The paper pores over the recent conceptions of normative judgement developed against the background of advances in psychology and neuroscience. It begins by analyzing what normative claim of morality and law consists of before presenting and criticizing the Social Intuitionist Model of normative judgement developed by Jonathan Haidt. The model poses serious challenges for well-established normative concepts, and the concept of normativity as objective reason for action in particular. A question is asked of what the relationship between philosophical conceptions and (...) the findings of neuroscience should be. The conclusion is that, in the face of new scientific facts, philosophers have no choice but to carefully revise their conceptual schemes. (shrink)

In this article we are trying to show the Shestovs point of view at the origins and nature of rationalistic philosophy which he names "philosophy of Athens". It's very important part of Shestov philosophy, for it helps him to explain the true situation of a modern man in the world. For Shestov the Greek philosophy was not the result of astonishment, but fear. Fear of unknown, chaotic reality. In order to get rid of that man started to search for certainty (...) and order, both on the ground of metaphysics and ethics. The only appropriate instrument here was Reason with his necessary and immutable truths. For Shestov the whole history of Greek philosophy in general is a process of gradual rationalization of the world. (shrink)

This study aimed to verify the psychometric properties of the Polish version of the Grit-S questionnaire. Grit is understood here as the perseverance and passion for long-term goals, and it encompasses two dimensions: Consistency of Interest and Perseverance of Effort. The sample comprised N = 270 participants aged 18-34. We performed confirmatory factor analyses to verify the dimensional structure of grit, multi-group confirmatory factor analysis to compare the structure across gender, and correlation analysis to examine external validity. Findings showed satisfactory (...) parameters for Grit-S including: reliability, structural and external validity, and measurement invariance across gender groups. The results support the possibility of using the Grit-S questionnaire in research exploring the predictors of success. (shrink)

Human relations are driven by social events—people interact, exchange information, share knowledge and emotions, and gather news from mass media. These events leave traces in human memory, the strength of which depends on cognitive factors such as emotions or attention span. Each trace continuously weakens over time unless another related event activity strengthens it. Here, we introduce a novel cognition-driven social network model that accounts for cognitive aspects of social perception. The model explicitly represents each social interaction as a trace (...) in human memory with its corresponding dynamics. The strength of the trace is the only measure of the influence that the interactions had on a person. For validation, we apply our model to NetSense data on social interactions among university students. The results show that CogSNet significantly improves the quality of modeling of human interactions in social networks. (shrink)

There are (at least) two opposing concepts of biological information, or bioinformation, discussed in the modern philosophy of biology: genocentric (genebased) and holistic. As a main proponent of the former I consider British evolutionist John Maynard Smith and his teleosemantic theory of bioinformation. The latter was proposed by American philosopher Susan Oyama in the form of so-called Developmental Systems Theory (DST). In Maynard Smith proposal bioinformation is strictly gene-based and any non-genetic element of a living organism cannot be considered as (...) a vehicle of informational content. Such information is transmitted from parents to offspring inside the germ cells and every time serves as a blueprint for building the whole organisms. DST claims the opposite: bioinformation cannot be reduced to genetic elements only and is scattered throughout the whole living system. What is more, biological information is not simply transmitted between generations but every time rebuilt from available developmental resources: bioinformation has not only it is phylogeny, but it is ontogeny as well. The aim of this paper is twofold. First: to present the foundations of both aforementioned theories to the reader and second: to discuss the different objections raised against them. (shrink)

