Most of Polish translations of David Hume’s essays have been collected in two well-known volumes edited by T. Tatarkiewiczowa and Ł. Pawłowski, but some of them were also published in various scientific journals. Moreover, some are also available in two, or even three Polish versions, whereas some were not available in Polish until they were translated and published in several issues of this journal. The dissipation of translations and functioning of various versions of their titles cause problems for Hume scholarship (...) in Poland. In answer to this problem the article collates all existing Polish translations of Hume’s essays. (shrink)

This essay examines the symbolic significance of blood in the twentieth century and its role in determining the composition of a national community along racial lines. By drawing parallels between Nazi notions of blood and racial purity and historically contemporaneous U.S. policies regarding blood and blood products, Polsky reveals a disturbing proximity in discourse and policy. While the Nazis attempted to locate Jewish racial essence and inferiority in blood and instituted eugenic measures and laws forbidding racial admixture, similar policies existed (...) in the U.S. based on the so-called one drop rule that systematically discriminated against African Americans. (shrink)

In In V Metaphysics, lec. 9, Aquinas distinguishes between “being by accident” (ens per accidens) and “being by itself” (ens per se) and includes the nine accidental categories under the latter. But isn’t substance a being per se while accidents are, by definition, accidental beings? Several authors—including Ralph McInerny, Paul Symington, and Greg Doolan—have offered explanations of this strange classification. Drawing on an overlooked parallel text in the Posterior Analytics commentary and on Aquinas’s critique of Avicenna’s understanding of accidental denominatives, (...) this paper presents an alternative explanation of the lecture. In the process, it clarifies how Aquinas views the relation of the ten categories to predication and suggests important implications for how we should understand the analogy of being and the phrase “substantial being” (esse substantiale). (shrink)

In a few texts, Thomas Aquinas says that the first operation of the intellect pertains to (respicit) “the quiddity of a thing” whereas the second operation pertains to “the to be itself of a thing” (esse). But Aquinas also says that quiddities are to the intellect as color is to the power of sight. Statements such as these seem to have led Jacques Maritain and Étienne Gilson to see esse as the proper object of the intellect’s second operation. Against this (...) conclusion, Fr Régis and Ralph McInerny have argued—using Aquinas’s In I Peryermenias, lecture 5—that since ‘is’ is a verb and ‘is’ signifies existence, but all verbs signify the first operation of the intellect, we must be able to form a concept of existence in the first operation of the intellect. This paper does three things. First, it analyzes the nature of the claim made by Maritain and Gilson. Second, it shows from internal textual evidence that “respicit ipsum esse rei” cannot mean what Maritain and Gilson take it to mean. The second operation of the intellect cannot have a proper object distinct from the object of the first operation, which is quiddities. Finally, this paper provides an alternative interpretation of In I Peryermenias, lecture 5, to the one given by McInerny. In that text, Aquinas does not speak about a particular concept of existence in the first operation of the intellect and signified by the verbs ‘is’ or ‘exists.’ Rather, he uses the word ‘esse’ in indirect speech to include generally any form or act joined to a subject by the copula, ‘is.’ Aquinas’s focus is not on what ‘esse’ or ‘est’ signifies, but on the mode in which it signifies (per modum actualitas) absent additional qualifying terms. The conclusion of this paper is that, although the esse contrasted with essence in Aquinas’s metaphysics corresponds to a concept in the intellect’s first operation, nevertheless, like the notions of blindness and of genus, this esse cannot fall properly within the intellect’s object. (shrink)

“Health in All Policies” is the latest manifestation of an ecological approach to public health enhancement — one that recognizes connections between health and other sectors, and that socioeconomic determinants of health are significant. HiAP is related to other holistic, prevention-oriented approaches to collective health, such as the use of Health Impact Assessments to evaluate the health externalities of pending government decisions. Yet HiAP is unique. It goes beyond evaluation of specific projects and policies, and embodies a distinct approach to (...) cross-sectoral public health work. (shrink)

