements émancipatoires tire sa logique de base du monde de l’internet. Cette analogie avec l’internet requiert une réévaluation, à partir d’un point de vue philosophique, des commentaires négatifs sur la technologie. Martin Heidegger et Herbert Marcuse sont les philosophes les plus influents ayant travaillé sur les aspects négatifs de la technologie au sein de la philosophie du XXe siècle. Heidegger a dépeint les effets destructeurs de la raison scientifique et de la technologie de notre culture occidentale à travers son criticisme de la métaphysique traditionnelle occidentale à un niveau phénoménologico-ontologique, tandis que Marcuse, membre du « communisme occidentale », a formé une critique de la technologie au sein du concept de rationalité instrumentale et une critique de la société industrielle avancée et du capitalisme. Bien que le point de départ de leur perspective sur la technologie et que le but sous-jacent de leur critique diffèrent, il est possible d’affirmer que leur point commun est d’avoir posé un regard négatif et presque entièrement pessimiste sur la technologie. À cet égard, le criticisme d’Heidegger et de Marcuse vont être abordés afin d’en soulever les différences et les similarités. Enfin, cet article mettra l’accent sur la possibilité d’un rôle positif de la technologie qui pourrait servir d’alternative aux perspectives négatives en faisant la lumière sur le lien entre les révoltes actuelles et l’internet. Mots-clés technologie, rationalité, liberté, mettre en forme, criticisme, mouvements de révolte, internet, politique //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// /////// Je li moguća ljudska emancipacija kroz tehniku? Sažetak U članku »The ‘Bubbling Up’ of Subterranean Politics in Europe«, objavljenom 2013. u časopisu Journal of Civil Society, Mary Kaldor i Sabine Selchow pokušale su otkriti specifične značajke pobuna koje su se javila nakon 2010. godine u europskim zemljama poput Njemačke, Španjolske, Italije, Engleske itd. Prema autoricama, način organiziranja koji čini glavno tijelo ovih emancipatornih pokreta preuzima svoju osnovnu logiku iz svijeta Interneta. Analogija s Internetom zahtijeva ponovnu evaluaciju negativnih komentara o tehnici iz filozofske perspektive. Martin Heidegger i Herbert Marcuse najutjecajniji su filozofi 20. stoljeća koji su se bavili negativnim aspektima tehnike. Heidegger je prikazao destruktivne učinke znanstvene racionalnosti i tehnike na zapadnu kulturu kroz kritiku tradicionalne zapadne metafizike na fenomenološko-ontološkoj razini, dok je Marcuse, kao predstavnik zapadnoga marksizma, oblikovao svoju kritiku tehnike u kontekstu pojma instrumentalne racionalnosti te kritike razvijenog industrijskog društva i kapitalizma. Iako su polazišne točke njihovih pogleda na tehniku, kao i osnovne svrhe kritike tehnike, različite, može se reći da obojica imaju poprilično negativno i gotovo u potpunosti pesimističko shvaćanje tehnologije. U tom će se kontekstu razmotriti Heideggerova i Marcuseova kritika tehnike kao i razlike i sličnosti između tih dvaju pristupa. Zaključno će rad naglasiti mogućnost pozitivne uloge tehnike, koja može služiti kao alternativa negativnoj perspektivi osvjetljavajući odnos između nedavnih pobuna i interneta. Ključne riječi tehnologija, racionalnost, sloboda, postav, kritika, pobunjenički pokreti, Internet, politika. (shrink)

U ovom radu bavicemo se eticko-pravnom analizom pravne regulacije genetskog testiranja u razlicitim oblastima kao sto su: medicinska istrazivanja, terapija, pravna medicina itd. Cilj nam je da istaknemo vrednosti koje u ovom kontekstu nadahnjuju neke od pravnih akata. Stoga ce se u radu porediti odredjena internacionalna, evropska i nacionalna pravna akta, kako bi se ukazalo na ona pravna resenja koja su u stanju da osiguraju vrednosti koje su neophodne za samo?opredeljenje i jednakost pojedinaca. Analiza ce dokazati da nisu sva tekuca (...) pravna akta kojima se regulise genetsko testiranje u saglasju sa osnovnim ljudskim pravima koja vaze za sve individue. (shrink)

U ovom radu bavicemo se eticko-pravnom analizom pravne regulacije genetskog testiranja u razlicitim oblastima kao sto su: medicinska istrazivanja, terapija, pravna medicina itd. Cilj nam je da istaknemo vrednosti koje u ovom kontekstu nadahnjuju neke od pravnih akata. Stoga ce se u radu porediti odredjena internacionalna, evropska i nacionalna pravna akta, kako bi se ukazalo na ona pravna resenja koja su u stanju da osiguraju vrednosti koje su neophodne za samo?opredeljenje i jednakost pojedinaca. Analiza ce dokazati da nisu sva tekuca (...) pravna akta kojima se regulise genetsko testiranje u saglasju sa osnovnim ljudskim pravima koja vaze za sve individue. (shrink)

