Artykuł stanowi próbę autorskiej interpretacji dwóch kluczowych kategorii w filozofii Jaspersa: znak egzystencji i szyfr transcendencji. Pokazane zostało, jaka pomiędzy nimi zachodzi różnica i jakie łączą je relacje. Autorowi szczególnie chodziło o podkreślenie znaczenia Jaspersowskiego terminu „transcendencja”, często niesłusznie pojmowanego jako po prostu zaświaty. „Transcendencja” wywodzi się bowiem od „transcendowania ku” i oznacza takie transcendowanie, które nie zwraca się ani ku przedmiotom świata empirycznego, ani ku ukrytemu charakterowi ludzkiej osoby, którym to charakterem jest egzystencja, a mimo to staje się nieodłączne (...) od ludzkiego działania. (shrink)

The aim of the paper is to present views and opinions of the representatives of Lvov-Warsaw School upon subject, tasks, methods of aesthetics and its place among others sciences. Although writings on aesthetical problems appeared in the Lvov-Warsaw School relatively late, many scholars from that scientific circle contributed very much to the development of aesthetics - among others - Stanisław Ossowski, Mieczysław Wallis, Leopold Blaustein, Władysław Tatarkiewicz, Tadeusz Czeżowski, Stefan Baley, Władysław Witwicki and Tadeusz Witwicki. The opinions of these philosophers (...) and psychologists (and also other representatives of Lvov-Warsaw School which were not interested in particular aesthetical problems) upon subject of aesthetics and its place among sciences are varied, but they agree that aesthetics is a philosophical science and that the concepts and thesis of aesthetics should be clear and well constructed, whereas incorrectly posted problems - eliminated. (shrink)

W artykule przedstawiam genezę wprowadzenia w 2002 roku do brytyjskich szkół sektora państwowego przedmiotu obywatelstwo (Citizenship), omawiam jego założenia oraz prezentuję tłumaczenie jego sylabusa. Klasyfikuję przy tym ten przedmiot jako formę edukacji etycznej. W liberalnej tradycji angielskiej państwo unikało wpływania na rozstrzygnięcia aksjologiczne w obszarze wychowania, stąd wykazanie inicjatywy w sferze edukacji etycznej jest faktem znaczącym. W pierwszej części artykułu, odwołując się do historii państwowego szkolnictwa w Wielkiej Brytanii, rekonstruuję kontekst historyczny, w którym sytuuję wprowadzenie przedmiotu obywatelstwo i wskazuję (...) na czynniki, które doprowadziły do przełamania powściągliwości państwa w tej kwestii. W części drugiej wskazuję na bezpośrednie okoliczności wprowadzenia nowego przedmiotu przez brytyjską Partię Pracy. W części trzeciej analizuję teoretyczne podstawy programu przedmiotu obywatelstwo, które zostały przedstawione w dokumencie znanym jako „Raport Cricka”, opublikowanym w 1998 roku. Moim celem jest pokazanie, że edukacja obywatelska jest wartym rozważenia wariantem edukacji etycznej, a casus angielski może stanowić okazję do przyjrzenia się wyzwaniom, ograniczeniom i możliwościom, jakie wiążą się z wdrażaniem tego rodzaju edukacji. (shrink)

The aim of the article is a review of the wide spectrum of lobbying formulations and definitions to answer questions regarding the areas of lobbying activity. The author argues that lobbying is a wide scope of activities that lobbyists undertake according to their expectations and preferences. Ethical reflections on lobbying activity should then take into consideration the conditions in which the main players on the democratic political scene interact with each other.

Artykuł prezentuje cząstkowe wyniki ogólnopolskich badań, poświęconych nauczaniu etyki. Omawia miejsce etyki w polskim systemie szkolnictwa i tendencje rozwojowe widoczne od momentu jej wprowadzenia (1991). Analizie poddano akty prawne z poziomu ustaw, rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej oraz, uzupełniająco wobec aktów prawnych, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, regulujące zasady nauczania przedmiotu etyka oraz jego oceniania. Ważnym aspektem tych regulacji, ze względu na ich praktyczne konsekwencje, jest lokowanie etyki jako alternatywy dla przedmiotu religia. Przeanalizowane zostały również dane statystyczne, pozwalające w skali ogólnopolskiej ocenić rozwój (...) zainteresowania przedmiotem etyka – przyrost liczebności szkół, w których realizowany jest przedmiot etyka, w zależności od etapu kształcenia oraz rodzaju szkoły, a także przyrost etatów przeliczeniowych przypadających na nauczycieli etyki. Ten ostatni wzrost, choć od roku 2014 skokowy, jest mimo wszystko w liczbach bezwzględnych niewielki; etyka pozostaje nadal przedmiotem niszowym. Na przestrzeni lat można obserwować poprawę jej statusu i wzrost społecznego zapotrzebowania; niemniej, obecne definiowanie etyki jako przedmiotu fakultatywnego sprawia, że poziom uczestnictwa wciąż pozostaje niewielki. (shrink)

Dla materialnej etyki wartości typowa jest teza, że wartości są ujmowane w akcie czucia. W artykule rozważam pytanie, co jest właściwym przedmiotem czucia wartości w etyce N. Hartmanna, który odróżnia wartościowy charakter, treść wartości oraz powinność. Stwierdzenie, że takim przedmiotem jest wartość, jest zatem zbyt ogólne. Analiza poglądów Hartmanna ukazuje, że w aksjologicznym czuciu dane są wprawdzie wszystkie te momenty wartości, ale niejasno. Faktem jest jednak, że tylko czucie ujmuje wartościowy charakter oraz powinność. Tę rolę czucie spełnia zarówno w praktycznym (...) życiu, jak i w badaniu filozoficznym. (shrink)