Artykuł ma na celu wskazanie filozoficznych źródeł zarówno akcesu Martina Heideggera do ruchu nazistowskiego, jak i późniejszego zerwania przez myśliciela z zaangażowaniem politycznym. Drogę Heideggera do i od narodowego socjalizmu należy uchwycić nie tylko poprzez biografię filozofa, lecz przede wszystkim na szerszym tle procesu kształtowania się jego rozumienia polityki jako obszaru bytu wydzielonego i zagospodarowanego przez zachodnią metafizykę, co stanowi przejaw wypełnienia istoty metafizyki jako zapomnienia o byciu. Filozofię Heideggera wielokrotnie diagnozowano (por. np. Löwith, Adorno) jako głęboko powiązaną ze światopoglądem (...) faszystowskim; przyjęta tutaj linia argumentacji podkreśla, przeciwnie, integralność etycznej linii argumentacji dzieła Heideggera, akcentującej w odniesieniu do polityki jej charakter eksploatacji bytu, podobnie jak uniformizacji człowieka i przemiany go w zasób. Konkluzja odsłania zatem głęboko antyfaszystowski wydźwięk pism Heideggera z lat 1936 – 1946 i podkreśla zarazem niepokojącą indyferencję w stosunku Heideggera do totalitarnych i nietotalitarnych systemów politycznych. Overcoming Metaphysics, Overcoming Politics. Martin Heidegger’s Path to and from National Socialism: This paper aims to equally pinpoint the philosophical origins of Martin Heidegger’s entry into the Nazi movement and the thinker’s subsequent break with political involvement. Heidegger’s path to and from National Socialism should be apprehended not only through the philosopher’s biography but, above all, within the broader framework of the process of the development of his understanding of politics as an area of being set apart and accommodated by Western metaphysics, which marks the fulfillment of the essence of metaphysics as a forgetting of being. Heidegger’s philosophy has been repeatedly diagnosed (cf., e.g., Löwith, Adorno) as deeply linked to the fascist worldview; the line of reasoning taken up in this paper insists, on the contrary, on the integrity of the ethical reasoning behind Heidegger’s work, which emphasizes, concerning politics, its character of exploiting being, in the same way as it uniformizes people and transforms them into a resource. The conclusion, therefore, reveals the profoundly anti-fascist overtones of Heidegger’s writings from 1936–1946 and, simultaneously, underscores a worrying indifference to Heidegger’s relationship to totalitarian and non-totalitarian political systems. (shrink)

Artykuł prezentuje krytyczny szkic historyczny i charakterystykę biomedycznego modelu psychopatologii, koncentrując się na drugiej połowie XX w. Wskazuje i opisuje także kluczowe problemy związane z jego dominacją we współczesnej praktyce klinicznej i badawczej. Problemy te dotyczą, m. in., trafności i rzetelności diagnoz psychiatrycznych, metodologii badań, skuteczności leczenia, czy też wpływów koncernów farmaceutycznych na działalność naukową i terapeutyczną. Poważne konceptualne problemy całego modelu stawiają pod znakiem zapytania fundamenty współczesnej psychiatrii oraz opartą na nich wiedzę. Nie udało się stworzyć przekonujących biologicznych wyjaśnień (...) zaburzeń psychicznych ani zidentyfikować mechanizmów odpowiadających za ich powstawanie. Uzasadnione wątpliwości istnieją także w odniesieniu do najczęściej przepisywanych współcześnie leków: przeciwpsychotycznych i antydepresyjnych – pomimo ich coraz szerszego stosowania, przybywa ludzi przewlekle chorych. Rodzi to poważne dylematy etyczne i uzasadnione pytania o nadmierną medykalizację kwestii wiązanych ze zdrowiem psychicznym. Konieczna wydaje się reforma dominującego modelu i wzrost nakładów na badania i praktykę uwzględniającą czynniki psychologiczne, społeczne i kulturowe. (shrink)

Jednym z filozoficznym problemów, który wyrósł na gruncie arystotelesowskiej filozofii przyrody, jest debata „natura a kunszt”. Filozoficzna dyskusja nad kryteriami odróżnienia wytworów naturalnych od artefaktów kunsztu ludzkiego i proponowane w ramach niej rozstrzygnięcia wpłynęły na ukształtowanie się stanowiska eksperymentalizmu. Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób argumenty podnoszone w filozoficznej debacie „naturalne a sztuczne” wpłynęły na kształt filozofii eksperymentu i naturalizmu Roberta Boyle’a, a w konsekwencji na postać filozoficznych założeń współczesnego eksperymentalizmu.