V pričujočem prispevku bom kritično presodil dva splošno sprejeta pristopa k umetnosti in estetiki, ki nakazujeta, da filozofska estetika ni več mogoča. Tako sociologija umetnosti kot tudi številni poststrukturalistični pristopi k umetnosti trdijo, da so pokazali, da sta tradicionalna umetnostna zgodovina in filozofija umetnosti nelegitimni. Sociologija umetnosti in poststrukturalistična teorija sta obe prišli - po povsem različnih poteh -do podobnega sklepa: estetika je v osnovi ideološki diskurz, ki mora biti demaskiran. Poskušal bom pokazati, da Bourdieujev pristop - čeprav razjasni nekatere (...) aspekte umetnostne presoje -resno napačno razlaga naravo sodobne filozofske estetike. Zdi se mi, da so mnogi poststrukturalistični misleci zagrešili isto napako, kot jo je Bourdieu: nagnjeni so k temu, da tradicionalno umetnostno in literarno zgodovino itd. razumejo kot neizpodbitno »logocentrično« in »esencialistično«. To je tako, kot da bi hoteli povedati, da mrrabiti vsaka, svojega imena vredna estetika esencialistična, nezgodovinska in zatorej ideološka. Trdim, daje koncept umetnosti, kot ga mi poznamo in ki seje izoblikoval v sedanjo obliko konec 18. stoletja, zgodovinski koncept. Umetnost, kot jo mi poznamo, ni večna, čeprav presega naše življenje. To pa ne pomeni, da umetniškega vzgiba, kije soroden simbolnemu in kije lahko uresničen na mnogo načinov v različnih zgodovinskih in kulturnih pogojih, ne moremo legitimno obravnavati kot stalno odliko človeške narave. Človek ni samo zoon politikon, temveč tudi zoon symbolikon. Estetika je med drugim racionalni odraz naše potrebe po simbolih ter naše zmožnosti simbolizacije. (shrink)

Ordinary knowledge claims are challenged by philosophical scepticism which holds that we are unable to exclude the possibilities of error involved in well-known sceptical alternatives . In order to explain how we can resist this challenge, first I compare philosophical and ordinary doubt. I point out that they do not differ in terms of the way they aim to undermine knowledge claims, but rather in the character of the alternatives to which they appeal. Thus, in ordinary contexts, philosophical sceptical alternatives (...) should not be considered relevant because they are farfetched, not supported by any indication that they really might exist in the given circumstances. Since this point concerns the assertability rather than the truth of our knowledge claims, I further argue that while our evidential basis for their assertability is internal, their truth depends upon certain assumptions concerning the causal history of our beliefs, reliability of our cognitive abilities, success in identifying and excluding relevant alternatives, etc. In everyday knowledge attributions, these assumptions operate as externalist preconditions so that we may know something only if they are correct even without knowing that they are correct. Finally, I point out an implicit predictive dimension of our knowledge claims consistent with their fallibility: when we properly claim to know something, we do not imply impossibility of being mistaken, but rather hold that we are not wrong and that no sudden twist of future events will show us to be wrong.Filozofski skepticizam dovodi u pitanje naše svakodnevne tvrdnje da nešto znamo ističući da nismo u stanju isključiti mogućnosti pogreške sadržane u dobro poznatim skeptičkim alternativama . Da bih objasnio kako se možemo oduprijeti tome skeptičkom izazovu, najprije uspoređujem filozofsku i svakodnevnu sumnju. Ukazujem na to da se one ne razlikuju s obzirom na način na koji nastoje potkopati tvrdnje da nešto znamo, nego u obilježjima alternativa na koje se pozivaju. U svakodnevnim kontekstima filozofsko-skeptičke alternative ne bi ni trebalo smatrati relevantnima, budući da su sasvim uopćene i nisu poduprte nikakvom naznakom da bi u danim okolnostima uistinu mogle biti aktualizirane. Budući da se ta činjenica ne tiče istinitosti, nego tvrdljivosti naših spoznajnih tvrdnji, pokazujem da dok je naša evidencijska osnova za njihovu tvrdljivost internalistička, njihova istinitost ovisi o određenim pretpostavkama koje se tiču uzročne povijesti naših vjerovanja, pouzdanosti naših spoznajnih sposobnosti, uspjeha u identificiranju i isključivanju relevantnih alternativa itd. U svakodnevnim pripisivanjima znanja te pretpostavke funkcioniraju kao eksternalistički preduvjeti, tako da nešto možemo znati samo ako su one točne a da pritom čak i ne moramo znati jesu li točne. Naposljetku, ističem implicitnu prediktivnu dimenziju naših spoznajnih tvrdnji koja je konsistentna s njihovom pogrešivošću: kada s pravom tvrdimo da nešto znamo, tada ne impliciramo nemogućnost da smo pogriješili, nego smatramo da nismo u krivu i da nikakvi neočekivani budući događaji neće pokazati da smo u krivu. (shrink)

