Jednym z filozoficznym problemów, który wyrósł na gruncie arystotelesowskiej filozofii przyrody, jest debata „natura a kunszt”. Filozoficzna dyskusja nad kryteriami odróżnienia wytworów naturalnych od artefaktów kunsztu ludzkiego i proponowane w ramach niej rozstrzygnięcia wpłynęły na ukształtowanie się stanowiska eksperymentalizmu. Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób argumenty podnoszone w filozoficznej debacie „naturalne a sztuczne” wpłynęły na kształt filozofii eksperymentu i naturalizmu Roberta Boyle’a, a w konsekwencji na postać filozoficznych założeń współczesnego eksperymentalizmu.

W artykule przedstawiono listę elementów, które konstytuują „epistemiczny układ odniesienia” praktyki badawczej nauki laboratoryjnej. Refleksja nad filozoficzną i metodologiczną podstawą nauki laboratoryjnej odgrywa znaczącą rolę w dociekaniach nad genezą i naturą wiedzy naukowej. Uwzględnienie specyfiki badawczej tej dyscypliny przyrodoznawstwa w pewnej mierze umożliwia szersze spojrzenie na szereg klasycznych problemów podnoszonych na gruncie filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa. „Epistemiczny układ odniesienia nauki laboratoryjnej” jest charakteryzowany w świetle aparatu pojęciowego zaproponowanego przez Iana Hackinga, uwag o głównych założeniach filozofii chemii Pawła Zeidlera oraz (...) propozycji „gramatyki praktyki badawczej nauk laboratoryjnych” Hasoka Changa. (shrink)

Robert Boyle jest autorem oryginalnej koncepcji mediacji pomiędzy sferą religii a nauki. W artykule przedstawiono wybrane elementy myśli filozoficznej Boyle’a, które wyznaczają jego ujęcie zagadnienia relacji wiara a nauka. W literaturze przedmiotu poglądy Boyle’a kwalifikuje się często jako przykład podejścia nazywanego „koncepcją dwóch ksiąg” albo „Boga jako zapchaj dziury”. W artykule przedstawiono polemikę z tymi interpretacjami myśli Boyle’a i wskazuje się, że jego koncepcja jest bliska współczesnemu stanowisku chrześcijańskiego teizmu naturalistycznego.

Celem moich rozważań jest przedstawienie związków pomiędzy dociekaniami filozofów przyrody a rozwojem tradycji alchemicznej. Odwołam się do wybranych koncepcji ukształtowanych w dziejach alchemii. Będę argumentował na rzecz tezy, że dociekania alchemików przybierały postać rozbudowanych systemów tworzących koherentne obrazy świata przyrody, które implikowały określone typy filozofii przyrody. -------------- Zgłoszono: 31/07/2020. Zrecenzowano: 04/09/2020. Zaakceptowano do publikacji: 19/10/2020.