W artykule przedstawiono listę elementów, które konstytuują „epistemiczny układ odniesienia” praktyki badawczej nauki laboratoryjnej. Refleksja nad filozoficzną i metodologiczną podstawą nauki laboratoryjnej odgrywa znaczącą rolę w dociekaniach nad genezą i naturą wiedzy naukowej. Uwzględnienie specyfiki badawczej tej dyscypliny przyrodoznawstwa w pewnej mierze umożliwia szersze spojrzenie na szereg klasycznych problemów podnoszonych na gruncie filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa. „Epistemiczny układ odniesienia nauki laboratoryjnej” jest charakteryzowany w świetle aparatu pojęciowego zaproponowanego przez Iana Hackinga, uwag o głównych założeniach filozofii chemii Pawła Zeidlera oraz (...) propozycji „gramatyki praktyki badawczej nauk laboratoryjnych” Hasoka Changa. (shrink)

Robert Boyle jest autorem oryginalnej koncepcji mediacji pomiędzy sferą religii a nauki. W artykule przedstawiono wybrane elementy myśli filozoficznej Boyle’a, które wyznaczają jego ujęcie zagadnienia relacji wiara a nauka. W literaturze przedmiotu poglądy Boyle’a kwalifikuje się często jako przykład podejścia nazywanego „koncepcją dwóch ksiąg” albo „Boga jako zapchaj dziury”. W artykule przedstawiono polemikę z tymi interpretacjami myśli Boyle’a i wskazuje się, że jego koncepcja jest bliska współczesnemu stanowisku chrześcijańskiego teizmu naturalistycznego.

Celem moich rozważań jest przedstawienie związków pomiędzy dociekaniami filozofów przyrody a rozwojem tradycji alchemicznej. Odwołam się do wybranych koncepcji ukształtowanych w dziejach alchemii. Będę argumentował na rzecz tezy, że dociekania alchemików przybierały postać rozbudowanych systemów tworzących koherentne obrazy świata przyrody, które implikowały określone typy filozofii przyrody. -------------- Zgłoszono: 31/07/2020. Zrecenzowano: 04/09/2020. Zaakceptowano do publikacji: 19/10/2020.

We present the consequences of the assumption of the classical and quantum nature of information storing and processing in the brain. These assumptions result in different behaviours of consciousness under a hypothetical brain copy experiment. The subject is important in the context of ‘mind uploading’ considerations.

Eating is a fundamental part of human life and is, more than anything, a social activity. A new field, known as Computational Commensality has been created to computationally address various social aspects of food and eating. This paper illustrates a study on remote dining we conducted online in May 2021. To better understand this phenomenon, known as Digital Commensality, we recorded 11 pairs of friends sharing a meal online through a videoconferencing app. In the videos, participants consume a plate of (...) pasta while chatting with a friend or a family member. After the remote dinner, participants were asked to fill in the Digital Commensality questionnaire, a validated questionnaire assessing the effects of remote commensal experiences, and provide their opinions on the shortcomings of currently available technologies. Besides presenting the study, the paper introduces the first Digital Commensality Data-set, containing videos, facial landmarks, quantitative and qualitative responses. After surveying multimodal data-sets and corpora that we could exploit to understand commensal behavior, we comment on the feasibility of using remote meals as a source to build data-sets to investigate commensal behavior. Finally, we explore possible future research directions emerging from our results. (shrink)

This is an overview article that contains the discussion of the connection between information and physics at the elementary level. We present a derivation of Lindauer’s bound for heat emission during irreversible logical operation. In this computation the Szilard’s version of Maxwell’s demon paradox is used as a model to design thermodynamic implementation of a single bit of computer memory. Lindauer’s principle also motivates the discussion on the practical and emergent nature of the information. Apart from physics, the principle has (...) implications in philosophy. (shrink)