U ovom radu definiraju se pojmovi medija i ideologije, ispituje se povezanost ideologije s predrasudama i stereotipima, te se razmatraju modaliteti formiranja i širenja ideologije. Analizom socijalne i povijesne funkcije ideologije razotkriva se mehanizam proizvodnje, reprodukcije i učvršćivanja logike ropstva, ali ujedno i mehanizam preventivnog onemogućavanja osvješćivanja ropstva. Te mehanizme ne treba svoditi na tzv. masovne medije , već je analizu nužno proširiti i na obrazovanje, kulturu, politiku itd. Učinci ideologijom posredovana duhovnog ropstva otkrivaju se kao napredovanje nihilizma, te se (...) otvara pitanje o nužnosti alternative nadirućem nihilizmu.In diesem Beitrag werden sowohl der Begriff der Ideologie als auch die Verbundenheit der Ideologie mit den Vorurteilen und Stereotypen definiert; es wird über die Modalitäten der Entstehung und Verbreitung der Ideologie nachgedacht. Durch die Analyse der gesellschaftlichen und geschichtlichen Funktion der Ideologie werden sowohl die Mechanismen der Produktion, Reproduktion und Verstärkung der Knechtschaftslogik als auch der Mechanismus der präventiven Vereitelung der Belebung von Knechtschaft enthüllt. Diese Mechanismen sollten keineswegs auf die s. g. Massenmedia beschränkt werden . Die Analyse muss auf die Ausbildung, Kultur, Politik usw. ausgebreitet werden. Die Auswirkungen dieser durch Ideologie vermittelten geistigen Knechtschaft werden als Fortschritt des Nihilismus enthüllt. Dadurch wird die Frage um die Alternative zum vordringenden Nihilismus gestellt. (shrink)

Najnovije rasprave o civilnom društvu razmatrale su procese globalizacije čime je proširen teorijski diskurs kako bi se obuhvatio pojam globalnoga civilnog društva. Pojam i praksa civilnog društva globalizirali su se na način koji odražava empirijske procese međupovezivanja društava i oblikovanja svjetskog društva. Iz normativno mobilizirajuće perspektive, aktivisti i teoretičari civilnoga društva ističu potrebu za obranom svjetskog društva od globalne prijetnje nuklearnim ratom, ekoloških katastrofa, zločina i nasilja, dominacije svjetskih sila nad sudbinom pojedinih zemalja i društava, tj. potrebu da se ono (...) suprotstavi tendenciji »politike moći« na svjetskoj razini i da obrani autonomiju društva kao onoga koje je primarno uskladivo s ekspanzijom politika koje su zasnovane na vladavini zakona diljem svijeta, a neuskladivo s politikom sile, državnih razloga i dominacijom svjetskih središta moći. Procesi globalizacije rezultiraju sukobljavanjem i/ili asimilativnim prelaženjem civilizacija i kultura, kao i kontroverznim tendencijama: s jedne strane, pokušaja uvođenja međunarodnih političkih institucija i usvajanja međunarodnih konvencija za zaštitu ljudskih prava, za zaštitu demokratskih vrijednosti, za borbu protiv terorizma i segregacije prema različitim osnovama, vodeći time prema globalnoj standardizaciji kulture ljudskih prava i demokratskog političkog i pravnog poretka, a s druge strane, rastom ksenofobije, partikularizacije i etnonacionalizma, građanskih ratova, ekoloških prijetnji, globalnog terorizma, prijetnjom problema gladi, nuklearnog rata, novim bolestima itd. Suvremena pobjeda liberalnih i demokratskih vrijednosti pozitivni je doseg, no praćen osporavanim pitanjem suvereniteta, propadanjem urbanog, rasizmom, etničkim čišćenjem, ksenofobijom, neuspjelim političkim legitimacijama , a na globalnoj razini praćen je: globalnom nepravdom, siromaštvom, ekološkim opasnostima, masovnim i smrtonosnim bolestima, ugnjetavanjem manjinskih skupina, nezaustavljivim rastom stanovništva, velikim nesrazmjerima političke i ekonomske moći, terorizmom na globalnoj razini, prijetnjom nuklearnom katastrofom itd. Globalno civilno društvo ima tri dimenzije: 1.) empirijski fenomen globaliziranih društvenih relacija, međupovezanosti, 2.) mobiliziranje, formativnu silu projekta/vizije i 3.) društvene čimbenike na globalnoj/transnacionalnoj razini. Antiglobalizacijski pokret je pokušaj djelovanja nasuprot uočenim negativnim aspektima tekućih procesa globalizacije. Iako pristaše tog pokreta često djeluju uigrano, sam je pokret heterogen i obuhvaća raznolika, povremeno suprotstavljena, shvaćanja tog procesa, alternativna viđenja, strategije i taktike. Prema tome, iznijansirani pojmovi obuhvaćaju antikapitalističku/ antikorporativnu alternativnu globalizaciju. Njegovi sudionici mogu koristiti pozitivne izraze poput ‘globalna pravda’ ili ‘pokret za poštenu trgovinu’; ili ‘pokret za Globalnu Pravednost i Solidarnost’; ili ‘Pokret svih Pokreta’; ili jednostavno ‘Pokret’; ili ‘antikorporativni kapitalistički pokret’. Općenito govoreći, antiglobalizacijski pokret kao takav nije u velikoj mjeri suprotnost globalizaciji nego je oporba određenom načinu na koji se ona odvija – kao što je to neoliberalni proces globalizacije. U tom smislu, mnogi predstavnici Pokreta više vole da ih se naziva altermondijalizmom. (shrink)