The Dark Posthuman: Dehumanization, Technology, and the Atlantic World explores how liberal humanism first enlivened, racialized, and gendered global cartographies, and how memory, ancestry, expression, and other aspects of social identity founded in its theories and practices made for the advent of the category of the posthuman through the dimensions of cultural, geographic, political, social, and scientific classification. The posthuman is very much the product of world-building narratives that have their beginnings in the commercial franchise and are fundamentally rooted in (...) science, governance, and economics around the hegemonic appropriation of environments and commodification of bodies that initially fuelled white settler life worlds and continue to be operational in the way we conceive of these worlds as continuous ontological formations. The want has always been for ownership of any of these dimensions of being without regard to condition, to not remain stranded as the subsidiary of another's being, to another's claim to humanity, and finally, to escape the suffocating confines of an instrumental ontology that suggests a subcategory of humanity without rights onto itself. The Dark Posthuman distinguishes the posthuman's place within both the liberal and neoliberal imaginary and reveals how its appearance first entrenched itself through the avarice of English settler colonialism, and subsequently, through the paranoia of American slavery. This same figure of the posthuman played a crucial role in the functional adaptation of Cold War behavioural cybernetics, and thereafter, in the fetishization of technology within the era of global financialization. The shadowing of this arrangement during and beyond the long duration of humanity's domination of this world becomes the structural web work of this book. Stephanie Polsky is an interdisciplinary writer and academic working in the areas of Media Studies and Visual Culture. Her work explores the confluence of power around race and gender as technologies of governance. She has lectured widely in media and cultural studies, critical theory, and visual culture at a number of prestigious institutions including Goldsmiths University, Regent's University London, University of Greenwich, and Winchester School of Art. Most recently she has worked at California College of the Arts in Critical Studies and Diversity Studies. She holds a PhD in Visual Cultures from Goldsmiths, University of London and an MA in Media Studies from the University of Sussex. Her books include The End of the Future: Governing Consequence in the Age of Digital Sovereignty (Academica Press, 2019), Ignoble Displacement: Dispossessed Capital in Neo-Dickensian London (Zero Books, 2015), and Walter Benjamin's Transit: A Destructive Tour of Modernity (Academica Press, 2009). (shrink)

Modern commentators recognize the irony of Aristotle’s Categories becoming a central text for Platonic schools. For similar reasons, these commentators would perhaps be surprised to see Aquinas’s In VII Metaphysics, where he apparently identifies the secondary substance of Aristotle’s Categories with a false Platonic sense of “substance” as if, for Aristotle, only Platonists would say secondary substances are substances. This passage in Aquinas’s commentary has led Mgr. Wippel to claim that, for Aquinas, secondary substance and essence are not the same (...) thing and that Aristotle’s notion of essence is absent from the Categories. This paper—by closely analyzing the apparently contradictory divisions of “substance” in Aquinas’s In V and VII Metaphysics—shows that essence and secondary substance are not altogether distinct for Aquinas. Moreover, when the Categories is viewed by Aquinas as a work of logic, it is found largely to cut across the disputes between Platonism and Aristotelianism. (shrink)

18 września 2009 roku zmarła w Olsztynie profesor Barbara Skarga, Przewodnicząca Rady Redakcyjnej Etyki, jej redaktor naczelna wlatach 1993–2006. Prof. Skarga była wyjątkową osobą. Po latach spędzonych w sowieckich łagrach, w 1955 roku powróciła do Polski, by kontynuować rozpoczęte jeszcze przed drugą wojną światową studia filozoficzne. W centrum jej zainteresowań zawsze był człowiek, we wszystkich jego wymiarach, złożoności i zdolności do dobra. I do zła. Zawsze pozostawała w kontakcie z otaczającą ją rzeczywistością, dowodząc, że nawet w świecie tak trudnym do (...) ogarnięcia jak dzisiejszy, jest miejsce na filozofię i myślenie o dobru. Z oddaniem pracowała nad kolejnymi tomami „Etyki”, przywracając ją do istnienia w 1993 roku. Bez niej „Etyka” nie przetrwałaby i za to pozostaniemy jej wdzięczni — czytelnicy „Etyki” i jej dzisiejsi redaktorzy. Na niniejszy tom składa się zapis wystąpień uczestników sesji naukowej, jaka odbyła się 16 września 2008 roku w czasie VIII Polskiego Zjazdu Filozoficznego oraz, jak zwykle, przekłady i artykuły nadesłane do redakcji. (shrink)