Przedmiotem artykułu są teorie pierwszych ontologów greckich: Ksenofanesa, Parmenidesa i Melissosa na temat bytu, jego jedności i tożsamości, z uwzględnieniem niektórych poglądów Zenona. Naczelnym problemem artykułu jest pytanie o naturę relacji bytu względem świata u filozofów eleackich. Celem jest opis sposobu rozumienia tego powiązania, zaproponowanego przez każdego z nich. W rezultacie analiz porównawczych, opierając się na badaniu zachowanych fragmentów tekstów starożytnych, okazało się, że Ksenofanes jest autorem koncepcji Jedno-Boga tożsamego ze światem, zaś Parmenides sformułował oryginalną teorię bytu transcendującego świat cielesny, (...) ale stanowiącego jego rację tożsamości jako całości. Przedstawiona w artykule interpretacja poglądów Parmenidesa stanowi ujęcie odmienne od powszechnie przyjmowanego. Melissos natomiast wykorzystując Parmenidejski sposób rozumienia bytu jako czegoś jednego umieszcza go w świecie. Zbliża to poglądy Melissosa do poglądów Ksenofanesa. Każda z tych teorii nastręcza jednak wielu problemów interpretacyjnych, wynikających przede wszystkim z niewielkiej ilości tekstów źródłowych. ------------------------- Zgłoszono: 06/11/2022. Zrecenzowano: 13/12/2022. Zaakceptowano do publikacji: 20/12/2022. (shrink)

Przedmiotem artykułu jest paradoks Zenona z Elei Korzec prosa. Wszystkie zachowane argumenty Zenona znane są z przekazów filozofów późniejszych. Korzec prosa jest zdawkowo przedstawiony przez Arystotelesa w Fizyce oraz znajduje się w Komentarzu do „Fizyki” Arystotelesa autorstwa Simplikiosa. Obydwa fragmenty, które stanowią przedmiot rozważań, zawierają częściowo odmienną terminologię oraz występują w nich rozumowania, oparte na innych schematach wnioskowania. Celem analiz zawartych w tekście jest uzasadnienie, że fragment z Fizyki Arystotelesa może sytuować omawiany paradoks jako argument przeciw ruchowi, a nie jako (...) argument przeciw wielości, jak przedstawia się go zazwyczaj w świetle przekazu Simplikiosa. W artykule zostały przedstawione obydwa fragmenty w języku greckim wraz z autorskimi tłumaczeniami oraz szczegółową analizą ich treści. -------------- Zgłoszono: 28/09/2020. Zrecenzowano: 30/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 18/11/2020. (shrink)

Plato did not express any single and uniform theory of meaning. The paper presents different conceptions of meaning that can be attributed to Plato. The first presents meaning of names as imitating reality. Primary names are phonetic imitations of things, secondary names are built-up with the former ones. The second presents meaning as a representation in mind. There are two kinds of representations: individual and abstract. Individual representation is an imagination of empirical thing and the abstract representation is a picture (...) of idea - a property. The third conception describes the notion of meaning as a denotation. Denotations of general names are ideas. Plato treats names in an extensional manner. If two names about different forms refer to the same thing, they are the same name. The fourth is the association conception of meaning. It is connected with the theory of anamnesis. This theory says that humans remember ideas, which they observed in the time between death and birth. In the last conception the meaning is interpreted as connotation: the meaning of a name is the feature of the object that is referred to by this name. (shrink)

The article presents problems of intellectual intuition in metaphysics from a semiotic point of view. There are various types of intuition in philosophy: rational intuition, irrational intuition, and sensual intuition. All of them are immediate ways of cognition. Classical metaphysics uses intellectual intuition as its main method to find out and justify its statements. The main problem of intellectual intuition is an intersubjective approach to the object of metaphysics. The main aim of this paper is the objectivization and rationalization of (...) intellectual intuition in language. The semantic notion of meaning and the pragmatic notion of understanding are the fundamental tools which are used to translate the issue of intuition from the subject-ma$er level into the language level. This operation allows to look at intuition in a non-psychological manner. It enables the objectivization of the method of intellectual intuition in the light of the understanding of meanings. (shrink)

Wspomnienie o profesorze Andrzeju J. Norasie, badaczu filozofii neokantowskiej.