Artykuł ten jest recenzją książki Mechanizmy predykcyjne i ich normatywność, skoncentrowaną na trzech zakresach tej publikacji. Pierwszy zakres obejmuje kontekst wydawniczy, czyli kwestię zapotrzebowania na taką pracę, biorąc pod uwagę język publikacji, jej dostępność itd. Drugi zakres dotyczy akademickiego potencjału tej książki jako obszernego opracowania koncepcji przetwarzania predykcyjnego. Trzeci zakres natomiast wiąże się z główną ambicją Autora książki i jednocześnie najbardziej wymagającym wątkiem tej pracy, jako studium problemu normatywności w ujęciu koncepcji przetwarzania predykcyjnego i wyjaśniania (neo)mechanistycznego.

Każde nowe zjawisko literackie zagraża tożsamości literatury, ale i jej tożsamość potwierdza. Nowość inicjuje zmianę hierarchii tematów, powoduje deregulację norm wysłowienia, wzmaga zamieszanie pośród gatunków, wymusza rewizję granic oddzielających literaturę od nieliteratury i paraliteratury oraz komunikację werbalną od niewerbalnej. Najgłębsze wstrząsy i najgwałtowniejsze zwroty nie niszczą jednak uniwersalnego modelu literackości, dlatego pozostaje on nieodmiennie atrakcyjny dla pisarzy, tłumaczy, czytelników, krytyków, historyków i teoretyków sztuki słowa. Spośród wielu teorii „tego, co literackie”, wyróżnia się teoria sprzecznościowa. Powtarza się ona w kolejnych epokach (...) i poetykach, utworach i manifestach – zachowawczych i nowatorskich, rodzimych i wzorowanych na inwencji cudzej. Literackość polega tu na zawieszeniu obowiązującej poza sztuką słowa formalno-logicznej normy niesprzeczności(lex contraditionis), wedle której nie mogą być uznane za równocześnie prawdziwe dwa przeciwstawne sądy na temat tego samego przedmiotu, ujęte w tym samym trwaniu. W komunikacji praktycznej nie jest dopuszczalne, by jednocześnie było A i nie-A; w komunikacji literackiej jest to nieodzowne. Nie chodzi tylko o sądy, ale o napięcia między aktywnymi w danym dziele literackim składnikami: sztucznością a naturalnością mowy, porządkiem a chaosem fabuły, eksperymentem a wznowieniem chwytów oswojonych, bezstronną obserwacją a stronniczą oceną świata, jego widzialnością a niewidzialnością, wyrażalnością a niewyrażalnością intuicji autorskich, orientacją realistyczną a imaginatywną itd. Model sprzecznościowy jest otwarty dla odmiennych stylów i poetyk – z uwagi na gradacyjny charakter wyzwalanych w literaturze energii. (shrink)

U ovom clanku prezentovane su osnovne informacije o islamskim predstavnickim institucijama na prostoru bivse Jugoslavije. Raspadom SFR Jugoslavije i stvaranjem novih nacionalnih drzava, jedinstvena Islamska zajednica u SFR Jugoslaviji transformisala se u nekoliko samostalnih islamskih zajednica. Autor se u ovom tekstu bavi samo promenama organizacionih struktura islamskih zajednica i pruza osnovu za dalja analiziranja i istrazivanja tih promena, svestan da su institucionalne promene deo sireg procesa transformacije balkanskih drustava, odnosno etnicke homogenizacije, revitalizacije religije, politizacije religije, religizacije politike, demografskih kretanja itd. (...) Situacija je najslozenija u Srbiji gde su muslimani organizovani u nekoliko islamskih zajednica. Medjusobno osporavanje legitimiteta predstavnickih tela islamskih zajednica predstavlja veliki problem u zastupanju verskih prava i interesa muslimana i nepostojanje jedinstvene verske organizacije u velikoj meri otezava njihov polozaj. (shrink)

U ovom clanku prezentovane su osnovne informacije o islamskim predstavnickim institucijama na prostoru bivse Jugoslavije. Raspadom SFR Jugoslavije i stvaranjem novih nacionalnih drzava, jedinstvena Islamska zajednica u SFR Jugoslaviji transformisala se u nekoliko samostalnih islamskih zajednica. Autor se u ovom tekstu bavi samo promenama organizacionih struktura islamskih zajednica i pruza osnovu za dalja analiziranja i istrazivanja tih promena, svestan da su institucionalne promene deo sireg procesa transformacije balkanskih drustava, odnosno etnicke homogenizacije, revitalizacije religije, politizacije religije, religizacije politike, demografskih kretanja itd. (...) Situacija je najslozenija u Srbiji gde su muslimani organizovani u nekoliko islamskih zajednica. Medjusobno osporavanje legitimiteta predstavnickih tela islamskih zajednica predstavlja veliki problem u zastupanju verskih prava i interesa muslimana i nepostojanje jedinstvene verske organizacije u velikoj meri otezava njihov polozaj. (shrink)