To, co może interesować, w dramatopisarstwie Stanisława Wyspiańskiego „historyka-socjologa” zajmującego się ideami politycznymi dotyczącymi kwestii kondycji i perspektyw narodu w drodze ku niepodległości oraz narodu, dla którego nowoczesność jest warunkiem koniecznym żywotności w ramach ekumeny europejskiej, zawrzeć można w pięciu tezach. Są to tezy odzwierciedlające krytycyzm dotyczący „tego, co polityczne” i wskazujące na skłonność do pesymizmu antropologicznego. Teza pierwsza: Kompetencje merytoryczne i kwalifikacje moralne polskich elit politycznych stanowią problem społeczny, który obecny jest w dziejach państwa polskiego z dawien dawna. Próby (...) rozwiązania tego problemu nie powiodły się. Tym gorzej, że nie powiodły się w czasie, gdy naród polski znalazł się w sytuacji powinności „wybicia się na niepodległość”. Teza druga: U ludzi, którzy wchodzą w skład elity politycznej/kandydują do elity politycznej w narodzie polskim, silna skłonność do prywaty łączy się z silną skłonność do megalomanii. Często i gęsto wydzieranie swej „działki” z tego „postawu sukna”, jakim jest Polska, łączy się z autoreklamą umiejętności męża stanu i ofiarności sługi ludu. Teza trzecia: Dobór do elity politycznej i zmiany w jej składzie nie przebiegają wedle reguł, w których na miejscu pierwszym stawia się interesy i aspiracje narodu. Praktyki świadczą o posługiwaniu się nieodpowiednimi standardami i kryteriami. Teza czwarta: Amatorszczyzna socjotechniczna i powszechność posługiwania się demagogią, w połączeniu z brakiem myślenia strategicznego w mentalności i behawiorze ludzi polskiej elity politycznej, przynoszą niebywałe szkody staraniom o polską racje stanu. Teza piąta: Narodu polskiego nie można nazwać wspólnotą polityczną kierowaną przez odpowiednią/właściwą elitę. Jest to naród którego nauczycielami są liczni szarlatani, demagodzy, kombinatorzy polityczni – naród, który jest źle kierowany przez osobników, którzy nie nadają się do odgrywanych ról i naród, który nie potrafi zbuntować się i pro domo sua wyłonić z siebie elity alternatywnej, skutecznie dbałej o tożsamość i żywotność narodu jako wspólnoty politycznej w ramach ekumeny europejskiej. […]. (shrink)

Polskie miasta wobec starości i starzenia siȩ Andrzej Klimczuk Magazyn Miasta:15--17 (2013) .

Polish studies on the philosophy of British empiricism had various courses. Polish studies on Leibniz, Spinoza or Kant were quite advanced, but we know but little about the research on British empiricism. The achievements of the attempts of reconstructing the early reception are rather vestigial. The second part of the article presents early Polish studies into the philosophy of Bacon, Newton, Hobbes and Burke.

???? Wydawnictwo von Borowiecky : Red. naukowa: Bożena Listkowska, Artur Andrzejuk Drugi tom słownika polskich filozofów tomistycznych (obejmujący lata 1919–1945), kontynuatorów myśli św. Tomasza z Akwinu. Znajdziemy w nim biogramy oraz omówienia poglądów, a także recenzje i wspomnienia. Tom drugi poświęcony jest omówieniu filozoficznych dokonań: Michała Klepacza, Kazimierza Kowalskiego, Franciszka Kwiatkowskiego, Czesława Martyniaka, Konstantego Józefa Michalskiego, Jana Salamuchy, Franciszka Sawickiego, Jana Stepy, Antoniego Szymańskiego, Jacka Woronieckiego, Aleksandra Żychlińskiego oraz przebiegowi Międzynarodowego Kongresu Tomistycznego, który odbył się w Poznaniu w 1935 r. (...) © Wydawnictwo von Borowiecky. (shrink)

Tekst stanowi krytyczne omówienie książki Jacka Migasińskiego W stronę fenomenologii niezjawiskowej, która jest doskonałym podsumowaniem współpracy polsko-francuskiej i realizuje jedną z najistotniejszych jej funkcji, czyli owocny dialog między badaczami z różnych krajów. Recenzowana książka jest kompetentnym komentarzem do tego, co dzieje się w fenomenologii francuskiej, a jej autor koncentruje się głównie na analizie tekstów Emmanuela Lévinasa i Maurice’a Merleau-Ponty’ego. Na książkę Jacka Migasińskiego składa się jedenaście esejów o rozmaitej fenomenologicznej tematyce: znajdziemy w niej problematykę intersubiektywności, czasu, afektywności i próby budowania (...) dyskursu perfomatywnego w fenomenologii na przykładzie filozofii Lévinasa. Tytułowe określenie „fenomenologia niezjawiskowa” oznacza odsłonięcie najgłębszych źródeł sensu władającego każdym z penetrowanych obszarów i obalenie dualizmów panujących w klasycznym myśleniu, ale także transgresyjność fenomenologii i jej skłonność do nadmiaru. To właśnie ta metoda, polegająca na testowaniu granic i na wykraczaniu poza nie w procedurze przelicytowywania tego, co może być źródłem fenomenów, wyznacza kierunek, w jakim według Migasińskiego zmierza dziś fenomenologia francuska. (shrink)

W artykule stawiam pytanie o związki miedzy powieścią kryminalną a reportażem. Nie interesuje mnie prosta zależność odsłaniająca się w reportażu kryminalnym. Zależy mi raczej na pokazaniu, że reporter i detektyw mają często dużo wspólnego, jeśli weźmiemy pod uwagę sposób podejścia do problemu oraz schemat zadawanych pytań i opracowywanych odpowiedzi. Na uwagę zasługuje także operowanie śledztwem jako działaniem porządkującym opowieść w powieści kryminalnej oraz w reportażu. Próba zastanowienia się nad wzajemną zależnością zachodzącą między opowieścią opartą na fikcji i historią odwołującą się (...) do faktów pozwala na wskazanie efektów możliwych do uzyskania dzięki zastosowaniu śledztwa. (shrink)

