W artykule tym rozważana jest kwestia zmienności Boga, której „pochodną” – biorąc pod uwagę stwierdzenie Arystotelesa, że „substratem” czasu jest ruch – jest tytułowy problem czasowości Boga. Aby uwyraźnić i uchwycić wiążące się z tymi zagadnieniami trudności i dylematy, odwołano się do teologii chrześcijańskiej, a w szczególności do problematyki stworzenia, objawienia, a także – co się z tym wiąże – wcielenia oraz zbawienia. Wyprowadzono wniosek, że należy przyjąć, iż w Bogu realizuje się zupełnie inna niż kauzalna zasada ruchu, stąd też (...) i struktura Jego zmienności musi być radykalnie odmienna. Ten domniemany rodzaj Boskiej czasowości można nazwać czasem absolutnym i uznać, że przypomina on coś, co z naszej ludzkiej perspektywy da się za Heglem określić teraźniejszą obecnością. (shrink)

Frege's category of unsaturatedness (incompleteness) is a central concept of his ontology. By means of it Frege divides the realm of all entities into functions and objects. In this paper I try to show some fundamental difficultes relevant to the concept in hand. First of all I am interested in difference between incompleteness of the propositional functions (especially concepts) and incompleteness of the non-propositional functions (particularly arithmetical functions). I also discuss a few other problems closely conected with the above, namely: (...) 1) distinction between unsaturatedness of expressions and unsaturatedness of entities to which these expressions refer; 2) possibility of ontological and epistemological interpretation of incompleteness; 3) interpretation of Fregean semantical category of sense from Frege's dualistic ontology point of view. (shrink)

W artykule analizuję pewną odmianę kosmologicznej argumentacji za istnieniem Boga – „dowód ze skończoności”. W punkcie wyjścia opieram się na intuicjach Georga W.F. Hegla, które rozwijam. W swoich heglowskich inspiracjach ograniczam się do Wykładów z filozofii religii. W konkluzji wskazuję na niebezpieczeństwo pomieszania porządku poznawczego z porządkiem ontycznym. --------------- Zgłoszono: 30/10/2020. Zrecenzowano: 17/12/2020. Zaakceptowano do publikacji: 24/04/2021.

The paper discusses problems concerning anthropocentric understanding of cosmology and physics. The author considers two version of anthropic principle ("weak" and "strong"). Among other things the connection between anthropic principle and cosmological principle is here analysed. The author also deals with the problem of object-subject relation in physical science (probability and measurement in quantum mechanics). He have come to the conclusion, that anthropocentric interpretation of physical science leads to essential difficulties.

The author presents in the paper several related „logical” meanings of the category of the existence. He discusses some views held by Frege, Russell, Lesniewski, and Quine. The aim of the discussion is to show the insufficiency of those views for the philosophical discourse. The criticism goes in two main directions: immanent direction and transcendent direction. Firstly, the author indicates some internal inconsistencies of the interpretations under discussion. Secondly, he tries to compare the conceptions under consideration with some alternative attitudes, (...) especially with the approach of the so-called existential metaphysics. (shrink)

In the article I undertake the question of the Ockham’s razor. I consider the basic version of this methodological postulate: entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem. I propose to interpret this postulate as a criterion of non-existence. In this context I analyse the matter of accidental entities as well as the ontological principle of economy.

In the paper I discuss some premises of “quantum mechanics” with regard to the thesis that the time arrow does (not) exist. In this context I consider above all the famous Einstein- Podolsky-Rosen’s experiment (EPR-experiment). I also indicate Schrödinger’s interpretation of wave function “symmetrical” towards time (nomological isotropy) and the peculiar under- standing of the pair particle-antiparticle, assuming that the direction of time can be reversed. Eventually, I discuss the issue of measurement in quantum mechanics with which the existence of (...) time arrow (anisotropy) is often linked. If it comes to the interpretations of quantum me- chanics, from the point of which I consider the issues in question, then in principle I limit myself to two: the so-called Copenhagen interpretation and David Bohm’s conception of “hid- den parameters.” I arrive at a conclusion that the premises of quantum mechanics that are at issue here cannot be sufficient grounds for a conclusive recognition of the reversibility (non- existence) of time arrow. (shrink)

Książka Philipa Goffa jest pozycją z zakresu szeroko rozumianej filozofii umysłu z wątkami filozofii i metodologii nauk przyrodniczych. Łączy w sobie dość umiejętnie styl popularnonaukowy z fragmentami o charakterze bardziej systematycznej analizy naukowej oraz filozoficznej. Poza centralnym tematem rozważań, jakim jest kwestia panpsychizmu, znajdujemy w niej m.in. odniesienia do znanych w filozofii świadomości eksperymentów myślowych, jak: „jak to jest być nietoperzem?”, „pokój Marii”, „chiński pokój” czy problem „filozoficznych zombie”. Mimo licznych uwag krytycznych książkę należy uznać za względnie wartościową. Poszerza ona (...) horyzont ontologicznych sporów o panpsychizm – m.in. w kontekście przyrodoznawstwa. --------------------- Zgłoszono: 27/02/2022. Zrecenzowano: 10/03/2022. Zaakceptowano do publikacji: 11/04/2022. (shrink)