Whereas the effect of people’s motivations to give to traditional, off-line charities has been extensively investigated, their motivations to support online charitable crowdfunding projects are largely unexplored. The present study examines the influences of extrinsic motivations, intrinsic motivations, and social interactions on intentions to support charitable crowdfunding behaviors, namely, the willingness to share project information and the intention to donate money. Hierarchical multiple regression analyses on self-reported survey data from 617 respondents in China reveal support for the hypotheses. The results (...) show that intrinsic motivations and social ties are predictors for both supporting behaviors. Reputation and social influence motivate people to share projects, but have no significant effects on their ITD. Reciprocity is positively, and financial constraints are negatively, related to ITD but have no significant effects on WTS. These findings offer insights into the motivations driving individuals’ participation in charitable crowdfunding. The implications for both platforms and fundraisers are discussed. (shrink)

Što se može očekivati od susreta i dijaloga između kulture i Crkve ? Polazna točka u ovoj raspravi je novum kojega je iznjedrio Drugi vatikanski sabor; kulturalno gledano, on predstavlja događaj kojim su srušene umjetne prepreke između kulture i Crkve . Upravo taj događaj čini se da je širom otvorio vrata susretu i dijalogu između Crkve i kulturalnog ambijenta u kojemu se i Crkva nalazi.Crkveno-teološko zauzimanje za dijalog sa suvremenom kulturom moralo bi, prema autorovu mišljenju, ispuniti neke zahtjeve ili pretpostavke, (...) kako bi taj dijalog ne samo bilo lakše ostvariti nego da donese i određene plodove svijetu i čovječanstvu. Jedna od prvih pretpostavki jest simpatija u odnosu prema svijetu i vremenu u kojemu se živi i djeluje; to je neophodan prvi korak u uspostavljanju »prvoga kontakta« između Crkve i kulture. Druga je pretpostavka ona koja se odnosi na snažniju valorizaciju uloge lokalnih crkava koje se čine primjerenijim subjektima što će lakše naći dodirne točke između općeljudskih pitanja i kulturalno elaboriranog navještaja vjere. Nadalje, unutar Crkve sve važnije mjesto i ulogu u vođenju dijaloga sa suvremenom kulturom trebaju imati vjernici-laici, tj. muževi i žene više uronjeni u razna svjetska životna područja kao što su politika, gospodarstvo, zdravstvo, itd. Unutar same Crkve valjalo bi sjediniti tzv. »benediktinsku duhovnost«, koja privilegira autoritet , s tzv. »franjevačkom osjetljivošću« koja je više usmjerena na bratstvo/sestrinstvo , ne samo među ljudima nego i sa svim stvorenim. Konačno, ne treba zaboraviti niti razlikovanje između vjere i teologije : to razlikovanje, koje ne znači strogo dijeljenje, otvara prostore da se različitim kulturalnim načinima izrekne vjera u Isusa Krista u različitim ozemljima i ambijentima u kojima ljudi obitavaju.What is to be expected from an encounter and dialogue between culture and the Church ? The starting point of this paper is the novelty introduced by the Second Ecumenical Council of the Vatican; culturally speaking, it represents an event with which the artificial obstacles between culture and the Church were pulled down. It seems that it was this event precisely that fully opened the doors to the encounter and dialogue between the Church and the cultural environment which the Church is also part of.The Church and theology’s advocating of dialogue with contemporary culture must, according to the author, meet a number of requirements or presuppositions not only for this dialogue to be conducted without unnecessary difficulty, but also for it to be fruitful for the world and humanity. One of the first presuppositions is sympathy in relation to both the world and times we live in; this first step is essential in the Church’s making “first contact” with culture. The second presupposition pertains to a more potent valorisation of the role of local churches , which seem to be more appropriate subjects to be able to more easily locate connection points between universally human questions and the culturally elaborated annunciation of faith. Furthermore, those who should have an increasingly more important role within the Church itself in leading this dialogue with contemporary culture are worshiping laymen, i.e. men and women who have been deeply and greatly involved in the various universal fields of life, such as politics, economy, health services, etc. Within the Church the so-called ‘Benedictine spirituality’, which privileges authority , should be merged with the so-called ‘Franciscan sensibility’, which is more directed towards a brotherhood/sisterhood not only between people but also with all that is created. Finally, the difference between faith and theology must not be forgotten either: this difference, which does not imply a strict division, creates space for the faith in Jesus Christ to be professed in the different ways of the cultures and environments that people live in. (shrink)