Artykuł przedstawia dwudziestowieczne polskie dyskusje filozoficzne dotyczące racjonalności, w szczególności w kontekście poznawczym. Omawiane są stanowiska wielu uczonych, począwszy od Kazimierza Twardowskiego i założonej przezeń Szkoły Lwowsko-Warszawskiej do myślicieli okresu powojennego: Leszka Kołakowskiego i Mariana Przełęckiego. W części drugiej poddane są dyskusji i analizie trzy kwestie systematyczne, dotyczące racjonalności przekonań: problem ich binarności, kryteriów racjonalności oraz zagadnienie uzasadnienia jej wyboru.

Lektorzy pracujący ze studentami kierunków niefilologicznych szczególnie wyraźnie odczuwają, iż kompetentne nauczanie języka obcego nierozerwalnie wiąże się z przekazywaniem wiedzy o kulturze i historii kraju lub krajów, w którym jest on używany. Bez takiej koherencji wiele zjawisk (jak choćby idiomy, specyfika frazeologii czy nietypowe konstrukcje gramatyczne powstałe pod wpływem historycznych kontaktów międzynarodowych) pozostanie w znacznej mierze niezrozumiałe dla osób uczestniczących w lektoracie. Na kwestię „przemycania” w trakcie zajęć językowych wiadomości o dziejach danego kręgu kulturowego spojrzeć można jednak nie tylko z (...) perspektywy nauczyciela języka, ale również z punktu widzenia historyka. Niniejszy artykuł stanowi pokłosie takich właśnie rozważań nad obrazem rodzimej historii, jaki przekazywany jest w trakcie lektoratu języka polskiego obcokrajowcom studiującym w Rzeczypospolitej inne kierunki aniżeli polonistyka. Analizie poddano pomoce edukacyjne, a ściślej wybrane podręczniki tworzone przez natywnych użytkowników języka polskiego, powstałe po 2005 r. Cezura ta podyktowana jest zachodzącymi w glottodydaktyce na przestrzeni ostatniego półwiecza zmianami w podejściu do nauczania aspektów kulturowych. Jako efekt tych dociekań starano się przedstawić następujące kwestie. Po pierwsze: stan badań nad omawianym problemem na przestrzeni końca wieku XX i początku XXI w. przy jednoczesnym porównaniu z ukazującymi się wówczas publikacjami przeznaczonymi do nauczania specjalistycznego języka polskiego w zakresie innych dyscyplin. Po drugie: typologię zagadnień z historii Rzeczypospolitej, jakie wprowadzono do nauczania tegoż języka jako obcego z podkreśleniem postaci, wydarzeń i miejsc, które wyjątkowo często wykorzystywane są w analizowanych materiałach dydaktycznych. Po trzecie: problem możliwości skorelowania rzeczonej typologii z poziomami nauczania języka obcego określonymi w ESOKJ. Wiodącym wynikiem powyższych rozważań jest konkluzja, iż obraz dziejów Polski odmalowywany przed obcokrajowcami za pomocą tekstów niewątpliwie przemyślanych i wartościowych w swej warstwie językoznawczej z punktu widzenia historyka jest niekompletny (zwłaszcza w odniesieniu do okresu nowożytnego i wieku XX). Przez to zaś może prowadzić słuchaczy z innych kręgów kulturowych do niezrozumienia polskiej specyfiki cywilizacyjnej i rzutować na poprawność komunikacji językowej. Sytuacja taka zwiększa zarazem zakres odpowiedzialności lektorów za choćby częściowe uzupełnienie niedostatków występujących w materiałach dydaktycznych. (shrink)

W niniejszym artykule poddane są analizie problemy historiografii filozofii ukraińskiej, wynikajace w tym momencie, kiedy przedmiotem badań stają się instyticje, prądy umysłowe, osobowości należące do kanonicznej ukraińskiej filozofii, lecz zbadanie których nie jest możliwe bez uwzględnienia kontekstu poskiego. Taki kontekst utworzony został przez „wspólna strefę” polskiej a ukraińskiej historii i obejmuje tak ważne dla tych historii postaci oraz instytucje jak Stanisław Orzechowski, Akademia Kijowsko-Mohylańska lub Szkoła Lwowsko-Warszawska. Zdaniem autora, badania nad polskim kontekstem filozofii ukraińskiej wymagają ponownie przyjrzeć się uspadkowanym poglądom (...) i mniemaniom odnośnie ukraińskiej tożsamości narodowej i są w stanie pokonać pojmowanie narodowej tradycji filozoficznej jako dostatecznego i oryginalnego produktu własnej narodowej kultury. (shrink)