U današnje vrijeme doživljavamo, kako u intelektualnom diskursu tako i u jeziku svakodnevice, jednu zapravo inflacijsku upotrebu pojma ‘kultura’. No, ako se baš sve može nazivati kulturom, tada i pojam i stvar gube svoju dijagnostičku i analitičku snagu. Članak pokušava – posežući za djelom Maxa Webera i novijom filozofskom antropologijom – pokazati da kultura predstavlja jednu antropološki utemeljenu, društvenu temeljnu činjenicu bez čije moći nije moguć ni život pojedinca niti je razumljiva povijest i razvoj naroda, nacija i društava. U pozadini (...) takvog ponovnog osvjedočenja glede razumijevanja ‘kulture’, stoje aktualnošću određena pitanja, kao npr.: Borba kultura ? Mogu li postojati multikulturalna društva? Potrebuju li društva, narodi, nacije jednu »vodeću kulturu« kao uvjet njihova opstanka. itd. (shrink)

Described as a gem in Islam, intellect can lead all individual and social behaviours towards balance, appeal and godliness. Given the utmost importance of protecting intellect in this divine religion, everything from eating and drinking to reading, listening and entertainment is thus considered haram [ viz. remains prohibited] if it makes threats to the health of mind and soul. In general, narcotics and substance abuse in all forms can have crushing and all-encompassing effects, that is, inflict heavy blows on the (...) body, soul, mind, willpower and religion in a person and consequently destroy life in the family and society. The continuation of life as well as the stability and survival of this holy institution accordingly depends on many factors, including addiction tendency (AT) and sexual dysfunction (SD). It is also obvious that the balance and optimal use of sexual instinct on the accepted path of religion will be the key to the family health and strength. Altogether, the role of AT and SD on intention to divorce (ITD) in Indonesian Muslim couples ( n = 450) was investigated in 2022 in this study, wherein one partner had previously attended addiction treatment centres over the last 6 months. The study results ultimately demonstrated that AT could induce SD and consequently raise ITD among Muslim couples. Contribution: The study results confirmed the harmful impacts of AT on SD among Muslim couples, which could increase their ITD. In view of this, it was suggested to promote religious teachings in the family to benefit from their positive effects. (shrink)

Filon je rođen oko 25. god. pr. Kr., a umro je oko 40. pos. Kr. i za njega možemo reći da spada među glavne predstavnike židovsko-helenističke filozofije tog razdoblja. Rođen u Aleksandriji, u kojoj je utjecaj grčkog umovanja na židovski duh bio najočevidniji, Filon je među prvim filozofima koji je pokušao dati odgovore na pitanja koja proizlaze iz susreta filozofije i objavljene religije, pitanja koja će svoju kulminaciju doživjeti u srednjem vijeku. Možemo slobodno reći da je Filon bio filozof koji (...) je ranokršćanskim misliocima olakšao postupak spajanja grčke filozofije s kršćanstvom jer se on sam prilikom korištenja grčke filozofske misli za racionalno objašnjenje židovske religije susreo s većinom problema s kojima su se oni susreli pri istom pokušaju s kršćanskom religijom. Naime, on je skovao sve ključne pojmove, dao vlastita rješenja bitnih problema koja proizlaze iz gore navedenog susreta i postavio temeljna pitanja koja se nalaze u samom središtu filozofije religije, a među koja spadaju pitanja postojanja Boga i naravi Božje, spoznaje Boga od strane čovjeka, naravi i svrhe čovjeka itd. Upravo je zbog toga nakana ovog rada pokazati Filonov doprinos shvaćanju odnosa objavljene religije i filozofije te sukladno tomu ukazati na pitanja koja su se pojavila u njegovoj filozofiji – koja nisu bila izražena u antici – a koja će postati dominantna u srednjem vijeku.Philo was one of the main representatives of the Judeo-Greek tradition of that period. Born in Alexandria in which the influence of the Greek philosophy on Judaism was most obvious, he was among the first philosophers who tried to answer questions emerging from the encounter between philosophy and revealed religion. Those questions turned out to be one of the most important questions during the Middle Ages. One could easily say that Philo facilitated the merge between philosophy and revealed religion for the early Christian philosophers. This had a lot to do with the fact that he met with most of the problems with which the Christians themselves met while trying to give rational explanation of their religion. He coined the most important terms, gave original solutions to the problems emerging from the above mentioned encounter and asked the fundamental questions which occupied the central space in the philosophy of religion. Among those questions were: the question of God’s existence and nature, the human cognition of God, the nature and the end of a man etc. Hence, the intention of this work is to show Philo’s contribution to the understanding of the relation of revealed religion to philosophy and to show which questions appear in his philosophy, but cannot be explicitly found in the Greek philosophy, and which became dominant during the Middle Ages. (shrink)

Izhodišče analize, kot njeno vlogo dojema Bertrand Russell, še zlasti v obdobju, ko izdela teorijo opisov, je vselej nekaj enostavnega. Od sežete, zapletene strukture nas analiza kot znanstveni model vodi k njenim porizlikovanim, dobro pregledanim delom. Doseči enostavnost na takih osnovah pa pomeni prevzeti nekaj izhodišč: na ontološki predpostavki utemeljeni spoznavni model, razlikovanje med popolnim ter nepopolnimi simboli, itd. Vselej imamo razdelitev med ravnijo enostavnega ter med ravnijo izvedenega, in odločilni model je reprezentacionalističen. Takšen idilični pričetek pa kmalu zadane ob (...) svojo mejo, ki ni nič drugega kot pripoznanje komunikacijske vloge govorice. Se več, paradoks analize bo moral najti svoj ključ v subjektovi izreki: v družbeni vezi. (shrink)

Glavna je svrha ovoga članka analizati Argument kontinuiteta, jedan od najutjecajnijih argumenata na kojemu su utemeljeni moralna osuda znanstvenih i medicinskih praksi poput istraživanja i eksperimenata s embrijem, potpomognuta reprodukcije, pobačaja, terapeutskog kloniranja, itd. Prvo se daje vrlo kratko objašnjenje pristupa koji pripisuje status markirajućeg događaja fertilizaciji, identificirajući Argument kontinuiteta među drugim argumentacijama. Nadalje, pokušava se razdvojiti tri moguće interpretacije pojma kontinuiteta pretpostavljenog u Argumentu kontinuiteta, te izdvojiti najuvjerljiviju filozofsku i znanstvenu interpretaciju postfertilizacijskog kontinuiteta. Naposljetku, tvrdim da iz filozofski i (...) znanstveno najprihvatljivije interpretacije ne slijedi: 1) da je fertilizacija nužna odrednica moralnog statusa; 2) da je fertilizacija najrazboritija odrednica moralnog statusa. Ukratko, ovaj članak ima dva cilja: I) pokazati da upravo taj argument ne povlači za sobom stajalište da su gore spomenute prakse moralno nedopustive; II) sugerirati da bi neke pragmatičke strategije koje se bave soritom-prouzročenim paradoksima mogle osigurati filozofijski i znanstveno primjeren okvir za alternativni pristup. (shrink)

Niewielu łodzian pamięta, że do szybkiego rozwoju naszego miasta w XIX i na początku XX w. przyczynili się niemieccy koloniści z Saksonii, Śląska, Hesji i innych obszarów ówczesnych Niemiec. Zachęceni korzystnymi warunkami, oferowanymi im przez administrację Królestwa Polskiego, przybywali całymi rodzinami, z niewielkim dobytkiem, aby tu, nad Łódką, szukać poprawy bytu. Większość osadników rekrutowała się z kręgów rzemieślników. Byli to tkacze, farbiarze, folusznicy itd. W latach trzydziestych XIX w. powstały trzy osiedla niemieckie: Nowe Miasto, Łódka i Osiedle Ślązaków, które stale (...) rozrastały się. Niewielkie początkowo warszaty również były powiększane o nowe maszyny; właściciele zatrudniali coraz częściej robotników najemnych. W latach sześćdziesiątych XIX w. zaczęły powstawać ogromne fabryki włókiennicze, które na wiele dziesięcioleci zdominowały obraz Łodzi. Do najpotężniejszych należały właśnie fabryki niemieckich fabrykantów, „Lodzermenszów”, takich jak: Oeyer, Scheibler, Kunitzcr czy Grohmann. Lecz nie ta mała grupka najbogatszych nadawała ton w dziewiętnastowiecznej Łodzi, w której, jak w tyglu, mieszały się elementy rosyjskie, polskie, niemieckie i żydowskie. Niemiecka klasa średnia budowała w tym środowisku podwaliny życia kulturalnego. Krótkie ramy przyczynku nie pozwalają zbyt szczegółowo zająć się różnymi zjawiskami i postaciami ówczesnej Łodzi, ale powinien on zachęcić czytelnika do dalszej lektury i własnych badań. (shrink)

Źródła w językoznawstwie są rozpatrywane z punktu widzenia funkcjonalnej teorii kultury B. Malinowskiego. Typologia źródeł ma charakter zespołu opozycji dychotomicznych, które zawierają takie kategorie, jak lingwistyczne vs. językowe, eksplicytne vs. implicytne, naturalne vs. sztuczne itd. Specjalną uwagę poświęca się czynnikom odmienności źródeł lingwistycznych, a mianowicie takim jak: 1) wewnętrzna dyferencja dyscyplin lingwistycznych; 2) dynamika paradygmatów lingwistyczno-filozoficznych; 3) specyfika stylów naukowych w tradycjach narodowych i geokulturowych.

Ovaj rad usmjeren je na proučavanje prijateljskih odnosa unutar razrednog odjela. Odnosi među vršnjacima izuzetno su važni u školskom razdoblju, a nedostatak ili trajne teškoće u prijateljskim odnosima mogu se reflektirati na uspjeh učenika, usvajanje nastavnih sadržaja, sliku učenika o sebi, socijalni status i socijalni uspjeh itd. Cilj empirijskog dijela rada je ispitati kvalitetu prijateljskih odnosa unutar razrednog odjela u kategoriji ‘najbolji prijatelj’. Iz cilja istraživanja proizašla su tri istraživačka pitanja: Kakav je profil prijateljskih odnosa u kategoriji ‘najbolji prijatelj’? Kako (...) izgleda hijerarhijska struktura dimenzija kvalitete prijateljstva u ponuđenim kategorijama? Koje karakteristike opisuju najboljeg prijatelja i idealnog prijatelja? Rezultati istraživanja utvrđuju dva profila: opći te profil blizine i roditeljske uključenosti. Utvrđivanje hijerarhijske strukture ukazalo je na važnost brige i priznanja te pouzdanosti i rješavanja problema. Vrh hijerarhijske ljestvice zauzimaju dimenzije priznanja i pouzdanosti. Kao najznačajnije karakteristike koje opisuju najboljeg prijatelja ističu se razgovor i zajedničko provođenje vremena, povjeravanje i pomoć, a u idealnom prijateljstvu izdvajaju se moralne vrijednosti prijatelja. This paper focuses on studying friend relationships in the classroom. Relationships between peers are exceptionally important in school age, and a lack of such relationships or continued difficulties with them can reflect on student successes, learning outcomes, and student perceptions of self, social status, social success, etc. The goal of the empirical part of the research was to examine the quality of friend relationships within the classroom in the category of ‘best friend’. Three research questions arose from the research goal: What is the profile of friend relationships in the category of ‘best friend’? What is the hierarchical structure of the quality dimensions of friendship in the categories offered? Which characteristics describe one’s best friend and the ideal friend? The results of research affirm two profiles – a general one, and the profile of closeness and parental involvement. The affirmation of hierarchical structure pointed to the importance of care and recognition and reliability and problem solving. The highest point in the hierarchy is held by the dimensions of recognition and reliability. The most significant characteristics that describe one’s best friend include conversation and spending time together, trust and aid; the moral values of the friend are exemplified in an ideal friendship. (shrink)

Mass media, także i w Republice Federalnej Niemiec, zyskują coraz większe znaczenie w informowaniu i funkcjonowaniu społeczeństw. Najstarszym środkiem masowego przekazu społecznego jest prasa. Pierwsze gazety na świecie zostały wydane na początku XVII w. w Wolfenbiittel i Strasburgu, a więc na ówczesnych terenach niemieckich. Nosiły one tytuły: "Aviso" i "Relationen". Aktualnie wydaje się w Niemczech 30 milionów egzemplarzy prasy codziennej. Zwiększa się także liczba gazet zawierających programy telewizyjne oraz czasopism kobiecych. Mediami XX w. są niewątpliwie radio i telewizja. Pierwsze audycje (...) radiowe były nadawane w Niemczech w roku 1923. Nowy wynalazek zyskał wkrótce duże uznanie i już w rok później w Niemczech było zarejestrowanych ponad pół miliona odbiorników. Aktualnie w RFN działa ok. 11 radiostacji publicznych i ponad 200 prywatnych. Powstanie prywatnych stacji radiowych i telewizyjnych było możliwe dzięki rozwiązaniom technologicznym lat osiemdziesiątych. Telewizja była znana już przed II wojną światową. W roku 1935 były nadawane regularne audycje telewizyjne w Niemczech. W rok później telewizja niemiecka transmitowała igrzyska olimpijskie, które odbywały się wtedy w Berlinie. Po II wojnie światowej stworzono w RFN dwie publiczne stacje telewizyjne: ARD i ZDF. Od połowy lat osiemdziesiątych poważną konkurencją dla publicznych stacji telewizyjnych jest telewizja prywatna, która przekazuje swoje programy za pośrednictwem transmisji satelitarnych i łączy kablowych. Do najbardziej znanych niemieckich stacji telewizji prywatnej, odbieranych także i w Polsce należą: RTL i SATl, a także Pro Sieben, Vox, RTL2, Premiere, Viva itd. Przyszłość elektronicznych mediów audiowizualnych, nie tylko w RFN, ale także i w innych krajach jest ogromna i rozwija się niezwykle intensywnie i dynamicznie, zaspokajając głównie potrzeby ludyczne społeczeństw. (shrink)

Small tandem DNA duplications in the range of 15 to 300 base‐pairs play an important role in the aetiology of human disease and contribute to genome diversity. Here, we discuss different proposed mechanisms for their occurrence and argue that this type of structural variation mainly results from mutagenic repair of chromosomal breaks. This hypothesis is supported by both bioinformatical analysis of insertions occurring in the genome of different species and disease alleles, as well as by CRISPR/Cas9‐based experimental data from different (...) model systems. Recent work points to fill‐in synthesis at double‐stranded DNA breaks with complementary sequences, regulated by end‐joining mechanisms, to account for small tandem duplications. We will review the prevalence of small tandem duplications in the population, and we will speculate on the potential sources of DNA damage that could give rise to this mutational signature. With the development of novel algorithms to analyse sequencing data, small tandem duplications are now more frequently detected in the human genome and identified as oncogenic gain‐of‐function mutations. Understanding their origin could lead to optimized treatment regimens to prevent therapy‐induced activation of oncogenes and might expose novel vulnerabilities in cancer. (shrink)